Beibele—Puku ya Boporofeta bjo bo Nepagetšego, Karolo 4
Beibele—Puku ya Boporofeta bjo bo Nepagetšego, Karolo 4
Beibele e Boletše e sa le Pele Gore Kriste o be a tla Tlaišega le go hwa
Lelokelelong le la dihlogo tše seswai, “Phafoga!” e tla ahlaahla karolo ya bohlokwa kudu ya Beibele—diporofeto tša yona goba dilo tšeo go boletšwego ka tšona e sa le pele. Dihlogo tše di tla go thuša go araba dipotšišo tše: Na batho ba bohlale ba itlhametše diporofeto tša Beibele? Na diporofeto tše di buduletšwe ke Modimo? Re go kgopela gore o hlahlobišiše bohlatse bjo bo lego gona.
GE JESU KRISTE a be a le mo lefaseng nywageng e ka bago e 2 000 e fetilego, o be a tseba gore manaba a gagwe a be a tla mmolaya ga sehlogo. Jesu o be a e tsebela kae taba ye? O be a tlwaelane gabotse le diporofeto tše di lego mabapi le yena tša Mangwalo a Seheberu, goba Testamente ya Kgale. Bontši bja diporofeto tšeo di be di ngwadilwe ke moporofeta Jesaya nywageng e fetago e 700 pele Jesu a ka belegwa. Re ka kgodišega bjang gore mantšu a Jesaya a be a ngwadilwe e sa le pele?
Ka 1947, kua West Bank, modiši wa Mobedouin o ile a hwetša mangwalo a go phuthwa a utilwe ka leweng kua Qumran, lebopong la ka leboabodikela la Lewatle le le Hwilego. Mangwalo ao a go phuthwa, le a mangwe ao a hweditšwego maweng a kgauswi, a ile a bitšwa Mangwalo a go Phuthwa a Lewatleng le le Hwilego. Moo go ona go na le kopi ya puku ka moka ya Jesaya. * Go thwe kopi ye ke ya mo e ka bago lekgolong la bobedi la nywaga pele Jesu a belegwa. Ka gona, ge e le gabotse, seo Jesaya a se ngwadilego e be e le boporofeta. Ke’ng seo a se boletšego e sa le pele mabapi le go tlaišega ga Kriste, goba Mesia? * Ela hloko diporofeto tše pedi tša Jesaya.
Go Tlaišega ga Kriste go be go Boletšwe e sa le Pele
Boporofeta bja Pele: “Ke neile baotli mokokotlo wa ka.”—Jesaya 50:6. *
Phethagalo: Ka ngwaga wa 33 C.E., manaba a Jesu a Bajuda a ile a mo tliša go Mmušiši wa Moroma Pontio Pilato gore a ahlolwe. Ge mmuši yo a be a lemoga gore Jesu ga a na molato, o ile a leka go mo lokolla. Lega go le bjalo, ka ge Bajuda ba be ba sa hwe matwa e bile ba gapeletša gore Jesu a bolawe, Pilato o ile “a ntšha kahlolo ya go kgotsofatša seo ba se nyakago” gomme a ahlolela Jesu gore a bolawe. (Luka 23:13-24) Lega go le bjalo, sa pele “Pilato a tšea Jesu a mo otla,” goba go mmetha o šoro. (Johane 19:1) Go etša ge Jesaya a boletše e sa le pele, Jesu ga se a ka a gana eupša o ‘neile baotli mokokotlo wa gagwe.’
Seo histori e se utollago:
● Histori e hlatsela gore go be go tlwaelegile gore Baroma ba otle batho bao ba lego molato pele ba ka ba bolaya. Go ya ka nyakišišo e nngwe, “motho o be a bethwa ka sefepi sa matšhakga a mantši a lerala seo se bego se bofeletšwe dikgokolwana tša morodi goba tšhipi yeo e betlilwego. Motho yoo o be . . . a bethwa mokokotlong a hlobotše . . . go fihlela nama ya gagwe e ngayega. Ka dinako tše dingwe o be a feleletša a hwile.” Lega go le bjalo, Jesu o ile a kgotlelela go swarwa ka tsela ye e sehlogo la mathomo.
Lehu la Kriste le be le Boletšwe e sa le Pele
Boporofeta bja Bobedi: “O tšholotše moya wa gagwe go fihla lehung.” (Jesaya 53:12) * Psalme 22:16 e oketša ka tsebišo e nngwe ge e re: “Sehlopha sa banna ba babe se ntikaneditše, se thutše diatla tša ka le dinao tša ka.”—“New International Version.”
Phethagalo: Mareka 15:15 e re: “Ka morago ga go re Jesu a itiwe ka sefepi, [Pilato] a mo gafela bona gore a yo kokotelwa koteng.” Tabeng ya Jesu, mokgwa wo o sehlogo wa go otlwa o šoro o be o akaretša go kokotela diatla le dinao tša gagwe koteng. (Johane 20:25) Diiring tše sego kae ka morago, “Jesu a goeletša ka lentšu le le hlabošago a napa a hwa.”—Mareka 15:37.
Seo histori e se utollago:
● Le ge dipego tša lefase di sa bolele gakaalo ka mokgwa wo Jesu a hwilego ka wona, radihistori yo a hlomphegago wa Moroma e lego Tacitus, yo a belegwego mo e ka bago ka 55 C.E., o ngwadile gore “Kriste, yo leina [Bakriste] le tšwago go yena, o bolailwe nakong ya pušo ya Tiberio ka tumelelo ya yo mongwe wa balaodi ba rena, e lego Pontio Pilato.” * Mantšu a Tacitus a dumelelana ka botlalo le dipego tša Ebangedi, tšeo di bolelago le ka Tiberio Kesara, Pontio Pilato le bahlankedi ba bangwe.—Luka 3:1; 23:1-33; Johane 19:1-24.
Le gona histori e kgonthišetša gore Baroma ba be ba tšea makgoba le batho bao ba bego ba re ke disenyi tše di šišimišago ba ba kokotela koteng. Ka dinako tše dingwe Baroma ba be ba bofelela batho ba bjalo koteng. Ka dinako tše dingwe ba be ba ba kokotela. Nyakišišo e nngwe e re: “Dipikiri di be di kokotelwa diatleng le dinaong gomme yo a kokotetšwego o be a tlogelwa moo a lekeletše a ekwa bohloko wa go šiiša,” e bile a “nyorilwe wa go bolaiša pelo gomme a ekwa bohloko bjo bo sa kgotlelelegego.”
Go etša ge go bontšhitšwe pejana, Jesu o tsebile e sa le pele gore o tla hwa lehu le sehlogo. Ke ka baka leo ge monna yo yo a nago le sebete a be a le kgauswi le go hwa a ilego a botša balatedi ba gagwe bao ba botegago gore: “Re rotogela Jerusalema, Morwa wa motho o tla gafelwa baperisita ba bagolo le bamangwalo, bona ba tla mo ahlolela lehu, ba tla mo gafela batho ba ditšhaba gore ba dire metlae ka yena le go mo otla le go mo kokotela koteng.” (Mateo 20:18, 19) Ba bangwe ba ipotšiša gore, eupša ke ka baka la’ng Jesu a be a swanetše go hwa? Karabo ya potšišo yeo e re kgoma ka moka gomme e re nea ditaba tše di kaonekaone tšeo re ka di kwago!
“O Ile a Šilakanywa ka Baka la Diphošo tša Rena”
Ka ge re le batho bao ba sa phethagalago, gantši re dira diphošo. Beibele e re dilo tšeo ke sebe. Sebe se ka bapišwa le leswikana le le lego ka gare ga entšene. Leswikana leo le tla feleletša le sentše entšene. Ka mo go swanago, sebe se dira gore re tšofale, re babje le go hwa. Baroma 6:23 e re: “Moputso woo sebe se o lefago ke lehu.” Lega go le bjalo, lehu la Kriste le dira gore re kgone go lokologa boemong bjo bja masetlapelo. Bjang? Boporofeteng bjo bongwe bjo bo kgahlišago, Jesaya o ngwadile gore Kriste o be a tla hwa “ka baka la go tshela ga rena molao,” goba go “šilakanywa ka baka la diphošo tša rena” le gore “ka baka la dintho tša gagwe re fodišitšwe” *—Jesaya 53:5.
Boporofeta bja Jesaya bo re gopotša mantšu a Jesu ao a lego go Johane 3:16 e rego: “Modimo o ratile lefase kudu mo a ilego a gafa Morwa wa gagwe yo a tswetšwego a nnoši gore yo mongwe le yo mongwe yo a dumelago go yena a se ke a fedišwa, eupša a be le bophelo bjo bo sa felego.”
O ka dira’ng gore o be le tumelo go Jesu? O ka ithuta ka yena. Jesu o rapetše ka gore: “Se se bolela bophelo bjo bo sa felego, gore ba tsebe wena Modimo a nnoši wa therešo le yo o mo romilego, Jesu Kriste.” (Johane 17:3) Tsebo yeo e bohlokwa e hwetšwa ka Beibeleng.—2 Timotheo 3:16.
Go a kwagala gore Jesu a nyake gore batho ba bantši ka mo go kgonegago ba hwetše bophelo bjo bo sa felego. Ke ka baka leo a ilego a porofeta pejana ga lehu la gagwe gore: “Ditaba tše tše dibotse tša Mmušo [pušo ya Modimo, yeo e tla tlišago mehola ya sehlabelo sa Kriste] di tla bolelwa lefaseng ka moka gore e be bohlatse go ditšhaba tšohle.” (Mateo 24:14) Boporofeta bjoo le bjona e bile bjo bo nepagetšego kudu go etša ge re tla bona dihlogong tše pedi tše di latelago lelokelelong le.
[Mengwalo ya ka tlase]
^ ser. 5 Ke lengwalo le letee la go phuthwa le le nago le puku ka moka ya Jesaya. Mangwalo a mangwe a go phuthwa a fo ba le dikarolo tše di sa felelago.
^ ser. 5 Bona sehlogo se se fetilego se se ahlaahlago boporofeta tokollong ye ya Phafoga! gore o bone tše dingwe tša diporofeto tša Beibele tšeo di thušago go lemoga Mesia.
^ ser. 7 Taba yeo e dikologilego e bontšha gore “ke” ye e lego boporofeteng bjo e šupa go Kriste. Ka mohlala, temana 8 e re: “Yo [Modimo] a mpolelago ke [Jesu Kriste] lokile o kgauswi.” Ge Jesu a be a le mo lefaseng, ke yena feela a bego a lokile, goba a se na sebe, mahlong a Modimo.—Baroma 3:23; 1 Petro 2:21, 22.
^ ser. 12 Jesaya 52:13–53:12 e hupere ditaba tše dintši tša boporofeta mabapi le Mesia. Ka mohlala, Jesaya 53:7 e re: “O ile a tlišwa tlhabong go etša nku . . . Le yena a ka se ahlamiše molomo wa gagwe.” Temana 10 e oketša ka gore o ile a neela moya wa gagwe “e le sebego sa molato.”
^ ser. 15 Balaodiši ba bangwe ba ditiragalo ba mehleng ya bogologolo le bona ba bolela ka Kriste. Ba ba akaretša radihistori yo a hlomphegago wa Moroma e lego Suetonius (wa lekgolong la pele la nywaga); Pliny yo Monyenyane, mmušiši wa Bithinia (wa mathomong a lekgolo la bobedi la nywaga); le radihistori wa Mojuda Josephus (wa lekgolong la pele la nywaga), yo a bolelago ka “Jakobo, ngwanabo Jesu yo a bego a bitšwa Kriste.”
^ ser. 19 Jesu “ga se a ka a dira sebe,” ka baka leo o be a sa swanelwe ke go hwa. (1 Petro 2:22) Go e na le moo, o ile a hwela rena, a lefa kotlo ya dibe tša rena le go re lopolla bokgobeng bja lehu. Ke ka baka leo lehu la Jesu le bitšwago sehlabelo sa “topollo.” (Mateo 20:28) Ge o nyaka go hwetša tsebišo e oketšegilego tabeng ye, bona puku ya Ke Eng Seo ge e le Gabotse Beibele e se Rutago? yeo e hwetšagalago le Wepesaeteng ya www.pr418.com.
[[Lepokisi/Seswantšho go letlakala 17]
LEHU LA KRISTE LA SEHLABELO LE BOLETŠWE E SA LE PELE
Molao wo Modimo a bego a o neile setšhaba sa Isiraele o be o na le ditaelo tše di bego di swantšhetša, goba e le mohlala wa seo Mesia a bego a tla se dira nakong e tlago. Ka mohlala, ge Moisiraele a dirile sebe, goba a paletšwe ke go kwa Modimo, o be a swanetše go neela ka phoofolo e phetšego gabotse. (Lefitiko 17:11; 22:21) Na diphoofolo tše go dirwago dihlabelo ka tšona di be di tla phumola sebe ka mo go feletšego? Aowa. (Baheberu 10:4) Eupša di be di tla, e bile di ile tša, swantšhetša sehlabelo seo se bego se tla tloša sebe—sehlabelo sa “Kwana ya Modimo yeo e tlošago sebe sa lefase.” (Johane 1:29; Baheberu 10:1, 5-10) Bohle bao ba dumelago go Nku yeo ya seswantšhetšo, e lego Jesu Kriste, ba na le kholofelo e bohlokwa ya go phela ka mo go sa felego.—Johane 6:40.
