1. Ke maemo afe a thata ao Jehoashe, Usia le Josia ba ilego ba lebeletšana le ona?

 NAGANA o e ba kgoši ya batho ba Modimo mola o sa le yo monyenyane goba o le mahlalagading! O be o ka diriša bjang matla ao le bolaodi? Beibele e re botša ka baswa ba mmalwa bao e ilego ya ba dikgoši tša Juda. Ka mohlala, Jehoashe o be a na le mengwaga e 7 ge a thoma go buša, Usia o be a na le e 16 gomme Josia o be a na le e 8. Nagana gore go be go le thata bjang! Go sa šetšwe maemo a bona a thata, ka moka ga bona ba ile ba hwetša thušo yeo ba e hlokago gore ba kgone go dira dilo tše dintši tše dibotse.

2. Ke ka baka la’ng e le mo go botse go ithuta ka mohlala wa Jehoashe, Usia le Josia?

² Le ge re se dikgoši goba dikgošigadi, eupša re ka ithuta dilo tše dintši mohlaleng wa Jehoashe, Usia le Josia. Ba dirile diphetho tše dibotse, eupša ba ile ba dira le tše mpe. Mehlala ya bona e tlo re ruta gore ke ka baka la’ng re swanetše go kgetha bagwera ba babotse, go ba le boikokobetšo le go dula re hlankela Jehofa.

3. Kgoši Jehoashe o ile a arabela bjang ge Moperisita yo a Phagamego Jehoyada a be a mo nea ditaelo?

³ Ekiša diphetho tše bohlale tša Jehoashe. Ge Kgoši Jehoashe e be e sa le yo monyenyane, o ile a dira diphetho tše bohlale. Ka ge a be a se na tatagwe, o ile a gwerana le Moperisita yo a Phagamego e lego Jehoyada. Moperisita yoo o ile a hlahla Jehoashe ka  ge eka ke morwa wa gagwe. Ka ge Jehoashe a be a theetša Jehoyada, o ile a hlankela Jehofa, a ba a thuša le batho ba bangwe gore ba mo hlankele. Jehoashe o ile a ba a rulaganya gore tempele ya Jehofa e lokišwe.—2 Dikor. 24:​1, 2, 4, 13, 14.

4. Re holega bjang ge re tšeela godimo ditaelo tša Jehofa? (Diema 2:​1, 10-12)

⁴ Ge e ba batswadi ba gago ba go ruta go rata Jehofa le go phela ka ditekanyetšo tša gagwe, gona ba go nea mpho e botse kudu. (Bala Diema 2:​1, 10-12.) Batswadi ba ka tlwaetša bana ba bona ka ditsela tše dintši. Bona kamoo tatago Katya a ilego a mo thuša ka gona gore a dire diphetho tše bohlale. Letšatši le lengwe le le lengwe ge a be a mo iša sekolong, o be a ahlaahla temana ya letšatši le yena. Katya o re: “Dipoledišano tšeo di nthušitše gore ke kgone go lebeletšana le maemo a thata ao a ka tšwelelago letšatšing leo.” Bjale o swanetše go dira eng ge e ba o bona eka melao e tšwago ka Beibeleng e go šitiša go dira dilo tšeo o di ratago? O tlo thušwa ke eng gore o ba theetše? Kgaetšedi yo a bitšwago Anastasia o gopola kamoo batswadi ba gagwe ba bego ba ipha nako ya go mo hlalosetša gore ke ka baka la’ng ba beile melao e itšego. O re, “Ke bone gore batswadi ba ka ba be ba sa bee melao yeo ka ge ba nyaka go ntaola eupša ba be ba e bea ka gobane ba nyaka go ntšhireletša ka ge ba nthata.”

5. Jehofa le batswadi ba gago ba ikwa bjang ka diphetho tše o di dirago? (Diema 22:6; 23:​15, 24, 25)

⁵ Ge o diriša melao ya Beibele o tlo thabiša batswadi ba gago. Sa bohlokwa le go feta, o tlo thabiša Jehofa le go ba le segwera se sebotse le yena. (Bala Diema 22:6; 23:​15, 24, 25.) A ke mabaka a mabotse a gore o ekiše Jehoashe ge e be e sa le yo monyenyane.

6. Ke dikeletšo tša bomang tšeo Jehoashe a ilego a thoma go di theetša, gona o ile a ba le mafelelo afe? (2 Dikoronika 24:​17, 18)

⁶ Ithute go diphetho tše mpe tšeo Jehoashe a di dirilego. Ka morago ga gore Jehoyada a hlokofale, Jehoashe o ile a kgetha bagwera ba babe. (Bala 2 Dikoronika 24:​17, 18.) O ile a kgetha go theetša dikgošana tša Juda tšeo di bego di sa rate Jehofa. Le wena o ka dumela gore Jehoashe nkabe a ile a phema go gwerana le batho bao ba babe. (Die. 1:10) Eupša o ile a kgetha go theetša dikeletšo tšeo ba bego ba mo nea tšona. Ge e le gabotse, ge motswala wa gagwe e lego Sakaria a be a mo eletša, Jehoashe o ile a dira gore a bolawe. (2 Dikor. 24:​20, 21; Mat. 23:35) Yeo e tloga e bile phetho e mpe le ya bošilo! Jehoashe o thomile a dira dilo gabotse, eupša sa go nyamiša ke gore ka morago o ile a fetoga mohlanogi le mmolai. Mafelelong bahlanka ba gagwe ba ile ba mmolaya. (2 Dikor. 24:​22-25) Dilo nkabe di ile tša mo sepelela gabotse ge nkabe a  ile a tšwela pele a theetša Jehofa le go theetša bao ba mo ratago! O ithuta’ng mohlaleng wo?

7. O swanetše go kgetha bagwera ba mohuta mang? (Bona le seswantšho)

⁷ Seo re ka ithutago sona go tšwa diphethong tše mpe tšeo Jehoashe a di dirilego, ke gore re swanetše go kgetha bagwera bao ba ratago Jehofa le bao ba nyakago go mo thabiša. Re ka gwerana le batho ba bagolo le ba banyenyane go rena. Gopola gore Jehoashe e be e le yo monyenyane kudu go mogwera wa gagwe Jehoyada. Ge o kgetha bagwera, ipotšiše gore: ‘Na ba nthuša go tiiša tumelo ya ka go Jehofa? Na ba a mo theetša le go nkgothaletša go dira seo se swanago? Na ba bolela ka Jehofa le dilo tšeo ba ithutago tšona ka Beibeleng? Na ba mpotša seo ke nyakago go se kwa goba na ba a mphošolla ge ke dira diphošo?’ (Die. 27:​5, 6, 17) Ga se wa swanela go ba le bagwera bao ba sa ratego Jehofa. Phela le bao ba mo ratago ka gobane ba tlo dula ba go thuša.!—Die. 13:20.

8. O swanetše go dula o naganišiša ka eng ge o diriša inthanete?

⁸ Lehono go na le ditsela tše kaone tšeo re ka dulago re di diriša go bolela le ba malapa a gabo rena le bagwera re diriša inthanete. Eupša batho ba bantši ba dirišetša mokgwa wo wa go boledišana go ikgantšha ka go bea diswantšho le dibidio tša dilo tšeo ba di rekilego goba tšeo ba di dirilego. Ge e ba o diriša inthanete, ipotšiše gore: ‘Na ke e dirišetša go kgahliša batho ba bangwe? Na ke aga batho ba bangwe goba ke nyaka gore go retwe nna feela? Na ke dumelela batho bao ba dirišago inthanete ba šušumetša tsela yeo ke naganago ka yona, ke bolelago ka yona goba ke dirago dilo ka yona?’ Ngwanabo rena Nathan Knorr, yo a ilego a hlankela e le yo mongwe wa sehlopha se bušago o ile a nea keletšo e rego: “Le se ke la leka go thabiša batho. Le tla feleletša le sa thabiše motho. Thabišang Jehofa gomme le tla thabiša le bohle bao ba thabišago Jehofa.”

9. Jehofa o thušitše Usia gore a dire’ng? (2 Dikoronika 26:​1-5)

⁹ Ekiša diphetho tše dibotse tšeo Usia a di dirilego. Ge Kgoši Usia e sa le yo moswa o be a ikokobeditše. O ile a ithuta go “boifa Modimo wa therešo.” O ile a phela mengwaga e 68 gomme Jehofa o ile a šegofatša mengwaga e mentši ya ge a sa phela. (Bala 2 Dikoronika 26:​1-5.) Usia o ile a fenya manaba a mantši a setšhaba sa gabo le go kgonthišetša gore Jerusalema e dula e šireletšegile. (2 Dikor. 26:​6-15) Usia o be a thabišwa ke dilo ka moka tšeo Jehofa a mo thušitšego go di dira.—Mmo. 3:​12, 13.

10. Usia o ile a ba le mafelelo afe?

¹⁰ Ithute go diphetho tše mpe tšeo Usia a ilego a di dira. Kgoši Usia o be a tlwaetše go botša batho ba bangwe gore ba dire eng. Mohlomongwe seo se ile sa dira gore a nagane gore a ka kgona go dira selo se sengwe le se sengwe seo a se ratago. Ka letšatši le lengwe Usia o ile a tsena ka tempeleng ya Jehofa, ke moka a leka go fiša diorelo ka aletareng, e lego dilo tšeo dikgoši di bego di se tša dumelelwa go di dira. (2 Dikor. 26:​16-18) Moperisita yo a Phagamego Asaria o ile a leka go mo phošolla, eupša Usia o ile a galefa kudu. Sa go nyamiša ke gore Usia o ile a senya pego ya gagwe e botse ya go hlankela Jehofa, le gona o ile a otlwa ka lephera. (2 Dikor. 26:​19-21) Bophelo bja gagwe bo ka ba bo ile bja se felele ka tsela yeo ge nkabe a ile a ikokobetša!

11. Ke’ng seo se ka re thušago gore re dule re na le boikokobetšo? (Bona le seswantšho.)

¹¹ Ge Usia a šetše a na le matla, o ile a lebala gore Jehofa ke yena a mo neilego matla ao le bokgoni. Ke’ng seo re ithutago sona? Re swanetše go dula re ikgopotša gore ditšhegofatšo tšeo re nago le tšona le ditokelo tšeo re di hweditšego di tšwa go Jehofa. Go ena le gore re ikgantšhe ka dilo tšeo re di fihleletšego, re swanetše go leboga Jehofa ka dilo tšeo re kgonago go di  dira. b (1 Bakor. 4:7) Ka boikokobetšo, re swanetše go dula re gopola gore ga se ra phethagala gomme re tlo fela re swanelwa ke go eletšwa. Ngwanabo rena yo a lego mengwageng ya bo 60 o ngwadile gore: “Ke ithutile gore ga se ka swanela go kgopišega ge ke newa keletšo. Ge ke newa keletšo ka baka la diphošo tšeo ke felago ke di dira, ke leka go kaonefatša gomme ka hlankela Jehofa ka pelo ka moka.” Ge re ka boifa Jehofa gomme ra ikokobetša, dilo di tlo re sepelela gabotse.—Die. 22:4.

12. Josia o ile a tsoma Jehofa bjang ge e be e sa le yo moswa? (2 Dikoronika 34:​1-3)

¹² Ekiša diphetho tše dibotse tšeo Josia a di dirilego. Josia o be a na le mengwaga e 16 ge a be a thoma go tsoma Jehofa. O be a nyaka go ithuta ka Jehofa le go dira thato ya gagwe. Eupša bophelo bja kgoši ye ya moswa bo be bo se bonolo. Ka nako yeo batho ba bantši ba be ba rapela medimo ya maaka. Ka gona, Josia o ile a swanelwa ke go ba le sebete gore a emele borapedi bja therešo. O ile a dira sona seo! Pele ga ge Josia a ka ba le mengwaga e 20, o ile a thoma go tloša borapedi bja maaka setšhabeng sa gabo.—Bala 2 Dikoronika 34:​1-3.

13. Bophelo bja gago bo tlo ba bjang ge o ineela go Jehofa?

¹³ Le ge o sa le yo monyenyane, o ka ekiša mohlala wa Josia ka go tsoma Jehofa le go ithuta ka dika tša gagwe tše dibotse. Ge o dira seo, o tlo nyaka go ineela go yena. Go ineela go Modimo go tlo kgoma bjang bophelo bja gago? Luke yo a kolobeditšwego a na le mengwaga e 14 o re, “Go tloga ga bjale, ke tlo etiša Jehofa pele bophelong bja ka le go leka go mo thabiša.” (Mar. 12:30) Le wena ge o ka dira se se swanago, Jehofa o tlo go šegofatša kudu!

14. Nea mehlala ya baswa ba bangwe bao ba ekišago mohlala wa Kgoši Josia.

¹⁴ Ke mathata afe ao moswa a ka kopanago le ona ge a dutše a hlankela Jehofa? Johan, yo a kolobeditšwego a na le mengwaga e 12, o bolela ka kgateletšo yeo a e hwetšago go bana bao a tsenago le bona sekolo ya go kgoga a diriša motšhene. E le gore Johan, a kgone go ganetša kgateletšo yeo a dulago a e hwetša, o gopola  gore go kgoga ka motšhene go ka dira gore a babje le go senya segwera sa gagwe le Jehofa. Rachel, yo a kolobeditšwego a na le mengwaga e 14, o bolela ka dilo tšeo di mo thušago gore a kgone go fenya kgateletšo ya dithaka yeo a kopanago le yona sekolong. O re: “Ke dula ke nagana ka dilo tšeo di ka nkgopotšago ka dithuto tša Beibele le ka Jehofa. Ka mohlala, thuto e itšego ya histori e ka nkgopotša se sengwe ka pego ya Beibele goba seo ke ithutilego sona ka boporofeta. Goba ge ke boledišana le motho yo mongwe sekolong, ke leka go gopola lengwalo leo nka le abelanago le yena.” Le ge diteko tšeo re kopanago le tšona di ka no se swane le tša Kgoši Josia, re ka kgona go lebeletšana le tšona ka katlego. Ge o ka kgona go lebeletšana le mathata ao o kopanago le ona o sa le moswa, o ka tla wa kgona go lebeletšana le ao a sa tlago ge o dutše o gola.

15. Josia o thušitšwe ke’ng gore a hlankele Jehofa ka go botega? (2 Dikoronika 34:​14, 18-21)

¹⁵ Ge Kgoši Josia a na le mengwaga e 26, o ile a thoma mošomo wa go tsošološa tempele. Nakong ya mošomo woo, go ile gwa hwetšwa “puku ya molao wa Jehofa yeo e bego e neilwe ka seatla sa Moshe.” Ge Kgoši yeo e kwa puku e balwa, ka ponyo ya leihlo e ile ya dira diphetogo gomme ya latela seo se ngwadilwego. (Bala 2 Dikoronika 34:​14, 18-21.) Na o ka thabela go bala Beibele ka mehla? Na o thabela go e bala ge e ba o šetše o thomile? Na o ngwala fase ditemana tšeo di tlago go go thuša ka go lebanya? Luke, yo re boletšego ka yena pejana, o na le pukwana yeo a ngwalago dintlha tšeo a di thabelago ka go yona. Go dira selo sa mohuta wo go ka go thuša gore o gopole ditemana tša Beibele goba dilo tšeo o ithutilego tšona ge o dutše o bala. O tlo nyaka go tšwela pele o hlankela Jehofa ge o dutše o ithuta Beibele le go e rata. Go no swana le ge Lentšu la Modimo le ile la thuša Kgoši Josia go dira seo se lokilego, le wena le ka go thuša.

16. Ke ka baka la’ng Josia a ile a dira phošo e kgolo, gona rena re ithuta’ng go seo?

¹⁶ Ithute go diphetho tše mpe tšeo Josia a ilego a di dira. Ge Josia a be a na le mengwaga e ka  bago e 39, o ile a dira phošo e kgolo yeo e ilego ya feleletša ka lehu. Go ena le gore a kgopele Jehofa gore a mo hlahle o ile a thoma go ikholofela. (2 Dikor. 35:​20-25) Re ithuta eng go se? Go sa šetšwe gore re na le mengwaga e mekae goba re na le nako e kaakang re ithuta Beibele, re swanetše go dula re tsoma Jehofa. Seo se akaretša gore re dule re mo rapela gore a re hlahle, re ithute Lentšu la gagwe e bile re theetše keletšo yeo re e newago ke Bakriste bao ba godilego moyeng. Ge re ka dira bjalo, re tlo dula re thabile le go phema go dira diphošo tše dikgolo.—Jak. 1:25.

17. Dipego tša dikgoši tše tharo tša Juda di re ruta’ng?

¹⁷ Baswa, go na le dilo tše dintši tše dibotse tšeo le ka kgonago go di dira. Pego ya Jehoashe, Usia le Josia e bontšha gore baswa ba ka kgona go dira diphetho tše dibotse gomme ba kgahliša Jehofa ka tsela yeo ba phelago ka yona. Go etša ge re bone, ke therešo gore ga se ka mehla moo dilo di tla dulago di re sepelela gabotse. Ke nnete gore baswa ba ba ile ba dira diphetho tše mpe, eupša ge o ka ekiša mohlala wa bona wa ge ba be ba dira diphetho tše dibotse, o tlo ba le bokamoso bjo bo kgahlišago.

18. Ke mehlala efe ya ka Beibeleng yeo e bontšhago gore dilo di ka go sepelela gabotse bophelong? (Bona le seswantšho)

¹⁸ Beibele e bolela ka baswa bao ba ilego ba hlankela Jehofa e sa le ba banyenyane, a ba rata ke moka ba ba le bophelo bjo bo kgahlišago. Yo mongwe wa baswa bao e be e le Dafida. O ile a kgetha go ba ka lehlakoreng la Jehofa e sa le yo monyenyane, ke moka ka morago a ba kgoši e botegago. Le ge Dafida a ile a dira diphošo, Jehofa o ile a dula a mo amogela. (1 Dikg. 3:6; 9:​4, 5; 14:8) O ka kgothatšwa ke go bala ka pego ya bophelo bja Dafida le tsela yeo a hlanketšego Jehofa ka go botega ka yona. Goba o ka ithuta ka mohlala wa Mareka goba wa Timotheo. O tlo bona gore ba ile ba hlankela Jehofa e sa le ba banyenyane, a ba amogela le dilo tša ba sepelela gabotse bophelong.

19. O ka ba le bophelo bja mohuta mang?

¹⁹ Tsela yeo o phelago ka yona gona bjale e ka kgoma bokamoso bja gago. Ge o ka tshepa Jehofa gomme wa se ithekge ka tlhaologanyo ya gago, O tlo go thuša gore o dira diphetho tše dibotse. (Die. 20:24) Mafelelong o tlo ba le bophelo bjo bo thabišago le bjo nago le morero. Gopola gore Jehofa o tšeela godimo dilo tšeo o mo direlago tšona. Ga go na tsela e kaone yeo o ka phelago ka yona go phala ya go hlankela Tatago wa legodimong.