1. Beibele e hlalosa bjang lerato la nnete?

 “GO TUKA ga [lerato] go etša go tuka ga mollo, kgabo ya Jah. Gaešita le meetse a mantši ga a kgone go tima lerato, le dinoka le tšona ga di kgone go le gogola.” b (Sefela 8:6, 7) A tsela e kgahlišago gakaaka ya go hlalosa lerato la nnete! Mantšu a a tloga a kgonthišetša banyalani gore, ba ka kgona go ratana e le ka nnete

2. Banyalani ba ka dira eng go kgonthišetša gore lerato la bona ga le fole?

² Go nyakega gore banyalani ba šome ka thata gore ba tšwele pele ba ratana. Ka mohlala, mollo o ka se time ge o dula o o bešeletša. Eupša ge go ka se be le motho yo a o bešeletšago, o tlo tima. Ka mo go swanago, lerato leo le lego gona gare ga monna le mosadi le tlo dula le le gona ge e ba ba šoma ka thata go le hlokomela. Ka dinako tše dingwe, banyalani ba ka kwa eka lerato la bona le a fola, kudukudu ge e ba ba imelwa ke mathata a ditšhelete, ba babja goba ba godiša bana. Ka gona ge e ba o le lenyalong, o ka dira eng gore “kgabo ya Jah” e dule e tuka lenyalong la gago? Sehlogong se, re tlo boledišana ka ditsela tše tharo tšeo di ka go thušago go tiiša lenyalo la gago le gore o dule o thabile. c

3. Go ba le segwera se se tiilego le Jehofa go thuša banyalani bjang gore ba dule ba ratana? (Mmoledi 4:12) (Bona le seswantšho.)

³ E le gore “kgabo ya Jah” e dule e tuka, monna le mosadi ba  swanetše go šoma ka thata gore ba be le segwera se se tiilego le Jehofa. Tswalano ye e tlo kgoma bjang lenyalo la bona? Ge banyalani ba šoma ka thata gore ba be le segwera se se tiilego le Tatago bona wa legodimong e bile ba ikemišeditše go diriša keletšo ya gagwe, seo se tlo ba thuša gore ba pheme mathata ao a ka dirago gore lerato la bona le fole. (Bala Mmoledi 4:12.) Batho bao ba nago le segwera se se tiilego le Jehofa ba tlo mo ekiša le go hlagolela go ba le dika tšeo a di bontšhago e lego botho, go se fele pelo le go lebalela. (Baef. 4:32–5:1) Lerato leo banyalani ba nago le lona le tlo gola ge e ba ba na le dika tše. Kgaetšedi Lena yo a nago le mengwaga e fetago e 25 a nyetšwe, o re, “Go bonolo go rata motho wa moya le go mo hlompha.”

4. Ke ka baka la’ng Jehofa a kgethile Maria le Josefa gore e be batswadi ba Mesia?

⁴ Nagana ka mohlala wa ka Beibeleng. Ge Jehofa a be a nyaka batho bao e ka bago batswadi ba Mesia, o ile a kgetha Maria le Josefa go tšwa go ditlogolo tše dintši tša Dafida. Ka baka la’ng? Ka gobane ka moka ga bona ba be ba rata Jehofa, e bile Jehofa o be a tseba gore ba tlo ithekga ka yena lenyalong la bona. Lena banyalani, ke’ng seo le ka ithutago sona go Maria le go Josefa?

5. Ke’ng seo banna bao ba lego lenyalong ba ka ithutago sona go Josefa?

⁵ Josefa o be a ikemišeditše go diriša tlhahlo yeo e tšwago go Jehofa, gomme seo se ile sa mo dira gore e be monna yo mokaone. Mo e ka bago ka makga a mararo, o ile a hwetša ditaelo tšeo di tšwago go Jehofa mabapi le lapa la gagwe. Dinakong tšeo ka moka o ile a kwa ntle le go dikadika le ge seo se be se bolela gore a dire diphetogo tše dikgolo. (Mat. 1:20, 24; 2:13-15, 19-21) Josefa o ile a kgona go šireletša Maria, a mo thekga le go mo hlokomela ka ge a be a ekwa Jehofa. Dilo tšeo Josefa a ilego a di dira di ka ba di ile tša dira gore Maria a mo rate le go mo hlompha kudu! Lena banna, le ka ekiša Josefa ka go nyaka keletšo ya Beibele ge le dutše le hlokomela malapa a lena. d Ge e ba o diriša keletšo ya Beibele o tla be o bontšha gore o rata mosadi wa gago e bile o nyaka go tiiša lenyalo la gago. Kgaetšedi wa kua Vanuatu, yo a nago le mengwaga e fetago e 20 a nyetšwe o re: “Ge monna wa ka a nyaka tlhahlo e tšwago go Jehofa e bile a e diriša, ke mo hlompha le go feta. Ke ikwa ke šireletšegile e bile ke hlompha le diphetho tšeo a di dirago.”

6. Basadi bao ba lego lenyalong ba ka ithuta’ng go Maria?

⁶ Maria e be e le mogwera wa Jehofa, ka gona tumelo ya gagwe e be e se ya ithekga ka seo Josefa a se dirago. O be a tseba Mangwalo gabotse e bile a dula a ipha nako ya go naganišiša ka seo a ithutilego sona. (Luka 2:19, 51) Ga go pelaelo gore Maria o be a kgona  go ba mosadi yo mobotse ka ge a be a rata Jehofa. Lehono basadi ba bantši bao ba lego lenyalong ba ka lwela go ekiša mohlala wa Maria. Ka mohlala, kgaetšedi yo a bitšwago Emiko o re: “Ge ke be ke se ka hlwa ke nyalwa, ke be ke na le lenaneo la ka la go dira dilo tša moya. Eupša ka morago ga gore ke nyalwe, ke ile ka lemoga gore ka ge monna wa ka a re rapelela e bile a etelela pele ka borapedi bja lapa, tumelo ya ka e ile ya thoma go ithekga ka dilo tšeo a bego a di dira. Ka gona, ke ile ka lemoga gore ke swanetše go ikemela e le gore ke be le segwera seo se tiilego le Jehofa. Ke ile ka thoma go ipeela nako ka thoko gore ke rapele, ke bale Mangwalo ke be ke naganišiše ka seo ke ithutilego sona e le gore ke be kgauswi le Modimo wa ka.” (Bagal. 6:5) Lena basadi bao ba lego lenyalong, ge le dutše le tiiša segwera sa lena le Jehofa, banna ba lena ba tlo hwetša mabaka a go le reta le go le rata le go feta.—Die. 31:30.

7. Banyalani ba ka ithuta’ng go Josefa le Maria ka go hlankela Jehofa ba le mmogo?

⁷ Maria le Josefa ba ile ba šoma ka thata gore ba tiiše segwera sa bona le Jehofa. Ba be ba tseba gore go bohlokwa gore ba hlankele Jehofa ba le mmogo bjalo ka lapa. (Luka 2:22-24, 41; 4:16) Go ka no ba go be go se bonolo go dira bjalo, kudu ge lapa la bona le dutše le gola, eupša ba ile ba kgona. Ba tloga ba beetše banyalani ba lehono mohlala o mobotse! Ge e ba o na le bana go swana le Maria le Josefa, go ka ba thata go ya dibokeng goba go beela nako ka thoko bakeng sa borapedi bja lapa. Go ka ba thata le go feta gore banyalani ba ithute le go rapela mmogo. Eupša gopola gore ge le rapela Jehofa mmogo, le batamela kgauswi le yena e bile le ratana kudu. Dirang gore go hlankela Jehofa go tle pele maphelong a lena.

8. Borapedi bja lapa bo ka thuša bjang banyalani bao ba nago le mathata lenyalong la bona?

⁸ Ke’ng seo le ka se dirago ge e ba go na le mathata lenyalong la lena? Le ka no ba le sa nyake go dira borapedi bja lapa mmogo. Ge e ba go le bjalo, le ka thoma ka go nagana ka selo se se nyenyane le seo se thabišago se le ka se dirago, seo le ka dumelelanago go boledišana ka sona. Go dira bjalo go ka tiiša lenyalo la lena gomme gwa dira gore le nyake go hlankela Jehofa mmogo bjalo ka banyalani.

9. Ke ka baka la’ng banyalani ba swanetše go fetša nako ba le mmogo?

⁹ Banyalani ba ka dira gore lenyalo la bona le dule le tiile ka go fetša nako ba le mmogo. Go dira bjalo go tlo go thuša go tseba gore molekane wa gago o nagana eng e bile o ikwa bjang. (Gen. 2: 24) Ekwa seo Lilia le Ruslan ba ilego ba se lemoga ka morago ga gore ba nyalane mengwageng e fetago e 15 e fetilego. Lilia o re: “Re lemogile gore re be re ka se be le nako e ntši re le mmogo go ya kamoo re bego re naganne ka gona. Re be re swaregile ka mešomo ya rena ya boiphedišo le ya ka gae ke moka ka morago ra swarega ka go godiša bana. Re ile ra lemoga gore ge re ka se fetše nako re le mmogo, re tlo ba le mathata lenyalong a rena.”

10. Banyalani ba ka diriša bjang keletšo yeo e lego go Baefeso 5:15, 16?

¹⁰ Banyalani ba ka dira eng gore ba kgone go fetša nako ba le mmogo? Le ka swanelwa ke go bea nako ka thoko gore le be mmogo. (Bala Baefeso 5:15, 16.) Ngwanabo rena wa kua Nigeria yo a bitšwago Uzondu o re: “Ge ke beakanya lenaneo la dilo tšeo ke tlago go di dira, ke akaretša le nako yeo ke tlago go e fetša le mosadi wa ka, e bile nako yeo e ba selo seo se tlago pele.” (Bafil. 1:10) Ekwa kamoo Anastasia e  lego mosadi wa molebeledi wa tikologo kua Moldova, a dirišago nako ya gagwe gabotse ka gona. O re: “Ke leka go dira dilo tšeo ke swanetšego go di dira ka nako yeo monna wa ka a swaregilego ka mošomo wa gagwe. Gomme seo se dira gore ka morago re kgone go fetša nako re le mmogo.” Go thwe’ng ge e ba dilo tšeo le di dirago di dira gore go be thata gore le fetše nako le le mmogo?

11. Ke dilo dife tšeo Aquila le Priscilla ba bego ba di dira ba le mmogo?

¹¹ Banyalani ba ka ithuta mohlaleng wa Aquila le Priscilla, e lego banyalani bao ba bego ba ratwa ke Bakriste ba lekgolong la pele la mengwaga. (Baroma 16:3, 4) Le ge Beibele e sa bolele dilo tše dintši ka lenyalo la bona, eupša e bontšha gore ba be ba šoma, ba bolela ditaba tše dibotse e bile ba thuša batho ba bangwe ba le mmogo. (Dit. 18:2, 3, 24-26) Ge e le gabotse, nako le nako ge Beibele e bolela ka Aquila le Priscilla, e bolela ka bona ba le mmogo.

12. Banyalani ba ka dira‘ng gore ba fetše nako ba le mmogo? (Bona le seswantšho.)

¹² Banyalani ba ka ekiša bjang Aquila le Priscilla? Nagana ka dilo tše dintši tšeo wena le molekane wa gago le swanetšego go di dira. Na le ka leka go dira e mengwe ya mešomo e itšego mmogo go e na le go e dira le le noši? Ka mohlala, Aquila le Priscilla ba be ba bolela ditaba tše dibotse ba le mmogo. Na le lena le ka rulaganya go dira seo se swanago? Le gona Aquila le Priscilla ba be ba šoma gotee. Le ge wena le molekane wa gago le sa šome mošomo o swanago wa boiphedišo, le ka dira mešomo ya ka gae le le mmogo. (Mmo. 4:9) Ge wena le molekane wa gago le šoma gotee, le tlo kgona go ba ngatana e tee gomme la hwetša le sebaka sa go boledišana. Robert le Linda ba na le mengwaga ya ka godimo ga e 50 ba nyalane. Robert o re: “Ga re kgone go hwetša nako yeo re e fetšago re le gotee re itapološa. Eupša ke thaba kudu ge ke hlatswa dibjana gomme mosadi wa ka a di phumola goba a nthuša ge ke šoma ka serapaneng. Go dira dilo re le gotee go dira gore re ratane le go feta. Lerato la rena le tšwela pele le gola.”

13. Banyalani ba swanetše go dira eng gore ba kgone go ba ngatana e tee?

¹³ Gopola gore go no ba mmogo go ka se dire gore le be le botee. Mosadi yo mongwe yo a tšwago kua Brazil o re: “Gona bjale go na le dilo tše dintši tšeo re swaregilego ka tšona, gomme seo se ka dira gore re nagane gore ka ge re dula ka ntlong e tee, go ra gore re fetša nako re le mmogo. Ke ithutile gore re swanetše go dira ka mo go oketšegilego go feta go no ba mmogo. Ke swanetše go nea molekane wa ka nako yeo a e hlokago.” Ekwa gore Bruno le mosadi wa gagwe e lego Tays ba dira eng gore ba kgone go fetša nako ba le mmogo. Bruno o re: “Ge re dula fase, re bea difouno tša rena kgole le rena gore di se ke tša re šitiša go thabela go ba mmogo.”

14. Banyalani ba ka dira eng ge e ba ba sa thabele go fetša nako ba le mmogo?

 ¹⁴ Le swanetše go dira eng ge e ba wena le molekane wa gago le sa thabele go fetša nako le le mmogo? Mohlomongwe ga le rate dilo tša go swana goba yo mongwe a ka ba a tenwa ke yo mongwe. Nagana ka mollo wo re boletšego ka ona pejana. Mollo woo ga o no thoma le go lauma le semeetseng. O swanetše go bešeletšwa e le gore o kgone go dula o tuka. Ka mo go swanago, le ka fetša nako e nyenyane le dira dilo tše itšego le le mmogo letšatši le letšatši. Kgonthišetšang gore le dira selo seo ka moka ga lena le ka se thabelago, e sego selo seo se ka dirago gore le lwe. (Jak. 3:18) Le ka tsošološa lerato la lena ganyenyane-ganyenyane.

15. Ke ka baka la’ng go le bohlokwa gore banyalani ba hlomphane e le gore lerato la bona tšwele pele le tuka?

¹⁵ Tlhompho e bohlokwa lenyalong. E swana le moya wo o dirago gore mollo o tuke. Mollo o ka tima ka pela ge go se na moya. Ka mo go swanago, ge banyalani ba sa hlomphane, lerato la bona le tlo fola. Eupša ge monna le mosadi ba leka ka thata gore ba hlomphane, ba tlo dula ba ratana. Sa bohlokwa le go feta ke ge molekane wa gago a bona gore o a mo hlompha e sego ge wena o bona eka o a mo hlompha. Penny le Aret ba na le mengwaga ya ka godimo ga e 25 ba nyalane. Penny o re: “Ka ge re hlomphana, ka gae go ba bose. Re ikwa re lokologile go bolela kamoo re ikwago ka gona ka gobane re a hlomphana.” O swanetše go dira eng gore molekane wa gago a bone gore o tloga o mo hlompha? A re boledišaneng ka mohlala wa Aborahama le wa Sara.

16. Banna bao ba lego lenyalong ba ka ithuta’ng mohlaleng wa Aborahama? (1 Petro 3:7) (Bona le seswantšho.)

¹⁶ Aborahama o be a hlompha Sara. O be a mo theetša e bile a hlompha tsela yeo a ikwago ka yona. Ka letšatši le lengwe Sara o be a gateletšegile kudu ke moka a botša Aborahama kamoo a ikwago ka gona, a ba a mmea molato ka baka la dilo tšeo di bego di direga. Na Aborahama o ile a mo fetola ka bogale? Aowa. O be a tseba gore Sara ke mosadi yo a ikokobeditšego le gore o a mo thekga diphethong tšeo a di dirago. Aborahama o ile a mo theetša ke moka a leka go rarolla bothata. (Gen. 16:5, 6) Re ka ithuta’ng? Lena banna bao ba lego lenyalong, le na le boikarabelo bja go direla malapa a lena diphetho. (1 Bakor. 11:3) Eupša go ka ba bohlale go boledišana le mosadi wa gago go kwa gore o nagana eng ka phetho yeo o e dirilego, kudukudu ge e ba e mo kgoma. (1 Bakor. 13:4, 5) Ka dinako tše dingwe, mosadi wa gago a ka ikwa a gateletšegile ke moka a ikwa a nyaka go go botša kamoo a ikwago ka gona. Na o hlompha maikwelo a gagwe ka go mo theetša gabotse? (Bala 1 Petro 3:7.) Angela le Dmitry ba na le mengwaga e ka bago e 30 ba nyalane. Angela o hlalosa  kamoo monna wa gagwe a dirago gore a ikwe a hlompšha ka gona, o re: “Dmitry o dula a ikemišeditše go ntheetša ge ke nyaka go bolela kamoo ke ikwago ka gona goba ge ke nyaka go no bolela feela. Ga a mphelele pelo le ge ke bolela ka maikwelo a godimo.”

17. Basadi bao ba lego lenyalong ba ka ithuta’ng mohlaleng wa Sara? (1 Petro 3:5, 6)

¹⁷ Sara o be a hlompha Aborahama ka go thekga diphetho tša gagwe. (Gen. 12:5) Ka letšatši le lengwe Aborahama o ile a amogela baeng bao a bego a se a ba letela. O ile a kgopela Sara gore a tlogele go dira dilo tšeo a bego a di dira ke moka a lokišetše baeng bao dijo tšeo di ba lekanego. (Gen. 18:6) Sara o ile a tlogela dilo tšeo a bego a di dira ke moka a thoma go dira seo Aborahama a bego a mo kgopela gore a se dire. Lena basadi bao ba lego lenyalong, le ka ekiša mohlala wa Sara ka go hlompha diphetho tšeo banna ba lena ba di dirago. Ge le dira bjalo, le tla be le tiiša manyalo a lena. (Bala 1 Petro 3:5, 6.) Dmitry yo re boletšego ka yena serapeng seo se fetilego, o hlalosa kamoo mosadi wa gagwe a dirago gore a ikwe a hlomphega ka gona, o re: “Ke leboga maiteko ao Angela a a dirago a go thekga diphetho tša ka le ge dikgopolo tša rena di sa dumelelane. Ge dilo di sa sepele gabotse ka baka la phetho yeo ke e dirilego, ga a mpee molato.” Go bonolo kudu go rata motho yo a go hlomphago!

18. Banyalani ba holega bjang ge ba dira gore lerato la bona le dule le tuka?

¹⁸ Lehono Sathane o nyaka gore Bakriste bao ba lego lenyalong ba se sa ratana. O a tseba gore ge banyalani ba se sa ratana ba ka tlogela go hlankela Jehofa. Eupša lerato la nnete le ka se kgone go aroganywa! Eka lerato leo le nago le lona lenyalong la lena le ka swana le leo go bolelwago ka lona go Sefela sa Difela. Ikemišetšeng go etiša Jehofa pele lenyalong la lena, fetšang nako le le gotee gomme le hlomphe maikwelo le dinyakwa tša yo mongwe le yo mongwe wa lena. Ge le dira bjalo, lerato la lena le tlo tumiša mothomi wa lerato la nnete e lego Jehofa, gomme go swana le mollo wo o dulago o bešeletšwa, lerato la lena le tlo dula le tuka.