Ditlhohlo tše Dintši tša Batswadi Bao ba se Nago Balekane

“Ke lebeletšana le maikwelo a fapa-fapanego. Ke fetša mašego ke le ka phapošing ya bohlapelo ke lla. Go tloga go le thata.”—JANET, MMA YO A SE NAGO MOLEKANE WA BANA BA BARARO.

DILO tšeo di bakelago go ba motswadi yo a se nago molekane ke tše dintši. Malapa a mangwe a šetše ka motswadi o tee ka baka la ntwa, kotsi ya tlhago goba bolwetši.

Batswadi ba bana ba bangwe ba kgetha go se nyalane. Ka mohlala, kua Sweden mo e nyakilego go ba seripa-gare sa bana ka moka ba belegwe ka ntle ga lenyalo. Tlhalo le yona e baka malapa a motswadi o tee. Nyakišišo e bontšha gore ka godimo ga 50 lekgolong ya bana ba Amerika ba tla dula lapeng la motswadi o tee lebakeng le itšego la bjaneng bja bona.

Go Kwešiša Ditlhohlo

Bo-mma bao ba sa tšwago go ba bahlologadi ba na le morwalo o kgethegilego wo ba swanetšego go o rwala. Ba swanetše go rwala boikarabelo bja lapa la bona mola ba sa dutše ba llela molekane yo a hwilego. Go tlwaelana ga bona le karolo ye go ka tšea dikgwedi, gaešita le nywaga, ge ba dutše ba katana le ditlhohlo tša tša boiphedišo le boikarabelo bja go homotša bana ba bona. Mma wa mohlologadi a ka hwetša go le thata ka mo go feteletšego go rwala boikarabelo bjo bjo bo oketšegilego. Se se ka tlogela ngwana a sa hwetše tlhokomelo e lekanego ya botswadi nakong ya ge a tloga a nyaka tlhokomelo le kgonthišetšo ka mo go tseneletšego.

Bo-mma bao ba se nago balekane bao ba sa nyalanago le bo-tatago bana ba bona gantši ke ba banyenyane kudu le bao ba se nago phihlelo. Ba ka no ba ba sa hwetša sebaka sa go fetša thuto ya bona ya motheo. Ka go hloka bokgoni bjo bo lekanego bja mošomo, e ka ba bao ba diilago le bao ba thwalwago mešomong yeo e lefago tšhelete ya tlase. Ka ntle le thušo ya ba leloko, bjalo ka batswadi ba bona, gape ba tla ba le boikarabelo bjo bo oketšegilego bja go hweletša ngwana wa bona lefelo le le swanetšego la moo a ka hlokomelwago mosegare. Mma yo a sa nyalwago a ka ba gape a tlaišwa ke go imelwa maikwelong, bjalo ka maikwelo a go lewa ke dihlong le go lewa ke bodutu. Ba bangwe ba ka boifa gore go ba gona ga ngwana go tla ba tswalelela sebaka sa gore ba ka tsoga ba hweditše molekane yo a swanelegago. Ge bana ba malapeng a bjalo ba le gare ba gola, le bona ba ka tshwenywa ke go ba le dipotšišo tšeo di se nago dikarabo mabapi le moo ba tšwago gona le go nyaka go amogelwa ke motswadi yo a sego gona.

Ka mo go swanago, batswadi bao ba lego boemong bja tlhalo ba ka tlase ga kgateletšo e kgolo. Batswadi ba bangwe ba ka ikwa ba galefile kudu ka baka la tlhalo. Maikwelo a go inyatša gotee le maikwelo a tseneletšego a go lahlwa le wona a ka amoga batswadi ba bangwe bokgoni bja bona bja go hlokomela dinyakwa tša maikwelo tša bana ba bona. Bo-mma bao ba ka bago e le la mathomo ba nyaka mošomo ba ka thatafalelwa ke go swaragana le boikarabelo bja go hlokomela lapa. Mo gongwe ba ka ikwa ba se na nako goba matla a go hlokomela dinyakwa tše di kgethegilego tša bana,  bao bona ka bobona ba swanelwago ke go lebeletšana ka katlego le diphetogo tše dikgolo tšeo di bago gona ka morago ga go hlalana ga batswadi ba bona.

Ditlhohlo tša Moswana-noši tša Batswadi Bao ba Hlalanego

Batswadi bao ba se nago balekane ba lemoga gore dinyakwa tše di sa swanego tša bana ba bona ke tšeo di fapanego le tšeo di dulago di feto-fetoga. Bakeng sa batswadi bao ba se nago balekane ba ba hlalanego, go nea dibaka tše di lekanego tša tlhahlo ya moya go ka tšweletša ditlhohlo tše di kgethegilego.

Ka mohlala, batswadi ba bangwe bao ba hladilwego bao e lego Dihlatse tša Jehofa ba ka ba ba sa godiše bana ba bona. Ba rulaganyeditše go ba etela nakong yeo ka yona ba ka akaretšago go ya dibokeng tša Bokriste. Thulaganyo ye ya diketelo e ka nea bana sebaka sa go kopanela ka mehla le phuthego ya Bokriste, e lego seo se holago kudu bana ba batswadi ba ba hlalanego.

Batswadi bao ba hladilwego bao ba nago le dibaka tše sego kae tša go bonana le bana ba bona ba swanetše go tsoma ditsela tša go ba kgonthišetša ka lerato la bona le maikwelo a borutho. Bakeng sa gore a atlege, motswadi o swanetše go lemoga dinyakwa tša ngwana tšeo di fetogago tša maikwelo. Se ke sa therešo kudu ge ngwana a tsena nywageng ya mahlalagadi gomme a thoma go kgahlegela ditiro tša bogwera gotee le bagwera.

Motswadi yo a atlegago e bile o kwešiša bokgoni bja ngwana, semelo sa gagwe le tsela ya go nagana. (Genesi 33:13) Motswadi le ngwana ba thabela go ba le dipoledišano le tswalano tša kgaufsi, tše di tseneletšego le tše borutho seng sa bona. Poledišano e dula e bulegile. Ngwana o a akaretšwa bophelong bja motswadi gomme le motswadi o a akaretšwa bophelong bja ngwana.

Go Nyakega ga Teka-tekano

Ka morago ga tlhalo, bana ba holwa ke go dula ba bona batswadi ka bobedi ka mehla. A re re batswadi ba na le ditumelo tše sa swanego tša bodumedi; yo mongwe ke Hlatse ya Jehofa gomme yo mongwe ga se yona. Poledišano ya ka mehla le ya bolokologi e thuša go phema kgohlano e sa nyakegego. Moapostola Paulo o ngwadile gore: “Teka-tekano ya lena a e tsebje ke batho bohle.” (Ba-Filipi 4:5, NW) Bana ba swanetše go rutwa go hlompha ditshwanelo tša batswadi ka bobedi tša go diriša bodumedi bja bona.

Motswadi yo e sego Hlatse a ka phegelela gore ngwana a ye le yena ditirelong tša kereke ya gagwe. Motswadi yo e lego yo mongwe wa Dihlatse tša Jehofa a ka dira’ng? Le yena a ka abelana le ngwana ditumelo tša gagwe tša bodumedi. Ge nako e dutše e e-ya, ngwana a ka itirela phetho ka noši mabapi le bodumedi, go etša ge go dirile Timotheo yo mofsa, yoo mmagwe le makgolo’agwe ba ilego ba mo ruta melao ya motheo ya Beibele. (2 Timotheo 3:14, 15, NW) Ge e ba ngwana a ikwa a sa  phuthologa go ya ditirelong tša bodumedi bjo bongwe, mohlomongwe a ka nagana ka moanegwa wa Beibele Naamane, yoo ka morago ga go ba morapedi wa therešo a ilego a tšwela pele go phetha mediro ya gagwe ka go felegetša kgoši yeo e bego e rapela ngwakong wa Rimoni. Pego ye e ka kgonthišetša ngwana ka lerato la Jehofa le kwešišo ya gagwe go sa šetšwe go ba gona ga gagwe ditirelong tša bodumedi tšeo a sa di tlwaelago.—2 Dikxoši 5:17-20a.

Motswadi yo a atlegago o kgona go bopa tsela ya ngwana ya go nagana goba ya bana le go kwešiša maikwelo a bona. (Doiteronomio 6:7) Ke therešo gore batswadi bao ba sa kago ba ba lenyalong ba ka ikwa ba lešwa dihlong ke tsela ya bona ya go phela ya nakong e fetilego. Lega go le bjalo, batswadi ba bjalo ba swanetše go gopola gore bana ba na le batswadi ba babedi ba madi. Bana ba nyaka go tseba ka batswadi ka bobedi gomme ba nyaka go ikwa ba nyakwa, e sego gore ba fo ba gona ka kotsi. Ka go bolela ka tlhompho ka motswadi yo a sego gona le go mo nea dikarabo tšeo motho yo mongwe yo a lekanago le ngwana ka nywaga a ka di kwešišago goba a nyakago go di tseba, motswadi a ka nea ngwana kgonthišetšo e lerato.

Batswadi ba swanetše go gopola gore dipontšho tša pele ngwaneng tša lerato, taolo le matla di tutuetšwa ke tswalano yeo ngwana a nago le yona le motswadi. Ka go diriša taolo le matla ka lerato, motswadi wa Mokriste a ka kgona go dira mo gontši bakeng sa go lokišeletša ngwana go ba le tswalano e lerato le Jehofa le go ba le tlhompho bakeng sa dithulaganyo tša ka phuthegong.—Genesi 18:19.

Tirišano ya Bana e Bohlokwa

Bana bao ba dulago malapeng a motswadi o tee gape ba swanetše go kwešiša gore tirišano ya bona e bohlokwa bakeng sa katlego ya lapa. (Ba-Efeso 6:1-3) Go ikokobeletša ga bona taolo ya botswadi go bontšha gore ba rata motswadi wa bona le go hlompha boiteko bjo bo oketšegilego bjoo motswadi a bo dirago bakeng sa go dira gore lapa e be le le šireletšegilego le leo le thabilego. Ka ge poledišano e swanetše go tšwa ka mahlakoreng ka bobedi, bana ba ka lapeng la  motswadi o tee ba swanetše go gopola gore ba swanetše go ikemišetša go thekga boiteko bja motswadi bja go kgomarela poledišano e botse ka lapeng.—Diema 1:8; 4:1-4.

Gantši go nyakega gore bana ba bjalo ba rwale boikarabelo kapejana go feta bao ba dulago ka malapeng ao a nago le batswadi ka bobedi. Ka go newa tlhahlo e lerato le ya go se felelwe pelo, bašemane le banenyana ba tla ba le boikholofelo le maikwelo a go ba bohlokwa ge ba dutše ba loutša bokgoni bja bona bophelong e sa le ba banyenyane. Le gona, bana ba ka abelwa mešomo e mengwe e le gore ba ka thuša go boloka lapa e le leo le nago le thulaganyo.

Se ga se bolele gore boikemišetšo bja motswadi yo a se nago molekane ke go dira bana ba gagwe gore e be batho ba bagolo ba banyenyane bao ba ikemetšego ba ba sa nyakego tlhahlo ya batswadi. Ka kgonthe, e tloga e se bohlale go tlogela ngwana yo monyenyane a nnoši goba a sa hlokomelwa.

Batswadi bao ba se nago balekane gantši ba tutueletšega ka phošo gore ba nagane gore ba swanetše go gwerana le bana ba bona bjalo ka dithaka. Le ge tswalano ya kgaufsi e nyakega, batswadi bao ba se nago balekane ba swanetše go dula ba gopola gore bana ba nyaka motswadi le gore ngwana ga se a hlwa a gola ka mo go lekanego maikwelong gore a ka ba moutollelwa-diphiri wa motswadi goba thaka ya gagwe. Bana ba gago ba nyaka gore o itshware bjalo ka motswadi.

Go dirišana gotee ga batswadi bao ba se nago balekane le bana ka tswalano e lerato go ka tlaleletša go ageng lapa le le atlegago. Ka ge bana ba bantši kudu ba godišwa malapeng a motswadi o tee, motho yo mongwe le yo mongwe o swanetše go lemoga ditlhohlo tše di kgethegilego tšeo batswadi bao ba se nago balekane le bana ba bona ba lebeletšanago le tšona gomme a ikemišetše go nea kgothatšo e lerato gotee le thekgo.

[Lepokisi/Seswantšho go letlakala 9]

Mafelelo Baneng

Batswadi bao ba se nago balekane ka kakaretšo ba ka ba le nako e nyenyane bakeng sa ngwana yo mongwe le yo mongwe go feta kamoo batswadi ba babedi ba ka dirago ka gona. Ka dinako tše dingwe motswadi yo a se nago molekane a ka dula le motho yo e sego molekane wa gagwe. Lega go le bjalo, ditswalano tša go dula gotee ka ntle ga lenyalo ke tšeo di sa tsepamago go e na le tša lenyalo. Bana bao ba phelago malapeng a bjalo ba tla godišwa ke batho ba bagolo bao ba fapa-fapanego maphelong a bona.

Go ya ka dinyakišišo tše dingwe, “ka tlwaelo bana bao ba tšwago malapeng a motswadi o tee ba tla lebeletšana le bophelo bjo bo fokolago go feta bana bao ba tšwago malapeng ao a tsepamego.” Lega go le bjalo, go lekodišišwa ga dinyakišišo tše bjalo go bontšha gore go hlokega ga tšhelete ya go iphediša e ka ba “lebaka le legolo kudu leo le bakelago go se swane ga bana bao ba tšwago malapeng a dibopego tše di fapa-fapanego.” Go ba gona, se ga se bolele gore bana bao ba tšwago malapeng a motswadi o tee ba ahloletšwe go palelwa. Ka go newa tlhahlo le tlwaetšo tše di nepagetšego ba ka kgona go fenya mafelelo ao a sa kgahlišego.