1. Moapostola Petro o ile a laela Bakristegotee le yena gore ba dire’ng, gona ke ka baka la’ng keletšo ya gagwe e ka bonagala e le e thata?

GO SA šetšwe gore re tlo phela legodimong goba mo lefaseng, re ka holwa ke keletšo yeo moapostola Petro a ilego a e nea Bakriste ba mehleng ya gagwe bao ba tloditšwego. Petro o ngwadile gore: “Ka go dumelelana le Mokgethwa yo a le biditšego, ebang ba bakgethwa boitshwarong bja lena ka moka, gobane go ngwadilwe gwa thwe: ‘Ebang ba bakgethwa, ka gobane nna ke yo mokgethwa.’” (1 Pet. 1:15, 16) Mantšung a re ithuta gore re ka ekiša Jehofa ka gobane ke yo mokgethwa kudu. Re ka kgona go ba ba bakgethwa e bile re swanetše go ba ba bakgethwa boitshwarong bja rena ka moka. Petro o ile a dira diphošo tše dintšinyana, eupša mohlala wa gagwe o re bontšha gore re ka kgona go ‘ba ba bakgethwa.’

2. Re tlo araba dipotšišo dife sehlogong se?

² Sehlogong se re tlo araba dipotšišo tše di latelago: Go ba yo mokgethwa go bolela’ng? Beibele e re Jehofa ke yo mokgethwa go fihla bokgoleng bofe? Re ka bontšha bjang gore re ba bakgethwa tseleng yeo re itshwarago ka yona? Go ba le segwera se sebotse le Jehofa le gore re dule re le ba bakgethwa go tswalana bjang?

3. Batho ba bantši ba nagana gore motho yo mokgethwa o bjang?

³ Batho ba bantši ba nagana gore motho yo mokgethwa ke yoo a phelago a apere diaparo tša bodumedi, yoo a sa semaelego e bile a bonagala e ka o rata Modimo kudu. Eupša seo ga se nnete. Jehofa yo e lego yo mokgethwa, o hlaloswa e le “Modimo yo a thabilego.” (1 Tim. 1:11) Le gona bao ba mo hlankelago ba dula ba ‘thabile.’ (Ps. 144:15) Jesu o ile a re lemoša ka batho bao ba aparago diaparo tše ditelele tša bodumedi ebile ba dira dilo tše dibotse gore ba bonwe ke batho. (Mat. 6:1; Mar. 12:38) Bakriste ba nnete ba tseba gore go ba yo mokgethwa go bolela  eng ka baka la seo ba ithutilego sona ka Beibeleng. Re kgodišegile gore Modimo wa rena yo mokgethwa le yoo a re ratago a ka se re nee molao woo a tsebago gore re tlo palelwa ke go o latela. Ka gona ge Jehofa a re laela gore: “Ebang ba bakgethwa,” re a tseba gore go a kgonega gore re be ba bakgethwa. Pele re e ba ba bakgethwa boitshwarong bja rena ka moka, re swanetše go kwešiša gore go ba yo mokgethwa go bolela eng.

4. Lentšu “bokgethwa” le bolela’ng?

⁴ Bokgethwa ke’ng? Ka Beibeleng, lentšu “bokgethwa” le šupa go tsela yeo batho ba itshwarago ka yona le kamoo madumedi a dirago dilo ka tsela e kgethwa. Le gona lentšu le le ka bolela go hlankela Modimo. Seo se bolela gore ge e ba re ka hlankela Modimo ka tsela yeo a e amogelago, ra ba le segwera se sebotse le yena e bile re itshwara gabotse, re ba bakgethwa. Se se thabišago ke gore le ge re na le sebe, eupša Modimo wa rena yo e lego yo mokgethwa ka mo go feletšego o sa nyaka go ba bagwera ba rena.

5. Tsela yeo barongwa bao ba botegago ba dirago dilo ka yona e re ruta’ng ka Jehofa?

⁵ Jehofa ke yo mokgethwa dilong ka moka. Re ithuta se mantšung ao barongwabatuki​—bao ba lego kgauswi le sedulo sa Jehofa ba ilego ba a bolela. Ba bangwe ba bona ba ile ba re: “Mokgethwa, mokgethwa, mokgethwa ke Jehofa wa madira!” (Jes. 6:3) Ke nnete gore barongwa ba be ba swanetše go ba ba bakgethwa gore ba be le segwera se sebotse le Modimo wa bona yo mokgethwa. Ke ka baka leo mafelo ao ba bego ba iponagatša go ona mo lefaseng ge ba be ba tliša molaetša wa Jehofa, e bego e eba a makgethwa. Se se ile sa direga ge Moshe a be a le pele ga sehlare seo se tukago mollo.​—Ek. 3:2-5; Josh. 5:15.

6-7. (a) Go ya ka Ekisodo 15:1, 11, Moshe o ile a bontšha bjang gore Modimo ke yo mokgethwa? (b) Ke selo sefe seo se bego se gopotša Baisiraele gore Modimo ke yo mokgethwa? (Bona seswantšho sa letlakala la ka ntle.)

⁶ Ka morago ga gore Moshe a tshediše Baisiraele Lewatle le Lehwibidu, o ile a ba botša gore Jehofa Modimo wa bona ke yo mokgethwa. (Bala Ekisodo 15:1, 11.) Tsela yeo batho bao ba bego ba rapela medingwana ya kua Egipita e be e bontšha gore e be e se ba bakgethwa. Bakanana bao ba bego ba rapela medingwana ya maaka le bona e be e se ba bakgethwa. Ba be ba dira dihlabelo ka bana e bile ba dira thobalano ka tsela yeo Modimo a sa e amogelego. (Lef. 18:3, 4, 21-24; Doit. 18:9, 10) Eupša Jehofa a ka se tsoge dumeletše bahlanka ba gagwe gore bo dire selo le ge e le sefe seo se ka dirago gore ba se hlweke. Ke yo mokgethwa ka mo go feletšego. E le gore Baisiraele ba dule ba gopola gore Jehofa ke yo mokgethwa, moperisita yo a phagamego o be a dula a apere tšhipi ya gauta godimo ga tuku ya gagwe ya hlogong. Tšhiping yeo go be go ngwadilwe mantšu ao a rego: “Bokgethwa ke bja Jehofa.”​—Ek. 28:36-38.

⁷ Molaetša woo o bego o le tšhiping yeo o be o tlo kgonthišetša motho yo mongwe le yo mongwe go bona gore Jehofa ke yo mokgethwa ka mo go feletšego. Mohlomongwe Baisiraele ba bangwe ba be ba ka se kgone go bona molaetša woo ka gobane ba be ba sa kgone go batamela kgauswi le moperisita yo a phagamego. Na ba be ba tla dula ba tseba gore Modimo ke yo mokgethwa? Ee! Moisiraele yo mongwe le yo mongwe o ile a kwa molaetša woo ge molao o be o balelwa banna, basadi le bana. (Doit. 31:9-12) Ge nkabe le wena o be o le moo, o be o tla be o kwele mantšu ao a rego: “Ke nna Jehofa Modimo wa lena . . . le be ba bakgethwa, ka gobane nna ke yo mokgethwa.” “Le beng ba bakgethwa go nna ka gobane nna Jehofa ke yo mokgethwa.”​—Lef. 11:44, 45; 20:7, 26.

8. Ke ka baka la’ng re swanetše go tseba lengwalo la Lefitiko 19:2 le la Petro wa Pele 1:14-16?

 ⁸ A re boledišaneng ka mantšu ao a ilego a balelwa Baisiraele ka moka ao a lego go Lefitiko 19:2. Jehofa o ile a botša Moshe gore: “Botša setšhaba ka moka sa bana ba Isiraele o re: ‘Le be ba bakgethwa, ka gobane nna Jehofa Modimo wa lena ke yo mokgethwa.’” Go ka direga gore Petro o be a tsopola mantšu a a lego mo lengwalong le ge a be a kgothaletša Bakriste gore ‘e be ba bakgethwa.’ (Bala 1 Petro 1:14-16.) Lehono ga re sa le ka tlase ga Molao wa Moshe. Eupša mantšu ao Petro a a boletšego a sepedišana le ao a lego go Lefitiko 19:2 ao a bontšhago gore Jehofa ke yo mokgethwa le gore bao ba mo hlankelago e swanetše go ba ba bakgethwa. Ke nnete gore Bakriste ka moka e swanetše go ba bakgethwa go sa šetšwe gore ba yo phela legodimong goba mo lefaseng.​—1 Pet. 1:4; 2 Pet. 3:13.

9. Re tlo holega bjang ge re ithuta lengwalo la Lefitiko kgaolo 19?

⁹ Ka ge re nyaka gore Modimo wa rena yo mokgethwa a re amogele, re tlo leka ka thata gore re be ba bakgethwa. Jehofa o re file dikeletšo tšeo di ka re thušago gore re dule re le ba bakgethwa. Dikeletšo tšeo di hwetšagala go Lefitiko kgaolo 19. Marcus Kalisch yoo e lego Seithuti sa Moheberu o ngwadile gore: “Go bonagala kgaolo ye e le bohlokwa kudu ka pukung ya Lefitiko le ka dipukung tše hlano tša mathomo tša Beibele.” Gopola gore lengwalo la Lefitiko kgaolo 19, le thoma ka mantšu ao a rego: “Le be ba bakgethwa.” Ga bjale a re boledišaneng ka ditemana tše dingwe kgaolong ye tšeo di tlago go re nea dithuto tše bohlokwa tšeo re ka di dirišago bophelong bja rena bja letšatši le letšatši.

10-11. Lefitiko 19:3 e re re swanetše go dira’ng, gona ke ka baka la’ng go le bohlokwa gore re dire seo?

¹⁰ Ka morago ga gore Jehofa a botše Baisiraele gore ba swanetše go ba ba bakgethwa, o ile a oketša ka gore: “Yo mongwe le yo mongwe wa lena a [hlomphe] mmagwe le tatagwe . . . Ke nna Jehofa Modimo wa lena.”​—Lef. 19:2, 3.

¹¹ Go bohlokwa gore re latele taelo ye ya Modimo ya gore re hlomphe batswadi ba rena. Na o sa gopola nakong e nngwe ge monna yo mongwe a be a botšiša Jesu gore: “Ke botse bofe bjoo ke swanetšego go bo dira gore ke hwetše  bophelo bjo bo sa felego?” Mantšu a mangwe ao Jesu a ilego a araba monna yoo ka ona ke gore o be a swanetše go hlompha mmagwe le tatagwe. (Mat. 19:16-19) Jesu o ile a ba a bolela gore bamangwalo le Bafarisei ba be ba sa latele taelo yeo. Ka go dira bjalo, ba ile ba dira “lentšu la Modimo lefeela.” (Mat. 15:3-6) “Lentšu la Modimo” le be le akaretša Molao wa bohlano go Melao e lesome le mantšu ao re a badilego go Lefitiko 19:3. (Ek. 20:12) Gopola gore taelo yeo e lego go Lefitiko 19:3​— ya gore, boifa mmago le tatago,—​e tšwelela ka morago ga mantšu ao a rego: “Le be ba bakgethwa, ka gobane nna Jehofa Modimo wa lena ke yo mokgethwa.”

12. Go ya ka taelo yeo e lego go Lefitiko 19:3, re ka ipotšiša potšišo efe?

¹² Go ya ka taelo yeo Jehofa a re filego yona ya gore re hlomphe batswadi ba rena, re ka ipotšiša gore: ‘Na ke hlompha batswadi ba ka’? Ge e ba o lemoga gore ga se wa ka wa bontšha batswadi ba gago gore o a ba hlompha, o ka dira seo gona bjale. Le ge o ka se kgone go bušetša dilo morago, eupša o ka di lokiša gomme wa dira sohle seo ka se kgonago go bontšha batswadi ba gago gore o a ba hlompha. Mohlomongwe o ka rulaganya gore o fetše nako o na le bona. Goba mohlomongwe o ka ba rekela dilo tšeo ba di hlokago, wa ba thuša gore ba be le segwera se sebotse le Modimo. Go dira seo go tla be go bontšha gore o kwa taelo yeo e lego go Lefitiko 19:3.

13. (a) Re hwetša keletšo efe e nngwe go Lefitiko 19:3? (b) Re ka ekiša bjang mohlala wa Jesu woo o lego go Luka 4:16-18?

¹³ Lefitiko 19:3 e re ruta ntlha e nngwe e bohlokwa ya gore re be ba bakgethwa. Kgaolo ye e bolela ka go boloka Sabatha. Eupša ka ge re le Bakriste ga re phele ka tlase ga Molao wa Moshe, le gona ga go hlokagale gore re boloke Sabatha beke le beke. Eupša re ka ithuta gore Baisiraele ba be ba boloka Sabatha bjang le gore ba ile ba holega bjang. Sabatha e be e le nako ya gore batho bao ba šomago ba khutše, e bile e le nako ya go dira dilo tša Modimo. * Jesu le yena ka letšatši la Sabatha o be a eya sinagogeng sa kgauswi le mo a bego a dula gona gore a ye a bale Lentšu la Modimo. (Ek. 31:12-15; bala Luka 4:16-18.) Molao wa Modimo wo o lego go Lefitiko 19:3 woo o rego “le boloke disabatha tša ka” o swanetše go re dira gore re beele nako ya rena ka thoko gore re dire dilo tša Modimo letšatši le letšatši. Na o nagana gore o ka dira se sengwe go bontšha gore o kwa taelo ye? Ge e ba o dula o beela nako ya gago ka thoko gore o dire dilo tša Modimo, o tlo ba le segwera se sebotse kudu le yena, e lego seo se bontšhago gore o nyaka go ba yo mokgethwa.

14. Ke therešo efe e bohlokwa yeo e tšwelelago gantši go Lefitiko kgaolo 19?

¹⁴ Mantšu ao a tšwelelago gantši go Lefitiko kgaolo 19 a ka re thuša gore re dule re le ba bakgethwa. Temana 4 e phetha ka mantšu ao a rego: “Ke nna Jehofa Modimo wa lena.” Mantšu a a swanago a tšwelela ka makga a swanago kgaolong ye. Se se re gopotša taelo ya pele yeo e rego: “Ke nna Jehofa Modimo wa gago. . . . O se ke wa ba le medimo le ge e le efe e mengwe ka ntle le nna.” (Ek. 20:2, 3) Mokriste yo mongwe le yo mongwe yoo a nyakago go ba yo mokgethwa o swanetše go kgonthišetša gore ga go na selo le ge e le sefe goba motho le ge e le ofe yoo a ka dirago gore re se sa ba le segwera se sebotse le Jehofa. Ka ge re le Dihlatse tša Jehofa, ga se ra swanela go dira selo le ge e le sefe seo se ka dirago gore leina le e se sa ba le lekgethwa.—Lef. 19:12; Jes. 57:15.

15. Ditemana tšeo di lego go Lefitiko kgaolo 19 tšeo di bolelago ka dihlabelo, di tlo re thuša gore re nyake go dira’ng?

 ¹⁵ Baisiraele ba be ba bontšha gore Jehofa ke Modimo wa bona ka gore ba latele melao ya gagwe. Lefitiko 18:4 e re: “Le phethe dikahlolo tša ka gomme le lote melao ya ka e le gore le sepele ka yona. Ke nna Jehofa Modimo wa lena.” Kgaolo 19 e bolela ka “melao” e mengwe yeo Baisiraele ba bego ba swanetše go e latela. Ka mohlala, ditemana 5-8, 21, 22 di bolela ka go dira dihlabelo ka diphoofolo. Baisiraele ba be ba swanetše go dira dihlabelo tšeo ka tsela yeo e bego e ka se ‘goboše leina la Jehofa.’ Ge re bala ditemana tšeo di tla re thuša gore re nyake go thabiša Jehofa le go mo nea sehlabelo sa tumišo ka tsela yeo a e amogelago, go swana le kamoo Baheberu 13:15 e re kgothaletša ka gona.

16. Ke molao ofe wa motheo woo o lego go Lefitiko 19 woo o ka re thušago go gopola gore ga re swane le batho bao ba sa hlankelego Jehofa?

¹⁶ E le gore re be ba bakgethwa re swanetše go bontšha gore ga re swane le batho bao ba sa hlankelego Jehofa. Eupša ka dinako tše dingwe go ka no se be bonolo. Ka dinako tše dingwe batho bao re tsenago le bona sekolo, bao re šomago le bona, ba leloko bao ba sa phelego ka melao ya Modimo le batho ba bangwe, ba ka nyaka gore re dire dilo tšeo di ka dirago gore Jehofa a se sa re amogela. Ge seo se direga, re tlo swanelwa ke go dira phetho e bohlokwa. Re ka thušwa ke’ng gore re dire phetho e botse? Nagana ka molao wa motheo wo o lego go Lefitiko 19:19 woo o rego: “Le se ke la apara seaparo se se logilwego ka ditlhale tša mehuta e mebedi.” Molao wo o ile wa thuša Baisiraele gore ba fapane le ditšhaba tšeo di bego di dula kgauswi le bona. Lehono ka ge Bakriste ba se sa le ka tlase ga Molao wa Moshe, ga se phošo gore ba apare diaparo tšeo di logilwego ka digarane goba ditlhale tša mehutahuta. Eupša ga se ra swanela go swana le batho bao re tsenago le bona sekolo, bao re šomago le bona le ba leloko bao ba sa phelego ka melao ya Modimo. Ke nnete gore re rata batho ba gabo rena le batho ba bangwe, eupša diphetho tše bohlokwa tšeo re di dirago di swanetše go bontšha gore re rata Jehofa le go bontšha gore ga re swane le batho ba bangwe. Se se bohlokwa ka gobane re nyaka go ba ba bakgethwa le gore Modimo a dule a re amogela.​—2 Bakor. 6:14-16; 1 Pet. 4:3, 4.

17-18. Re ka ithuta thuto efe e bohlokwa go Lefitiko 19:23-25?

¹⁷ Mantšu a a rego “Ke nna Jehofa Modimo wa lena,” a ka ba a thušitše Baisiraele gore ba etiše Jehofa pele maphelong a bona. Bjang? Lefitiko 19:23-25 e re nea karabo. (Bala.) Nagana gore mantšu a nkabe a ile a kgoma Baisiraele bjang ka morago ga gore ba fihle Nageng  ya Kholofetšo. Ge monna a be a bjetše mohlare o be a sa swanela go ja dienywa tša ona. Ka ngwaga wa bone, dienywa tša mohlare woo di be di swanetše go išwa lefelong le lekgethwa la Modimo. Monna yoo o be a swanetše go ja dienywa tšeo ka ngwaga wa bohlano. Molao woo o be o tla be o thušitše Baisiraele go bona gore ga se ba swanela go etiša maphelo a bona pele. Eupša ba be ba swanetše go tshepa gore Jehofa o tlo ba thuša ka dilo tšeo ba di hlokago ge ba ka mo etiša pele maphelong a bona. O be a tlo kgonthišetša gore ba na le dijo tše dintši. Le gona Modimo o ile a ba kgothaletša gore ba neele ka dilo tša bona mafelong a bona a borapedi.

¹⁸ Molao wo o lego go Lefitiko 19:23-25 o re gopotša mantšu ao Jesu a a boletšego ge a be a le Thutong ya Gagwe ya Thabeng. O itše: “Tlogelang go belaela . . . ka seo le tlago go se ja goba seo le tlago go se nwa.” “Tatago lena wa legodimong o a tseba gore dilo tše ka moka le a di nyaka.” Modimo o tlo re nea dilo tšeo re di hlokago go no swana le ge a hlokomela dinonyana. (Mat. 6:25, 26, 32) Re a tshepa gore Jehofa o tlo re hlokomela. Le gona re thuša batho bao ba hlokago ka go ba nea “dimpho tša kgaugelo.” Re dira sohle seo re ka se kgonago gore re ntšhe meneelo ya go thuša ka phuthegong. Jehofa o bona dilo ka moka tšeo re mo direlago tšona, e bile o tlo re šegofatša. (Mat. 6:2-4) Le gona re bontšha gore re kwešiša seo re ithutago sona go Lefitiko 19:23-25.

19. O holegile bjang ka go ithuta ditemana tše itšego tša Lefitiko

¹⁹ Re ithutile ditemana tše itšego tša Lefitiko kgaolo 19 tšeo di re thušitšego go bona gore re ka dira’ng gore re be ba bakgethwa go swana le Modimo wa rena. Re ekiša Modimo ka gore ‘re be ba bakgethwa boitshwarong bja rena ka moka.’ (1 Pet. 1:15) Batho ba bantši bao ba sa hlankelego Jehofa ba tla kgona go bona gore re itshwere gabotse. Le gona seo se dirile gore ba bangwe ba rete Jehofa. (1 Pet. 2:12) Go sa ne le dilo tše dintši tšeo re ka ithutago tšona go Lefitiko kgaolo 19. Sehlogong se se latelago re tlo ithuta ditemana tše dingwe kgaolong ye tšeo di tlago go re thuša go kwešiša gore ke ka baka la eng Petro a re kgothaletša gore ‘re be ba bakgethwa.’