Go Phela ka Bofofu
“Ge ke sa tšo belegwa, ke ile ka se sa bona gabotse ka morago ga gore ke newe dihlare tša mahlo tšeo di bego di le bogale. Ke ile ka foufala ka mo go feletšego nywageng ya ka ya mahlalagading gomme ka gateletšega kudu monaganong.”—Paqui, e lego mosadi yoo monna wa gagwe le yena a foufetšego.
BOFOFU goba go se bone gabotse go ka bakwa ke dilo tše dintši go akaretša go gobala le bolwetši. Dilo tše di ka kgoma mahlo, megalatšhika ya mahlo goba bjoko. Gantši batho bao ba se sa kgonago go bona gabotse goba bao ba foufetšego ba lebeletšana le maikwelo a go se amogele boemo bja bona, a manyami le a go boifa. Lega go le bjalo, ba bantši ba ithuta go lebeletšana le maemo a bjalo ka katlego gomme ba phela maphelo ao a kgotsofatšago.
Gantši mahlo ke ona a re neago boitsebišo bja seo se diregago go re dikologa. Ka gona, ge motho a foufala o ithekga kudu ka dikwi tše dingwe, tše bjalo ka go kwa, go dupelela, go kgwatha le go latswa.
Go ya ka makasine wa Scientific American, dinyakišišo tša mabapi le go ipeakanya ga bjoko di bontšhitše gore bjoko bo na le bokgoni “bja go fetofetoga le maemo.” Sehlogo seo se oketša ka gore: “Go na le bohlatse bjo bontši bjo bo bontšhago gore ge go se na kgokagano magareng ga bjoko le sekwi se itšego, bjoko bo kgona go ipeakanya ka tsela e itšego e le gore bo thuše le go matlafatša dikwi tše dingwe.” Ela hloko se se latelago.
Go kwa: Medumo ya mantšu le dikgato e kgona go bopa seswantšhokgopolo. Monna yo a foufetšego e lego Fernando o re: “Ke ithutile go gopola le go lemoga batho ka mantšu a bona le tsela yeo ba sepelago ka yona.” Juan yo le yena a foufetšego o re: “Motho yo a foufetšego o kgona go lemoga motho yo a itšego ka lentšu la gagwe.” Go swana le rena, batho bao ba foufetšego ba theetša ka kelohloko segalo sa lentšu seo se kgonago go tšweletša maikwelo a fapafapanego.
Modumo o kgatha tema e bohlokwa tsebeng yeo e tlwaeditšwego ya motho yo a foufetšego. O ka kgona go mo lemoša ka tikologo yeo a lego go yona—gore dikoloi di lebile thoko dife tseleng, bogolo bja phapoši yeo a lego ka go yona le gore dilo tšeo di ka mo šitišago di dutše kae.
Go dupelela: Monkgo o ka kgona go nea motho yo a foufetšego boitsebišo, e sego feela tabeng ya go dupelela menkgo e bose. Ka mohlala, ge motho yo a foufetšego a sepela tseleng e itšego, monkgo o ka mo thuša go bopa seswantšhokgopolo sa moo mabenkele a go rekiša kofi, dijo le dilo tše dingwe a lego gona. Ke therešo gore medumo yeo e tlwaelegilego e tlaleletša seswantšhokgopolong go etša ge go kgoma dilo tše itšego go dira bjalo.
Go kgwatha: Francisco o re: “Mahlo a ka ke menwana ya ka.” Bokgole bjoo “mahlo” ao a ka bonago ka bjona bo ka oketšwa ka patla ya difofu. Manasés, yo a belegwego e le sefofu e bile a ithutilego go diriša patla ya difofu e sa le yo monyenyane o re: “Ka thušo ya dikwi tše dingwe tša ka, mogopolo gaešita le patla ya ka yeo e nthušago go lemoga kamoo tsela yeo ke e dirišago e rulagantšwego ka gona, ke kgona go tseba gabotse moo ke lego gona.”
Go kgwatha go thuša batho ba bantši bao ba foufetšego gore ba kgone go bala dipuku tša mongwalo wa Braille. Ge e le gabotse, mehleng ya lehono go tlwaelegile gore motho yo a foufetšego a hwetše didirišwa tšeo di ka mo fepago monaganong le moyeng. Ntle le dikgatišo tša Braille, go na le dikgatišo tša go theetšwa le didirišwa tšeo di theilwego thekinolotšing ya dikhomphutha. Ba thušwa ke dilo tše, batho bao ba foufetšego ba ka bala Beibele le dikgatišo tše dintši tšeo di theilwego Beibeleng. *
Ditokišetšo tše bjalo tša moya e bile mothopo wa khomotšo le kholofelo go Paqui le monna wa gagwe bao re boletšego ka bona mathomong. E bile ba hweditše le thekgo ya bana babo bona ka phuthegong ya Bokriste ya Dihlatse tša Jehofa ya lefelong la bona. Paqui o re: “Ga bjale re kgona go phela bophelo bja go ikemela go fihla bokgoleng bjo itšego.”
Ke therešo gore bofofu bo na le ditlhohlo tša bjona. Ruri batho ba ka kgona go lebeletšana le ditlhohlo tšeo le go tšwela pele ba thabela bophelo ka go itumelelanya le maemo le go ba le kgotlelelo!
^ par. 10 Dihlatse tša Jehofa di tšweletša dikgatišo tša go ithuta Beibele tša mongwalo wa Braille ka maleme a fetago a 25.