Motho yo a Phagamego Kudu yo a Kilego a Phela

KE MANG yo o ka mo šupago e le motho yo a phagamego kudu yo a kilego a phela? Na o ka šupa Noa, yo a ilego a phologa Meetse-fula gomme a ba rakgolokhukhu wa motho yo mongwe le yo mongwe yo a phelago ga bjale? (Genesi 7:1, 21, 22; 9:18, 19) Nebukadinetsara, mmuši wa mehleng ya kgale le moagi wa moago o mobotse woo a ilego a o bitša Babilona o Mogolo? (Daniele 4:28-30) Mohlomongwe Alexander yo Mogolo, yo go bolelwago ka yena le ka boporofeteng bja Beibele ka baka la dilo tšeo a ilego a di fihlelela? (Daniele 8:5-8, 21-22) Goba go thwe’ng ka Julius Caesar, mmuši yo a tumilego wa Roma?

Mo e ka bago nywaga e 45 ka morago ga lehu la Caesar yo go sa tšwago go bolelwa ka yena, ngwana yo a bitšwago Jesu o ile a belegwa kua Betlehema. Na o ile a fetoga motho yo a phagamego yo a kilego a phela? Mo e ka bago nywaga e lekgolo e fetilego, puku e bitšwago The Historians’ History of the World e itše: “Tutuetšo yeo mediro ya [Jesu] e bilego le yona historing e be e le e bohlokwa kudu, gaešita le lehlakoreng la mediro yeo e sego ya bodumedi, go feta mediro ya motho le ge e le ofe yo mongwe wa histori. Mehla e mefsa, yeo e ilego ya tsebja ka go hlabologa mo gogolo ga lefase, e ile ya thoma nakong ya ge Jesu a belegwa.”

Go fihla lehono, batho ba sa dutše ba kgahlegela Jesu Kriste kudu. Nywaga e mmalwa e fetilego, dimakasine tšeo di di gogago pele tša ditaba tša kua United States e lego Time, Newsweek le U.S.News and World Report, ka moka di ile tša tšweletša ditaba tšeo di bolelago ka yena ka nako e swanago. E bile ge e le gabotse, kgahlego e bjalo yeo e lego gona ka Jesu go bonagala e oketšegile. Kuranta ya Toronto Star ka 2004 e boletše gore: “Tutuetšo ya gagwe e sa dutše e le gona difiliming, mminong le go tša fešene. O fetogile yo mongwe wa bagale ba rena bao ba tumilego kudu.”

Lega go le bjalo, se se makatšago ke gore moragonyana, ba bangwe ba ile ba bolela gore Jesu ga se a ka a ba gona. Bruno Bauer (1809-82) e be e le morutiši yo a phagamego yo a ilego a bolela selo se se swanago le seo. Yo mongwe wa barutwana ba gagwe e be e le Karl Marx. Morago bjale, Robert E. Van Voorst, o ngwadile ka pukung ya gagwe ya Jesus Outside the New Testament gore: “Marx o ile a kgoboketša dikgopolo tša Bauer tša setlogo sa Jesu tšeo a ilego a inaganela tšona, a di tsenya ditumelong tša gagwe, gomme puku ya molao ya Soviet le diphatlalatšo tša maaka tša Bokomanisi ka morago di ile tša phatlalatša taba ye.”

Lega go bjalo, lehono ke ba sego kae bao ba ganago gore Jesu o kile a phela e le ka kgonthe. Ge e le gabotse, batho ba bantši ba dumela ka bolokologi gore e be e le motho wa kgonthe le yo bohlokwa kudu. Taba yeo e tšweletšego ka go Wall Street Journal ka December 2002 e bile le sehlogo se se rego: “Thutamahlale e ka se Nyatše Jesu.” Mongwadi wa yona o phethile ka gore: “Diithuti tše dintši, go sa akaretšwe batho bao ba felago ba sa dumele gore Modimo o gona, di šetše di amogetše gore Jesu wa Natsaretha ke motho wa histori.”

Eupša Jesu e be e se feela motho wa histori. Makasine wa Time o begile gore: “Go tla nyakega mabaka a sa tlwaelegago go ganetša gore motho yo a bilego le tutuetšo e matla kudu—e sego feela nywageng ye e dikete tše pedi e fetilego eupša historing ka moka ya batho—e be e dutše e le Jesu wa Natsaretha.” O okeditše ka gore: “Go ka newa mabaka a kwagalago kudu a gore ga go na bophelo bja motho le ge e le ofe yo mongwe, bjo bo ilego bja ba le tutuetšo le go kgoma maphelo a batho ka tsela e kgolo gakaaka go swana le bja Jesu.”

Lega go le bjalo, go sa na le dipotšišo tšeo di šalago: Ge e le gabotse e be e le mang? O be a e-tšwa kae? Morero wa gagwe lefaseng e be e le ofe? Le gona ke ka baka la’ng go tseba dilo ka moka tšeo re ka kgonago go di tseba ka yena go le bohlokwa gakaaka?