KANEGELO YA BOPHELO
“Ga sa Nka ka ba Noši”
DILO tše dintšhi mo bophelong di ka dira gore re ikwe re nnoši: ge motho yo o mo ratago a hlokofala, ge o eba lefelong leo o sa le tlwaelago le ge o dula o nnoši. Dilo tše ka moka di ile tša itiragalela. Eupša ge ke lebelela morago, ke kgona go bona gore ke be ke se noši. E re ke fegolle se borala.
BATSWADI BA KA BA MPEETŠE MOHLALA O MOBOTSE
Mma le papa e be ele Makatholika ao a ineetšego. Eupša ge ba ithuta Beibele gomme ba ekwa gore leina la Modimo ke Jehofa, ba ila ba fetoga Dihlatse tša Jehofa tšeo di nago le mafolofolo. Tate o ile a tlogela go betla diswantšho tša Jesu. Ka ge a be a na le bokgoni bja go betla, o ile a fetola phapoši ya ka tlase ka gae gore e be Holo ya Mmušo ya mathomo kua San Juan del Monte, motseng wa Manila, e lego toropo ya kua Philippines.
Ka morago ga gore ke belegwe ke 1952, batswadi ba ka ba ile ba thoma go nthuta Beibele e lego selo seo ba bego ba se dira go bo butiaka ba bane le bo sesi ba bararo. Ge ke dutše ke gola, tate o ile a nkgothaletša gore ke bale kgaolo e tee ya Beibele letšatši le lengwe le lengwe gomme a bala lenna dikgatišo tše di fapafapanego tša mokgatlo. Nako le nako batswadi ba ka ba be ba mema bana babo rena ba balebeledi ba basepedi le bana babo rena ba ofising ya lekala gore ba tle ba dule le rena ka gae. Re be re dula re thabišwa ke go kwa ka diphihlelo tša bana bao babo rena gomme seo sa dira gore go bolela ditaba tše dibotse e be selo seo se tlago pele maphelong a rena.
Batswadi ba ka ba nthušitše gore ke be le tumelo. Ka morago ga gore mma a hlokofale, nna le tate re ile ra thoma go bulamadibogo ka 1971. Eupša tate le yena o ile a hlokofala ka 1973 ge ke be ke na le mengwaga e 20. Ka morago ga gore batswadi ba ka ba hlokofale ke ile ka ikwa ke lahlegile. Eupša kholofelo “e tiišeditšwego” yeo ke e hwetšago ka Beibeleng e nthušitše gore ke dule ke tiile le gore ke tšwele pele ke hlankela Jehofa. (Baheb. 6:19) Ka moragonyana ga gore tate a hlokofale, ke ile ka kgethwa gore ke be mmulamadibogo yo a kgethegilego sehlakahlakeng sa Coron, porofenseng ya Palawan.
GO BA NOŠI DIKABELONG TŠEO DI LEGO THATA
Ke be ke na le mengwaga e 21 ge ke fihla Coron. Ka ge ke goletše toropong, ke ile ka makatšwa ke go bona gore sehlakahlaka se ga se na mohlagase o montšhi, meetse le dikoloi tše dintšhi. Le ge go be go na le bana bešo, ke ile ka hloka motho yo nka bulago madibogo le yena gomme ka dinako
tše dingwe ke be ke eya tšhemong ke nnoši. Kgweding ya mathomo ke be ke gopotše gae. Bošego ke be ke dula ka ntle ke lebelela godimo gomme mahlo a ka a tlala megokgo. Ke be ke fela ke duma go tlogela kabelo ya ka gomme ke boele gae.Dinakong tša ge ke be ke le noši, ke be ke rapela Jehofa. Ke be ke kgona go gopola le dilo tše di kgothatšago tšeo ke di badilego ka Beibeleng le ka dikgatišong tša rena. Ke dula ke nagana ka lengwalo la Psalme 19:14. Ke ile ka lemoga gore Jehofa e tla ba “Leswika la ka le mophološi wa ka” ge nka dula ke naganišiša ka dilo tše di kgahlišago, tše bjalo ka dilo tšeo a di dirilego le dika tša gagwe. Sehlogo se sengwe sa Morokami wa Seisemane seo se rego “You Are Never Alone” a se nthušitše kudu. Ke ile ka bala sehlogo seo gantšhi. Re ka re ge ke be ke bala dilo tšeo, go be go le bjale ka ge eka ke dutše le Jehofa gomme seo se be se nthuša gore ke rapele, ke ithute le go naganišiša.
Ke ile ka kgethwa gore ke be mogolo ge ke se na go fihla Coron. Ka ge ke be ke le mogolo ke nnoši, ke ile ka thoma go swara Sekolo sa Bodiredi beke e nngwe le e nngwe, Seboka sa Tirelo, Thuto ya Beibele ya Phuthego le Thuto ya Morokami. Ke be ke efa le dipolelo tša phatlalatša beke e nngwe le e nngwe. Selo seo se bego se kgahliša e be e le gore ga ke sa ikwa ke le noši.
Ke be ke thabela go ya tšhemong kua Coron ebile ba bangwe ba batho bao ke bego ke ithuta Beibele le bona ba ile ba kolobetšwa. Eupša go be go fela go eba le mathata. Ka dinako tše dingwe ke be ke swanelwa ke go sepela maeto a matelele ge ke eya tšhemong ebile ke sa tsebe gore ke ya go robala kae ge ke fihla. Tšhemo ya phuthego e be e akaretša le dihlakahlaka tše dingwe tše dinyenyane. Ke be ke fela ke sepela ka dikepe gore ke fihle dihlakahlakeng tšeo le ge ke be ke sa tsebe go rutha. Jehofa o ile a ntšhireletša le go nthuša gore ke kgone go lebeletšana le mathata ao ka moka. Ka morago ke ile ka lemoga gore Jehofa o be a nthuša gore ke tle ke kgone go lebeletšana le mathata ao a ka bago gona kabelong e latelago.
PAPUA NEW GUINEA
Ka 1978, ke ile ka abelwa go šoma Papua New Guinea, yeo e lego ka leboa la Australia. Papua New Guinea ke naga yeo e tletšego ka dithaba ebile e nyakile go lekana le naga ya Spain ka bogolo. Ke ile ka makatšwa ke go tseba gore batho ba fetago ba dimilione tše tharo ba bolela maleme a fetago a 800. Batho ba bantšhi ba be ba kgona go bolela leleme la Melanesian Pidgin, yeo gantšhi e bitšwago Tok Pisin.
Ke ile ka abelwa go šoma ka nakwana phuthegong ya Seisemane yeo e bego e le toropong ya Port Moresby. Eupša ke ile ka hudugela phuthegong yeo e bolelago se-Tok Pisin gomme ka tsenela le klase ya go ithuta leleme leo. Ke ile ka diriša dilo tšeo ke bego ithuta tšona klaseng ge ke bolela ditaba tše dibotse. Go dira bjalo go nthušitše gore ke tsebe leleme leo ka pela. Ga se gwa ntšea nako gore ke kgone go nea polelo ya phatlalatša ka se-Tok Pisin. Ke ile ka makala kudu ge ke se na go fihla Papua New Guinea, ke abelwa gore ke hlankele bjalo ka molebeledi wa tikologo diphuthegong tšeo di bolelago se-Tok Pisin diprofenseng tše mmalwa tše dikgolo.
Ka ge diphuthego tšeo di be di le kgole le kgole, ke ile ka swanelwa ke go rulaganya dikopano tše dintšhi tša tikologo le go tšea maeto gantšhi. Mathomong ke ile ka ikwa ke nnoši ka gobane ke be ke sa
tšwa go fihla moo nageng yeo gomme batho ba bolela maleme ao ke sa a tsebego le go dira dilo ka tsela yeo ke sa e tlwaelago. Ke be ke palelwa ke go etela diphuthego tšeo ka koloi ka gobane go be go na le dithaba tše dintšhi le ditsela tšeo di sa sepelegego. Ka gona ke ile ka swanelwa ke go diriša sefofane beke e nngwe le e nngwe. Ka nako e nngwe o be o hwetša ke le monamedi ke nnoši ka gare ga sefofane se senyenyane seo se sego maemong a mabotse. Maeto ao a bego ntšhoša go swana le ge ke be ke sepela ka sekepe.Ga se batho ba bantšhi bao ba bego ba na le difouno, ka gona, ke be ke romela mangwalo diphuthegong. Ka dinako tše dingwe ke be ke fihla pele mangwalo a ka fihla gomme ke swanelwa ke go botšiša batho gore Dihlatse tša Jehofa di kae. Nako le nako ge ke hwetša bana bešo, ba be ba nkamogela ka gabotse gomme seo se nkgopotša gore ke ka baka la’ng ke šoma ka thata. Jehofa o be a nthekga ka ditsela tše dintšhi gomme segwera sa ka le yena se ile sa tia le go feta.
Ge ke be ke fihla dibokeng la mathomo sehlakahlakeng seo se bitšwago Bougainville, banyalani ba bangwe ba ile ba tla go nna gomme ba mpotšiša gore: “Na o a re gopola?” Ke gopola ke bolela le bona ka Beibele ge ke be ke fihla Port Moresby. Ke ile ka ithuta Beibele le bona pele nka ba nea ngwanabo rena yo mongwe gore a tšwele pele le bona. Ga bjale ba be ba kolobeditšwe. Ye e bile e nngwe ya dilo tšeo ke ilego ka di thabela mengwageng e meraro yeo ke e feditšego ke le Papua New Guinea.
LAPA LE LE NYENYANE LEO LE KGAHLIŠAGO
Pele ke tloga Coron ka 1978, ke ile ka tsebana le kgaetšedi yo mongwe yo mobotsana yo a bego a šoma ka thata yo leina la gagwe e lego Adel. E be e le mmulamadibogo wa ka mehla ebile a godiša bana ba babedi e lego Samuel le Shirley. Ka yona nako yeo, o be a hlokomela mmagwe yo a bego a godile ebile a babja. Ke ile ka boela Philippines ka May 1981 gore ke nyalane le Adel. Ka morago ga gore re nyalane, re ile ra bulamadibogo re le mmogo ebile re hlokomela lapa la rena.
Le ge re be re hlokomela lapa, ka 1983 ke ile ka kgethwa gape gore ke be mmulamadibogo yo a kgethegilego gomme ra ya sehlakahlakeng sa Linapacan, porofenseng ya Palawan. Re ile ra hudugela lefelong leo le bego le se na Dihlatse. Mmago Adel o ile a hlokofala re na le ngwaga re dula moo. Re ile ra dula re bolela ditaba tše dibotse gomme seo sa re thuša go kgotlelela bohloko bjo re bego re bo kwa. Re ile ra thoma go ithuta Beibele le batho ba Linapacan gomme go se go kae ke ge go nyakega Holo ya Mmušo. Ka gona re ile ra ikagela yona. Mengwaga e meraro ka morago, re ile ra thaba kudu ge batho ba 110 ba be ba etla segopotšong gomme ba bantšhi ba ile ba kolobetšwa le ge re be re sepetše.
Ka 1986, ke ile ka abelwa go yo hlankela sehlakahlakeng sa Culion, moo go bego go na le batho ba bantšhi bao ba bego ba bolawa ke lephera. Adel le yena o ile a kgethwa gore e be mmulamadibogo yo a kgethegilego. Mathomong re be re tšhaba go ya tšhemong yeo e tletšego ka batho bao ba nago le lephera. Bana babo rena ba moo, ba ile ba re kgonthišetša gore batho bao ba bego ba babja ba be ba hwetša kalafo gomme bolwetši bjoo bo ka se re fetele. Batho ba bangwe bao ba bego ba babja ba be ba eya dibokeng legaeng la kgaetšedi yo mongwe. Luka 5:12, 13.
Ka ge batho bao ba be ba bona eka Modimo le batho ga ba sa na taba le bona, re ile ra thoma go bolela le bona ka kholofelo yeo re nago le yona. Re ile ra thaba kudu ge re bona batho bao ba bego ba babja kudu ba thabile ka ge ba tseba gore ka letšatši le lengwe ba tlo phela gabotse mmeleng.—Go ile gwa direga eng ka bana ba rena ge ba be ba le Culion? Nna le Adel re ile ra kgopela dikgaetšedi tše dingwe tša baswa tša go tšwa Coron gore di sepele le rena e le gore bana ba rena ba kgone go ba le bagwera. Samuel, Shirley, le dikgaetšedi tšeo tše pedi tša baswa, ba be ba thabela go bolela ditaba tše dibotse ebile ba ithuta le bana ba bangwe ba bantšhi mola nna le Adel re ithuta le batswadi ba bona. Ge e le gabotse, ka nako e nngwe re ile ra ikhwetša re ithuta le malapa a lesometee. Go se go kae ke ge re ithuta Beibele le batho ba bantšhi moo go ilego gwa feleletša go na le phuthego e mpsha.
Mathomong ke be ke le mogolo ke nnoši phuthegong yeo. Ka gona, ofisi ya lekala e ile ya nkgopela gore ke swarele bagoeledi ba seswai diboka beke e nngwe le e nngwe kua Culion gomme ke dire seo se swanago motseng wo o bitšwago Marily, moo go bego go nyakega gore re sepele ka sekepe. Ka morago ga diboka re be re tšea leeto le le telele gore re ye go swara dithuto tša Beibele motseng wo o bitšwago Halsey.
Re ile ra bona gore batho ba bantšhi ba thoma go ithuta Beibele kua Marily le Halsey gomme ra aga Diholo tša Mmušo mafelong ao ka moka. Go swana le kua Linapacan, bana babo rena le batho bao re bego re ithuta le bona ba ile ba re thuša kudu. Holo yeo e bego e le Marily e be e kgona go rwala batho ba 200 ebile e kgona go oketšega gomme ra e dirišetša go swara dikopano.
GO HLOKOFALELWA, GO BA NOŠI LE GO THABA GAPE
Ka 1993 ge bana ba šetše ba gotše, nna le Adel re ile ra thoma modiro wa tikologo kua Philippines. Ke moka ka 2000, ke ile ka ya Sekolong sa Tlwaetšo sa Bodiredi gore ke tlwaeletšwe go ba mohlahli sekolong seo. Ke ile ka bona eka ga ke swanelege go phetha kabelo yeo, eupša Adel o ile a nkgothatša kudu. O ile a nkgopotša gore Jehofa o tla nthuša go phetha kabelo ye e mpsha. (Bafil. 4:13) Adel o be a tseba gore o bolela ka eng ka gobane o be a phetha kabelo ya gagwe le ge a babja.
Ka 2006, ge ke be ke ruta sekolong re ile ra botšwa gore Adel o na le bolwetši bja Parkinson, e lego bolwetši bjo bo amago bjoko. Re ile ra kwa bohloko. Ge ke be ke šišinya gore ke tlogele kabelo ya ka gomme ke mo hlokomele, Adel o ile a re go nna: “Ke kgopela gore o nyake ngaka yeo e ka ntlhokomelago ebile ke a tseba gore Jehofa o tlo re thuša gore re kgotlelele.” Adel o ile a fetša mengwaga e tshela e latelago a kgotleletše ebile a hlankela Jehofa. Nakong ya ge a se sa kgona go sepela, o be a bolela ditaba tše dibotse a dutše godimo ga wheelchair. Ge a be a se sa kgona go bolela gabotse, o be a nea dikarabo ka mantšu a sego kae ge a le dibokeng. Bana babo le dikgaetšedi ba be ba dula ba romela Adel melaetša ya go mo leboga ka dikarabo tša gagwe le mohlala wa gagwe o mobotse go fihlela a hlokofala ka 2013. Ke feditše mengwaga e 30 le mosadi yo a ratago Jehofa ebile a na le tumelo, eupša ga bjale ka ge a hlokofetše, ke kwa bohloko ebile ke ikwa ke le noši gape.
Adel o be a nyaka gore ke tšwele pele ka kabelo ya ka gomme ke ile ka dira bjalo. Ke ile ka dula ke hlankela Jehofa gomme seo se dirile gore ke se ke ka ikwa ke le noši. Go tloga ka 2014 go fihla ka 2017, ke ile ka abelwa go etela diphuthego tšeo di bolelago leleme la se-Tagalog dinageng tšeo modiro wa rena o bego o thibetšwe. Ka morago ke ile ka etela diphuthego tša go bolela se-Tagalog kua Taiwan, United States, le Canada. Ka 2019, ke be ke le mohlahli Sekolong sa Baebangedi ba Mmušo sa Seisemane kua India le Thailand. Dikabelo tše ka moka di be di nthabiša kudu. Ke thaba kudu ge ke swaregile ka go hlankela Jehofa.
JEHOFA O DULA A RE THUŠA
Kabelong e nngwe le e nngwe yeo ke fihlago go yona, ke gwerana le bana bešo le dikgaetšedi gomme ga go be bonolo go tloga mafelong ao. Ka dinako tšeo ke lemoga gore ke swanetše go ithekga ka Jehofa. Ke kgale Jehofa a nthuša gomme go dula ke lemoga seo go nthuša gore ke amogele kabelo e nngwe le e nngwe yeo a nneago yona. Gona bjale ke hlankela bjalo ka mmulamadibogo yo a kgethegilego nageng ya Philippines. Ke a ipshina mo phuthegong ya gešo e mpsha yeo e nago le bana bešo bao ba ntlhokomelago le go nthekga. Ebile ke thabela gore Samuel le Shirley ba ekiša mohlala wa mmago bona wa go ba le tumelo.—3 Joh. 4.
Ke bile le mathata a mantšhi bophelong. Mosadi wa ka o ile a babja gomme a hlokofala ka baka la bolwetši bjo šoro. Ke ile ka swanelwa le ke go tlwaelana le maemo a fapafapanego. Bophelong bja ka ka moka ke bone gore Jehofa “ga a kgole le yo mongwe le yo mongwe wa rena.” (Dit. 17:27) Letsogo la Jehofa ga se “le lekopana” ebile o le diriša go thekga le go tiiša bahlanka ba gagwe le ge ba dutše ba nnoši. (Jes. 59:1) Jehofa, Leswika la ka, o bile le nna bophelong bja ka ka moka gomme ke tloga ke mo leboga ka seo. Ga sa nka ka ba noši.
a Bona Morokami wa Seisemane wa September 1, 1972, matl. 521-527.