1-2. Ke dilo dife tšeo di ka dirago gore re lle?

 GO KA direga gore ka moka ga rena re ile ra lla mo bophelong. Ge go na le dilo tšeo di re thabišago, re ka ntšha megokgo ya lethabo. Mohlomongwe o ile wa lla ge go be go direga selo se bohlokwa bophelong bja gago. Ka mohlala o ka ba o ile wa lla ge ngwana wa gago a be a belegwa, ge o gopola selo seo se thabišago seo se diregilego bophelong bja gago goba ge o be o kopana le mogwera yoo e bego e le kgale o mmone.

² Ka dinako tše dingwe ge re lla re bontšha gore re kwa bohloko. Ka mohlala, re ka lla ge motho yo a itšego a re nyamiša. Re ka lla ge re na le bolwetši bjo itšego bjo bo re kwešago bohloko goba ge motho yo re mo ratago a hlokofetše. Ka dinako tšeo re ka ikwa go swana le moporofeta Jeremia nakong ya ge Bababilona ba be ba hlasela Jerusalema. O ile a bolela gore: “Mahlo a ka a ela megokgo bjalo ka ge eka ke noka . . . Ke lla ke sa kgaotše ebile nka se homole.”​—Dillo 3:48, 49.

3. Jehofa o ikwa bjang ge a bona bahlanka ba gagwe ba tlaišega? (Jesaya 63:9)

³ Jehofa o a tseba gore ke ga kae re ilego ra lla ka baka la go kwa bohloko. Beibele e re kgonthišetša gore Jehofa o tseba mathata ao bahlanka ba gagwe ba kopanago le ona, ebile o a  re theetša ge re mo llela gore a re thuše. (Ps. 34:15) Jehofa ga a no re lebelela goba go re theetša ge re lla. Ke tatago rena ebile o re rata kudu, ka gona ge a bona re lla o kwa bohloko ebile o dira se sengwe gore a re thuše.​—Bala Jesaya 63:9.

4. Re tlo boledišana ka mehlala efe ya batho ba ka Beibeleng?

⁴ Beibele e re botša gore Jehofa o ile a dira’ng ge a be a bona bahlanka ba gagwe ba lla. Re tlo boledišana ka mohlala wa Hanna, Dafida le Kgoši Hesekia. Ke’ng seo se ilego sa dira gore ba lle? Jehofa o ile a ba thuša bjang ge ba be ba lla? Mohlala wa bona o ka re thuša bjang ge re lla ka baka la ge re nyamile, re nyamišitšwe goba re se na kholofelo?

JEHOFA O A RE KWA KA GE RE KWELE BOHLOKO KUDU

5. Hanna o be a ikwa bjang?

⁵ Hanna o ile a kopana le mathata a mantšhi kudu ao a ilego a dira gore a lle. Bothata bjo bongwe bjo ao a bego a na le bjona ke gore o be a le lenyalong la segadikane gomme mosadi wa monna wa gagwe yo mongwe e lego Penina, o be a mo hloile. Hanna o be a sa kgone go ba le bana, mola Penina a be a na le bana ba mmalwa. (1 Sam. 1:1, 2) Penina o be a dula a kwera Hanna ka ge a be a palelwa ke go ba le bana. O be o ka ikwa bjang ge nkabe o le Hanna? Hanna o be a nyamile, “a lla ebile a sa je,” le gona “o be a kwele bohloko moyeng.”​—1 Sam. 1:6, 7, 10.

6. Hanna o ile a dira’ng gore a homotšege?

⁶ Hanna o ile a homotšwa ke’ng? O ile a homotšwa ke go ya tabarenakeleng. Ge a be a le moo, mohlomongwe kgauswi le mojako wa tabarenakele, o ile a thoma go “rapela Jehofa gomme a lla gabohloko.” O ile a mo lopa ka gore: ‘Ela hloko tlaišego ya lekgoba la gago la mosadi gomme o nkgopole.’ (1 Sam. 1:10b, 11) Hanna o ile a rapela gomme a ntšhetša Jehofa sa mafahleng. Jehofa o ile a kwa bohloko kudu ge a bona morwedi wa gagwe a lla.

7. Hanna o ile a homotšega bjang ka morago ga gore a botše Jehofa kamoo a ikwago ka gona?

⁷ Hanna o ile a ikwa bjang ka morago ga gore a ntšhetše Jehofa sa mafahleng le gore Moprista yo a Phagamego Eli a boledišane le yena? Beibele e re: “Ka morago a sepela a yo ja, a se hlwe a bonagala a tshwenyegile.” (1 Sam. 1:17, 18) Le ge mathata a Hanna a be a se a fela, o ile a ikwa a imologile. O be a boditše Jehofa kamoo a ikwago ka gona. Jehofa o ile a bona gore o be a tshwenyegile, a lla, ke moka ka morago a mo thuša gore a kgone go ima.​—1 Sam. 1:19, 20; 2:21.

8-9. Ke ka baka la’ng re swanetše go dira sohle seo re ka se kgonago gore re be gona dibokeng? (Baheberu 10:24, 25.) (Bona le seswantšho.)

⁸ Seo re ithutago sona. Na o na le mathata  ao a go dirago gore o lle? Mohlomongwe motho wa geno goba mogwera wa gago o hlokofetše. Ka nako yeo o ka nyaka go ba noši. Eupša go swana le ge Hanna a ile a ya taberenakeleng gomme a kgothatšwa le go homotšwa, le wena o ka ya dibokeng le ge o sa nyake go ba gare ga batho. (Bala Baheberu 10:24, 25.) Ge re dutše re theeditše Beibele e balwa dibokeng, Jehofa a ka re thuša gore re naganišiše dilo gabotse. Seo se ka dira gore re ikwe re le kaone le ge boemo bja rena bo ka se fetoge.

⁹ Ge re le dibokeng re thabela go bokana le bana babo rena bao ba re kwelago bohloko, bao ba ka re botšago dilo tšeo di ka dirago gore re ikwe re le kaone. (1 Bathes. 5:11, 14) Ekwa ka phihlelo ya ngwanabo rena wa mmulamadibogo yo a kgethegilego yoo mosadi wa gagwe a ilego a hlokofala. O re: “Ke fela ke lla ge ke nagana ka mosadi wa ka. Ka dinako tše dingwe ke no dula ke nnoši gomme ka se kgitla. Eupša ge ke eya dibokeng bana bešo ba a nkgothatša. Dilo tšeo ba mpotšago tšona di dira gore ke homotšege. Go sa šetšwe gore ke tshwenyegile gakaakang pele ke tsena dibokeng, ge ke le moo ke ikwa ke le kaone kudu.” Ge re le dibokeng Jehofa a ka diriša bana babo rena le dikgaetšedi gore ba re thuše.

10. Re ka ekiša bjang mohlala wa Hanna ge re kwele bohloko?

¹⁰ Selo se sengwe seo se ilego sa thuša Hanna ke go rapela Jehofa gomme a mmotša kamoo a ikwago ka gona. Le wena o ka ‘lahlela dipelaelo tša gago ka moka go Jehofa,’ o kgodišegile gore o tla go thekga. (1 Pet. 5:7) Kgaetšedi yo mongwe yoo monna wa gagwe a ilego a bolawa nakong ya ge ba utswetšwa, o re: “Ke ile ka kwa okare pelo ya ka e rathagantšwe gomme e ka se tsoge e boetše sekeng. Ke be ke homotšwa ke go rapela Tate wa ka wa legodimong Jehofa. Ka dinako tše dingwe ge ke rapela, ke be ke sa tsebe gore ke re’ng eupša o be a nkwešiša. Ge ke be ke nyamile kudu ke be ke mo rapela gore a nnee khutšo. Ka morago ga go rapela ke be ke ekwa gore ke kaonefetše kudu gomme ka kgona go tšwela pele ka bophelo.” Ge o ekwa bohloko, rapela Jehofa gomme o mo ntšhetše sa mafahleng, o a kwešiša gore ke ka baka la eng o lla gomme a go kwela bohloko. Le ge selo seo se go kwešago bohloko se ka dula se le gona, Jehofa a ka go thuša gore o dule o išitše maswafo fase gomme o be le khutšo ya monagano. (Ps. 94:19; Bafil. 4:6, 7) Mafelelong o tlo go putsa ka baka la go kgotlelela.​—Baheb. 11:6.

JEHOFA O A RE KWA GE RE LLA GE BATHO BA RE NYAMIŠA

11. Mathata ao Dafida a ilego a kopana le ona a dirile gore a ikwe bjang?

¹¹ Dafida o ile a ba le mathata a mantšhi mo bophelong ao a ilego a dira gore a lle. Batho ba bantšhi ba ile ba se mo sware gabotse. Le batho bao a bego a ba tshepile ba ile ba mo nyamiša. (1 Sam. 19:10, 11; 2 Sam. 15:10-14, 30) Ka nako e nngwe o ile a ngwala gore: “Ke dulela go lla. Bošego ka moka ke kolobiša mpete wa ka ka megokgo, e bile ke kolobiša sofa ya ka ka megokgo.” Ke ka baka la’ng Dafida a ile a ngwala mantšu a? O re: “Ka baka la batho ka moka bao ba ntlaišago.” (Ps. 6:6, 7) Dilo tšeo batho ba bangwe ba ilego ba di dira di ile tša kweša Dafida bohloko moo a ilego a feleletša a lla.

12. Lengwalo la Psalme 56:8, le re bontšha gore Dafida o be a kgodišegile ka’ng?

¹² Le ge Dafida a be a na le mathata o be a  kgodišegile gore Jehofa o a mo rata. O ngwadile gore: “Jehofa o tla nkwa ge ke lla.” (Ps. 6:8) Ka letšatši le lengwe Dafida o ile a bolela mantšu ao a kgahlišago kudu go Psalme 56:8. (Bala.) Mantšu ao a tloga a bontšha gore Jehofa o re rata kudu. Dafida o be a bona okare Jehofa o tsenya megokgo ya gagwe ka lepotlelong la mokgopa ebile o ngwala le ka dilo tšeo di mo tshwenyago ka pukung ya gagwe. Dafida o be a kgodišegile gore Jehofa o tseba ka mathata ao a nago le ona. Dafida o be a tseba gore Tatagwe wa legodimong o tseba ka mathata ao a kopanago le ona ebile o tseba kamoo a dirago gore a ikwe ka gona.

13. Ke’ng seo se ka re homotšago ge batho ba bangwe ba re nyamiša? (Bona le seswantšho.)

¹³ Seo re ithutago sona. Na o kwele bohloko ka baka la ge batho bao o ba tshepago ba dirile dilo tšeo di go nyamišitšego? Mohlomongwe o kgaogane le motho yo o ratanago le yena, goba lenyalo la gago le fedile, goba mohlomongwe motho yo o mo ratago o tlogetše go hlankela Jehofa. Ngwanabo rena yoo mosadi wa gagwe a ilego a dira bohlotlolo le go mo tlogela o re: “Ke ile ka šala ke maketše. Ke be ke ipona ke se na mohola, ke dula ke nyamile ebile ke galefile.” Ge e ba batho ba go nyamiša, o ka kgothatšwa ke go tseba gore Jehofa a ka se tsoge a go lahlile. Ngwanabo rena yoo o boletše le gore: “Ke lemogile gore batho ba ka dula ba go nyamiša, eupša Jehofa ke Leswika la rena. O tlo dula a re thuša go mathata ka moka ao re ka kopanago le ona. A ka se tsoge a tlogetše batho bao ba mmotegelago.” (Ps. 37:28) Gopola gore Jehofa o go rata kudu go feta kamoo batho ba ka go ratago ka gona. Le ge o ka kwa bohloko kudu ka baka la ge o nyamišitšwe ke batho, gopola gore Jehofa o tlo no dula a go rata. (Baroma 8:38, 39) Le ge batho ba ka go swara gampe, Tatago wa legodimong o tlo no dula a go rata kudu.

14. Lengwalo la Psalme 34:18 le re kgonthišetša ka’ng?

¹⁴ Mantšu a Dafida ao a lego go Psalme 34:18(Bala.) a ka re homotša ge batho ba bangwe ba re nyamiša. Puku e nngwe yeo e bolelago ka Dipsalme ge e hlalosa ka “batho bao ba tlaišegago” e re e ka ba “batho bao ba se nago le kholofelo.” Jehofa o thuša bjang batho bao ba tlaišegago? Jehofa o swana le motswadi yo a ratago ngwana wa gagwe yo a mo homotšago ge a lla, gomme o dira se se swanago le ka rena. O a re thuša ge re nyamišitšwe ke batho bao re ba ratago. O dula a ikemišeditše go re homotša le go thoba dipelo tša rena tšeo di kwelego bohloko. O re nea  le dilo tše dintšhi tšeo di ka re thušago gore re kgone go kgotlelela mathata ao re nago le ona.​—Jes. 65:17.

JEHOFA O A RE KWA GE RE LLA KA BAKA LA GO LWALA

15. Ke eng seo se ilego sa dira gore Hesekia a lle?

¹⁵ Ge Kgoši Hesekia a be na le mengwaga e 39 o ile a swara ke bolwetši bjo bo sa folego. Jehofa o ile a roma moporofeta Jesaya gore a botše Kgoši Hesekia gore o tlo hlokofala ka baka la bolwetši bjoo. (2 Dikg. 20:1) Hesekia o be a bona gore a ka se tsoge a fodile. Hesekia o ile a lla gabohloko ka morago ga gore Jesaya a mmotše molaetša woo. O ile a rapela Jehofa a mo lopa gore a mo thuše.​—2 Dikg. 20:2, 3.

16. Jehofa o ile a dirang ge Hesekia a be a mo lopa gore a mo thuše?

¹⁶ Ge Jehofa a bona Hesekia a lla ebile a mo lopa gore a mo thuše, o ile a re go yena: “Ke kwele thapelo ya gago. Ke bone megokgo ya gago. Šefa ke a go fodiša.” Jehofa o ile a diriša Jesaya go tshepiša Hesekia gore o tla mo thuša ebile o tla phološa Jerusalema seatleng sa Baasiria.​—2 Dikg. 20:4-6.

17. Jehofa o re thuša bjang gore re kgotlelele ge re babja? (Psalme 41:3) (Bona le seswantšho.)

¹⁷ Seo re ithutago sona. Na o a babja gomme go bonala okare o ka se fole? Rapela Jehofa, o tlo go theetša le ge o lla. Beibele e re kgodiša ka gore “Tate wa dikgaugelo le Modimo wa khomotšo yohle” o tlo re thuša go mathata a rena ka moka. (2 Bakor. 1:3, 4) Mehleng ye re phelago go yona re ka se letele gore Jehofa a tloše mathata ao re nago le ona, eupša re kgodišegile gore o tlo re thuša go a kgotlelela. (Bala Psalme 41:3.) Jehofa o re nea matla, bohlale le khutšo ya monagano gore re kgotlelele mathata a diriša moya o mokgethwa. (Die. 18:14; Bafil. 4:13) O re nea le kholofelo gore ka letšatši le lengwe malwetši ao a lego gona a tlo fela.​—Jes. 33:24.

18. Ke lengwalo lefe leo o ilego wa hwetša le go thuša ge o na le mathata? (Bona lepokisi leo le rego, “ Mantšu ao a re Homotšago.”)

¹⁸ Hesekia o ile a kgothatšwa ke mantšu ao Jehofa a mmoditšego ona. Le rena re ka homotšwa ke go bala Lentšu la Modimo. Ka Beibeleng go na le mantšu ao a ka re thobago ge re ekwa bohloko. (Baroma 15:4) Ge kgaetšedi yo mongwe wa kua bodikela bja Afrika a be a botšwa gore o na le bolwetši bja kankere, o be a dulela go lla. O bolela gore: “Lengwalo leo le ilego la nthuša gantšhi ke la Jesaya 26:3. Le ge ka dinako tše dingwe re ka se kgone go laola mathata ao re nago le ona, temana yeo e ile ya nthuša go bona gore Jehofa o dula a re fa khutšo ya monagano yeo e re thušago gore re kgone go kgotlelela mathata  ao re nago le ona.” Na le wena go na le lengwalo letee leo le kgonago go go thuša ge o na le mathata ao ka dinako tše dingwe go bonagalago a ka se fele?

19. Go tlo direga’ng nakong e tlago?

¹⁹ Ka ge re phela mehleng ya bofelo re ka letela gore re lle gantšhi ka baka la mathata ao re tlogo kopana le ona. Eupša mohlala wa Hanna, Dafida le Kgoši Hesekia o re bontšhitše gore Jehofa o a re kwa ge re lla ebile o nyaka go re thuša. O kwa bohloko kudu ge a bona re lla. Ka gona ge re kopana le mathata, re swanetše go rapela re ntšhetše Jehofa sa mafahleng. Ka mehla a re direng sohle seo re ka se kgonago gore re dule re na le bana babo rena le dikgaetšedi. Eka re ka homotšwa ke mantšu ao re a hwetšago ka lentšung la Modimo. Re ka kgodišega gore ge e ba re ka dula re kgotleletše Jehofa o tlo re putsa. Mafelelong Jehofa o tlo tloša mathata ka moka ao a dirago gore re lle. (Kut. 21:4) Ke moka ge re tla be re ntšha megokgo e tla be e le ya lethabo feela.