Bafsa ba a Botšiša . . . 

Ke’ng se se Fošagetšego ka Dikopano tša Botona le Botshadi Pele ga Lenyalo?

“Ka dinako tše dingwe ke ipotšiša ge e ba dikopano tša botona le botshadi pele ga lenyalo di fošagetše gakaalo, kudu-kudu ge ke ikwa ke fapane ka baka la ge ke sa le lesogana.”—Jordon. *

Kelly o re: “Ke ikwa ke gateletšega gore ke leke go ba le dikopano tša botona le botshadi. Ke nagana gore ka moka re na le tshekamelo ya tlhago ya go nyaka go leka go ba le dikopano tša botona le botshadi.” O tšwela pele ka gore: “Gohle mo o yago gona dilo di sekametše tabeng ya dikopano tša botona le botshadi!”

NA O ikwa ka tsela yeo Jordon le Kelly ba ikwago ka yona? Go ba gona, mekgwa le ditekanyetšo tšeo di sa lego di hlongwa kgale tšeo di bego di iletša dikopano tša botona le botshadi pele ga lenyalo di gona eupša ga di sa latelwa. (Ba-Hebere 13:4) Nyakišišo ye e dirilwego nageng e nngwe ya Asia e utolotše gore bontši bja masogana a nywaga e 15 go ya go 24 bo ile bja nagana gore go ba le dikopano tša botona le botshadi pele ga lenyalo go be go sa amogelege feela eupša gape e be e le selo se go lebeletšwego gore bo se dire. Ga go makatše gore lefaseng ka bophara, bafsa ba bantši ba ile ba ba le dikopano tša botona le botshadi pele ba e-ba le nywaga e 19.

Gape go na le bafsa bao ba phemago dikopano tša botona le botshadi eupša ba dira seo go thwego ke ditsela tše dingwe tšeo di tšeago legato la dikopano tša botona le botshadi, tše bjalo ka go swara-swarana ditho tša pelego (ka dinako tše dingwe go bitšwa go tsošetšana ditho tša pelego). Pego e hlobaetšago ka go The New York Times e utolla gore “go hupa setho sa pelego go fetogile mokgwa wo o tlwaelegilego kudu mo e lego gore batho ba feleletša ba e-ba le dikopano tša botona le botshadi, gomme lefaseng ka moka bafsa ba bantši ba go lebelela go sa swane le go ba le dikopano tša botona le botshadi e bile go se kotsi bjalo ka tšona . . . [e bile] e le tsela ya go phema go ima le ya go boloka bokgarebe le bosogana bja bona.”

Ge e le gabotse Mokriste o swanetše go lebelela bjang dikopano tša botona le botshadi pele ga lenyalo? Go thwe’ng ka tšeo go thwego ke ditsela tše dingwe tšeo di tšeago legato la dikopano tša botona le botshadi? Na di a amogelega go Modimo? Na di šireletšegile? Na ge e le gabotse di boloka bokgarebe goba bosogana bja motho?

Seo Bootswa bo se Akaretšago

Karabo e ka botwago bakeng sa dipotšišo tše e ka tšwa feela go Mmopi wa rena—Jehofa Modimo. Le gona, ka Lentšung la gagwe o re botša gore re ‘tšhabe bootswa.’ (1 Ba-Korinthe 6:18) Ge e le gabotse seo se bolela’ng? Lentšu la Segerika leo le fetoletšwego e le “bootswa” ga le šupe feela tabeng ya dikopano tša botona le botshadi eupša le akaretša ditiro tše di fapa-fapanego tše di sa hlwekago tša dikopano tša botona le botshadi. Ka gona ge e ba batho ba babedi ba sa nyalanago ba hupana ditho tša pelego ka molomo goba go swara-swarana ditho tša pelego, ba na le molato wa go dira bootswa.

Na mahlong a Modimo ba sa dutše ba ka lebelelwa e le masogana goba dikgarebe? Ka Beibeleng lentšu “kgarebe” le dirišwa e le leswao la go bontšha gore motho o hlwekile boitshwarong. (2 Ba-Korinthe 11:2-6, NW) Eupša gape le dirišwa ka tsela ya gore motho ga se a ba le dikopano tša botona le botshadi. Beibele e re botša ka mosadi yo mofsa yo a bitšwago Rebeka. E bolela gore e be “e le kxarebe, monna à sešo a mo  tseba.” (Genesi 24:16) Ka mo go kgahlišago, ka Sehebere sa mathomo, lentšu bakeng sa ‘tseba’ goba kopano ya botona le botshadi go bonagala le be le akaretša ditiro tše dingwe ka ntle le kopano ya botona le botshadi e tlwaelegilego magareng ga monna le mosadi. (Genesi 19:5) Ka gona, go ya ka Beibele, ge e ba mofsa a dira bootswa bja mohuta le ge e ka ba ofe, a ka se lebelelwe e le kgarebe goba lesogana.

Beibele e kgothaletša Bakriste gore ba tšhabe e sego feela bootswa ka bobjona eupša gape ba tšhabe le mehuta ka moka ya boitshwaro bjo bo sa hlwekago yeo e ka išago bootsweng. * (Ba-Kolose 3:5) Ba bangwe ba ka go kwera ka baka la ge o latela keletšo ye. Mofsa wa Mokriste yo a bitšwago Kelly o re: “Seo ke bego ke se botšwa nakong ya ge ke sa le sekolong se phagamego ke gore, ‘Ga o lemoge bose bjo bo go fetago.’” Lega go le bjalo, dikopano tša botona le botshadi pele ga lenyalo ge e le gabotse e fo ba “go thabela sebe ka lebakanyana.” (Ba-Hebere 11:25, NW) Di ka baka kgobalo ya nako e telele mmeleng, maikwelong le moyeng.

Ditla-morago tše Bohloko

Beibele e re botša gore Kgoši Salomo lebakeng le lengwe o ile a bona lesogana le goketšwa gore le be le dikopano tša botona le botshadi pele ga lenyalo. Salomo o ile a swantšha lesogana le le “pholo è išwa thlabong.” Pholo yeo e yago go bolawa e bonagala e sa tsebe seo se tla tlogago se e diragalela. Bafsa bao ba bago le dikopano tša botona le botshadi pele ga lenyalo gantši ba itshwara ka tsela e swanago—go bonagala ba sa bontšhe temogo mo e lego gore ba welwa ke ditla-morago tše bohloko ka baka la ditiro tša bona! Salomo ge a bolela ka lesogana leo o ile a re: ‘Le be le sa tsebe gore seo se akaretša moya wa lona.’ (Diema 7:22, 23, bapiša le NW) Ee, ‘moya’ wa gago—bophelo bja gago—bo kotsing.

Ka mohlala, ngwaga le ngwaga bafsa ba dimilione ba fetelwa ke bolwetši bjo bo fetetšwago ka dikopano tša botona le botshadi (sexually transmitted disease [STD]). Lydia o bolela gore: “Ge ke be ke thoma go tseba gore ke na le bolwetši bja herpes, ke ile ka nyaka go tšhabela lefelong le lengwe.” O bolela ka go itshola gore: “Ke bolwetši bjo bohloko kudu bjo bo ka se alafegego.” Lefaseng ka bophara, batho ba ka godimo ga 50% (e lego 6 000) ba nywageng ya magareng ga e 15 le 24 ba fetelwa ke HIV.

Basadi ke bona kudu-kudu ba kgongwago ke mathata a mantši ao a sepedišanago le dikopano tša botona le botshadi pele ga lenyalo. Ge e le gabotse, ditla-morago tšeo di bakwago ke di-STD (gotee le HIV) di hlasela basadi go feta banna. Ge ngwanenyana a ima, o bea yena le ngwana wa gagwe yo a sego a tšwa a belegwa kotsing e kgolo. Ka baka la’ng? Ka gobane mmele wa ngwanenyana o ka no ba o se wa gola go fihla bokgoleng bjo o ka kgonago go belega ngwana ka tsela e šireletšegilego.

 Gaešita le ge mma yo a lego mahlalagading a ka efoga ditla-morago tše bohloko tša tša maphelo, o sa dutše a swanetše go lebeletšana le boikarabelo bjo bogolo bjo bo tlišwago ke go ba motswadi. Banenyana ba bantši ba hwetša e le gore go itlhokomela gotee le go hlokomela leseana le le sa tšwago go belegwa go thata kudu go feta kamoo ba bego ba nagana ka gona.

Gape go na le ditla-morago tšeo di kgomago boemo bja moya le maikwelo. Sebe sa bootswa sa Kgoši Dafida se ile sa bea bogwera bja gagwe le Modimo kotsing gomme sa nyaka se senya boemo bja gagwe bja moya. (Psalme 51) Le ge boemo bja Dafida bja moya bo ile bja boela sekeng, o ile a tlaišwa ke ditla-morago tša sebe sa gagwe bophelong bja gagwe ka moka.

Bafsa lehono ba ka tlaišega ka mo go swanago. Ka mohlala, ge Cherie a be a e-na le nywaga e 17 feela, o ile a robala le mošemane yo mongwe. O be a nagana gore mošemane yo o a mo rata. Nywaga ka morago, o sa dutše a itshola ka baka la ditiro tša gagwe. O bolela ka go itshola gore: “Ke ile ka tšeela ditherešo tša Beibele tlase gomme ka tlaišwa ke ditla-morago. Ke ile ka se sa amogelwa ke Jehofa gomme seo se be se nyamiša.” Mofsa yo a bitšwago Trish le yena ka mo go swanago o dumela ka gore: “Go ba le dikopano tša botona le botshadi pele ga lenyalo e bile phošo e kgolo ye nkilego ka e dira bophelong bja-ka. Nka dira selo se sengwe le se sengwe e le gore ke boele ke be kgarebe gape.” Ee, dikgobalo maikwelong di ka tšea nywaga di le gona, tša baka kgateletšego le bolwetši bja pelo.

Go Ithuta Boitshwaro

Mofsa yo a bitšwago Shanda o rotoša potšišo e bohlokwa e rego: “Ke ka baka la’ng Modimo a nea bafsa dikganyogo tša dikopano tša botona le botshadi, mola a tseba gore ga se ba swanela go di diriša go fihlela ge ba tsene lenyalong?” Ke therešo gore dikganyogo tša dikopano tša botona le botshadi e ka ba tše matla kudu nakong ya “lebaka la bofsa.” (1 Ba-Korinthe 7:36) Ge e le gabotse, bafsa ba lego mahlalagading ba ka ba le dikganyogo tša dikopano tša botona le botshadi tša kapejana ka ntle le lebaka le le kwagalago. Eupša se ga se selo se sebe. Ke karolo e tlwaelegilego ya go gola ga tshepedišo ya pelego. *

E bile ke therešo gore Jehofa o hlamile ditswalano tša botona le botshadi gore e be tše di thabišago. Se se be se dumelelana le morero wa gagwe wa mathomong wa gore batho ba tlale lefase. (Genesi 1:28) Lega go le bjalo, Modimo le ka mohla ga se a re rerela gore re diriše matla a rena a go belega gampe. Beibele e re: “Yo mongwe le yo mongwe wa lena a tsebe go swara sebjana sa gagwe ka kgethego le kgodišo.” (1 Ba-Thesalonika 4:4, NW) Go kgotsofatša kganyogo e nngwe le e nngwe ya dikopano tša botona le botshadi e tla ba e le bošilo go swana le go itia motho nako le nako ge o befetšwe.

Dikopano tša botona le botshadi ke mpho e tšwago go Modimo, mpho yeo e swanetšego go thabelwa ka nako e swanetšego—ge motho a tsene lenyalong. Modimo o ikwa bjang ge re leka go thabela dikopano tša botona le botshadi ka ntle ga lenyalo? Bjale, akanya o reketše mogwera wa gago mpho. Pele o ka e nea mogwera yoo, yena ka noši o a e utswa! Na o be o ka se befelwe? Nagana-ge gore Modimo o ikwa bjang ge motho a e-ba le dikopano tša botona le botshadi pele ga lenyalo, a diriša gampe mpho yeo Modimo a e neilego.

Ke’ng seo o ka se dirago ka maikwelo a gago a go nyaka go ba le dikopano tša botona le botshadi? Ge e bewa gabonolo, ithute go a laola. Gopola gore “ba sepelaxo ka xo loka [Jehofa] a ka se ba hlokiše tše di botse.” (Psalme 84:11) Mofsa yo a bitšwago Gordon o re: “Ge ke thoma go nagana gore dikopano tša botona le botshadi pele ga lenyalo e ka se be tše fošagetšego gakaalo, ke nagana ka ditla-morago tše mpe tša boemo bja moya gomme ka lemoga gore ga go na sebe seo se ka lekanago le gore ke lobe tswalano ya-ka le Jehofa.” Go itshwara go ka no se be bonolo. Eupša bjalo ka ge Adrian yo e lego mofsa a re gopotša, “[go itshwara] go go nea letswalo le le hlwekilego le tswalano e botse le Jehofa, o kgona go lebiša tlhokomelo dilong tše bohlokwa kudu, o sa ikwe o le molato goba o itshola ka baka la ditiro tša nakong e fetilego.”—Psalme 16:11.

Go na le mabaka a mantši a kwagalago a gore o “ilê bootswa” ka mehuta ya bjona e fapa-fapanego. (1 Ba-Thesalonika 4:3) Go bolela therešo, ga se ka mehla se se lego bonolo. Sehlogo se se latelago se tla ahla-ahla ditsela tše di šomago tšeo ka tšona o ka ‘ipolokago wa ba yo a sekilego.’—1 Timotheo 5:22, bapiša le PK.

[Mengwalo ya ka tlase]

[Ntlhakgolo go letlakala 13]

Ge e ba mofsa a tšea karolo mohuteng le ge e le ofe wa bootswa, na a ka lebelelwa e le kgarebe goba lesogana mahlong a Modimo?

[Seswantšho go letlakala 13]

Dikopano tša botona le botshadi pele ga lenyalo di ka senya letswalo la mofsa yo a boifago Modimo

[Seswantšho go letlakala 14]

Bao ba bago le dikopano tša botona le botshadi pele ga lenyalo ba ba kotsing ya go ka fetelwa ke bolwetši bjo bo fetetšwago ka dikopano tša botona le botshadi