Lenyalo e Swanetše go ba Tlemo ya sa Ruri
Lenyalo e Swanetše go ba Tlemo ya sa Ruri
GO YA ka tsela yeo dipaesekopo tše dintši di feleletšago ka yona, lenyalo ke pakane e rategago. Gantši, monna le mosadi mafelelong ba a kopana, ba nyalane gomme ba phele “ka lethabo go tloga moo go ya pele.” Dipaesekopong, seo gantši ke mafelelo a kanegelo.
Boemong bja kgonthe, lenyalo ga se mafelelo, eupša mathomo a bophelo bjo bofsa gotee. Re holofela gore bjalo ka ge Mmoledi 7:8 e bolela, “phêthêxô ya taba e phala mathômô a yôna.”
Tlemo ya sa Ruri
Go bonela kgole go a nyakega. Lenyalo le swanetše go ba le metheo e tiilego ge e ba e tla ba e swarelelago le go ba e kgotsofatšago. Go sego bjalo, kgateletšego yeo e bago gona ka morago ga lenyalo e ka ba e kgolo kudu go feta yeo e bago gona pele ga lenyalo. Mokriste a ka se tsenele lenyalo a nagana gore: ‘Ge e ba le sa atlege, gona nka no tsenya tlhalo.’ Lenyalo le swanetše go lebelelwa e le tlemo ya sa ruri.
Jesu o ile a bontšha ka mo go kwagalago gore lenyalo le be le swanetše go ba la sa ruri ge a be a araba potšišo yeo a bego a e botšišitšwe mabapi le seo tlhalo e lego sona. O ile a re: “A xa la ka la bala xore, [Modimo] E a ba dirilexo mathomong, ó ba dirile monna le mosadi? A re: Ka ’baka leo monna ó tlo tloxêla tat’axwe le mm’axwe a xomarêla mosadi wa xaxwe; ’me ba babedi bao a re ba tlo ba nama e tee. Ké xôna-xê, e ka se hlwê e e-ba ba babedi, ba tlo ba nama e tee. Byale, se Modimo a se tlêmaxantšexo, motho a se kê a se aroxanya.”—Mateo 19:4-6.
Ka Morago ga Letšatši la Lenyalo
Go boletšwe ka mo go nepagetšego gore bophelong bja Mokriste, lenyalo ke la bobedi ka bohlokwa go hlatlama boineelo bja gagwe go Modimo. Boineelo bo tlemaganya motho le Mmopi ka mo go sa felego, gomme kolobetšo e bonagatša seo phatlalatša. Lenyalo ke boipolelo bja phatlalatša bja go itlama ka motho yo mongwe—ka mo go sa felego. Ke mo go sa kwagalego gore motho a ka ineela go Modimo goba go tiiša tlemo ya lenyalo ge a sa dutše a e-na le maemo a thata ao a mo thibelago go dira bjalo. Ka gona, bao ba naganago ka lenyalo ba dira gabotse ge ba hlahlobišiša ditumelo, dipakane, ditshekamelo le boemo bja kgopolo tša yo e tla bago molekane wa bona wa lenyalo.
Ge go lokišetšwa lenyalo, botho, go ba yo a naganelago le moya wa tirišano ke tša bohlokwa. Dika tše bjalo ke tša bohlokwa kudu le ka morago tabeng ya go dira gore lenyalo le atlege. Banyalani 1 Ba-Korinthe 13:5, 8) Ka lerato le sa felego, dika tše swanago le go se fele pelo, botho, bonolo, boleta le boitshwaro—dienywa tša moya wa Modimo—go tla ba bonolo go di bontšha. Dika tše di a nyakega bakeng sa lenyalo leo le atlegago.—Ba-Galatia 5:22, 23.
ba bafsa ba bontšhana lerato kudu, eupša ka morago ga lenyalo ba swanetše go gopola gore letšatši ka letšatši, lerato “xa le tsome xo ikhola.” Ge lerato le bontšhwa ka go se kgaotše ngwaga le ngwaga, gona “leratô xa le fele neng le neng.” (Karolo e thata ke go tšwela pele o bonagatša dika tše bjalo ka morago ga letšatši la lenyalo. Lega go le bjalo, sephiri seo se lebišago katlegong ya go bonagatša dika tše bjalo tše dibotse ke se: Rata motho yo o nyalanego le yena gomme o ikemišetše go dira boikgafo.
Jesu o boletše gore taelo e kgolo kudu bakeng sa batho ke go rata Jehofa, gomme a re taelo ya bobedi ka bogolo ke e rego, “Wa xeno O mo ratê ka mokxwa wo O ithataxo ka wôna.” (Mateo 22:39) Wa gabo motho yo a lego lenyalong ke molekane wa gagwe, ka gobane ga go na selo lefaseng seo se ka tlemaganyago batho ba babedi go swana le lenyalo.
Lega go le bjalo, tlemagano feela e nnoši e ka se tiišetše kwano ya maikwelo. Tlemagano ya batho ba babedi ga se ka mehla e lego tlemagano ya menagano e mebedi. Bakeng sa gore kopano ya tša botona le botshadi e nee kgotsofalo e tletšego, go swanetše go be le tlemagano ya bobedi—tlemagano ya dipelo le ya maikemišetšo. Mabakeng a mantši, go dira boikgafo bakeng sa motho yo mongwe ke theko yeo e swanetšego go lefša bakeng sa go dira gore lenyalo le atlege. Ke mang yo a swanetšego go dira boikgafo? Na ke monna? Na ke mosadi?
Go Bontšha Lerato le Tlhompho
Lentšu la Modimo le laela gore: “Le rakanê pele ka xo xodišana.” (Ba-Roma 12:10, mongwalo o sekamego ke wa rena.) Ge o ka kgona, dira boikgafo pele ga ge molekane wa gago a ka go kgopela gore o dire bjalo. Go feta moo, selo seo se hwetšwago ka morago ga ge go dirilwe dikgopelo leboelela se be se šetše se lahlegetšwe ke karolo ya bohlokwa bja sona. Go e na le moo, molekane yo mongwe le yo mongwe lenyalong o swanetše go hlagolela mokgwa wa go bontšha mogato pele go bontšheng tlhompho go yo mongwe.
Ka mohlala, banna ba laelwa gore ‘ba nee [mosadi] kgodišo bjalo ka ge eka ke sebjana se se fokolago, motho wa mosadi, e le gore dithapelo tša [bona] di se ke tša šitišwa.’ (1 Petro 3:7, NW) Ge monna a sa nee mosadi wa gagwe tlhompho le dithapelo tša gagwe go Modimo di tla kgomega o šoro. Lega go le bjalo, ke eng seo se bolelwago ke go hlompha mosadi wa motho? Go bolela go mo naganela ka dinako tšohle, go theetša dikgopolo tša gagwe, go mo nea kgetho ya pele ditabeng tše di fapa-fapanego nakong e ntši. Gomme mosadi a ka hlompha monna ka tsela e swanago, ka go katanela go ba mothuši yo a nago le tirišano.—Genesi 21:12; Diema 31:10-31.
Lentšu la Modimo le re: “Xomme banna a ba tsebê xe xo ba swanetše xe ba rata basadi ba bôná, ka mokxwa wo ba rataxo mebele ya bôná ka wôna. Xe monna a rata mosadi wa xaxwe ké xôna xe a ithata. Xa xo motho e a kilexo a hlôya mmele wa xaxwe; se motho a se diraxo ké xo o fêpa le xo o babalêla; le Kriste ó dira phuthêxô ka mokxwa woo.” Na lerato leo Kriste a bego a e-na le lona bakeng sa barutiwa ba gagwe e be e le le lekaaka’ng? O be a ikemišeditše go ba hwela. Beibele gape e re: “Mang le mang a ratê mosadi wa xaxwe ka mokxwa wo a ithataxo ka wôna.” (Ba-Efeso 5:28-33) Lentšu la Modimo le botša basadi gore ‘ba rate banna ba bona, e be bao ba ikokobeletšago banna ba bona, e le gore Lentšu la Modimo le se ke la bolelwa ka go gobošwa.’—Tito 2:4, 5, bapiša le NW.
Kgotlelela Diphošo
Ka ge batho ka moka ba belegwe ba sa phethagala, ba tla dira diphošo. (Ba-Roma 3:23; 5:12; 1 Johane 1:8-10) Eupša go e na le go godiša diphošo, ela hloko temošo ya Beibele e rego: “Se sexolo-thata a bê leratanô le tletšexo, xobane leratô le bipa dikaroxô tšohle.” (1 Petro 4:8) Go ka swaraganwa gabotse le diphošo tše dinyenyane ka go se dule o lebišitše tlhokomelo go tšona, e lego go di hlokomologa. Seo e ka ba sa therešo le ka diphošo tše dikgolo. Ba-Kolose 3:12-24 (NW) e re: “Ikapešeng maikwelo a lerato, a kwelobohloko le botho. Tšwelang pele le rwalana gomme le lebalelana ka bolokologi ge e ba le ge e le mang a e-na le pelaelo le yo mongwe. Go fo etša ge Jehofa a le lebaletše ka bolokologi, le lena le dire bjalo. Eupša, ka godimo ga dilo tše ka moka, ikapešeng lerato, ka gobane ke tlemo e phethagetšego ya botee.”
Na ke gakae re swanetšego go lebalela diphošo le mafokodi a molekane wa rena wa lenyalo? Petro o ile a botšiša Jesu gore: “Morêna, ngwan’ešo xe a nthsenyetša, ke tlo mo lebalêla xa-kae? A nka mo lebalêla xa-šupa? Jesu a re: Nna xa ke re xa-šupa; a e bê masome a šupaxo xe a balwa xa-šupa.” (Mateo 18:21, 22) Ka ge Jesu a be a bolela se ka batho bao ba bego ba le ka ntle ga tlemo ya lenyalo, gona tebalelo e nyakega kudu gakaakang magareng ga balekane ba lenyalo!
Le ge thulaganyo ya lenyalo e ile ya hlaselwa nywageng ya morago bjale, mafelelong, lenyalo le tla phologa ka gobane le theilwe ke Modimo gomme dilo ka moka tšeo a di theago ke “tše botse kudu.” (Genesi 1:31) Le ka se šiiwe ke nako. Gape le ka kgona go atlega, kudu-kudu gare ga bao ba hlomphago gomme ba tšeela godimo melao ya Modimo. Eupša tlhohlo ke gore: Na batho ba babedi ba tla kgomarela e le ka kgonthe kholofetšanong yeo ba e dirilego letšatšing la bona la lenyalo ya go ratana gotee le go godišana? Seo ka kgonthe e ka ba tlhohlo, gomme o tla swanela ke go katana gore o tšwe o le mofenyi. Eupša mafelelo e tla ba ao a swanelwago ke go direlwa boiteko!
[Lepokisi go letlakala 28]
Tlhalo Le Karogano
Modimo, Mothomi wa lenyalo, o le reretše gore e be tlemo ya sa ruri. Eupša na go na le lebaka la Mangwalo bakeng sa gore motho a hlale molekane wa gagwe—leo le ka dumelelago kgonagalo ya go ka nyala goba go nyalwa gape? Jesu o boletše ka taba ye ge a be a bolela gore: “Xe e le Nna ke Le botša ke re: Motho e a hlalaxo mosadi wa xaxwe, xe e se ka ’baka la bootswa, ’me a tšea e mongwê, ó dira bootswa; le e a tšeaxo mohlalwa ó dira bootswa.” (Mateo 19:9, mongwalo o sekamego ke wa rena.) Go se botege ga molekane ka tša dikopano tša botona le botshadi ke lebaka le nnoši leo le ka dumelelago molekane yo a se nago molato go nyala goba go nyalwa gape.
Go oketša moo, mantšu a Beibele go 1 Ba-Korinthe 7:10-16, le ge a kgothaletša balekane go dula gotee, feela a dumelela karogano. Ba bangwe ka morago ga go leka ka matla go boloka lenyalo la bona, ba ikwa gore ga ba na kgetho ge e se gore ba arogane. Ke mabaka afe ao e ka bago ao a amogelegago a Mangwalo bakeng sa go gata mogato o bjalo?
Lebaka le lengwe ke go gana go fepa ka boomo. Monna ge a tsena lenyalong, o amogela boikarabelo bja go hlokomela mosadi wa gagwe le bana. Monna yo ka boomo a palelwago ke go nea ba lapa dinyakwa tša dilo tše di bonagalago tša bophelo “ó latola tumêlô; ó phalwa ke e a sa dumelexo.” (1 Timotheo 5:8) Ka baka leo karogano e a kgonega.
Lebaka le lengwe ke go kwešwa bohloko kudu mmeleng. Ka gona, ge molekane a dula a goboša mosadi wa gagwe mmeleng, gona mohlaselwa a ka arogana le yena. (Ba-Galatia 5:19-21; Tito 1:7) “[Modimo] ó hloile ba ba rataxo bosenyi.”—Psalme 11:5.
Lebaka le lengwe bakeng sa karogano ke go bewa kotsing ka mo go feletšego ga boemo bja moya bja modumedi—tswalano ya motho le Modimo. Ge kganetšo ya molekane, mohlomongwe e akaretša go thibela ka matla, e dirile gore go be thata go phegelela borapedi bja therešo gomme e tsentše boemo bja moya bja modumedi kotsing, badumedi ba bangwe ba ile ba hwetša go nyakega gore ba arogane le yena. *—Mateo 22:37; Ditiro 5:27-32.
Lega go le bjalo, ge e ba tlhalo e ka phegelelwa ka tlase ga maemo a bjalo, motho a ka se ke a lokologa go tsena lenyalong le lefsa. Go ya ka Beibele, lebaka le nnoši la molao bakeng sa tlhalo leo le dumelelago go nyala goba go nyalwa lefsa ke bohlotlolo goba “bootswa.”—Mateo 5:32.
[Mongwalo wa ka tlase]
^ ser. 27 Bakeng sa go ahla-ahlwa ga karogano, bona Morokami wa November 1, 1988, matlakala 22-3.
[Seswantšho go letlakala 27]
Lenyalo le swanetše go lebelelwa e le tokišetšo ya sa ruri
[Seswantšho go letlakala 28]
Jesu o boletše gore re swanetše go lebalela ga “masome a šupaxo xe a balwa xa-šupa”