Na Batho ba ka Kgonthišetša Gore go ba le Bokamoso bjo bo Thabišago?

O sa tšwa go hudugela ntlong e agilwego ka ditena yeo e bonalago e tiile e bile e le e botse. Ke selo seo o bego o tloga o se nyaka. Bokamoso bo bonala bo kgahliša! Eupša ka morago ga nywaga e sego kae feela, ntlo yeo e bonagatša maswao ao a laetšago gore ga se ya agwa gabotse gomme e swanelwa ke go phušolwa. O ikwa o nyamile kudu. Eupša ga o noši. Bothata bjo bo swanago bo gona le dintlong tše dingwe tikologong ya geno. Nyakišišo e utolla gore bothata ke tsela e fošagetšego yeo ntlo e agilwego ka yona le go dirišwa ga ditena tša boemo bjo bo fokolago.

GO SWANA le ntlo yeo, lefase le mathateng a magolo. Go sa šetšwe maiteko a mantši ao a dirilwego go tša leago le go tša dipolitiki gotee le tšwelopele e makatšago yeo e dirilwego go tša thutamahlale le thekinolotši, go bonala metheo ya lekoko la batho e phušoga. Dinageng tše dintši, go hloka molao le go se laolege ga batho e šetše e le dilo tša ka mehla. Na go ba boemong bjo bo hlomolago pelo go tla gapeletša batho gore ba rarolle mathata a bona gomme mafelelong ba hlome mebušo e mekaone? Ela hloko seo batho ba bangwe bao ba nago le tutuetšo ba se boletšego ka histori ya moloko wa batho.

“Re Lekile Mehuta ka Moka ya Pušo”

Batho ba bohlale go thoma ka radifilosofi wa Mogerika e lego Plato go ya go radifilosofi wa tša dipolitiki wa Mojeremane e bile e le setsebi sa tša leago e lego Karl Marx, ba ile ba šišinya gore go lekwe mekgwa e fapa-fapanego ya pušo maitekong a bona a go dira gore lefase e be lefelo le lekaone. Mafelelo e bile afe? Sehlogo se se lego ka makasineng wa New Statesman se itše: “Ga se ra fediša bodiidi goba ra dira gore go be le khutšo lefaseng ka bophara. Ka mo go fapanego, go bonagala eka re fihleletše se se fapanego le seo. Ga se gore ga se ra dira maiteko. Re lekile mehuta ka moka ya pušo, go tloga go bokomanisi go ya go bokapitalise. Re lwele ‘dintwa tše dintši e le gore re fediše dintwa tše dingwe,’ ka gona re ka se bolele gore re tseba kamoo re ka fedišago ntwa ka gona e bile metse-megolo ya rena e bonala eka e tšwela pele go hlaselwa ke mašole.” Sehlogo se se tšwetše pele ka gore: “Re thomile lekgolo la bo-20 la nywaga ka lethabo re dumela gore bo-rathutamahlale ba tla re phološa, eupša re fetša lekgolo le la nywaga re sa dumele selo le ge e le sefe seo ba re botšago sona.”

Ka 2001, moprofesara wa tša ditšhelete le histori yo a rotšego modiro Yunibesithing ya London e lego Eric Hobsbawm, o ngwadile gore mebušo ya batho “e lebeletšane le nako yeo ka yona mediro ya batho e bilego le ditla-morago tše šoro go lefase le tlhago.” Tharollo ya mathata a goba go fokotšwa ga ona “go tla nyaka maiteko ao a ka se kego a thekgwa ka go fo hwetša palo ya batho bao dumelelanago le ona goba ka go leka go hwetša seo badiriši ba ditšweletšwa ba se ratago. Se se dira gore batho ba se ke ba ba le kholofelo mabapi le ditebelelo tša nakong e tlago tša pušo ka batho goba tša lefase ka bophara.

Ge a bona kotsi yeo moloko wa batho o lebeletšanego le yona, Stephen Hawking yoo  e lego setsebi sa kagego ya dinaledi le dipolanete e bile e le mongwadi yoo dipuku tša gagwe di rekwago kudu o botšišitše gore: “Lefaseng leo le hlaka-hlakanego go tša dipolitiki, tša leago le tša tikologo, moloko wa batho o ka kgona bjang go tšwela pele o phela ka nywaga e mengwe e 100?”

Ke ka Baka La’ng Moloko wa Batho o Paletšwe Gakaakaa?

Ke Beibele feela yeo e hlalosago ka mo go kgotsofatšago lebaka leo ka lona moloko wa batho o paletšwego o šoro ke go ipuša ka katlego. Ge e le gabotse, Beibele e seka-seka e le ka kgonthe boemo bja moloko wa batho. Ka mohlala, ela hloko ditherešo tše latelago tše nne tša motheo.

Ka moka ga rena ga se ra phethagala. “Bohle ba dirile sebe gomme ba hlaelelwa ke letago la Modimo.” (Baroma 3:23) Go swana le ge ditena tša boemo bjo bo fokolago di ka dira gore moago o senyege le go phušoga, go se phethagale ga batho ga leabela go iponagatša ka ditsela tšeo di ka fokodišago moloko wa batho. Ditsela tše di akaretša go ba le tshekamelo ya go goboga, go se botege, go ba le megabaru le go diriša matla a taolo gampe. Dilo tše ga di thome lehono. Mo e ka bago nywageng e dikete tše tharo e fetilego, mongwadi yo bohlale wa puku ya Beibele o boletše gore ‘motho o buša motho gore a mo senye.’—Mmoledi 8:9.

Baetapele ba mmušo le dikgoro tša tsheko ba a kwešiša gore ga se ra phethagala le gore re na le mafokodi gomme ba leka go lwantšha mekgwa ye ka go thea melao e mentši. Eupša ba dira bjalo ba tseba gabotse gore motho a ka se laele batho ka molao gore ba rate batho ba bangwe goba ba kganyoge go hlompha molao.

Ka moka ga rena re a hwa. “Se boteng maxoši e lexo bana ba batho, bao xo sexo phološô xo bôná. Môya wa motho [goba matla a bophelo] o a tloxa, ’me yêna ó boêla mmung wa xaxwe; mohla woo ké mo xo fêlaxo maanô a motho.” (Psalme 146:3, 4) Kgoši Solomone wa Isiraele ya bogologolo, yo a lebelelwago e le yo mongwe wa babuši ba bohlale kudu ba kilego ba phela, o ile a lemoga kamoo mošomo wa gagwe o thata o ka fetogago lefeela ka gona. O ngwadile gore: “Ka nyatša le ’tapišô tšohle tše nkilexo ka itapiša ka tšôna fá tlase xa letšatši, tše ke tl’o xo di tloxêlêla motho e a a tl’o xo nthlatlama. ’Me xo tseba mang xe e tlo ba mohlale xoba lešilo? Ó tlo buša tšohle tše ke di dirilexo . . . Le tšôna-tšeo ké lefêla.”—Mmoledi 2:18, 19.

Ga re na Bokgoni bja go Ipuša. “Morêna, ke a tseba; motho tsela y’axwe xa’ e buše; le monna mo a yaxo xa’ ikiše, le xe a xata a tiiša.” (Jeremia 10:23) Gaešita le ge re be re phethagetše, Beibele e ruta gore go ya ka morero wa Modimo wa mathomo, batho ga ba na tshwanelo e tšwago go Modimo ya gore ba ipuše goba bokgoni bja go dira bjalo ka katlego. Ka mohlala, ke ka baka la’ng batho ba selekišwa ke taba ya gore motho yo mongwe goba sehlopha sa batho se ba botša gore ba dire eng goba se ba beela ditekanyetša tša boitshwaro goba tša se se nepagetšego le se se fošagetšego? Lebaka ke gore re bopetšwe gore re tsome tlhahlo ya bophelo mothong yo a re phagametšego. Motho yoo ke Modimo.—Jesaya 33:22; Ditiro 4:19; 5:29.

Batho ba tutuetšwa ke mmuši yo a ikutilego. “Lefase ka moka le rapaletše matleng a yo kgopo”—Sathane Diabolo. (1 Johane 5:19) Ge e ba balaodi ba khamphani ba be ba gobogile ka mo go feletšego—go se na motho yo a ba phagametšego—ke’ng seo mošomi  yo a tlwaelegilego a bego a ka se dira go lokiša boemo? Ga go selo le gatee seo a bego a ka se dira. Go bjalo le ka maiteko a go rarolla mathata ao a bakilwego ke babuši ba ikutilego ba lefase le—dibopiwa tša moya tše kgopo tšeo di sa bonagalego tšeo di šomago ka tlase ga bolaodi bja Sathane. Beibele e hlalosa babuši bao e le “mebušo,” “balaodi,” “babuši ba lefase ba lefsifsi le” le “madira a kgopo a moya mafelong a legodimong.”—Baefeso 6:12.

Lega go le bjalo, Beibele ga e fo utolla go palelwa ga batho le babuši ba lefase bao ba sa bonagalego. E re nea gape le ditaba tše dibotse tšeo e lego tharollo e kgonthišeditšwego ya mathata a rena ka moka, ka go realo ya re nea motheo wa go ba le kholofelo.

Mmopi wa Rena o a re Hlakodiša!

Ge e ba re be re ka se newe thušo, re be re ka se hwetše tharollo ya mathata a. Gaešita le motho yo a lego bohlale, yo a nago le tutuetšo goba yo a humilego kudu ga a na matla a go rarolla bothata le ge e le bofe gare ga mathata a mane ao go boletšwego ka ona sehlogong se. Eupša go etša ge go hlaloswa sehlogong se se latelago, Mmopi wa rena ga se a re lebala goba go re lahla. Ge e le gabotse, bjalo ka Mmuši yo a swanelegago wa lefase, o tla tloša mapheko ka moka ao a re šitišago go hwetša lethabo. (1 Johane 4:8) Go oketša moo, o tla dira bjalo kgaufsinyane. Re tseba seo bjang?

Go etša ge go hlalositšwe sehlogong se sengwe ka makasineng wo, ditiragalo tša lefase le boemo bja batho di dira gore go be molaleng kudu gore re ka gare-gare ga ‘mehla ya bofelo’ bja lefase la mehleng yeno. (2 Timotheo 3:1; Mateo 24:3-7) Aowa, bofelo bo ka se tlišwe ke polao ya nuclear ya molokwana-rite goba go thulana ga mafsika a magolo ao a lego sebaka-bakeng goba ka tsela e itšego yeo e tlago go fediša batho ba lokilego le ba kgopo ka go se kgethe. Go e na le moo, e tla ba mafelelo a go tsena ga Modimo ditaba gare mo go lebišitšwego go ba kgopo ka mo go kgethegilego, go akaretša le bao ba gapeletšago gore batho ba tšwele pele ba ipuša. (Psalme 37:10; 2 Petro 3:7) Ka nako e swanago, Modimo o tla fediša tlaišego ka moka yeo baganetši ba bjalo ba Modimo ba e bakilego. *—2 Bathesalonika 1:6-9.

Ke moka, Mmopi o tla rarolla mathata a rena a pušo ka go nea pušo e bitšwago “mmušo wa Modimo” matla ka moka a go buša mo lefaseng. (Luka 4:43) Bjalo ka ge re tla bona ga bjale, mmušo woo wa lefase ka bophara o re thuša gore re lebelele bokamoso ka tsela e fapanego.

[Mongwalo wa tlase]

[Box/​Picture on page 14]

“DITENA” TŠA BOEMO BJO BO FOKOLAGO TŠA MOLOKO WA BATHO

▪ Ka moka ga rena ga se ra phethagala.

▪ Ka moka ga rena re a hwa.

▪ Ga re na Bokgoni bja go Ipuša.

▪ Batho ba tutuetšwa ke mmuši yo a ikutilego.

[Lepokisi go letlakala 15]

BATHO BA KA SE SENYE LEFASE!

Morero wa Mmopi wa gore lefase e be legae le le šireletšegilego le la khutšo bakeng sa batho bao ba boifago Modimo o thekgwa gabotse ka Beibeleng. Ela hloko mangwalo a a latelago.

“Lefase, methêô ya lôna O e theile wa xo se sišinyêxe neng le neng.”—Psalme 104:5.

“Lefase O le thekxile ’me la êma.”—Psalme 119:90.

“Moloko xe o ile, xo tla o mongwê; lefase lôna le dula lè le xôna.”—Mmoledi 1:4.

“Xo tseba Morêna xo tlo tlala ’fase lohle bo-ka meetse xe a nabile lewatleng.”—Jesaya 11:9.

“[Jehofa ke] Mmopi wa lefase, a le dira a le thêkxa, a se le bope ya ba la lefêla, a le dirêla xo dulwa ke batho.”—Jesaya 45:18.