Leeto Le Le Sa Lebalegego La kua—Moleteng wa Thaba-mollo wa Ngorongoro

Ka Mongwadi wa Phafoga! kua Tanzania

“GEE BA barongwa ba be ba tšea diswantšho Tšhemong ya Edene, gona diswantšho tša bona tša bophelo bja lešokeng di ka be di sa fapane kgole le tšeo motho a ka di tšeago lehono kua Moleteng wa Thaba mollo wa Ngorongoro.” Ke kamoo Reinhard Künkel a ngwadilego ka gona ka pukung ya gagwe ka bobotse bjo bo kgahlišago bja Tanzania. Lefelo la Moleteng wa Thaba mollo la Ngorongoro ke le lebotse e le ruri gomme le nyeuma ka diphoofolo tša lešoka tše dikete-kete. Anke o sepele le rena gomme o thabele go bona dilo tše dibotse!

Lefelo le le Kgahlišago Kudu

Ka morago ga go sepela diiri tše nne ka koloi tseleng ya lerole, re fihla molomong wa Molete wa Thaba Mollo wa Ngorongoro. Re bogela lefelo le le kgahlišago re le mathuding a hotele ya rena. Ponagalo ya lona ke ya moswananoši e le ruri. Ebile ditsebi tša tlhago di le bitša “lefelo la boseswai le le makatšago mo lefaseng” gomme re kgona go bona lebaka leo ka lona go lego bjalo.

Leina le la Ngorongoro le tšwa kae? Ga go na motho yo a kgodišegago. Go ya ka Mokgatlo wa Pabalelo wa Afrika Bohlabela, ba bangwe ba bolela gore Ngorongoro e be e le leina la mo-Masai yo a bego a dira dikloko tša dikgomo yoo a bego a dula moleteng wa thaba mollo. Ba bangwe ba bolela gore leina le le tšwa sehlopheng sa bahlabani ba sebete ba Datogo bao ba ilego ba fenywa ke ba-Masai ntweng yeo e bego e lwelwa moleteng wa thaba mollo nywageng e 150 ya go feta. Lega go le bjalo, taba ya moo leina le le tšwago gona e bonagala e se bohlokwa gatee-tee ge re bona dipitsi tše dingwe di fula bjang kgaufsi le lefelo la moo dikoloi di ka  emišwago gona. Ge re namela koloi ya rena, re batamela kgaufsi le tšona, eupša go bonagala di sa re lemoge. Re theogela kua tlase moleteng wa thaba mollo ka koloi ya rena bakeng sa go nyakišiša ka mo go oketšegilego ka bophelo bja lešokeng.

Molete wa thaba mollo o phagametše lewatle ka dimithara tše 2 236 gomme ke thaba mollo e kgolo ka go fetišiša mo lefaseng yeo e kgeregetšego ka gare. Ke e telele ka dimithara tše 19,2 gomme e bophara bja disekwere khilomithara tše 304. Re theogela tlase re sepela ka koloi lebotong la molete wa thaba mollo la bophagamo bja dimithara tše 610 re ntšhitše dihlogo ka mafasetere a koloi bakeng sa go tšea diswantšho. Ge re be re le molomong wa molete wa thaba mollo, moya wa mesong o be o fodile e bile o hlaba ga botsana. Lega go le bjalo, ka gare ga molete wa thaba mollo go fiša ka tsela e makatšago.

Ge mootledi wa rena a dutše a otlela ka go nanya gomme a re sepediša go dikologa lebato la molete wa thaba mollo, re feta letsha le lenyenyane la letswai gotee le di-flamingo tša lona tše pinki. Molomo wa molete wa thaba mollo wo bjale o lego kgole, o bonagala gabotse ka ge o bapile le leratadima le letala gomme ge re dutše re theeditše medumo yeo e dirwago ke dipitsi le ya dikgokong yeo e tswakanago le medumo e sa tlwaelegago, maikwelo a rena a fehlega e le ruri. Ka kgonthe, ye ke paradeise!

Diphoofolo tša Lešoka ka Moleteng wa Thaba Mollo

Ka Moleteng wa Thaba mollo wa Ngorongoro re be re letetše go bona dinare, ditlou, dipitsi, dikgokong, ditshepe, ditšhukudu tše diso le ditšhwene gomme kholofelo ya rena ga se ya ba ya lefela. Diphoofolo tšeo di jago tše dingwe tše akaretšago mapogo, diphiri, diphukubje le ditau tša mariri a maso le tšona di itshepelela moo. Dikubu di itimola phišo letangwaneng. Go bonagala di se na taba ge di tšewa diswantšho.

 Mootledi wa rena o emiša koloi kapela-pela! O re bontšha tšhukudu e ntsho e fetago dimithara tše sego kae ka pele ga rena. Tšhukudu e ntsho e bonagala e le gae moleteng wo wa thaba mollo gomme ga se gantši go kgonegago go bonela e nngwe ya tšona kgaufsi ka tsela ye lefelong la yona la bodulo la tlhago. Diphoofolo tše tša go boifiša di kgaufsi le go hwelela; go akanyetšwa gore ka moleteng wa thaba mollo go na le tša ka tlase ga tše 20. Mahodu a diphoofolo a ile a swarwa mo a bolaya ditšhukudu bakeng sa manaka a tšona, ao a rekišwago ka bomenetša ka morero wa go dira dikgatla tša dithipa le bakeng sa go dira dihlare. Bahlokomedi ba dula ba dikologa lefelo la molete wa thaba mollo bakeng sa go boloka mahodu a diphoofolo a le kgole.

Morati wa dinonyana a ka letela go bona diphedi tše di fapa-fapanego tše dibotse tša maphego tše di akaretšago dimpšhe, di-kori bustard, megolodi, dikokolofute, megwale, ditlhame, megame le di-flamingo tše pinki tše dintši-ntši. Molete wa thaba mollo ke legae la mehuta ya dinonyana e fetago lekgolo yeo e sa hwetšagalego Serapeng sa Setšhaba sa Diphoofolo sa Serengeti seo se lego kgaufsi le lefelo le. Go na le diphaphadikota, ditantang, di-brubru le matsobe. Nonyana ya rosy-breasted longclaw e ka bonwa gare ga mabjang a matelele, ešita le legokobu le legolo le le sa tlwaelegago le ile la bonwa mo.

Gaešita le ge diphoofolo tše dintši di se na taba le rena, re swanetše go dula re le ka koloing ya rena. Lega go le bjalo, ba-Masai bao ba phelago ka dintlong tša mobu tšeo di ruletšwego ka bjang ka ntlenyana ga molete wa thaba mollo, ba itshepelela ka gare ga molete wa thaba mollo le mehlape ya bona. Go bonagala o ka re diphoofolo tša lešoka di ba tlwaetše.

Bobotse le boiketlo bja Molete wa Thaba mollo wa Ngorongoro ga di a tlwaelega e le ruri gomme bo a re makatša. Leeto la rena ke phihlelo e sa lebalegego.

[Seswantšho go letlakala 15]

Tšhukudu

[Seswantšho go letlakala 15]

Modiši wa mo-Masai lešing la molete wa thaba mollo

[Seswantšho go letlakala 15]

Mosadi wa mo-Masai

[Seswantšho go letlakala 16]

Mapogo

[Seswantšho go letlakala 16]

Megolodi

[Seswantšho go letlakala 16]

Di-“flamingo”

[Seswantšho go letlakala 16]

Dikubu

[Seswantšho go letlakala 16, 17]

Molete wa Thaba Mollo wa Ngorongoro

[Seswantšho go letlakala 17]

Dipitsi

[Seswantšho go letlakala 17]

Dinare

[Seswantšho go letlakala 17]

Ditlou

[Seswantšho go letlakala 17]

Ditšhwene