Ba Tlaišwa ke Kgateletšego!

“ETHOPA Sefoka Mathateng ka Moka a tša Maphelo Amerika.” Se ke sehlogo se segolo sengwalweng seo se gatišitšwego ke American Institute of Stress, yeo e bolelago gore bothata bjo bogolo ka go fetišiša go tša maphelo lehono ga se kankere go ba yona AIDS. Pego yeo e re: “Go akanyetšwa gore palo ya 75-90 lekgolong ya batho ka moka bao ba yago dingakeng, e išwa ke mathata a malwetši ao a bakwago ke kgateletšego.”

Taba ya gore batho lehono ba tlaišwa ke kgateletšego, ga se pheteletšo. Go ya ka National Consumers League, “mošomo ke mothopo o mogolo ka go fetišiša woo o bakago kgateletšego go batho ba bagolo bao ba nago le mathata le kgateletšego maphelong a bona (39%), wa latelwa ke lapa (30%). Methopo e mengwe e akaretša tša maphelo (10%), go tshwenyega ka tša boiphedišo (9%) le go tshwenyega ka dikgohlano tša ditšhaba-tšhaba le ka botšhošetši (4%).”

Lega go le bjalo, kgateletšego ga se ya aparela United States feela. Nyakišišo yeo e dirilwego kua Brithania ka 2002 e akanyeditše gore “kua Brithania go dumelwa gore ka 2001/2 batho ba dirago palo ya seripa sa milione ba be ba tlaišwa ke kgateletšego yeo e bakwago ke mošomo moo e bego ebile e ba lwatša.” Go na le “matšatši a akanyetšwago go dimilione tše 13 le seripa kua Brithania ao go begwago gore a sentšwe ka go se tle mošomong” ka baka la “kgateletšego yeo e bakwago ke mošomo, kgateletšego ya maikwelo goba pelaelo.”

Boemo le kua karolong e kgolo ya kontinente ya Yuropa bo a nyamiša. Go ya ka European Agency for Safety and Health at Work, “go bonagetše gabotse gore kgateletšo yeo e bakwago ke mošomo e tlaiša dimilione tša bašomi ba Yuropa mešomong ka moka ya go fapa-fapana.” Nyakišišo e nngwe e bontšhitše gore go na le “bašomi ba [European Union] ba ka bago dimilione tše 41 bao ngwaga le ngwaga ba tlaišwago ke kgateletšego e bakwago ke mošomo.”

Go thweng ka Asia? Pego yeo e phatlaladitšwego kopanong yeo e bego e swaretšwe kua Tokyo e phethile ka gore: “Kgateletšego yeo e bakwago ke mošomo ke bothata bjoo dinaga tše dintši lefaseng di tshwenyegilego ka bjona, bobedi dinaga tše di hlabologago le tša diintaseteri.” Pego yeo e bontšhitše gore “dinaga tše mmalwa kua Asia Bohlabela, go akaretša China, Korea le Taiwan, di ile tša ba le diintaseteri tše dintši ka lebelo kudu gomme tša gola le ditabeng tša tša ditšhelete. Dinaga tše bjale di tshwenyegile kudu ka kgateletšego yeo e bakwago ke mošomo le kamoo e šarakanyago ka gona boemo bja bašomi bja tša maphelo.”

Lega go le bjalo, ga go nyakege gore go be le dinyakišišo tšeo di go botšago gore batho ba tlaišwa ke kgateletšego. Go na le kgonagalo e kgolo ya gore le wena kgateletšego e go tlaiša o šoro! Kgateletšego e ka ba kotsie gakaaka’ng go wena le go bao o ba ratago? Malapa a ka ithuta bjang go lebeletšana ka katlego le kgateletšego? Dihlogo tše di latelago di tla ahla-ahla dintlha tše ka botlalo.

[Seswantšho go letlakala 23]

Go batho ba bantši, selo se segolo seo se ba bakelago kgateletšego ke mešomo ya bona