Bafsa ba a Botšiša . . .

Na ke Nyaka Mogala wa Cellular?

“Ke ikwa ke se na boikholofelo kudu le go tenega ge ke sa swara mogala wa cellular.”—Akiko. *

MEGALA ya cellular ke yeo e thomago go ratwa kudu dinageng tše dintši. Ke yeo e lego bonolo go e diriša. Bagwera ba gago le batswadi ba gago ba ka ikgokaganya le wena ka nako le ge e le efe goba lefelong le ge e le lefe—gomme le wena o ka kgona go ikgokaganya le bona. The Times ya London e bolela gore mehuta e mengwe e go dumelela gore o ngwalelane le ba bangwe melaetša e mekopana, yeo “e lego tsela ya morago bjale ya bafsa ya go kgotsofatša kganyogo ya bona ya go nyaka go boledišana le ba bangwe.” E bile go na le megala ya cellular yeo e ka go kgokaganyago le Internet, ya go tsenya mekerong ya Web le go E-mail.

O ka ba o šetše o e-na le wona goba o ka ba o rera go ikhweletša wona. Boemong le ge e le bofe, o ka naganišiša ka polelwana ye: “Selo se sengwe le se sengwe se na le go ba le mohola le go se be le mohola ga sona.” Mogala wa cellular o ka ba o e-na le mehola e mengwe. Lega go le bjalo, o swanetše go nagana ka go se be le  mohola ga wona, ka gobane le ge o ka kgetha go o reka, go tseba ka mo go feletšego dikotsi tšeo o ka bago o e-na le tšona go tla go thuša gore o o diriše ka bohlale.

“Bala Ditshenyagalelo”

Jesu o ile a bolela molao wa motheo o bohlale wa gore motho o swanetše go “bala ditshenyagalelo” pele ga ge a ka thoma modiro wa bohlokwa. (Luka 14:28) Na molao woo wa motheo o ka dirišwa le go megala ya cellular? Ka kgonthe go bjalo. Ke therešo gore mo gongwe o ka hwetša mogala ka tšhelete ya tlase kudu goba mo gongwe o ka o hwetša ka ntle le tefo. Lega go le bjalo, go etša ge Henna wa nywaga e 17 a utolotše, “ditshenyagalelo di ka ya godimo kudu ka mo go sa letelwago.” Go ka ba le kgateletšego e sa kgaotšego ya gore motho a amogele ditirelo tše oketšegilego le go reka mehuta e bitšago tšhelete e ntši kudu. Ka gona, Hiroshi o re: “Ke šoma mošomo wa nakwana gomme ke beela tšhelete ka thoko bakeng sa go reka mohuta o mofsa ngwageng o mongwe le o mongwe.” Bafsa ba bantši ba dira se se swanago. *

Gaešita le ge batswadi ba gago ba dumela go go lefelela ditshenyagalelo, e sa dutše e le gabohlokwa gore o nagane ka ditshenyagalelo tšeo. Modiredi wa mosepedi wa Mokriste kua Japane o re: “Bo-mma ba bangwe ba šoma mošomo o oketšegilego wa nakwana feela bakeng sa go lefa ditshenyagalelo tša mogala wa cellular wa bana ba bona, woo o ka bago o sa nyakege le go nyakega.” Ka kgonthe o ka se ke wa nyaka go rweša batswadi ba gago morwalo o mokaalo!

“Se-ja-nako”

Ba bantši bao ba thomago go diriša mogala ka mo go lekanyeditšwego, ba ka lemoga gore o ja nako ya bona e ntši go feta kamoo ba bego ba lebeletše ka gona—gomme o phaela dilo tše dintši tša bohlokwa ka thoko. Mika o be a tlwaetše go fetša nako e ntši le lapa labo nakong ya dijo. O re: “Ga bjale ge re fetša go ja re boela diphapošing tša rena re swere [megala ya cellular] ya rena ka noši.”

The Guardian ya London e re: “Tee-tharong ya bafsa ba ba godilego ba nywaga ya magareng ga 16 le 20 ba rata go ngwala melaetša [ka mogala wa cellular] go e na le go diriša mekgwa e mengwe ka moka ya poledišano ya go ngwalelana.” Melaetša ya go ngwalelana ka megala mo gongwe e ka go bitša tšhelete e nyenyane go feta go bolela mogaleng, eupša go ngwala molaetša mogaleng go go jela nako e ntši. Mieko o dumela ka gore: “Ge motho yo mongwe a nthomela molaetša o rego, ‘robala gabotse,’ le nna ke mo romela o rego, ‘robala gabotse.’ Ke moka re thoma go romelana melaetša lebaka la iri. E fo ba mehlamu e sa rego selo.”

Batho ba bantši bao ba dirišago megala ya cellular ba ka makala kudu ge e ba ba be ba ka ipha nako ya go nagana gomme ba kopanya nako ka moka yeo ba e fetšago ba diriša megala ya bona ka kgwedi. Ngwanenyana wa nywaga e 19 e lego Teija, o dumela ka gore: “Bathong ba bantši, mogala wa cellular ke se-ja-nako go e na le go ba wo o bolokago nako.” Le ge maemo a gago a go nea lebaka le le kwagalago la gore o be le wona, ke ga bohlokwa gore o šetše nako ge o o diriša.

Ngwanenyana yo mofsa wa Mokriste yo a bitšwago Marja o re: “Dikopanong tša Bokriste bafsa ba bantši ba tšwela pele ba romela ba bangwe melaetša yeo e sa rego selo. Go tlwaelegile kudu!” Go lemogilwe boitshwaro bjo bo swanago gare ga bafsa bao ba lego bodireding bja Bokriste. Beibele e eletša Bakriste gore ba reke nako bakeng sa mediro ya moya. (Ba-Efeso 5:16, NW) Ke mo go nyamišago gakaakang ge nako e bjalo ya bohlokwa e dirišetšwa go boledišana ka mogala!

Poledišano ya ka Sephiring

Marie o hlalosa ka molaba o mongwe o re: “Ka ge megala e fihlela go motho ka go lebanya gomme e sa fihlele ka gae, go na le kotsi ya gore batswadi ba se ke ba tseba batho bao bana ba bona ba boledišanago le bona goba le ge e ba ba le mogaleng goba ba se mogaleng.” Ka go rialo bafsa ba bangwe ba diriša megala ya cellular bakeng sa go dula ba boledišana le batho ba bong bjo bo fapanego ka sephiring. Ba bangwe ba ile ba itebala, ba hlokomologa ditekanyetšo tšeo ka tlwaelo ba bego ba phela ka tšona ge ba boledišana le ba bangwe. Go bjalo bjang?

The Daily Telegraph ya London e re: “Go ngwalelana melaetša ka mogala go bolela gore ga go na motho yo a ka dišago seo [bafsa] ba se dirago.” Go se bone goba go se kwe motho yo o boledišanago le yena go ka go kgoma. Timo o re: “Batho ba bangwe ba nagana gore go ngwalelana melaetša ka mogala ke tsela yeo e neago tokologo e oketšegilego ya poledišano. Molaetšeng ba bangwe ba ka ngwala dilo tšeo ba di tšeago e le tše di sa swanelago go bolelwa ge ba lebane.”

Ge Keiko e lego ngwanenyana wa Mokriste wa nywaga e 17 a be a thoma go diriša mogala wa cellular, o ile a nea bagwera ba gagwe ba bantši nomoro ya gagwe ya mogala. Go se go ye kae o ile a thoma go ngwalelana melaetša le mošemane yo mongwe wa phuthegong ya gabo letšatši le lengwe le le lengwe. Keiko o re: “Mathomong re be re boledišana feela ka dilo tše di tlwaelegilego tša letšatši le lengwe le le lengwe, eupša ka morago re ile ra thoma go botšana mathata a rena. Re ile ra thoma go iphelela lefaseng la rena re nnoši ka go diriša megala ya rena ya cellular.”

 Ka mo go thabišago, o ile a hwetša thušo e tšwago go batswadi ba gagwe le bagolo ba Bakriste pele boemo e ka ba bjo bobe kudu. Ga bjale o dumela ka gore: “Gaešita le ge batswadi ba ile ba ntemoša kudu mabapi le go ngwalelana melaetša le batho ba bong bjo bo fapanego pele ba ka nnea mogala wa cellular, ke be ke mo ngwalela melaetša letšatši le lengwe le le lengwe. E be e se tsela e bohlale ya go diriša mogala.” *

Beibele e re eletša gore ‘re kgomarele letswalo le lebotse.’ (1 Petro 3:16, bapiša le NW.) Koichi o re go dira bjalo go bolela gore ge o diriša mogala wa cellular, o swanetše go kgonthišetša gore ‘ga o be le selo sa bosodi,’ gaešita le ge motho yo mongwe a ka bona melaetša ya gago goba a go kwa o bolela. Ka dinako tšohle o gopole gore ga go na diphiri ge go tliwa go Tatago rena wa legodimong. Beibele e hlalosa gore: “Xomme xa xo sebopya se se kaxo . . . širêla [Modimo]; tšohle ó di bôna dì hlobotše dì khurumolotšwe. Xomme ké Yêna-eo re naxo le taba le Yêna.” (Ba-Hebere 4:13) Ka gona ke ka baka la’ng o leka go tšwela pele ka tswalano ya ka sephiring?

Ipeele Mellwane

Ge e ba o nagana ka go ikhweletša mogala wa cellular, ke ka baka la’ng o sa thome ka go hlahlobišiša boemo bja gago ka kelohloko bakeng sa go bona ge e ba o nyaka go ba le wona? Ahla-ahla taba le batswadi ba gago. Ba bangwe ba ikwa go swana le Jenna yo mofsa, yo a rego: “Mogala wa cellular ke boikarabelo bjo bogolo kudu bakeng sa bafsa ba bantši.”

Gaešita le ge o ka dira phetho ya go ikhweletša mogala o bjalo, ke ga bohlokwa go o diriša ka tsela e laolegago. Bjang? Ipeele mellwane e leka-lekanego. Ka mohlala, lekanyetša palo ya dibopego tša wona tšeo o di dirišago goba tekanyo ya nako le tšhelete tšeo o di dirišago mogaleng. Ka ge dikhamphani tše dintši tša megala di nea pego e feletšego mabapi le kamoo o dirišitšego mogala, mo gongwe go ka nyakega gore o hlahlobe ditshenyagalelo le batswadi ba gago nako le nako. Ba bangwe ba hwetša go le bonolo go diriša mohuta wa mogala wa cellular wo o lefelelwago e sa le pele bakeng sa go o diriša ka mo go lekanetšego.

Le gona, naganišiša mabapi le taba ya gore ke neng le gona bjang o arabago megala le melaetša. Itirele ditekanyetšo tša gago tšeo di leka-lekanego. Shinji o hlalosa gore: “Ke bula melaetša yeo ke e rometšwego gatee feela ka letšatši, gomme gantši ke araba melaetša ge feela e le ya bohlokwa. Ka baka leo, bagwera ba kgaoditše go nthomela melaetša e sego ya bohlokwa. Ge e ba go tloga go e na le bothata bjo bo akgofilego, gona ba tla nteletša.” Sa bohlokwa kudu, kgetha batho bao o boledišanago le bona. E-ba šedi mabapi le bao o ba neago nomoro ya gago ya mogala. Diriša ditekanyetšo tšeo o di dirišago ka mehla mabapi le bagwera ba babotse.—1 Ba-Korinthe 15:33.

Beibele e re: “Tšohle di na le mohla [“nako,” NW] wa tšôna . . . Xo homola xo na le mohla wa xôna, le xo bolêla xo na le mohla wa xôna.” (Mmoledi 3:1, 7) Go molaleng gore megala ya cellular le yona e na le ‘nako ya go homola.’ Diboka tša rena tša Bokriste gotee le bodiredi ke “nako” ya go rapela Modimo, e sego ya go diriša mogala. Balaodi ba mabenkele a go jela le mafelo a dipaesekopo gantši ba kgopela gore barekedi ba bona ba se ke ba diriša megala ya cellular. Ka tlhompho re dira ka go dumelelana le dikgopelo tše bjalo. Ka kgonthe, Mmuši wa legohle le yena o swanelwa ke go newa tlhompho e bjalo!

Ge ba sa letela mogala wa bohlokwa, ba bantši ba kgetha go tima megala ya bona goba go e theolela modumong o sa kwagalego ge ba swaregile medirong ya bohlokwa. Ba bangwe ba bea megala ya bona ya cellular moo ba sa kgonego go e fihlelela gabonolo. Go ba gona, na melaetša e mentši e ka se ke ya hlokomelwa ka morago?

Ge e ba o dira phetho ya go ba le mogala wa cellular, ikemišetše go o laola gomme o se ke wa o dumelela gore o go laole. Go molaleng gore o swanetše go dula o phafogile gomme o beakanye dilo tšeo di tlago pele bophelong bja gago. Beibele e re kgothaletša gore: “Teka-tekano ya lena a e tsebje ke batho bohle.” (Ba-Filipi 4:5, NW) Ge e ba o dira phetho ya go ba le mogala wa cellular, ikemišetše ka gohle go bontšha teka-tekano ya gago tseleng yeo o o dirišago ka gona.

[Mengwalo ya ka tlase]

[Diswantšho go letlakala 18]

Bafsa ba bangwe ba ba le ditswalano tša ka sephiring ka go diriša mogala wa cellular