Ngwana wa gago ga a kwe ge o gana go mo fa seo a se nyakago. Ge o re aowa, go se laolege ga gagwe go leka go se fele pelo ga gago. Ga go seo o se dirago goba go se bolela seo se dirago gore a kwešiše, gomme mafelelong o bona go se na tsela e nngwe ntle le gore o ineele. Ka ge o lapišitšwe ke ngwana wa gago, o feleletša o dumetše.

O ka kgona go kgaotša mokgwa wo. Eupša sa pele, ela hloko dintlha tše dingwe mabapi le gore aowa.

Go re aowa ga se go ba sehlogo. Batswadi ba bangwe ga ba dumele se, mohlomongwe ba re o swanetše go beelana mabaka le ngwana wa gago, o mo hlalosetše goba o boledišane le yena. Ba re o pheme gore aowa, ka ge ba boifa gore seo se tla befediša ngwana wa gago.

Ke therešo gore mathomong lentšu “aowa” le ka nyamiša ngwana wa gago. Lega go le bjalo, le mo ruta thuto e bohlokwa—gore mo lefaseng go phelwa ka melao e itšego. Ka lehlakoreng le lengwe, ka go ineela, o bebofatša matla a gago a taolo le gona o ruta ngwana wa gago gore a go hlohle nako le nako ge a nyaka go hwetša selo se itšego. Ge nako e dutše e eya, karabelo ya gago e ka dira gore a go galefele. Go ba gona, ngwana a ka se hlomphe motswadi yoo a kgonago go mo laola gabonolo.

Aowa ya gago e lokišeletša ngwana wa gago nywaga ya mahlalagadi le ya ge a godile. E mo ruta mehola ya go ba le boikgafo. Ngwana yo a ithutago thuto yeo e bohlokwa ga se gantši ge a le mahlalagading a ineela kgateletšong ya dihlaretagi goba go tsenela thobalano pele ga lenyalo.

Aowa ya gago e tlwaetša ngwana gore a gole. Ngaka David Walsh o ngwala gore: “Therešo ke gore, rena [batho ba bagolo] ga se ka mehla re hwetšago selo seo re se nyakago. Ga re hole bana ba rena ka selo ge e ba re ba ruta gore lefase le tla dula le ba nea selo le ge e le sefe seo ba se nyakago.” *

Dula pakaneng ya gago. O nyaka gore ngwana wa gago a be le bokgoni, a laole maikwelo a gagwe gaešita le go ba motho yo mogolo yo a atlegilego. Eupša o tla be o sa dire ka go dumelelana le pakane yeo ge e ba o mo nea dilo ka moka tšeo a di nyakago. Beibele e re ge e ba motho a ‘tefišwa go tloga bofseng, le ge a šetše a godile o tla hloka tebogo.’ (Diema 29:21) Ka gona go re aowa, ke karolo ya tayo e šomago. Tlwaetšo e bjalo e tla thuša ngwana wa gago, e sego go mo kweša bohloko.—Molao wa motheo wa Beibele: Diema 19:18.

Ge o itše aowa, o se ke wa fetoga. Ngwana wa gago ga se thaka ya gago. Ka gona ga go hlokagale gore le ngangišane tše nkego o nyaka tumelelo ya gagwe. Go molaleng gore ge bana ba dutše ba gola, ba swanetše go ‘tlwaetša matla a bona a go hlatha, e le gore ba kgethologanye se se nepagetšego le se se fošagetšego.’ (Baheberu 5:14) Ka gona ga se phošo go beelana mabaka le ngwana wa gago. Lega go le bjalo, o se itsenye dingangišanong tšeo di sa felego le bana ba banyenyane o hlalosa lebaka leo ka lona o itšego aowa. Ge o dutše o ngangišana le ngwana wa gago, ke moo aowa ya gago e tlago go kwala eka ke potšišo go e na le go kwala e le phetho.—Molao wa motheo wa Beibele: Baefeso 6:1.

Kgomarela phetho ya gago. Ngwana wa gago a ka leka phetho ya gago ka go go ngongoregela goba go go lopa a sa fetše. O ka dira’ng ge e ba seo se direga ka gae? Puku ya Loving Without Spoiling e šišinya gore: “Mo katoge. Mmotše gore, ‘Ge e ba o nyaka go dira matepe, go lokile, eupša nna ga ke nyake go go kwa. Eya ka phaphošing ya gago. O yo tepelela gona, o tla re ge o feditše wa boa.’” Mathomong, o ka thatafalelwa ke go dira seo—e bile ngwana wa gago a ka thatafalelwa ke go amogela seo. Eupša a ka thoma go fokotša matepe a gagwe ge a lemoga gore o tiišitše ka seo o se bolelago.—Molao wa motheo wa Beibele: Jakobo 5:12.

Fetofetoga le maemo. O se ke wa re aowa feela ka gobane o nyaka go hlatsela gore o na le matla ka ge o le motswadi. Go e na le moo, ‘anke go lekalekana ga gago go tsebje.’ (Bafilipi 4:5) Go na le dinako tšeo o ka rego ee ngwaneng wa gago—ge feela o sa ineele go matepe a gagwe e bile kgopelo ya ngwana wa gago e le e kwagalago.—Molao wa motheo wa Beibele: Bakolose 3:21.