Modimo o na le Leina!

Leina la Modimo ke mang? Batho ka moka ba na le maina ao a ba hlaolago. E bile ba bantši ba rea diruiwa tša bona maina! Na e ka se be mo go kwagalago gore Modimo le yena a be le leina? Ga go pelaelo gore go ba le maina le go a diriša ke karolo e bohlokwa ya ditswalano le ditirišano tša batho. Na ga se gwa swanela go ba bjalo tabeng ya tswalano ya rena le Modimo? Ka mo go fapanego, batho ba dimilione bao ba ipolelago gore ba dumela go Modimo wa Beibele, ga ba diriše leina la gagwe. Le gona, leina la Modimo le be le dutše le tsebja ka nywaga e dikete. Ge o le gare o bala lelokelelo le la dihlogo, o tla ithuta ka mehla e fetilego ya ge leina la Modimo le be le dirišwa ke batho ba bantši. Sa bohlokwa kudu, o tla ithuta seo Beibele e se bolelago ka go tseba leina la Modimo.

NGWAGA-KGOLONG wa bo-17, dinaga tše mmalwa tša kua Yuropa di be di dira tšhelete ya tšhipi yeo e ngwadilwego leina la Modimo. Tšhelete ya tšhipi ya Jeremane yeo e dirilwego ka ngwaga wa 1634 e be e bontšha leina Jehofa ka tsela e bonagalago. Ditšhelete tše bjalo tša tšhipi di ile tša tuma e le ditšhelete tša Jehofa tša tšhipi gomme di ile tša dirišwa ka nywaga-some.

Jehofa * e be e dutše e fetolelwa ka tsela yeo e le leina la Modimo ka nywaga e makgolo. Ka Sehebere, e lego leleme leo le balwago go tloga ka go le letona go ya go le letshadi, leina le le tšwelela e le ditumammogo tše nne, יהוה. Ditlhaka tše tše nne tša Sehebere—tšeo di fetoletšwego e le YHWH—di tsebja ka gore ke Tetragrammaton. Leina la Modimo le ile la ba la ngwalwa godimo ga ditšhelete tša tšhipi ka mongwalo wa Tetragrammaton kua Yuropa ka nywaga-some.

Leina la Modimo le ka hwetšwa gape meagong, dimonyumenteng le medirong ya bokgabo gotee le ka difeleng tše dintši tša dikereke. Go ya ka Brockhaus encyclopedia ya Jeremane, e kile ya ba selo se se tlwaelegilego gore dikgošana tša ma-Protestanta di rwale leswao leo le nago le letšatši la go kgabišwa gotee le Tetragrammaton. Leswao le leo gape le bego le dirišwa difolageng le ditšheleteng tša tšhipi, le be le bitšwa leswao la Jehofa-Letšatši. Go molaleng gore ma-Yuropa ao a nweletšego kudu bodumeding a ngwaga-kgolong wa bo-17 le wa bo-18 a be a tseba gore Modimo Ra-matla-ohle o na le leina. Sa bohlokwa kudu ke gore a be a sa tšhabe go le diriša.

Le kua Dikoloning tša Amerika, leina la Modimo le be le tsebja. Tšea ka mohlala lešole la Mehleng ya Khuduego ya Amerika e lego Ethan Allen. Go ya ka dipego tša gagwe, ka 1775 o ile a laela manaba a gagwe gore a ineele “ka leina la Jehofa yo Mogolo.” Ka morago nakong ya ge go be go buša Abraham Lincoln, baeletši ba mmalwa nako le nako ba be ba tsopolela Lincoln leina la Jehofa ge ba mo ngwalela mangwalo. Dipuku tše dingwe tša histori ya Amerika tšeo di nago le leina la Modimo di ka bonwa ke batho makgoba-pukung a mantši. Ye e fo ba mehlala e sego kae ya kamoo leina la Modimo le ilego la hlompšha ka gona ka nywaga-kgolo e mentši.

Go thwe’ng ka lehono? Na leina la Modimo le lebetšwe? Aowa, ga se la lebalwa le gatee. Diphetolelo tše di fapa-fapanego tša Beibele di na le leina la Modimo leo le mo hlaolago ditemaneng  tše dintši. Go etela bokgoba-puku ka lebakanyana feela goba go dira nyakišišo ka metsotso e sego kae feela ka dipukuntšung tša gago, mohlomongwe go ka go utollela gore leina Jehofa le amogelwa gohle e le leina la leleme la setlogo leo le fetoletšwego bakeng sa Tetragrammaton. Ka mohlala, Encyclopedia International e hlalosa leina Jehofa gabotse e le “sebopego sa mehleng yeno sa leina la Modimo le lekgethwa la Sehebere.” Kgatišo ya morago bjale ya The New Encyclopædia Britannica e hlalosa gore Jehofa ke “leina la Modimo tumelong ya ba-Juda le Bakriste.”

Mo gongwe o ka ipotšiša gore, ‘Eupša na lehono batho ba na le taba le leina la Modimo?’ Leina la Modimo le sa dutše le bonagala mafelong a mantši a batho bohle ka dibopego tše di fapa-fapanego. Ka mohlala, leina Jehofa le ngwadilwe lefsikeng la motheo wa moago kua New York City. Gona motseng woo, leina le le ngwadilwe gape le ka Sehebere ka mokgabišo wa mebala-bala woo o kgabišitšego seteišene sa leema-ema sa ka tlase ga mobu. Lega go le bjalo, mohlomongwe ke therešo gore gare ga batho ba dikete bao ba kilego ba sepela mafelong ao, ke ba sego kae feela bao ba ilego ba tšea mengwalo ye e le ya bohlokwa.

Na leina la Modimo ke la bohlokwa go batho ba moo o dulago gona? Goba na ba bantši ba bolela ka Mmopi e le “Modimo” tše ekego sereto se ke sona leina la gagwe la kgonthe? Mohlomongwe o ka ba o lemogile gore batho ba bantši ga ba nagane ka taba ya ge e ba Modimo a na le leina. Go thwe’ng ka wena? Na o ikwa o lokologile go bitša Modimo ka leina la gagwe leo le mo hlaolago, e lego Jehofa?

[Mongwalo wa ka tlase]

[Lepokisi/Seswantšho go letlakala 4]

Kgoši Yeo e Ilego ya Tsebatša Leina la Jehofa

Ka 1852, sehlopha sa baromiwa se ile sa tšea leeto go tšwa Hawaii se e-ya kua dihlakahlakeng tša Micronesia. Se be se swere lengwalo la matseno leo le bego le e-na le leswao la semmušo la Kgoši Kamehameha III, mmuši wa nakong yeo yoo a bego a buša Dihlakahlakeng tša Hawaii. Lengwalo le leo mathomong le bego le ngwadilwe ka se-Hawaii gomme le ngwaletšwe babuši ba fapa-fapanego ba Dihlakahlaka tša Pacific le be le e-na le karolo e rego: “Barutiši ba bangwe ba Modimo yo Godimo-dimo, Jehofa, ba tla dihlakahlakeng tša lena ka dikepe go tlo tsebatša go lena Lentšu la Gagwe bakeng sa gore le phološwe ka mo go sa felego. . . . Ke tšea barutiši ba babotse ba swanelwa ke tlhompho le bogwera bja lena gomme ke le kgothaletša gore le theetše dithuto tša bona. . . . Ke le eletša gore le lahle medingwana ya lena, le amogele Morena Jehofa e le Modimo wa lena, le rapele Yena gomme Yena o tla le šegofatša gomme a le šireletša.”

[Seswantšho]

Kgoši Kamehameha III

[Mothopo]

Hawaii State Archives

[Seswantšho go letlakala 3]

Tetragrammaton yeo e bolelago “ditlhaka tše nne,” ke mopeleto wa leina la Modimo ka Sehebere