Bafsa ba a Botšiša . . .

Na re Swanetše go ba le Lenyalo la Setšo?

“Cindy e lego mmeeletšwa wa-ka ke yena a ilego šišinya gore re tšhabele felo tsoko gomme re nyalane e le rena feela, ka ntle le go botša bagwera ba rena ka moka le ba leloko. Ka morago ga go boledišana ka taba ye, ka moka re ile ra nagana gore phetho ye e tla tšea nako e nyenyane le matla e bile e ka se dire gore re be le kgateletšego.”—Allen. *

GE E ba o gotše ka mo go lekanego gore o ka nyala goba go nyalwa e bile go na le motho yo o ratanago le yena, phetho ya gore le tšhabele felo tsoko le yo nyalana e ka bonagala e le e kgahlišago. Mabakeng a mangwe, baratani ba ka lekega gore ba tšhabe gomme ba nyale ka ntle le go botša gaešita le batswadi ba bona. Ke melao efe ya motheo yeo e ka le thušago go dira phetho ya seo le ka se dirago?

Na Setšo ke Selo sa Bohlokwa?

Le ge lenyalo e le selo se se tlwaelegilego ditšong tše dintši, mekgwa yeo e latelwago bakeng sa go dira monyanya e fapane kudu. Go banyalani ba Bakriste, selo se segolo ga se taba ya ge e ba monyanya wa bona o tla akaretša dilo ka moka tšeo di nyakwago ke mekgwa ya lefelong leo ba dulago go lona. (Ba-Roma 12:2) Go e na le moo, kganyogo ya bona e kgolo ke gore lefereyo la bona le lenyalo la bona di swarwe ka tsela yeo e neago Jehofa Modimo thetho.—1 Ba-Korinthe 10:31.

Ka ge lenyalo e le thulaganyo e hlomphegago, ga se selo seo batho ba bantši ba ratanago ba ka nyakago go se dira sephiri. Dinageng tše dintši tša ka Bodikela, baratani ba Dihlatse tša Jehofa ka mo go tlwaelegilego ba rulaganya gore ba nyalane Holong ya Mmušo ya tikologong yeo ba dulago go yona. * Ka morago ga moo, ba ka kgetha gore ba ye moo ba tlago go thabela dijo mohlomongwe le boitapološo le ba lapa labo bona le bagwera. Ditiragalo tše bjalo ga go nyakege gore di be tše kgolo ka mo go feteletšego. Lega go le bjalo, go a lemogega gore go rulaganya lenyalo le lefelo la go keteka monyanya go a gateletša e bile go ka nyaka gore motho a tloge a ntšha ka potleng. Ka mohlala, go la United States, mafelo a go ketekela monyanya gantši a ja ditolara tše dikete.

E le go leka go fokotša kgateletšego le ditshenyagalelo, baratani ba bangwe ba kgetha go dira dilo ka tsela e bonolo kudu. Cindy o re: “Re boditše  batswadi ba rena gore re ka se be le lenyalo la setšo, ka gobane re be re nyaka gore tiragalo yeo e be e bonolo le e sa jego tšhelete e ntši. Batswadi ba-ka ba ile ba re kgodiša gore ba kwešiša boemo bja rena ka gona ba tla dumelelana le seo re se naganago. Ba be ba re thekga kudu.” Ka lehlakoreng le lengwe, ge Allen yo a ratanago le Cindy yo go boletšwego ka yena matsenong, a botša batswadi ba gagwe dithulaganyo tša bona tša lenyalo, ba ile ba hwetša go le thata go kwešiša phetho yeo. Allen o re: “Ba ile ba ipona phošo gomme ba nagana gore nna le Cindy re dirile phetho ka baka la selo se sengwe seo ba ilego ba se dira. Eupša go be go se bjalo le gatee.”

Batswadi ba gago le bona mohlomongwe ba ka nyama ge e ba o ka phetha ka gore o nyaka go ba le lenyalo le bonolo kudu, ka ge ba ka nyaka gore go be le batho ba bantši ka mo go ka kgonegago bakeng sa go thaba le bona letšatšing le leo le kgethegilego. Eupša go thwe’ng ge e ba o nagana go nyala ntle le go botša gaešita le batswadi ba gago ka gobane o tseba gore ba tla ganana le kgopolo yona yeo ya gore o nyaka go nyala?

Naganela Maikwelo a ba Lapa Leno

Go ka direga gore batswadi ba gago ba tla ganetša ka baka la gore o yo monyenyane kudu gore o ka dira phetho e bjalo e bohlokwa. Ba ka tšhoga gore dilo tšeo o di ratago gona bjale di tla fetoga ge o dutše o gola le gore o tla itshola gore ke ka baka la eng o kgethile molekane wa lenyalo yo a itšego. Ka lehlakoreng le lengwe, ba ka go lebelela o le yo a godilego ka mo go lekanego gore o ka nyala, eupša ba bona diphošo tše itšego go motho yo o ratanago le yena. Goba ba go ganetša go nyala ka gobane motho yo o mo kgethilego ga a bodumeding bjo bo swanago le bja gago.

Ge e ba batswadi ba gago e le Bakriste ba therešo, ba ka ba ba e-na le mabaka a theilwego Beibeleng ao a dirago gore ba tshwenyege. Go swanetše gore ba bolele dilo le ge e le dife tšeo ba di belaelago tšeo ba ka bago ba di nagana. Therešo ke gore Jehofa o tla ba lebelela e le ba hlokomologago dilo le ba se nago lerato ge e ba ba sa itshwenye. Le gona o a holega ge e ba o theetša seo ba se naganago.—Diema 13:1, 24.

A re tšeeng mohlala: Ge o reka seaparo se itšego, mohlomongwe o ka nyaka gore motho yo a itšego a go botše gore na seaparo seo se a go swanela goba bjang. Ga se ka mehla o tla dumelelanago le seo ba go botšago sona, eupša o tla rata gore bagwera ba gago ba paale ba go botše ge e ba ba nagana gore seaparo seo se a go swanela goba aowa. O tšeela seo ba se bolelago godimo ka ge ba ka go thuša gore o se senye tšhelete ya gago. Ka gona, go bohlokwa kudu gakaakang gore o leboge seo ba lapa leno ba se naganago ka molekane yo o mo kgethilego wa lenyalo. Gaešita le ge o ka bušetša seaparo wa tšea se sengwe goba wa se lahla, Jehofa yena o letetše gore o dule le molekane wa gago bophelo bja gago ka moka. (Mateo 19:5, 6) Ge e ba o kgetha molekane yo ge e le gabotse a sa dumelelanego le semelo sa gago le boemo bja gago bja moya, go nyalana ga lena go tla dira gore o dule o nyamile go phala ke ge o apere seaparo seo se sa go swanelego. (Genesi 2:18; Diema 21:9) Le gona go ka direga gore o tla ba o fetilwe ke sebaka sa go hwetša lethabo la kgonthe.—Diema 5:18; 18:22.

Ke therešo gore batswadi ba bangwe ba ka ba le mabaka a boithati a go thibela ngwana wa bona go nyala goba go nyalwa—ka mohlala, ba dira bjalo e le tsela ya go laola ngwana wa bona. Lega go le bjalo, pele o ka nagana gore batswadi ba gago ba dira bjalo ka baka la boithati le gore o tšhabe o yo nyala, ke ka baka la’ng o sa hlahlobe lebaka la go gana ga bona?

Mabaka ao a Nyakago go Elwa Hloko

Ke therešo gore dilo tšeo o di ratago ga bjale di tla fetoga ge o dutše o gola. Moapostola Paulo o ngwala gore: “Mola kè sa le ngwana, ke be ke bolêla bo-ka ngwana, ke be ke hlaoloxanya bo-ka ngwana, kè eleletša bo-ka ngwana. Byale kè le monna, tša byana ke di fedišitše.” (1 Ba-Korinthe 13:11) Ka mo go swanago, mekgwa yeo motho a nago le yona yeo o e ratago o le mofsa yo a lego mahlalagading, go ka direga gore e tla fapana kudu le yeo o tlago go e rata ge o šetše o godile. Ka gona, Beibele e eletša gore o lete go fihla ‘o fetile lebaka la bofsa’—nywaga yeo dikganyogo tša botona le botshadi di iphago matla kudu—pele o ka tšea mogato o bohlokwa wa go kgetha molekane wa lenyalo.—1 Ba-Korinthe 7:36.

Go thwe’ng ge e ba batswadi ba gago ba hwetša gore motho yo o ratanago le yena o na le diphošo? Ka baka la maitemogelo a bophelo, matla a batswadi ba gago a go nagana a ka ba a tlwaeditšwe gakaone gore ba kgone go lemoga se se swanetšego le se se fošagetšego. (Ba-Hebere 5:14) Ka gona ba  ka bona diphošo tše dikgolo semelong sa motho yo o nyakago gore e be molekane wa gago, mola e le gore wena ga o di bone. Ela hloko ka tsela ya kgonthe seo monna yo bohlale Salomo a se ngwadilego: “Mmexi-moraki ó a dumêlwa; xo tlo tla wa xabô a mmotšolodiša.” (Diema 18:17) Ka mo go swanago, motho yo o ratanago le yena a ka ba a go kgodišitše gore ke yena a go swanetšego. Lega go le bjalo, ka morago ga gore batswadi ba gago ba ‘mmotšolodiše,’ ba ka go lemoša ka dilo tše itšego tšeo go tla bago gabohlale gore o di ele hloko.

Ka mohlala, ba ka go gopotša ka go tia gore Beibele e laela Bakriste ba therešo gore ba nyale ‘feela Moreneng.’ (1 Ba-Korinthe 7:39) O ka ganetša ka gore o tseba ba bangwe bao ba nyalanego le batho bao ba sego tumelong ya Bokriste, eupša ga bjale ka bobedi ba tšwela pele ba thabela go hlankela Jehofa. Ke therešo gore se se a direga. Lega go le bjalo, maemo a bjalo ke a sego kae ge a bapetšwa le ao a bago le mafelelo a sa kgahlišego. Ge e ba o nyala motho yo a sego tumelong e tee le wena, o tšeela ditekanyetšo tša Jehofa fase e bile gape o ipea kotsing e kgolo ya go wa moyeng.—2 Ba-Korinthe 6:14. *

Lebaka la go Nyala le e Sego la Bohlale

Bafsa ba bangwe ba ile ba tšhaba ba ba ba nyala e le ka gobane ba ile ba itshwara ka tsela e gobogilego gomme ba nagana gore go nyala molekane wa bona go tla dira gore letswalo la bona le lokologe. Goba mohlomongwe ba ka ba ba ile ba holofela go khupetša mafelelo a sebe sa bona, se bjalo ka go ima mo go sa letelwago.

Ge e ba o be o tla nyala bakeng sa go khupetša sebe, ge e le gabotse o be o tla ba o mpefatša dilo ka go dira phošo e nngwe. Salomo ge a lemoša o re: “Mmipa-dikaroxô-tš’axwe xa a lêtlêxe; xo tlo xauxêlwa e a ipexaxo ’me a lahla dikaroxô.” (Diema 28:13) Tatago Salomo e lego Dafida le mmagwe Batseba, ba ile ba ithuta bošilo bja go leka go uta boitshwaro bja bona bjo bo gobogilego. (2 Samuele 11:2–12:25) Go e na le gore o ute sebe sa gago, botša batswadi ba gago le bagolo ba phuthego. Se se tla nyaka gore o be le sebete, eupša o tla tiišega gore Jehofa o tla go lebalela ge e ba o itshola. (Jesaya 1:18) Mafelelong ge o boetše o e-na le letswalo le le hlwekilego, o tla ba boemong bjo bobotse bja gore o dire phetho e leka-lekanego mabapi le lenyalo.

Go Phema go Itshola

Ge a gopola ka lenyalo la gagwe, Allen o re: “Phetho ya rena ya gore re be le lenyalo le bonolo e ile ya dira gore tiragalo ye e be e se nago kgateletšego e ntši. Selo feela seo ke itsholelago sona ke gore ga se nke ke kgona go thuša ba lapa lešo go kwešiša gakaone lebaka leo le ntirilego gore ke tšee phetho yeo.”

Ge e le gabotse, go sa šetšwe gore baratani ba godilego ka mo go lekanego ba ba le lenyalo la setšo goba aowa, seo ke taba ya motho ka noši. Lega go le bjalo, ge o dira diphetho le ge e le dife mabapi le go nyala, tšea nako ya gago, boledišana le ba lapa leno gomme o ‘hlathe dikgato.’ O tla dira gore o se ke wa itshola nakong e tlago.—Diema 14:15.

[Mengwalo ya ka tlase]

[Seswantšho go letlakala 15]

Ge o dira diphetho le ge e le dife mabapi le go nyala boledišana le ba lapa leno