Bafsa ba a Botšiša . . . 

Nka Dira’ng Gore Lesogana La-ka le se sa Ntshwara Makgwakgwa?

“Lehono e be e le la mathomo lesogana la-ka le mpetha. Le kgopetše tshwarelo, eupša ga ke tsebe gore ke dire’ng ga bjale.”—Stella. *

SEHLOGO se se lego ka go The Journal of the American Medical Association se re: “Go begilwe gore barutwana ba basadi ba ka bago o tee go ba 5 ba gobošwa mmeleng gotee le/goba go gobošwa ka tša botona le botshadi ke motho yo ba beanago mabaka le yena.” Nyakišišong yeo e dirilwego kua Jeremane gare ga bafsa bao ba nago le nywaga e 17 go ya go e 20, banenyana ba ka godimo ga tekanyo ya kotara ba begile gore ba ile ba ba le dikopano tša botona le botshadi tše ba bego ba sa di nyake tšeo di akaretšago go hlaselwa mmeleng, go gapeletšwa ka mantšu, dihlare-tagi goba seno-tagi. Go ya ka nyakišišo e nngwe ya United States, 40 lekgolong ya bafsa ba ba lego mahlalagading bao go boledišanwego le bona ba ile ba bona bao ba tsenago le bona ka klaseng “ba roga motho yo ba beanago mabaka le yena ka tsela e kwešago bohloko.” *

Na o mofsa yo a godilego yo a kgahlegelago go nyalana le motho yo a go rogago goba a go hlabelago mašata goba yo a go nyatšago, yo a go kgorometšago goba yo a go phasolago? Sehlogo se se fetilego lelokelelong le la dihlogo se bontšhitše gore go swarwa gampe ka tsela e bjalo ke mo go tlwaelegilego ka tsela e makatšago. * Ge se tšwela pele se bontšhitše gore Jehofa Modimo ga a amogele polelo goba boitshwaro bjo bo gobošago le gore bahlaselwa ga se ba swanela go amogela boitshwaro bjo bo bjalo bjo bobe e le bjo bo tlwaelegilego goba e le phošo ya bona. (Ba-Efeso 4:31) Gaešita le ge go le bjalo, go tseba seo o swanetšego go se dira boemong bjo bo bjalo ga go bonolo. Mohlomongwe o ka ba o sa dutše o rata lesogana la gago kudu—go sa šetšwe boitshwaro bja lona. Goba se sebe le go feta, mohlomongwe o ka ba o boifa karabelo ya gagwe ge e ba o mo swaya diphošo. O swanetše go dira’ng?

Hlahloba Boemo

Sa pele, o swanetše go iša maswafo fase gomme o hwetše pono ya kgonthe ya seo se diregilego. (Mmoledi 2:14) Na o tloga o le mohlaselwa wa go gobošwa ka mantšu? Na lesogana la gago le be le fo befelwa ka boomo goba na le be le fo ba ‘mmolabodi wa ma-hlaba-wa-lerumo’? (Diema 12:18) Se se diregile gantši gakaaka’ng? Na ke phošo e diregilego gatee yeo o ka fogo e hlokomologa? Goba na lesogana la gago le na le mokgwa wa go bolela dilo tšeo di bontšhago lenyatšo goba tša maroga?

Ge e ba o sa kgonthišege ka maikwelo a gago ka noši tabeng ye, boledišana le motho yo mongwe  ka yona—e sego yo mongwe wa dithaka tša gago, eupša motho yo mongwe yo a godilego le yo bohlale. Mohlomongwe o ka tšhollela batswadi ba gago sa mafahleng goba Mokriste-gotee le wena yo a godilego ka tsebo. Poledišano e bjalo e ka go thuša go tseba ge e ba o arabetše ka go tšeega maikwelo goba ge e ba go tloga go e-na le bothata bjo bogolo.

Rulaganyetša go boledišana le lesogana la gago ka taba ye ge e ba go bonagala go šireletšegile go ka dira bjalo. (Diema 25:9) Ka bonolo le botše kamoo boitshwaro bja lona bo go dirago gore o ikwe ka gona. Bolela ka go lebanya mabapi le lebaka leo ka lona o bego o kgopišegile. Bea mellwane e kwagalago mabapi le dilo tšeo o ka se kego wa di kgotlelela. Lesogana la gago le arabela bjang? Na le hlokomologa dikgopolo tša gago goba le arabela ka polelo e bontšhago bogale bjo bo oketšegilego? Se ke seka seo se lego molaleng sa gore ga se la ikemišetša go fetoga.

Lega go le bjalo, go thwe’ng ge e ba le bontšha seka sa go boifa Modimo sa boikokobetšo le boitsholo bjo bo tšwago pelong? Gona go phološa tswalano go ka kgonega. Lega go le bjalo, e-ba šedi! Batho bao ba gobošago ba bangwe ka mantšu gantši ba itira eka ba bontšha boitsholo ka morago ga ge ba kwešitše yo mongwe bohloko—eupša ba fo boeletša dipolelo tša bona tšeo di kwešago bohloko nakong e latelago ge ba ikwa ba kgopišitšwe. Go tla bonagala ge nako e dutše e e-ya gore lesogana la gago le ikemišeditše e le ka kgonthe gakaakang mabapi le go dira diphetogo. Selo se sengwe se sebotse seo se ka bontšhago gore le ikemišeditše gakaakang e tla ba go ikemišetša ga lona go hwetša thušo go bagolo ba Bakriste.—Jakobo 5:14-16.

Kwešiša gore “ba dirile dibe bohle, ba hlaya letaxô la Modimo.” (Ba-Roma 3:23) Le ka mohla o ka se ke wa hwetša motho yo a phethagetšego. Banyalani ka moka ba tla lebeletšana le tekanyo e itšego ya “tlaišego nameng” ka baka la go se phethagale. (1 Ba-Korinthe 7:28, PK) Mafelelong, o swanetše go dira phetho ya ge e ba diphošo tša gagwe e le tšeo o ka thabelago go di kgotlelela. Le gona, go ipha nako ke tsela e šireletšegilego kudu ya go fihlelela phetho ye.

Ge e ba go E-na le Bošoro

Lega go le bjalo, ke boemo bjo bo fapanego ge e ba polelo e gobošago e akaretša kgalefo e gobošago goba ditšhošetšo tša bošoro goba ge e ba o ikhwetša o gobošwa mmeleng—mohlomongwe ka go kgorometšwa goba go phasolwa. Se se bontšha go hloka boitshwaro mo go lego kotsi; dilo di ka mpefala gabonolo gomme ya ba dipontšho tšeo di tlogago di feteletše tša bošoro.

Go kaone gore baratani bao ba sa nyalanago ba pheme go ipea lekatana ba le gotee di sa tloga fase. Eupša ge e ba ka tsela e itšego o ikhwetša o e-na le monna yo šoro le le babedi feela, o se ke wa “lefetša . . . bobe ka bobe.” (Ba-Roma 12:17) Gopola gore: “Phetolô e bolêta e phohliša dipêfêlô; lentšu la xo fêrêlêla le tsoša boxale.” (Diema 15:1) Dula o išitše maswafo fase. Mo kgopele gore a go iše gae. Ge e ba go nyakega, sepela—goba tšhaba!

Go thwe’ng ge e ba monna a leka go gapeletša mosadi gore a be le ditiro tša botona le botshadi le yena? Ke therešo gore ke gabohlale gore ge baratani ba sa thoma go fereyana, ba bee mellwane e kwagalago tabeng ya go bontšhana lerato. (1 Ba-Thesalonika 4:3-5) Ge e ba lesogana le gapeletša kgarebe gore e robe melao ya motheo ya Beibele, kgarebe e swanetše go le botša ka mo go kwagalago gore e ka se ke ya ineela. (Genesi 39:7-13) Anne, yo a ilego a ineela ge mošemane a be a mo gapeletša go ba le dikopano tša botona le botshadi o opeletša ka gore: “O se ke wa ineela. Itlhomphe. Hle, o se ke wa dira phošo ye, go sa šetšwe gore o le rata gakaakang!” Ge e ba le go hlokomologa ge o gana, le botše gore o tla lebelela maiteko le ge e le afe a tšwelago pele ao le a dirago e le go katwa. Ge e ba le sa hwe matwa, kgopela thušo gomme o leke go le lwantšha go etša ge o be o tla dira bjalo go mokati le ge e le ofe. *

Boemong le ge e le bofe, keletšo ya Beibele go Diema 22:24 ke e swanetšego: “O se kê wa tlwaêlana  le monna wa sebefedi; O se yê xo monna-moxalefi.” Ga o gapeletšege ka tsela le ge e le efe go dula tswalanong e gobošago. Go molaleng gore e be e tla ba go bontšha sebete sa bošilo go ba noši le monna yo a gobošago bakeng sa go mo tsebiša gore o arogana le yena. Go bonagala tsela e kaone yeo o ka e tšeago e le go tsebiša batswadi ba gago ka seo se diregilego. Ka tlwaelo, ba tla galefa le go befelwa ka baka la go swarwa ga gago gampe. Eupša ba ka go thuša go tseba gore ke megato efe e mengwe yeo e swanetšego go gatwa. *

Go Leka go mo Fetoša

Lega go le bjalo, ga se boikarabelo bja gago go dira gore lesogana la gago le fetoge. Irena o dumela ka gore: “O nagana gore o a mo rata, gore o tla swaragana le boemo ka katlego le gore o ka kgona go mo thuša. Eupša o ka se kgone le gatee.” Nadine ka mo go swanago o bolela gore: “Ke dula ke nagana gore nka mo fetoša.” Therešo ke gore ke yena feela yo a ka kgonago ‘go mpshafatša kgopolo ya gagwe’ gomme a fetoga. (Ba-Roma 12:2) Le gona go dira bjalo e tla ba mogato wa lebaka le letelele le o thata.

Ka gona emela phetho ya gago ka go tia, o hlokomologe maiteko le ge e le afe ao mohlomongwe a ka a dirago bakeng sa go bapala ka maikwelo a gago. Leka gore o mo katoge kudu ka mo o ka kgonago—maikwelong le mmeleng. O se ke wa mo dumelela gore a go kgodiše, a go kgopele goba a go tšhošetše gore le boelane. Ge Irena a be a arogana le lesogana la gagwe le šoro, le ile la tšhošetša ka gore le tla ipolaya. Go molaleng gore motho yo bjalo o nyaka thušo, eupša e sego thušo ya gago. O mo thuša gakaone ka go ema o tiile malebana le mekgwa ye e sego ya Bokriste. Ge e ba a nyaka go fetoga, o lokologile go ka tsoma thušo.

Lega go le bjalo, batho ba bangwe ba nagana gore lenyalo le tla rarolla bothata. Monyakišiši yo mongwe o re: “Dikgarebe tšeo di nyalanago le masogana a tšona ao a gobošago le masogana ao a nyalago dikgarebe tša ona tšeo di gobošago gantši ba makatšwa ke go lemoga gore bošoro ga bo kgaotše. Batho ba bantši ba dumela nonwane ya gore ge lenyalo le ngwadišitšwe, mathata a bjalo ka moka a a hwelela. O se ke wa e dumela.” Therešo ke gore go gobošwa mmeleng moo go thomago lefereyong gantši go ka direga gore go tšwele pele le lenyalong.

Beibele e re: “Mohlale ó bôna dikotsi di s’e-tla, a khuta; ba mašilô ba a feta, ba y’o hlaka.” (Diema 22:3) Go arogana le motho yo o mo ratago go thata. Eupša go kgakgelwa lenyalong leo le gobošago go thata le go feta. Go feta moo, ga se wa swanela go boifa gore le ka mohla o ka se ke wa hwetša molekane yo a swanetšego. Ka temogo yeo o e hweditšego, o tla ba yo a sekametšego le go feta tabeng ya go nyaka motho yo bonolo, yo botho le yo a nago le boitshwaro.

Go Fodiša Mabadi a Maikwelo

Go ba mohlaselwa wa go gobošwa ka mantšu goba go gobošwa mmeleng e ka ba mo go nolago moko. Mohlaselwa yo a bitšwago Mary o eletša ka gore: “Tsoma thušo—botša motho yo mongwe ka go akgofa. Ke be ke nagana gore ke tla kgona go lebeletšana le se ka noši ka katlego, eupša go boledišana le batho go nthušitše.” Tšhollela batswadi ba gago sa mafahleng, mogwera yo a botwago yo a godilego ka tsebo goba mogolo wa Mokriste. *

Le gona ba bangwe ba hweditše gore ke mo go thušago kudu go dula ba swaregile dilong tše bjalo ka go bala dilo tše di agago, dipapadi goba ditloša-bodutu. Irena o a gopola: “Sa bohlokwa kudu e be e le go bala Beibele le go ya dibokeng tša Bokriste.”

Go molaleng gore Jehofa ga a amogele mantšu goba ditiro tše di gobošago. Ka thušo ya gagwe o ka itšhireletša gore o se ke wa swarwa gampe.

[Mengwalo ya ka tlase]

[Seswantšho go letlakala 22]

Go swarwa gampe nakong ya lefereyo go ka direga gore go tšwele pele le lenyalong

[Seswantšho go letlakala 23]

O se ke wa gapeletšwa gore o bontšhe lerato ka ditsela tše di sa swanelago