1. Batho bao re šomago le bona goba bao re tsenago le bona sekolo ba ka re botšiša eng?

 O IKWA bjang ge motho yo o šomago le yena goba yo o tsenago le yena sekolo a go botšiša ka ditumelo tša gago? Na o a tšhoga? Tseba gore ga noši. Potšišo yeo e ka re thuša go tseba seo motho yoo a se naganago goba a se dumelago gomme seo se ka re thuša gore re mmotše ditaba tše dibotse. Eupša ka dinako tše dingwe, batho ba ka re botšiša dipotšišo e le ge ba nyaka go ngangišana le rena. Seo ga se sa swanela go re makatša ka gobane batho ba bangwe ba boditšwe maaka ka ditumelo tša rena. (Dit. 28:22) Go oketša moo, re phela “mehleng ya bofelo,” e lego nako yeo batho ba bantši ba “ba sa ikemišetšago go amogela tumelelano le ge e le efe” e bile ba le “bogale.”—2 Tim. 3:​1, 3.

2. Ke ka baka la’ng re swanetše go ba boleta?

² O ka ipotšiša gore: ‘Nka bontšha bjang gore ke na le botho le temogo ge motho yo mongwe a ganetša ditumelo tša ka tšeo di theilwego Beibeleng?’ Nka bontšha seo ka go bolela le yena ka boleta. Motho yo boleta o dula a theošitše maswafo e bile o kgona go itshwara ge a hlaselwa e bile a sa tsebe gore a arabe ka gore’ng. (Die. 16:32) Ke nnete gore ga go bonolo gore o dule o le boleta. O ka dira’ng gore o ithute go ba boleta? Ge motho yo mongwe a hlasela ditumelo tša gago o ka mo araba bjang ka boleta? Ga bjale, a re kweng gore ge e ba o le motswadi, o ka thuša bjang bana ba gago gore ba ithute go emela ditumelo tša bona ka boleta.

3. Ke ka baka la’ng re ka se re motho yo a lego boleta o na le bofokodi? (2 Timotheo 2:​24, 25)

³ Go ba boleta ga go bolele gore motho o a fokola. E le gore o dule o theošitše maswafo ge o kopana le bothata bjo bogolo, o  hloka matla. Boleta ke se sengwe sa “dika tšeo di enywago ke moya.” (Bagal. 5:​22, 23) Lentšu la Segerika leo le fetoletšwego e le “boleta,” ka dinako tše dingwe le be le dirišetšwa go hlalosa pere ya naga yeo e laolegago. Nagana ka pere ya naga yeo e bago boleta. Le ge e le boleta, eupša e sa na le matla. Re ka dira’ng gore re be boleta le go ba le matla ka nako e tee? Re ka se kgone go dira bjalo ka matla a rena. Re ka rapela Modimo ra mo kgopela gore a re thuše ka moya wa gagwe o mokgethwa gore re be le seka se se sebotse. Go na le batho ba bantši bao ba ilego ba ithuta go ba le seka se. Bana babo rena ba bangwe le dikgaetšedi ba ile ba araba ka boleta ge batho ba bangwe ba be ba leka go ngangišana le bona. Seo se ile sa thuša batho ba bangwe gore ba se ke ba ahlola Dihlatse tša Jehofa. (Bala 2 Timotheo 2:​24, 25.) O ka dira eng gore boleta e be se sengwe sa dika tšeo o nago le tšona?

4. Mohlala wa Isaka wa go ba boleta o re ruta’ng?

⁴ Dipego tše dintši ka Beibeleng di bontšha bohlokwa bja go ba boleta. Yo mongwe wa batho bao ba ilego ba bontšha boleta ke Isaka. Ge a be a dula Gerara, nageng ya Bafilisita, baagišani ba gagwe bao ba bego ba mo jela mona ba ile ba phušetša didiba tšeo bahlanka ba tatagwe ba bego ba di epile. Go e na le gore Isaka a lwele didiba tšeo le ge e be le tša gagwe, o ile a kgetha go tšea ba ntlo ya gagwe gomme a ya kgole ke moka a epa didiba tše dingwe. (Gen. 26:​12-18) Le gona moo, Bafilisita ba ile ba mmotša gore didiba tšeo di lego moo, ke tša bona. Maemong ao ka moka, Isaka o ile a dula a theošitše maswafo. (Gen. 26:​19-25) Ke eng seo se ilego sa mo thuša gore a dule a le boleta ge batho ba bangwe ba be ba mo hlasela? O swanetše go ba a ile a bona mohlala o mobotse wa batswadi ba gagwe. O ile a ithuta go phedišana le batho ba bangwe ka khutšo go tatagwe e lego Aborahama gomme a ithuta go ba le “moya wo o homotšego le o boleta” go mmagwe e lego Sara.—1 Pet. 3:​4-6; Gen. 21:​22-34.

5. Ke mohlala ofe wo o bontšhago gore batswadi ba Bakriste ba ka kgona go ruta bana ba bona bohlokwa bja go ba boleta?

⁵ Lena batswadi ba Bakriste, kgodišegang gore le ka kgona go ruta bana ba lena bohlokwa bja go ba boleta. Nagana ka mohlala wa Maxence, yo a nago le mengwaga e 17. O be a swanetše go lebeletšana le batho bao ba mo galefelago sekolong le tšhemong. Batswadi ba gagwe ba ile ba mo thuša gore a dule a le boleta ba sa mo felele pelo. Ba re, “Gona bjale Maxence o kgona go kwešiša gore go bonolo go galefa goba go lwa le motho, eupša motho yo a lego boleta o kgona go itshwara ge ba mo galefiša.” Sa go kgahliša ke gore Maxence o ithutile go ba boleta.

6. Go rapela go ka re thuša bjang gore re kaonefatše tsela yeo re bontšhago boleta ka yona?

⁶ Re ka dira’ng ge e ba re lebeletšane le maemo a thata go swana le ge motho yo mongwe a bolela gampe ka leina la Modimo wa rena goba a kwera dilo tšeo di ngwadilwego ka Beibeleng? Re ka kgopela Jehofa gore a re fe moya wa gagwe o mokgethwa le bohlale gore re kgone go araba motho yoo ka boleta. Re ka dira’ng ge e ba re lemoga gore ga se ra araba motho yoo gabotse ka tsela yeo re bego re swanetše go mo araba ka yona? Re ka rapela ka taba yeo gape, gomme ra ipotšiša gore nakong e tlago re ka dira eng gore re mo arabe gabotse. Jehofa o tlo re fa moya wa gagwe o mokgethwa gore re kgone go laola maikwelo a rena gomme re bontšhe boleta.

7. Go swara mangwalo a itšego ka hlogo go ka re thuša bjang gore re bolele ka boleta ge re lebeletšana le maemo a thata? (Diema 15:​1, 18)

⁷ Ditemana tše dingwe tša Beibele di ka re thuša gore re kgone go bolela ka boleta ge re lebeletšane le maemo a thata. Moya o mokgethwa wa Modimo o ka re thuša go gopola ditemana tšeo. (Joh. 14:26) Ka mohlala, melao ya motheo yeo e lego pukung ya Diema e ka re thuša gore re be boleta. (Bala Diema 15:​1, 18.) Le gona, puku yeo ya Beibele e re botša gore ke ka baka la’ng re swanetše go dula re išitše maswafo fase ge re  lebeletšane le maemo a thata.—Die. 10:19; 17:27; 21:23; 25:15.

8. Ke ka baka la’ng re swanetše go ipotšiša gore ke ka baka la’ng motho yo re boledišanago le yena a re botšišiša potšišo e itšego ka ditumelo tša rena?

⁸ Go ba le temogo go ka re thuša go ba boleta. (Die. 19:11) Motho yo a nago le temogo o a itshwara ge batho ba bangwe ba hlasela ditumelo tša gagwe. Dipotšišo tše dingwe di ka swana le seolo. Ge re bona seolo, re bona karolo e nyenyane yeo e tšweletšego ka godimo ga mobu eupša karolo ya sona e kgole e ka fase ga mobu. Ka mo go swanago, motho a ka re botšiša potšišo eupša rena ra se tsebe lebaka le legolo leo le dirilego gore a re botšiše potšišo yeo. Ka gona, pele re mo araba re swanetše go nyaka go kwešiša gore ke eng seo se mo dirilego gore a re botšiše potšišo yeo.—Die. 16:23.

9. Gideone o ile a bontšha bjang temogo le boleta ge banna ba Efuraime ba be ba mo hlasela?

⁹ Nagana kamoo Gideone a ilego a araba banna ba Efuraime ka gona. Ba ile ba mmotšiša ba galefile gore ke ka baka la’ng a se a ba bitša ge a be a e ya go lwa le manaba a Isiraele. Ke ka baka la’ng ba be ba galefile ka tsela ye? Mohlomongwe ka gobane ba be ba bona eka ba nyaditšwe. Ba be ba itira eka moloko wa bona o be o le bohlokwa kudu go feta meloko ka moka ya Isiraele. Go sa šetšwe gore lebaka e be e le lefe, Gideone o ile a  bontšha temogo gomme a leka go kwešiša gore ke ka baka la’ng ba be ba galefile ka tsela yeo ke moka a ba araba ka boleta. Mafelelo e bile afe? Ba ile ba “[iša] maswafo fase.”—Baa. 8:​1-3.

10. Ke’ng seo se tlago go re thuša go tseba kamoo re ka arabago bao ba hlaselago ditumelo tša rena ka gona? (1 Petro 3:15)

¹⁰ Mohlomongwe motho yo o šomago le yena goba yo o tsenago le yena sekolo o go botšiša gore ke ka baka la’ng Dihlatse tša Jehofa di phela ka melao ya ka Beibeleng. Ke nnete gore re ka leka ka gohle gore re emele ditumelo tša rena mola ka lehlakoreng le lengwe re hlompha tsela yeo a naganago ka yona. (Bala 1 Petro 3:15.) Go e na le go nagana gore motho yoo o nyaka go re hlasela, re swanetše go ipotšiša gore potšišo ya gagwe e ka re thuša bjang go tseba seo se lego bohlokwa go yena. Go sa šetšwe gore lebaka la gore a re botšiše ke lefe, re swanetše go mo araba ka boleta le ka botho. Karabo ya rena e ka mo thuša gore a naganišiše gape ka seo a se naganago ka rena. Le ge e ba a ka ba a re botšišitše potšišo ka tsela ya go re nyatša goba ya go re kwera, rena re swanetše go mo araba ka boleta.—Baroma 12:17.

11-12. (a) Ke’ng seo re swanetšego go ipotšiša sona pele re araba potšišo e thata? (Bona le seswantšho) (b) Nea mohlala woo o bontšhago gore potšišo yeo motho a e botšišago e ka go thuša gore o boledišane le yena ka Beibele.

¹¹ Ka mohlala, ge e ba motho yo o šomago le yena a go botšiša gore ke ka baka la’ng re sa keteke matšatši a matswalo, o ka ipotšiša gore: Na o botšiša se ka baka la ge a nagana gore ga se ra dumelelwa go ithabiša? Goba na mohlomongwe a ka ba a tshwenywa ke taba ya gore ge o sa tšee karolo menyanyeng ya matšatši a matswalo o tlo senya segwera seo batho ba bangwe bao le šomago le bona ba nago le sona? Re ka mo araba ka boleta gomme ra mmontšha gore re thabela taba ya gore o tshwenyega ka bašomigotee le yena, ra ba ra mo kgodiša gore le rena re thabela go šoma lefelong leo le nago le khutšo. Seo se ka go thuša gore o kgone go bolela le yena le iketlile ka seo Beibele e se bolelago ka matšatši a matswalo.

¹² Re ka diriša mokgwa wo o swanago le wo ge motho a re botšiša dipotšišo tše dingwe tše thata. Motho yo o tsenago le yena sekolo a ka go botša gore Dihlatse tša Jehofa di swanetše go fetoša tsela yeo di lebelelago batho ba go ratana le batho ba bong bjo swanago le bja bona. Ipotšiše gore, na o bolela seo ka gobane a sa kwešiše gabotse seo Dihlatse tša Jehofa di se dumelago ka taba ya batho ba go ratana le batho ba bong bjo swanago le bja bona? Goba na a ka ba a boledišwa ke gore o na le mogwera goba wa leloko yoo a ratanago le batho ba bong bjo bo swanago le bja gagwe? Goba na o nagana gore re hloile batho ba go ratana le batho ba bong bjo swanago le bja bona? Re swanetše go mo kgodiša gore re rata batho ka moka e bile re hlompha phetho yeo motho yo mongwe le yo mongwe a e dirago. b (1 Pet. 2:17) Ge re ka dira bjalo re ka kgona go mmotša seo Beibele e se bolelago le kamoo go dira seo e se bolelago go re thušago gore re dule re thabile.

13. O ka thuša bjang motho yoo a rego go dumela go Modimo ga go hole ka selo?

¹³ Ge motho yo mongwe a na le pono e fapanego le ya rena, ga se ra swanela go kitimela go phetha ka gore re tseba seo a se dumelago. (Tito 3:2) Ka mohlala, o ka dira’ng ge e ba motho yo o tsenago le yena sekolo a go botša gore ke bošilo go dumela gore Modimo o gona? Na swanetše go phetha ka gore o dumela gore dilo di itirile e bile taba ye e tsemile medu pelong ya gagwe? Ge e le gabotse, a ka ba a se a ka a ipha nako ya go naganišiša ka taba ye gabotse. Go e na le gore o ngangišane le yena ka dilo tša saense, o ka nagana gore ke selo sefe seo o ka mo neago sona go mo thuša go naganišiša ka taba yeo le boletše ka  yona. Mohlomongwe o ka mmotša gore a bale sehlogo seo se bolelago ka tlholo go jw.org. Go ka direga gore ka moragonyana a nyake go boledišana le wena ka sehlogo seo a se badilego goba bidio yeo a e bonego moo. Ge o ka bolela le yena ka tlhompho, seo se ka dira gore a nyake go kwa ka mo go oketšegilego ka seo Beibele e se rutago.

14. Niall o ile a diriša bjang wepesaete ya rena go bontšha ngwana yo a tsenago le yena sekolo gore dilo tšeo di bolelwago ka Dihlatse tša Jehofa ke maaka?

¹⁴ Moswa yo a bitšwago Niall o ile a diriša wepesaete go bontšha batho gore dilo tšeo di bolelwago ka Dihlatse tša Jehofa ke maaka. O re: “Motho yo ke tsenago le yena sekolo o be a dula a mpotša gore ga ke dumele saense yeo e bolelago nnete ka gobane ke dumela puku ya dinonwane.” Ge Niall a bona gore ngwana yoo a tsenago le yena sekolo ga a mo fe sebaka sa gore a hlalose ditumelo tša gagwe, o ile a mmontšha karolo ya “Beibele le Saense” go jw.org/nso. Ka moragonyana, Niall o ile a lemoga gore morutwana yoo o ile a bala dilo tšeo di lego karolong yeo, e bile o be a ikemišeditše go boledišana le yena ka gore bophelo bo thomile bjang. Le wena o ka ba le mafelelo a swanago.

15. Batswadi ba ka thuša bjang bana ba bona go araba ka boleta ge bana bao ba tsenago le bona sekolo ba hlasela ditumelo tša bona?

¹⁵ Batswadi ba ka ruta bana ba bona gore ba arabe bjang ka boleta ge batho ba bangwe ba hlasela ditumelo tša bona. (Jak. 3:13) Batswadi ba bangwe ba tlwaetša bana ba bona nakong ya borapedi bja lapa. Ba nagana ka dipotšišo tšeo bana ba bona ba ka di botšišwago sekolong. Ke moka ba boledišana le go dira pontšho ya gore ngwana a ka araba bjang, ba ba ba ruta le bana ba bona gore ba ka bolela bjang ka tsela e boleta le yeo e sa kgopišego.—Bona lepokisi leo le rego: “ Go ba le Nako ya go Itlwaetša go ka Thuša Lapa la Gago.”

16-17. Go ipha nako ya go itlwaetša go ka thuša baswa bjang?

 ¹⁶ Go ipha nako ya go itlwaetša go ka thuša baswa ba Bakriste gore ba ikgodiše le go kgona go hlalosetša ba bangwe seo ba se dumelago. Dihlogo tšeo di lego ka tlase ga sehlogo seo se rego “Bafsa ba a Botšiša” go jw.org/nso, di na le matlakala a go itekola a baswa. Matlakala ao a diretšwe go thuša baswa gore ba tiiše ditumelo tša bona le go itokišeletša go araba ba bangwe ka mantšu a bona. Ge re ka ithuta dihlogo tše re le lapa, yo mongwe le yo mongwe wa rena a ka kgona go emela tumelo ya gagwe ka tsela e boleta le yeo e sa kgopišego.

¹⁷ Moswa yoo a bitšwago Matthew, o hlalosa gore go ipha nako ya go itlwaetša go mo thušitše bjang. Nakong ya borapedi bja lapa, gantši Matthew le batswadi ba gagwe ba nyakišiša dihlogo tšeo go ka bolelwago ka tšona ka klaseng. O re: “Re nagana ka dipotšišo tšeo di ka botšišwago gomme ra bona kamoo re ka di arabago ka gona go ya le ka nyakišišo yeo re e dirilego. Ge ke kwešiša gabotse gore ke ka baka la’ng ke dumela selo se itšego, ke ikwa ke kgodišegile e bile go ba bonolo gore ke arabe ba bangwe ka boleta.”

18. Bakolose 4:6 e re ruta eng?

¹⁸ Ke nnete gore le ge re ka leka ka thata go hlalosetša batho ditumelo tša rena ka tsela e bonolo, ga se ka moka ga bona ba ka nyakago go dumela seo re se bolelago. Eupša ge re boledišana le bona ka šedi le ka boleta, seo se ka dira gore ba re theetše. (Bala Bakolose 4:6.) Go botša motho yo mongwe ka seo re se dumelago go ka swantšhwa le go foša bolo. Re ka foša bolo yeo ka boleta goba ra e foša ka matla. Ge re e foša ka boleta motho yoo re bapalago le yena a ka kgona go e swara gomme a tšwela pele a bapala le rena. Ka mo go swanago, ge e ba re boledišana le batho ba bangwe ka šedi le ka boleta ba ka nyaka go re theetša gomme ba nyaka go tšwela pele ba boledišana le rena. Ke nnete gore ge e ba motho a nyaka go ngangišana le rena goba a kwera ditumelo tša rena, ga go hlokagale gore re tšwele pele re boledišana le yena. (Die. 26:4) Eupša batho ba bantši ba ka no se swane le yena, ge e le gabotse ba bantši ba ka nyaka go re theetša.

19. Re ka thušwa ke eng gore re be boleta ge re emela ditumelo tša rena?

¹⁹ Go molaleng gore ge re ka ithuta go ba boleta re tlo holega kudu. Rapela Jehofa gore a go fe matla e le gore o dule o le boleta ge o araba dipotšišo tše thata goba ge batho ba sa go sware gabotse. Gopola gore go ba boleta go ka thuša gore poledišano ya lena e se ke ya feleletša e le ngangišano. Le gona, ge e ba o araba ba bangwe ka boleta le ka tlhompho, o ka thuša batho bao ba go theeditšego gore ba fetoše tsela yeo ba naganago ka yona ka rena le ka seo Beibele e se rutago. ‘Dula o loketše go emela’ ditumelo tša gago gomme o “dire bjalo ka moya o boleta le ka tlhompho e tseneletšego.” (1 Pet. 3:15) Ka gona, leka ka thata gore o dule o le boleta!