“Ke ile ka hlabela mogolo’ake lešata gomme ka goga lebati moo huku ya ka morago ya lebati e ilego ya hlaba leboto. Lešoba leo la mo lebotong le dula le nkgopotša gore ke dirile dilo tša bo bjana.”—Diane. *

“Ke ile ka kgadimola ka gore, ‘ga o tate wa selo!’ gomme ka bethantšha lebati. Eupša pele le tswalela, ke ile ka bona kamoo sefahlego sa tate se bego se nyamile ka gona, gomme ke ge okare nka bušetša dilo morago gomme ka metša mantšu ao ke a boletšego.”—Lauren.

Na o kile wa ikwa bjalo ka Lauren le Diane? Ge e ba go le bjalo sehlogo se se ka go thuša.

Go phatloga go senya botumo bja gago. Briana yo ga bjale a nago le ngwaga e 21 o re: “Ke be ke ipotša gore batho ba swanetše go fo kwešiša gore ke sefelapelwana. Eupša ke ile ka thoma go hlokomela gore batho ba bonagala e le mašilo ge ba sa kgone go laola kgalefo ya bona, gomme ke ile ka lemoga gore le nna go ra gore batho ba ntebelela ka tsela yeo!”

Beibele e re: “Yo a akgofelago go galefa o tla dira tša bošilo.”—Diema 14:17.

Kgalefo ya gago e ka dira gore batho ba go katoge. Dan- iel wa nywaga e 18 o re: “Ge o palelwa ke go laola kgalefo ya gago, o lahlegelwa ke seriti le tlhompho ya bao o phelago le bona.” Elaine, wa nywaga e 18 le yena o dumela seo. O re: “Go galefa ga go kgahliše. Go fo dira gore batho ba go tšhabe.”

Beibele e re: “O se ke wa gwerana le mang le mang yo bogale; o se ke wa tlwaelana le motho wa sebefedi.”—Diema 22:24.

O ka kgona go dira diphetogo. Sara wa nywaga e 15 o re: “Ga se ka mehla o ka laolago tsela yeo boemo bo go kgomago ka yona, eupša o ka kgona go laola tsela yeo o bontšhago maikwelo a gago. Ga wa swanela go phatloga.”

Beibele e re: “Yo a diegago go galefa o phala mogale, gomme yo a laolago moya wa gagwe o phala yo a thopago motse.”—Diema 16:32.

Ipeele pakane. Go e na le go bolela gore, “Ke fo ba ke le bjalo,” lwela go dira diphetogo pele go fela nako e itšego—mohlomongwe dikgwedi tše tshela. Nakong yona yeo, boloka pego ya tšwelopele ya gago. Nako le nako ge o ile wa palelwa ke go laola kgalefo ya gago, ngwala fase (1) gore go diregile eng, (2) tsela yeo o arabetšego ka yona, le (3) kamoo o ka bego o ile wa arabela gakaone ka gona—gotee le lebaka. Ka gona ipeele pakane ya go arabela gakaone nakong e tlago ge o galefile. Tšhišinyo: Boloka le pego ya maemo ao o atlegilego go ona! Ngwala ka lethabo leo o bago le lona ge o bontšhitše boitshwaro.—Molao wa motheo wa Beibele: Bakolose 3:8.

Ema pele o ka tšea kgato. Ge motho yo mongwe goba selo se itšego se go galefiša, o se ke wa bolela selo sa pele seo se tlago ka monaganong wa gago. Go e na le moo, ema. Buša moya ge e ba go nyakega. Erik wa nywaga e 15 o re: “Ge ke buša moya, ke ba le nako ya go nagana pele ke dira goba ke bolela selo seo ka morago ke tla itsholelago sona.”—Molao wa motheo wa Beibele: Diema 21:23.

Lebelela taba ka mahlakoreng ka moka. Ka dinako tše dingwe o ka galefa ka gobane o lebelela taba ka lehlakoreng le tee, e lego lehlakore leo le go tshwenyago. Leka go lebelela taba ka lehlakoreng le lengwe. Kgarebe e bitšwago Jessica e re: “Le ge batho ba tloga ba sa bontšhe botho, gantši go na le lebaka leo le ka nthušago gore ke kwešiše.”—Molao wa motheo wa Beibele: Diema 19:11.

Ge go kgonega tloga. Beibele e re: “O tloge pele ga ge ntwa e ka thoma.” (Diema 17:14) Go etša ge lengwalo le le bontšha, ka dinako tše dingwe go kaone go tloga boemong bjoo bo ferekanyago. Le gona, go e na le go nagana ka boemo bjoo gomme wa dira gore kgalefo ya gago e gakale, dira se sengwe. Kgarebe yeo e bitšwago Danielle e re: “Ke hweditše gore go itšhidulla go kaonefatša kgateletšego ya ka e bile go nthuša go laola kgalefo ya ka.”

Ithute go hlokomologa dilo tše dingwe. Beibele e re: “Ge le ferekane, le se ke la dira sebe. Bolelang le nnoši ka dipelong tša lena . . . gomme le ikhomolele.” (Psalme 4:4) Gopola gore ga se phošo go ikwa o galefile. Potšišo ke gore, go tla direga’ng ka morago? Lesogana leo le bitšwago Richard le re: “Ge e ba o dumelela ba bangwe ba go galefiša, o dira gore ba be le matla a go go laola. Ke ka baka la’ng o sa bontšhe go gola gomme wa hlokomologa taba yeo?” Ge e ba o dira bjalo, o tla be o laola kgalefo ya gago go e na le go e dumelela e laola wena.