Re botše ka setlogo sa gago.

Tate e be e le moentšineare wa metšhene. O be a fela a bolela le nna ka mafolofolo ka dipalo le thutamahlale. Ge ke sa le mošemanyana, ke be ke kgahlwa ke dimela le diphoofolo tša ka matangwaneng le madibeng a kgauswi le gagešo nageng ya New Paris, Ohio, U.S.A. Ka gona, ge ke fihla Yunibesithing ya Purdue, ke ile ka kgetha go ithuta ka tswalano ya diphedi le tikologo ya tšona.

Na o be o kgahlegela bodumedi?

Ee, ke be ke bo kgahlegela. Tate o ile a nkgothaletša go ithuta ka bodumedi bja rena bja Lutere. Ke ile ka ithuta Segerika (se se tlwaelegilego) sa Sekoine, e lego le lengwe la maleme a pele ao Beibele e bego e ngwadilwe ka ona. Ke ile ka hlagolela tlhompho e tseneletšego ka Beibele.

O be o lebelela bjang thuto ya tlhagelelo?

Kereke yeo ke bego ke e tsena e be e e amogela. Bašomigotee le nna ba be ba e dumela. Ka gona, le nna ke ile ka fo e amogela. Eupša gape ke be ke dumela go Modimo. Ke be ke nagana gore ditumelo tšeo tše pedi di be di dumelelana. Le ge ke be ke hlompha Beibele, ke be ke sa nagane gore e be e etšwa go Modimo.

Ke eng seo se dirilego gore o fetoše pono ya gago ka Beibele?

Dihlatse tše pedi tša Jehofa, e lego Steve le Sandy, di ile tša etela nna le mosadi wa ka, Debbie. Di ile tša re bontšha gore Beibele, gaešita le ge e se puku ya tša thutamahlale, e nepagetše go tša thutamahlale. Ka mohlala, e bolela ka Modimo gore: “Go na le Yoo a dulago godimo ga ntikodiko ya lefase.” (Jesaya 40:22) E bolela gape gore: “A fega lefase lefeeleng.” (Jobo 26:7) Ka nako yeo, ke be ke diriša diswantšho tša sathalaete go ithuta ka tswalano ya diphedi le tikologo ya tšona, ka gona mangwalo a a ile a nkgahla. A ile a ngwalwa kgale pele motho le ge e le ofe a ka tšea diswantšho tša ntikodiko ya lefase  yeo e fegilwego lefeeleng. Ge nna le mosadi wa ka re tšwela pele re ithuta Beibele le Steve le Sandy, ke ile ka ithuta ka diporofeto tšeo di ilego tša phethagala, dikeletšo tšeo di šomago gotee le ditlhaloso tšeo di nkgotsofaditšego. Ganyenyane-ganyenyane, ke ile ka kgodišega gore Beibele ke Lentšu la Modimo.

O fetotše monagano wa gago neng mabapi le mathomo a bophelo?

Mafelelong, Steve o ile a mpontšha mantšu ao a kwagalago a ka Beibeleng a rego: “Jehofa Modimo a bopa motho ka lerole la mmu.” (Genesi 2:7) Motho wa pele o na le kanegelo yeo e ngwadilwego ya bophelo bja gagwe. Seo se rotoša potšišo e rego: Na Beibele e dumelelana le ditherešo tša thutamahlale? Steve o ile a nkgothaletša go dira nyakišišo ya taba yeo gomme ke ile ka e dira.

O ithutile eng ka tlhagelelo?

Ke ithutile dilo tše dintši. Go bolela ka setee feela, thuto ya tlhagelelo e leka go hlalosa mathomo a mehuta ya diphedi. Diphedi di dirilwe di ena le ditho tšeo di šomago gabotse, tše bjalo ka pelo, maswafo le mahlo. Gape, ge re lebelela ka di-microscope, re kgona go bona dilo tšeo go ka thwego ke metšhene e hlamilwego gabotse ka gare ga disele. Dilo tšeo di hlamilwe ke mang? Boratlhagelelo ba šišinya gore metšhene yeo e kaonekaone e kgethwa ka go itaragalela feela ka gobane diphedi tšeo di nago le yona di phela gakaone. Eupša kgopolo yeo ga e arabe potšišo e rego: Metšhene yeo e tšwa kae? Ke ile ka lemoga gore borathutamahlale ba bantši ga ba dumele gore thuto ya tlhagelelo e araba potšišo yeo. Moprofesara wa thutadiphoofolo o ile a mpotša gore o be a sa dumele thuto le ge e le efe ya tlhagelelo. Ka baka leo, o be a sa tšweletše dipono tša gagwe ka baka la go boifa go lahlegelwa ke mošomo.

Na tsebo ya gago ka tswalano ya diphedi le tikologo ya tšona e tiiša tumelo ya gago?

Ee, e a e tiiša. Mošomo wa ka o be o akaretša go ithuta kamoo diphedi di ithekgago ka tše dingwe ka gona. Mo lefaseng, diphedi ka moka di ithekgile ka selo se sengwe. Ka mohlala, ela hloko matšoba le dinose. Mmala, monko, todi gotee le sebopego sa matšoba di hlamilwe gore di gogele dinose le go di tšhela ka modula. Dinose di hlametšwe go nopa todi letšobeng le itšego le go tšea modula tša o iša semeleng se sengwe bakeng sa go se nontšha. Go molaleng gore matšoba le dinose di hlametšwe gore di fane dinyakwa.

Ge re lebelela tswalano ya diphedi le tikologo ya tšona, re bona dilo tše dintši di ithekga ka tše dingwe. Tswalano ya diphedi le tikologo ya tšona ke tikologo e nago le mehuta e ka bago e dikete ya diphoofolo, dimela, dipaketheria le mouta. Diphoofolo ka moka di ithekgile ka dimela gore di hwetše dijo le oksitšene, gomme dimela tše dintši tša matšoba di ithekgile ka diphoofolo. Le ge ditswalano tša diphedi le ditikologo tša tšona di tloga di raragane gomme diphedi tšeo di lego go tšona di fokola, di ka tšea nywaga e dikete di le gona. Gaešita le ka morago ga go senywa ke tšhilafalo, ge mothopo wa tšhilafalo o šetše o tlogile, go se go ye kae tswalano e raraganego ya diphedi le tikologo ya tšona e ba gona gape. Ge ke nagana ka go kgona go lebeletšana le maemo a thata ga tshepedišo ka moka ya bophelo lefaseng, ke a kgodišega gore bophelo bo hlamilwe ke Modimo.

Ke ka baka la eng o ile wa ba yo mongwe wa Dihlatse tša Jehofa?

Ke be ke tloga ke tshwenywa ke kamoo batho ba senyago tikologo ka gona. Ke be ke tseba gore gaešita le ge ditswalano tša diphedi le ditikologo tša tšona di kgona go lebeletšana le maemo a thata, di ka senywa. Ke ithutile go Dihlatse tša Jehofa gore, go ya ka Mangwalo, Modimo o tla “senya bao ba senyago lefase.” (Kutollo 11:18) Mantšu ao a be a le bohlokwa go nna. Ge ke dutše ke ithuta Beibele, ke ile ka thoma go lemoga gore Beibele e nea kholofelo ya kgonthe.

Ke thabela go bolela ka tumelo ya ka le ba bangwe, gomme ke ithutile Beibele le borathutamahlale ba bangwe. Ke rotše modiro ka pela ke ena le nywaga e 55 e le gore ke fetše nako e ntši ke thuša batho go kwešiša Mmopi wa bophelo le morero wa gagwe ka lefase la rena le lebotse kudu.