Bagwera ba Babotse—Bagwera ba Babe

MOSETSANA yoo re tla mmitšago Sarah o ile a tšholla sa mafahleng a gagwe ka tlalelo. Go ile gwa utollwa gore monna yo a bego a nagana gore ke mogwera wa gagwe e be e le mmolai. O ile a botšiša gore: ‘Ge e ba motho yo ke bego ke mmotile ka tsela ye a ntirile selo sa go swana le se, nka bota bjang motho yo mongwe?’ Motho yo a bego a mo theeditše o ile a botšiša Sarah ge e ba a be a tseba mohuta wa ditekanyetšo tšeo monna yoo a bego a e-na le tšona. O ile a arabela ka gore, “O bolela ka eng?” Sarah o be a sa tsebe le gore ke eng seo se bego se bolelwa ke “ditekanyetšo.” Go thwe’ng ka wena? Na o tseba ditekanyetšo tša bagwera ba gago?

Karabo potšišong yeo e ka bolela bophelo goba lehu, go etša ge phihlelo ya Sarah e bontšha. Seema se sengwe sa Beibele se bea taba ka tsela ye: “Šika le bahlale O hlalefê; mokxônana-le-mašilo ó tlo thsereana.” (Diema 13:20) Lega go le bjalo, batho ba bantši ka go swana le Sarah ba kgetha bagwera motheong wa ge e ba ba phedišana gabotse le motho yoo—kamoo ba ikwago ka gona ge ba e na le motho yoo. Ka tlhago, re rata go ba le batho bao ba re dirago gore re ikwe gabotse. Lega go le bjalo, ge e ba ye e le tsela feela yeo re kgethago bagwera ka yona, ntle le go naganišiša ka dika tša ka gare tša motho, re ka lebeletšana le manyami. O ka tseba bjang ge e ba motho yoo a na le ditekanyetšo tše dibotse?

 Go Nyakega ga Ditekanyetšo tše Phagamego tša Boitshwaro

Sa pele, re swanetše go ba le ditekanyetšo tše dibotse. Re swanetše go tseba se se nepagetšego le se se fošagetšego, se sebotse le se sebe gomme ka dinako tšohle re kgomarele ka go tia ditekanyetšo tše phagamego tša boitshwaro. Seema se sengwe sa Beibele se re: “Thsipi e kxaritša thipi; le mahlô a batho a a kxaritšana.” (Diema 27:17) Ge batho ba babedi ba gwerana ba e-na le boitshwaro bjo bo phagamego, ba ka thušana gore ba gole gomme ditlemagano tša bogwera magareng ga bona di tla matlafala.

Pacôme wa kua Fora o bolela gore: “Go ya ka nna, mogwera wa kgonthe ke yo a ntheetšago le go bolela le nna ka botho, gape a kgona le go nkgalemela ge ke dira selo sa botlaela.” Ee, bagwera ba rena ba hlogo ya kgomo—go sa šetšwe gore ke bafsa goba batho ba bagolo—ke bao ba re thušago gore re dule re sepela tseleng e nepagetšego le bao ba re phošollago ge re nyaka go dira dilo tšeo di sa yego ka tsela. Beibele e re: “Kxati ya monthati e a bôtêxa.” (Diema 27:6) Bakeng sa go imatlafatša boitshwarong le moyeng, re swanetše go gwerana le ba bangwe bao le bona ba ratago Modimo wa rena le melao ya gagwe ya motheo. Céline wa kua Fora o a gopola: “Ge go be go se na motho yo a bego a e-na le ditekanyetšo le ditumelo tša Bokriste tše swanago le tša-ka sekolong, ke ile ka ithuta bohlokwa bja go ba le bagwera ba kgonthe phuthegong ya Bokriste. Ba ile ba nthuša kudu gore ke itshware ka tsela e leka-lekanego.”

Go Seka-seka Bao e Tlago go ba Bagwera

Ge e ba o kgahlegela go gwerana le motho yo mongwe yo o sa tšwago go gahlana le yena, o ka no ipotšiša gore, ‘Bagwera ba gagwe ke bomang?’ Mohuta wa bagwera ba kgaufsi wo motho a nago le wona o utolla go gontši ka motho yo. Le gona, batho bao ba godilego le bao ba hlomphegago setšhabeng ba na le pono efe ka yena? Ka godimo ga moo, ke gabohlale go ela hloko kamoo bao e tlago go ba bagwera ba rena ba swarago ba bangwe ka gona, kudu-kudu bao go se nago seo ba ka se hwetšago go bona, e sego tsela yeo ba swarago rena feela. Ge e ba motho yo a sa bontšhe dika tše dibotse—tše bjalo ka potego, potego e sa kwanantšhego, go se fele pelo le go naganela—ka dinako tšohle le go batho bohle, ke kgonthišetšo efe yeo e lego gona ya gore ka mehla o tla bontšha dika tše go wena?

Go tseba dika tša kgonthe tša motho yo mongwe go nyaka go se fele pelo, bokgoni le nako bakeng sa go šetša motho yo bophelong bja letšatši le letšatši. Beibele e bolela gore: “Maanô pelong ya monna ké meetse a bodiba; a xiwa ke yo thlaloxanyô.” (Diema 20:5) Re swanetše go  boledišana le batho bao e tlago go ba bagwera ba rena ka ditaba tša bohlokwa kudu—tšeo di utollago se ba lego sona, maikemišetšo a bona, ee gotee le ditekanyetšo tša bona. Ke batho ba mohuta mang? Na ba na le botho goba ga ba na bogwera? Ge e le gabotse, na ba na le pono e nepagetšego le lethabo goba ba na le pono e fošagetšego le kgegeo? Na ga ba na boithati goba ba na le bjona? Na ba a botega goba ga ba botege? Ge e ba motho a bolela gampe ka batho ba bangwe go wena, ke eng seo se tlago go mo thibela gore a se bolele gampe ka wena o sa tsebe? Jesu o rile: “Molomo o bolêla tše pelo e di falatšaxo.” (Mateo 12:34) Ge pelo ya motho yo e falatša ditaba, re swanetše go ela hloko.

Dilo tša Bohlokwa Tšeo le Swanetšego go Swana ka Tšona

Ba bangwe ba nagana gore bagwera ba bona ba swanetše go rata dilo tšeo bona ba di ratago. Mošemanyana yo mongwe o boletše gore yena a ka se ke a gwerana le motho yo a sa ratego mohuta wa dihlatswapelo wo yena a o ratago. Ke therešo gore bagwera ba swanetše go ba le dilo tše dintši tšeo ba swanago ka tšona e le gore ba tle ba kgone go kwešišana, le gona ke ga bohlokwa gore ba be le ditekanyetšo tša motheo tša boitshwaro le tša moya tše di swanago. Lega go le bjalo, se ga se bolele gore ba swanetše go ba le dika le diphihlelo tše di swanago. Ge e le gabotse, go fapana ga diphihlelo bophelong go ka tliša mehola e humilego le go kwana magareng ga bagwera.

Mehlala e mebedi ka Beibeleng ya bogwera bjo bo sa felego—wa Jonathane le Dafida le wa Ruthe le Naomi—e be e theilwe go boineelo bjo ba bego ba e-na le bjona go Modimo le go melao ya gagwe ya motheo. * Ka mo go lemogegago, bogwera bja bona bo be bo sa laolwe ke bogolo bja nywaga le setlogo. Ka gona ba re ruta se sengwe ka bogwera: Bafsa le batho ba bagolo ba na le mo gontši mo ba ka go abelanago e le bagwera.

Go Holwa ke go Fapana ka Nywaga

Go ba le bagwera bao ba re fetago goba re ba fetago ka nywaga e ka ba mo go humišago. Ela hloko dipolelo tše di latelago go tšwa go bafsa tšeo di theilwego diphihlelong tša bona ka noši.

Manuela (Italia): “Nakong e fetilego ke ile ka  gwerana le banyalani bao ba godilego. Ke ile ka lokologa go bona, gomme seo se nthabišago ke gore le bona ba ile ba lokologa go nna. Ga se ba ka ba ntšeela fase ka gobane ke le mofsa. Se se ile sa ntira gore ke ba batamele kudu. Bogwera bja bona bo a hola, kudu-kudu ge ke e-na le mathata. Ke lemoga gore ge ke boledišana le bagwera ba-ka bao ba lekanago le nna ka mathata a-ka, gantši keletšo yeo ba nneago yona ke yeo e sa naganišišwago gabotse. Lega go le bjalo, bagwera ba-ka bao ba godilego ba na le phihlelo, temogo le teka-tekano e itšego yeo rena bafsa re se nago yona. Ka thušo ya bona ke kgona go dira diphetho tše kaone.”

Zuleica (Italia): “Ge re e ba le dipokano ga re bitše bafsa feela eupša re bitša le batho ba bangwe ba bagolo. Nna ke lemogile gore ge batho ba bagolo le bafsa ba kopana, ka moka ga rena re ikwa re matlafaditšwe ge letšatši le sobela. Re a thaba ka gobane yo mongwe le yo mongwe o bona dilo ka tsela e fapanego.”

Le lena batho ba bagolo le ka batamela bafsa ka bolokologi. Go etša ge go bontšhitšwe ke mantšu a ka mo godimo, bafsa ba bantši ba thabela kudu phihlelo ya lena e tseneletšego le bogwera bja lena. Amelia wa mohlologadi yo a lego nywageng ya bo-80 o re: “Ke tšea mogato wa pele bakeng sa go gwerana le bafsa. Matla a bona le mafolofolo a bona di a mmatlafatša!” Mafelelo a mabotse a go kgothatšana ka tsela ye a ka dira mo gogolo kudu. Batho ba bantši ba bagolo bao ba thabilego ba lebiša theto go bagwera ba bona ba bofseng bao ba bego ba ba feta, bao e bego e le mehlala e mebotse le bao ba ba neilego keletšo e botse yeo e ilego ya ba dira gore ba atlege lehono.

Go Kaonefatša Bogwera bja Gago

Gore o be le bogwera bjo bo botse, ga go bolele gore o be le bagwera ba bafsa. Ge e ba o šetše o e-na le bagwera ba babotse, ke ka baka la’ng o sa nagane ka seo o ka se dirago bakeng sa go matlafatša segwera sa gago le bona? Bagwera bao re bilego le bona ka nako e telele ke lehumo leo le rategago, gomme re swanetše go ba swara ka tsela yeo. O se ke wa tšeela potego ya bona fase.

Ka godimo ga tšohle, gopola gore lethabo la kgonthe—le bogwera bja kgonthe—di tlišwa ke ge o itira yo a hwetšagalago, o diriša nako ya gago le dilo tša gago tša bohlokwa. Meputso e feta kgole maiteko le boikgafo tšeo di akaretšwago. Lega go le bjalo, ge e ba o nagana feela ka wena ge o kgetha bagwera, o ka se ke wa atlega. Ka gona, ge o seka-seka bao e tlago go ba bagwera, o se ke wa nagana feela ka bao o ba hlomphago goba bao o tlago go hwetša se sengwe go bona. Batamela bao ba ka tshedišwago mahlo ke batho ba bangwe goba bao ba thatafalelwago ke go hwetša bagwera. Gaëlle wa kua Fora o re: “Ge re bokanya sehlopha bakeng sa go dira selo se sengwe re le gotee gomme re gopola ka bafsa bao ba lewago ke bodutu, re a ba laletša. Re re: ‘A ke re ga o nyake go dula gae o le tee. E-tla o dule le rena. A re tsebaneng.’”—Luka 14:12-14.

Ka lehlakoreng le lengwe, ge batho ba babotse ba nyaka go gwerana le wena o se ke wa kitimela go gana. Elisa kua Italia o re: “Mohlomongwe o ka ikwa o kgopišegile ka baka la ge o se wa ka wa laletšwa nakong e fetilego. O ka thoma go nagana gore, ‘Ge e le gabotse, bogwera ga bo bohlokwa gakaalo go nna.’ Ka gona wa thoma go ikgona o nnoši, wa ikarola bathong le go nagana feela ka wena. Go e na le gore o tsome bagwera, o ikgoreletša ka legora.” Ka gona, go e na le go dumelela dipoifo goba dikgahlego tša gago ka noši di go dira gore o pheme go dira bagwera ba bafsa, batamela batho ka bolokologi. Re na le lebaka la go thaba ka mo go tseneletšego ge batho ba kgahlegela go gwerana le rena.

O ka ba le Bagwera ba Kgonthe

Go ba le bagwera ba kgonthe go akaretša se se fetago go kganyoga go ba le bona, go letela go ba le bona le go bala dihlogo tše swanago le tše. Go ithuta go gwerana le ba bangwe go swana le go ithuta go ragela paesekela. Re ka se ke ra ithuta go ragela paesekela goba go ba le bagwera ka go fo bala dipuku. Re swanetše go itlwaetša, gaešita le ge se se bolela go wa ka makga a mmalwa. Beibele e bontšha gore ditswalano tšeo di tiilego di theilwe ka go tia godimo ga bogwera le Modimo. Lega go le bjalo, Modimo a ka se ke a šegofatša maiteko a rena a go dira bagwera ge e ba re sa dire maiteko ao. Na o ikemišeditše go ba le bagwera ba kgonthe? O se ke wa ineela! Rapelela thušo ya Modimo, batamela ba bangwe ntle le go bontšha boithati gomme o be mogwera.

[Mongwalo wa ka tlase]

 [Lepokisi/Seswantšho go letlakala 27]

Keletšo go Batswadi

Go ithuta ka bogwera go thoma ka gae, go swana le ge go ithuta dithuto tše dingwe tše dintši go thoma ka gae. Ge e le gabotse, bophelo bja lapa bo tla kgotsofatša senyakwa sa lesea sa go nyaka bogwera. Gaešita le ka tlase ga maemo a bjalo, monagano wa ngwana, maikwelo le boitshwaro bja gagwe di tutueletšega kudu ge a kopana le batho ba bangwe. Ka mohlala, ela hloko kamoo bana ba batho bao ba tšwago nageng e nngwe ba ithutago go bolela leleme le lefsa ka pela ka gona ka go fo kopana le bana ba bangwe.

Bjalo ka batswadi, le na le tokelo ya go thuša bana ba lena go kgetha bagwera ka bohlale. Bana ba banyenyane le bafsa bao ba lego mahlalagading ga ba na bokgoni bjo bo feletšego bja go dira dikgetho tše bjalo ntle le tlhahlo ya batswadi. Lega go le bjalo, go na le bothata. Bafsa ba bantši ba ikwa ba batamelane kudu le bagwera ba bona go feta batswadi ba bona goba batho ba bangwe ba bagolo.

Ditsebi tše dingwe di dumela gore lebaka le lengwe leo le dirago gore bafsa ba tsome keletšo dithakeng tša bona go e na le go batswadi ba bona, ke gore batswadi ba bantši ga ba holofele matla a bona a go bea melao ya boitshwaro. Batswadi ba swanetše go phethagatša boikarabelo bja bona bjo ba bo neilwego ke Modimo ka go batamela bana ba bona ka bolokologi le go ba kgahlegela. (Ba-Efeso 6:1-4) Eupša bjang? Setsebi sa tša malapa e lego Dr. Ron Taffel o dula a gahlana le batswadi ba bantši bao ba sa tsebego kamoo ba ka dirišanago le bana ba bona bao ba lego mahlalagading. O ngwala gore, “ba bantši ba sekametše go dirišeng mekgwa ya sebjale-bjale ya go godiša bana yeo e kgothaletšwago mekerong ya ditaba” go e na le go itshwara bjalo ka batswadi. Ke ka baka la’ng ba dira se? “Ga ba tsebe bana ba bona ka mo go feletšego go ka ba le tswalano le bona.”

Ga se gwa swanela go ba ka tsela yeo. Batswadi ba swanetše go kwešiša gore bana ba tla ya go bagwera ba bona bakeng sa go kgotsofatša senyakwa sa bona ge e ba ba sa hwetše seo ba se nyakago ka gae. Le gona, ke eng seo ba se nyakago? Dr. Taffel o re: “Ba nyaka seo bafsa ba bego ba dutše ba se nyaka ka mehla: go hlokomelwa, go amogelwa, go šireletšwa, go beelwa melao e kwagalago le go botšwa ka tsela e kwagalago dilo tšeo di letetšwego go bona le go ikwa ba le karolo ya lapa. Masetlapelo a mehleng ya rena ke gore batswadi ga ba kgotsofatše dinyakwa tše tša motheo tša bafsa ba bantši bao ba lego mahlalagading, ka baka leo bafsa ga ba ikwe ba ‘amogelega’ ka malapeng a bo bona.”

O ka thuša bjang bana ba gago mabapi le go hlagolela bogwera? Mogato wa pele ke go šetša mokgwa wa gago wa bophelo le wa bogwera. Na dipakane le mokgwa wa bophelo tšeo wena le bagwera ba gago le di phegelelago ke tšeo di hlomphegago le go hloka boithati? Na ke tša moya goba tša dilo tše di bonagalago? Douglas yo e lego mogolo le tate wa Mokriste o bolela gore: “Ditiro tša gago di na le tutuetšo e kgolo kudu go feta mantšu a gago, gomme ka ntle le pelaelo bana ba gago ba tla ekiša mekgwa le ditiro tšeo ba di bonago go wena, go bagwera ba gago le go bana ba bagwera ba gago.”

Diphoofolo tše dintši le tšona di šireletša bana ba tšona ka tlhago gomme gantši di dira bjalo ka bogale malebana le diphedi tše dingwe tše kotsi. Setsebi sa dibere se bega gore: “Dibere tša tshadi di tsebega ka go šireletša bana ba tšona dilong ka moka tšeo di di lebelelago e le tše kotsi.” Na batswadi ga se ba swanela go dira se se swanago? Ruben wa kua Italia o re: “Batswadi ba-ka ba ile ba mpontšha mabaka ka Mangwalo. Ba ile ba nthuša go kwešiša gore go be go le kaone go phema mehuta e mengwe ya bagwera. Karabelo ya-ka mathomong e bile gore: ‘E-kwang! Le ra gore ke se be le bagwera le gatee!’ Lega go le bjalo, ge nako e dutše e sepela ke ile ka lemoga gore ba be ba nepile gomme ke leboga gore ga ba ka ba mphelela pelo, ke ile ka šireletšega.”

Le gona, ka phišego dira gore bana ba gago ba kopane le batho bao e lego mehlala e mebotse bao ba tlago go ba thuša go ipeela dipakane tše dibotse. Mofsa yo a atlegilego le yo a thabilego e lego Francis o a gopola: “Mma o ile a lemoga gore rena bana re be re itirela dilo re nnoši, ka gona o ile a re thuša ka go laletša bagwera bao ba bego ba le mafolofolo bodireding bja nako e tletšego bja Bokriste. Ka tsela yeo re ile ra thoma go ba tseba le go gwerana le bona legaeng la rena.” Ka baka la maiteko a bjalo a gago bjalo ka motswadi, bophelo bja bana ba gago bja ka gae e ka ba mothopo o humilego wa kgolo wo go wona segwera se sebotse se hlogago le go gola.

[Seswantšho go letlakala 25]

Ela hloko kamoo bao e tlago go ba bagwera ba gago ba itshwarago ka gona

[Seswantšho go letlakala 26]

Bogwera bjo bo se nago boithati bo a atlega go sa šetšwe go se swane ka nywaga goba diphihlelo