1. Le ge lenyalo gantši le thoma ka lethabo, ke’ng seo bao ba tsenago lenyalong ba ka se letelago? (Bona seswantšho se se lego ka mo godimo.)

GE MONYADIWA yo mobotsana a tšwelela pele ga monyadi wa gagwe letšatšing la bona la lenyalo, bobedi bja bona ba thaba kudu moo ba hlokago le mantšu. Ge ba be ba sa fereyana, lerato la bona le ile la gola kudu mo ba ilego ba bona ba loketše go dira keno ya go nyalana. Ke therešo gore ba ile ba swanelwa ke go dira diphetogo tše itšego maphelong a bona ka gobane ga ba swane e bile ba thoma lapa le lefsa. Eupša Lentšu la Modimo le nea bohle bao ba nyakago go tsena lenyalong keletšo e botse, ka gobane Mothomi yo lerato wa lenyalo o nyaka gore banyalani ka moka ba thabe le go ba le lenyalo le le atlegilego. (Die. 18:22) Lega go le bjalo, Mangwalo a re botša gabotse gore bao ba tsenago lenyalong “ba tla ba le tlaišego nameng” ka gobane ga se ba phethagala. (1 Bakor. 7:28) Banyalani ba ka dira’ng gore ba kgone go lebeletšana le tlaišego yeo? Gona ke’ng seo se ka dirago gore lenyalo la Bakriste le atlege?

2. Banyalani ba swanetše go bontšhana mehuta efe ya lerato?

 ² Beibele e gatelela bohlokwa bja lerato. Lerato la bogwera (ka Segerika ke phi·liʹa) le bohlokwa kudu lenyalong. Lerato la banyalani (eʹros) le tliša lethabo, gomme lerato la magareng ga ditho tša lapa (stor·geʹ) le bohlokwa ge banyalani ba eba le bana. Lega go le bjalo, lerato leo le theilwego melaong ya motheo (a·gaʹpe) ke lona le dirago gore lenyalo le atlege. Ge moapostola Paulo a be a bolela ka lerato le la a·gaʹpe, o ngwadile gore: “Yo mongwe le yo mongwe wa lena a rate mosadi wa gagwe bjalo ka ge a ithata; ka lehlakoreng le lengwe, mosadi o swanetše go ba le tlhompho e tseneletšego go monna wa gagwe.”​—Baef. 5:33.

3. Banyalani ba swanetše go ratana gakaaka’ng?

³ Paulo o ngwadile gore: “Banna, tšwelang pele le rata basadi ba lena go etša ge Kriste le yena a ratile phuthego gomme a ikgafa ka baka la yona.” (Baef. 5:25) E le gore balatedi ba Jesu ba kgone go mo ekiša, ba swanetše go ratana bjalo ka ge yena a ba ratile. (Bala Johane 13:34, 35; 15:12, 13.) Banyalani ba Bakriste ba swanetše go ratana kudu moo e lego gore ba ka hwelana. Se go ka ba thata go se dira ge le sa kwane. Lega go le bjalo, lerato la a·gaʹpe le “tiišetša tšohle, le dumela tšohle, le holofela tšohle, le kgotlelela tšohle.” Ee, “lerato le ka mohla ga le fele.” (1 Bakor. 13:7, 8) Ge banyalani bao ba boifago Modimo ba gopola keno yeo ba e dirilego ya gore ba tla ratana le go botegelana, ba tla latela ditekanyetšo tša Modimo ge ba rarolla mathata le ge e le afe ao a ka tšwelelago.

4, 5. (a) Boikarabelo bja monna ke bofe ka ge e le hlogo ya lapa? (b) Mosadi o swanetše go lebelela bjang bohlogo? (c) Banyalani ba bangwe ba ile ba swanelwa ke go dira diphetogo dife?

⁴ Ge Paulo a be a hlalosa karolo ya molekane yo mongwe le yo mongwe lenyalong, o ngwadile gore: “Basadi ba ikokobeletše banna ba bona go etša ge ba ikokobeletša Morena, gobane monna ke hlogo ya mosadi wa gagwe go etša ge Kriste e le hlogo ya phuthego.” (Baef. 5:22, 23) Tokišetšo ye ga e re gore banna ba phagametše basadi ba bona. Go e na le moo, e thuša mosadi gore a phethe karolo yeo Modimo a e neilego mosadi ge a be a re: “Ga go botse gore monna [Adama] a tšwele pele a dula a nnoši. Ke tla mo direla mothuši yo e tlago go ba molekane yo a mo swanelago.” (Gen. 2:18) Bjalo ka ge Kriste, yena “hlogo ya phuthego,” a rata phuthego, monna wa Mokriste o swanetše go rata mosadi wa gagwe. Ge a dira seo, mosadi wa gagwe o ikwa a šireletšegile gomme go ba bonolo gore a mo hlomphe, a mo thekge le go ikokobeletša yena.

⁵ Go bontšha gore lenyalo le nyaka gore motho a dire diphetogo, Cathy ^[1]o re: “Pele ke nyalwa, ke be ke ikemetše e bile ke itlhokomela. Lenyalo le ile la dira gore ke fetoge ka gobane ke ile ka swanelwa ke go ithuta go ithekga ka monna wa ka. Go be go se bonolo ka mehla, eupša ga bjale re batamelane kudu ka gore re dira dilo ka tsela ya Jehofa.” Monna wa Cathy e lego Fred, o re: “Ke be ke thatafalelwa ke go dira diphetho. Ge o le lenyalong go ba thata le go feta ka gore ga o naganele wena feela. Eupša ge nako e dutše e eya go ile gwa ba bonolo ka gore ke be ke kgopela keletšo go Jehofa ka thapelo le go theetša ka kelohloko ditšhišinyo tša mosadi wa ka. Ga bjale re ngatana e tee!”

6. Ge mathata a tšwelela lenyalong, lerato le ka ba “setlemo se se phethagetšego sa botee” bjang?

⁶ Lenyalo le le tiilego le bopša ke batho ba babedi bao ba ikemišeditšego go amogela mafokodi a yo mongwe le yo mongwe wa bona. Ba ‘tšwela pele ba kgotlelelana gomme ba lebalelana ka bolokologi.’ Ke therešo gore bobedi bja bona ba tlo dira diphošo. Eupša ge seo se direga, ba ka ithuta diphošong tšeo, ba ithuta go  lebalelana le go tlogelela lerato gore e be “setlemo se se phethagetšego sa botee.” (Bakol. 3:13, 14) Go feta moo, “lerato ga le fele pelo e bile le botho. . . . Ga le boloke pego ya bobe.” (1 Bakor. 13:4, 5) Diphapano di swanetše go rarollwa kapelapela. Ka gona, banyalani ba Bakriste ba swanetše go lokiša mathata le ge e le afe pele letšatši le sobela. (Baef. 4:26, 27) Go nyakega boikokobetšo le sebete go bolela go tšwa pelong gore “ntshwarele gore ke go kgopišitše,” eupša mantšu a ke sehlare sa go rarolla mathata le go thuša gore banyalani ba ratane le go feta.

7, 8. (a) Beibele e nea keletšo efe mabapi le thobalano lenyalong? (b) Ke ka baka la’ng banyalani ba swanetše go naganelana?

⁷ Beibele e nea keletšo e botse yeo e ka thušago banyalani go ba le pono e lekalekanego ka tshwanelo ya lenyalo. (Bala 1 Bakorinthe 7:3-5.) Go bohlokwa kudu gore banyalani ba naganelane maikwelong le go fana ditshwanelo tša lenyalo. Ge monna a sa sware mosadi wa gagwe ka lerato, mosadi a ka thatafalelwa ke go thabela dilo tše. Banna ba botšwa gore ba phele le basadi ba bona “go ya ka tsebo.” (1 Pet. 3:7) Banyalani ba swanetše go ba le thobalano ka bolokologi, ga go yo a swanetšego go gapeletša goba go dira bjalo ka šiši. Gantši monna o loka kapejana go ba le thobalano go feta mosadi, eupša ba swanetše go ba le thobalano ge bobedi bja bona ba loketše go dira seo.

⁸ Le ge Beibele e sa beele banyalani melao e lebanyago ya kamoo ba ka thabelago thobalano le ditsela tša maleba tša go itokišeletša thobalano, e bolela ka dipontšho tša lerato. (Sefela 1:2; 2:6) Banyalani ba Bakriste ba swanetše go naganelana ditabeng tše.

9. Ke ka baka la’ng go ikwa o rata motho yo o sa nyalanago le yena go fošagetše?

⁹ Ge banyalani ba rata Modimo le moagišani, ba ka se dumelele selo le ge e le sefe se šitišana le lenyalo la bona. Manyalo a mangwe a na le mathata goba a senyegile ka baka la gore yo mongwe a lemaletše go bogela diswantšho tša batho bao ba sa aparago. Banyalani ba swanetše go phema mokgwa wo le mehuta e mengwe ya thobalano ya ka ntle ga lenyalo. Gaešita le go bontšha motho yo o sa nyalanago le yena kgahlego go ka kweša molekane wa gago bohloko, ka gona go swanetše go phengwa. Go dula re gopola gore Modimo o tseba seo re se naganago le seo re se dirago, go tla re thuša go mo kgahliša le go dula re hlwekile.​—Bala Mateo 5:27, 28; Baheberu 4:13.

10, 11. (a) Tlhalo e atile gakaaka’ng? (b) Beibele e re’ng ka karogano? (c) Ke’ng seo se ka thušago banyalani gore ba se ke ba kitimela go arogana?

¹⁰ Mathata a magolo ao a sa rarollegego lenyalong a ka dira gore banyalani goba yo mongwe wa bona a nyake karogano goba tlhalo. Dinageng tše dingwe, manyalo a mantši a feleletša ka tlhalo. Se ga se direge gantši ka phuthegong ya Bokriste, eupša mathata a lenyalo ke tlhoba boroko gare ga batho ba Modimo.

¹¹ Beibele e re nea ditaelo tše: “Mosadi a se ke a arogana le monna wa gagwe; eupša ge e ba a ka arogana le yena, gona a dule a se a nyalwa goba go sego bjalo a boelane le monna wa gagwe; le monna a se ke a tlogela mosadi wa gagwe.” (1 Bakor. 7:10, 11) Banyalani ga se ba swanela go tšea go arogana e le tharollo ya sa ruri ya mathata a bona. Gaešita le ge go arogana go ka bonala e le tharollo, gantši go oketša mathata. Ka morago ga gore Jesu a boeletše seo Modimo a se boletšego ka taba ya gore monna o tla tlogela tatagwe le mmagwe gomme a kgomarela mosadi wa gagwe, o itše: “Se Modimo a se tlemagantšego jokong go se be le motho yo a se aroganyago.” (Mat. 19:3-6; Gen. 2:24) Le gona se se ra gore banyalani ka  bobona ga se ba swanela go ‘aroganya seo Modimo a se tlemagantšego jokong.’ Jehofa o lebelela lenyalo e le tlemo ya bophelo ka moka. (1 Bakor. 7:39) Ge banyalani ba ka gopola gore ka moka ga rena re tlo ikarabela go Modimo, ba tla dira sohle se ba ka se kgonago go rarolla mathata a bona kapelapela e le gore a se ke a gola.

12. Ke mathata afe ao a ka dirago gore molekane yo mongwe a nyake karogano?

¹² Go letela dilo tše di sa kgonegego go ka baka mathata lenyalong. Ge ditoro tša lenyalo le lebotse di sa phethege, motho a ka galefa, a ikwa a sa kgotsofala e bile a radiilwe. Mathata a mangwe e ka ba go se swane ga dimelo goba tsela yeo motho a godišitšwego ka yona, go lwa ka tšhelete, ba leloko goba ka taba ya go godiša bana. Lega go le bjalo, go a kgahliša gore banyalani ba bantši ba Bakriste ba kgona go rarolla mathata a bjalo ka gobane ba ithekga ka tlhahlo ya Modimo.

13. Ke maemo afe a kwagalago ao a dumelelago banyalani go arogana?

¹³ Go na le maemo ao a dumelelago motho go arogana le molekane wa gagwe. Banyalani ba bangwe ba ile ba bona go swanetše gore ba arogane ka gobane molekane yo mongwe a sa hlokomele lapa ka boomo, a tlaiša molekane wa gagwe, e bile tswalano ya molekane yo mongwe le Modimo e le kotsing. Banyalani ba Bakriste bao ba nago le mathata a magolo ba swanetše go nyaka thušo go bagolo. Bana babo rena ba bao ba nago le phihlelo ba ka thuša banyalani gore ba diriše keletšo ya Lentšu la Modimo go rarolla mathata. Ge re rarolla mathata a lenyalo, re swanetše go kgopela le moya wa Jehofa gore o re hlahle le gore a re thuše go diriša melao ya gagwe ya motheo le go bonagatša dika tšeo di enywago ke moya.​—Bagal. 5:22, 23. ^[2]

14. Beibele e re’ng go Bakriste bao balekane ba bona e sego Dihlatse?

¹⁴ Bakriste ba bangwe e bile Dihlatse ba šetše ba nyalane le batho bao e sego Dihlatse. Beibele e nea Bakriste ba bjalo mabaka a kwagalago a gore ba se ke ba arogana le balekane ba bona. (Bala 1 Bakorinthe 7:12-14.) A tseba goba a sa tsebe seo, molekane yo e sego Hlatse o “kgethagaditšwe” ka gobane a nyalane le Hlatse. Modimo o lebelela bana ba bona e le ba “bakgethwa,” ka go re’alo go na le kgonagalo ya gore ba tle ba amogele therešo. Paulo o hlalositše taba ye ka gore: “Wena mosadi o tseba bjang gore o tla phološa monna wa gago? Goba wena monna o tseba bjang gore o tla phološa mosadi wa gago?” (1 Bakor. 7:16) Mo e ka bago phuthego e nngwe le e nngwe ya Dihlatse tša Jehofa e na le banyalani ba Bakriste bao ba thušitšego balekane ba bona go hwetša ditherešo.

15, 16. (a) Beibele e nea basadi bao banna ba bona e sego Dihlatse keletšo efe? (b) Maemo a Mokriste eba afe “ge e ba yo a sa dumelego yena a kgetha go tloga”?

¹⁵ Moapostola Petro o eletša basadi ba Bakriste gore ba ikokobeletše banna ba bona, “e le gore ge e ba go na le bao ba sa kwego Lentšu la Modimo, ba tle ba ruiwe ka boitshwaro bja basadi ba bona ka ntle le gore go bolelwe lentšu, ka baka la ge ba bile dihlatse tše di bonego ka mahlo tša boitshwaro bja lena bjo bo sekilego gotee le tlhompho e tseneletšego.” Ge mosadi a na le “moya wo o homotšego le o boleta, wo e lego wa bohlokwa bjo bogolo mahlong a Modimo,” a ka thuša monna wa gagwe go rata Jehofa go feta go mo rerela ka ditumelo tša rena.​—1 Pet. 3:1-4.

¹⁶ Go thwe’ng ge e ba molekane yo e sego Hlatse a kgetha go arogana le molekane wa gagwe yo e lego Hlatse? Beibele e re: “Ge e ba yo a sa dumelego yena a kgetha go tloga, a tloge; ngwanabo rena goba kgaetšedi ga a bohlankeng ka tlase ga maemo a bjalo, eupša Modimo  o le bileditše khutšong.” (1 Bakor. 7:15) Go ya ka Mangwalo, seo ga se bolele gore ga bjale ngwanabo rena goba kgaetšedi a ka nyala goba go nyalwa gape, eupša a ka se gapeletše molekane yoo gore a se mo tlogele. Go arogana go ka dira gore go be le khutšo. Le gona ngwanabo rena goba kgaetšedi a ka holofela gore molekane yoo wa gagwe a ka boa gore ba lokiše ditaba le gore mohlomongwe a ka feleletša e le Hlatse.

17. Ke’ng seo banyalani ba Bakriste ba swanetšego go se etiša pele?

¹⁷ Ka ge re le garegare ga ‘mehla ya bofelo,’ re phela “[dinakong] tše di hlobaetšago tšeo go lego thata go lebeletšana le tšona.” (2 Tim. 3:1-5) Lega go le bjalo, go dula re na le tswalano e botse le Modimo go tla re thuša go fenya tutuetšo e mpe ya lefase le. Paulo o ngwadile gore: “Nako e šetšego ke e nyenyane. Go tloga bjale go ya pele anke bao ba nago le basadi ba be bjalo ka ge eka ga ba nabo, . . . bao ba dirišago lefase ba etše bao ba sa le dirišego ka mo go tletšego.” (1 Bakor. 7:29-31) Paulo o be a sa re gore banyalani ba hlokomologane. Lega go le bjalo, ka baka la gore nako e šetšego ke e nyenyane, ba swanetše go etiša dilo tša Modimo pele.​—Mat. 6:33.

18. Ke ka baka la’ng go kgonega gore Bakriste ba be le lenyalo le le thabišago le leo le atlegilego?

¹⁸ Le ge re phela dinakong tše thata le tšeo manyalo a thubegago ka bontši, re ka kgona go ba le manyalo ao a thabišago le ao a atlegilego. Ee, banyalani ba Bakriste bao ba kgomaretšego phuthego ya Modimo, ba dirišago keletšo ya Mangwalo gomme ba amogela tlhahlo ya moya o mokgethwa wa Jehofa ba ka kgona go se aroganye “se Modimo a se tlemagantšego jokong.”​—Mar 10:9.