1, 2. (a) Jesu o be a ikwa bjang ka Molao wa Modimo? (b) Bamangwalo le Bafarisei ba be ba diriša bjang Molao gampe?

JESU o be a rata Molao wa Moshe. Seo ga se makatše ka gore molao woo o be o etšwa go Motho yo bohlokwa kudu bophelong bja gagwe, e lego Tatagwe, Jehofa. Psalme 40:8 e boletše e sa le pele ka tsela yeo Jesu a bego a rata molao wa Modimo ka yona ge e re: “Wena Modimo wa ka, ke kgahlwa ke go dira thato ya gago, Molao wa gago o ka garegare ga ka.” Jesu o ile a bontšha ka seo a bego a se bolela le seo a bego a se dira gore Molao wa Modimo o be o phethagetše, o hola le gore selo se sengwe le se sengwe seo se ngwadilwego go wona, se tla phethagala.​—Mat. 5:17-19.

² Ka gona, ga go pelaelo gore Jesu o ile a kwa bohloko kudu ge a bona bamangwalo le Bafarisei ba hlalosa Molao wa Tatagwe gampe! Ba be ba tshwenyegile kudu ka ditaba tše dinyenyane tša molao woo, moo Jesu a ilego a ba botša gore: “Le ntšha sa lesome sa dimela tše di bitšwago minti le dili le kumine.” Ka gona bothata bja bona e be e le eng? O okeditše ka gore: “Le hlokomologile ditaba tše bohlokwa tša Molao, e lego, toka le kgaugelo le potego.” (Mat. 23:23) Jesu o be a fapane le Bafarisei ba, bao ba bego ba ipona ba lokile go feta batho ba bangwe, yena o be a kwešiša seo Molao wa Moshe o bego o se bolela ka Jehofa.

3. Ke’ng seo re tlago go bolela ka sona sehlogong se?

³ Ka ge re le Bakriste, ga re phele ka tlase ga Molao wa Moshe. (Baroma  7:6) Lega go le bjalo, Jehofa o ile a dira gore Molao woo o ngwalwe ka Lentšung la gagwe e lego Beibele. Ga a nyake gore re tshwenyege kudu ka dilo tše dinyenyane tšeo di lego Molaong woo, eupša o nyaka gore re hwetše “ditaba tše bohlokwa tša Molao,” gomme re di diriše maphelong a rena. Ka mohlala, ke ditaba dife tša bohlokwa tšeo re ka ithutago tšona tokišetšong ya metse ya botšhabelo? Sehlogong se se fetilego re ithutile ka dilo tšeo babolai ba bego ba swanetše go di dira ge ba tšhabela metseng ya botšhabelo. Le gona, metse ya botšhabelo e re ruta ka Jehofa le kamoo re ka ekišago dika tša gagwe. Ke ka baka leo sehlogong se re tlago go araba dipotšišo tše di latelago tše tharo: Tokišetšo ya metse ya botšhabelo e bontšha bjang gore Jehofa o na le kgaugelo? E re bontšha bjang gore Jehofa o tšeela bophelo godimo? Metse yeo e be e bontšha bjang gore Jehofa o na le toka? Ge re dutše re araba dipotšišo tše, bona kamoo o ka ekišago Tatago wa legodimong.​—Bala Baefeso 5:1.

4, 5. (a) Go be go be go dirilwe ditokišetšo dife gore motho yo a bolailego yo mongwe ka phošo a fihle gabonolo motseng wa botšhabelo, gona ka baka la’ng? (b) Se se re ruta’ng ka Jehofa?

⁴ Go be bo le bonolo go fihla metseng e tshelelago ya botšhabelo. Jehofa o ile a laela Baisiraele gore ba kgethe metse ya botšhabelo kgauswi le Noka ya Jorodane. Ka baka la’ng? Ka gobane o be a nyaka gore motho yo a bolailego yo mongwe ka phošo a fihle go o mongwe wa metse ye ga bonolo le gona kapejana. (Num. 35:11-14) Ditsela tša go ya metseng yeo, di be di dula di lokišitšwe gabotse. (Doit. 19:3) Bajuda ba be ba bea maswao ditseleng go bontšha mmolai ditsela tša go ya metseng ya botšhabelo. Ka ge Jehofa a be a dirile tokišetšo ya gore go be le metse ya botšhabelo, motho yo a bolailego yo mongwe ka phošo o be a sa gapeletšege go tšhabela motseng o šele moo a bego a ka lekega go rapela medimo ya maaka.

⁵ Nagana ka taba ye: Jehofa o be a laetše gore motho yo a bolayago yo mongwe le yena a bolawe. Eupša o ile a kgonthišetša le gore motho yoo a bolailego yo mongwe ka phošo a gaugelwe, a bontšhwe lešoko e bile a šireletšwe. Seithuti se sengwe sa Beibele se ngwadile gore: “Dilo ka moka tokišetšong ye di be di le bonolo, go be go se na seo se lego boima. Ruri se se be se bontšha gore Modimo o na le kgaugelo!” Jehofa ga se moahlodi yo sehlogo yo a felago pelo ya go otla bahlanka ba gagwe. Go e na le moo, Beibele e re “o humile ka dikgaugelo.”​—Baef. 2:4.

6. Bafarisei ba be ba fapane bjang le Jehofa tabeng ya go bontšha batho ba bangwe kgaugelo?

⁶ Bafarisei ba be ba fapane le Jehofa ka gore bona ba be ba sa nyake go bontšha batho ba bangwe kgaugelo. Ka mohlala, go ya ka setšo sa bona, ba be ba gana go lebalela motho ge e ba a dirile phošo e tee ka makga a fetago a mararo. Jesu o ile  a pepentšha maikemišetšo a bona ka go bolela ka seswantšho sa Mofarisei yo a ilego a rapela ka tsela ye: “Modimo, ke a go leboga gobane ga ke bjalo ka batho ba bangwe, bao e lego bahlakodi, ba sa lokago, dihlotlolo goba gaešita le bjalo ka molekgetho yo.” Mofarisei yo o be a šupa go molekgetho yoo ka boikokobetšo a bego a rapela gore Modimo a mo gaugele. Ke ka baka la’ng Bafarisei ba be ba sa nyake go bontšha batho ba bangwe kgaugelo? Beibele e re ba be “ba tšea ba bangwe . . . e se selo.”​—Luka 18:9-14.

7, 8. (a) O ka ekiša Jehofa bjang ge motho yo mongwe a go direla phošo? (b) Ke ka baka la’ng go nyakega boikokobetšo gore re kgone go lebalela batho ba bangwe?

⁷ Ekiša Jehofa e sego Bafarisei. Bontšha batho ba bangwe lešoko le kgaugelo. (Bala Bakolose 3:13.) Dira gore batho ba bangwe ba se thatafalelwe ke go go kgopela tshwarelo. (Luka 17:3, 4) Ipotšiše gore: ‘Na ke kgona go lebalela batho bao ba ntirelago diphošo, le ge ba ntirela tšona gantši? Na ke dula ke nyaka go dira khutšo le motho yo a ntiretšego phošo goba yo a nkwešitšego bohloko?’

⁸ O swanetše go ba le boikokobetšo gore o kgone go lebalela motho yo mongwe. Bafarisei ba be ba palelwa ke go lebalela batho ba bangwe ka gobane ba be ba se na boikokobetšo e bile ba tšeela batho ba bangwe fase. Ka ge re le Bakriste, ka boikokobetšo re swanetše go ‘tšea ba bangwe ba re feta ka bogolo,’ ba swanelwa ke gore re ba lebalele. (Bafil. 2:3) Na o tla ekiša Jehofa gomme wa bontšha boikokobetšo? Dula o dira gore batho ba bangwe ba se thatafalelwe ke go go kgopela tshwarelo. Akgofela go bontšha batho ba bangwe kgaugelo gomme o diege go kgopišega.​—Mmo. 7:8, 9.

9. Jehofa o ile a bontšha Baisiraele bjang gore bophelo bja motho ke bjo bokgethwa?

⁹ Lebaka le legolo la gore go be le tokišetšo ya metse ya Botšhabelo ke gore Jehofa o be a šireletša Baisiraele gore ba se be le molato wa madi ge e ba yo mongwe wa bona a ka bolaya motho yo mongwe ka phošo. (Doit. 19:10) Jehofa o rata bophelo, le gona o hloile batho bao ba “tšhollago madi a se nago molato.” (Die. 6:16, 17) Ka ge e le Modimo wa toka e bile e le yo mokgethwa, a ka se no itira eka ga a bone molato wa motho yo a bolailego yo mongwe, gaešita le ge a mmolaile ka phošo. Ke therešo gore motho yo a bego a bolaile yo mongwe ka phošo o be a bontšhwa kgaugelo. Lega go le bjalo, o be a swanetše go botša banna ba bagolo ka molato woo gomme ge ba ka hwetša gore o dirile phošo, o be a swanetše go dula motseng wa botšhabelo go fihlela moperisita yo a phagamego a ehwa. Se se be se ka bolela gore o be a ka dula moo bophelo bja gagwe ka moka. Tokišetšo ye e ile ya thuša Baisiraele ka moka go bona gore bophelo bja motho ke bjo bokgethwa. E le gore ba godiše Modimo yo a ba neilego bophelo, ba be ba swanetše go phema go dira selo le ge e le sefe seo se ka beago maphelo a batho ba bangwe kotsing.

10. Jesu o ile a bontšha bjang gore bamangwalo le Bafarisei ba be ba sa hlomphe bophelo?

¹⁰ Bamangwalo le Bafarisei ba be ba fapane le Jehofa ka gore ba be ba sa lebelele bophelo e le bjo bohlokwa. Ba dirile seo bjang? Jesu o ile a ba botša gore: “Le tšere senotlelo sa tsebo; lena ka noši ga se la tsena gomme bao ba tsenago le lekile go ba thibela!” (Luka 11:52) Ba be ba tšere senotlelo sa  tsebo ka kgopolo ya gore ba be ba sa thuše ba bangwe go kwešiša Lentšu la Modimo e le gore ba tle ba hwetše bophelo bjo bo sa felego. Go e na le moo ba be ba dira gore batho ba se ye go Jesu, yena “Moemedi yo Mogolo wa bophelo,” yo a bego a tla ba thuša gore ba hwetše bophelo bjo bo sa felego. (Dit. 3:15) Ka ge bamangwalo le Bafarisei ba be ba ikgogomoša e bile ba dula ba inaganela ba nnoši, ba be ba se na taba le maphelo a batho ba bangwe. Ruri banna ba ba be ba le sehlogo e bile ba se na kgaugelo!

11. (a) Moapostola Paulo o ile a bontšha bjang gore o lebelela bophelo bo le bohlokwa go etša Jehofa? (b) Ke’ng seo se ka dirago gore re rate tšhemo go swana le Paulo?

¹¹ Re ka phema bjang go ekiša mokgwa wa bamangwalo le Bafarisei gomme ra ekiša Jehofa? Re swanetše go hlompha mpho ye ya bophelo re be re e tšeele godimo. Moapostola Paulo o ile a dira seo ka go botša batho ba bantši ditaba tše dibotse. Ke ka baka leo a ilego a bolela gore: “Ke hlwekile mading a batho bohle.” (Bala Ditiro 20:26, 27.) Paulo o be a sa bolele ditaba tše dibotse ka gobane a gapeletšega goba a tšhaba go ikwa a le molato. Go e na le moo, o be a rata batho le gona bophelo bo be bo le bohlokwa kudu go yena. (1 Bakor. 9:19-23) Ka mo go swanago, le rena re swanetše go lebelela bophelo bo le bohlokwa go etša ge Jehofa a bo lebelela e le bjo bohlokwa. Jehofa “o rata gore bohle ba fihlelele boitsholo.” (2 Pet. 3:9) Go thwe’ng ka wena? Ge o bontšha batho ba bangwe kgaugelo, seo se tla dira gore o nyake go dira mo gontši tšhemong gomme seo sa dira gore o thabe.

12. Ke ka baka la’ng tšhireletšego e le bohlokwa go batho ba Modimo?

¹² Le gona, ge go tliwa tabeng ya tšhireletšego, re bontšha gore re lebelela bophelo bo le bohlokwa go etša ge Jehofa a bo lebelela. Re swanetše go otlela ka šedi, re be re šome re šireletšegile, gaešita le ge re aga Diholo tša Mmušo le go di lokiša goba le ge re eya dibokeng. Ka mehla bophelo le tšhireletšego di tla pele go feta go kitimiša nako goba go dira tšhelete. Ka mehla Modimo wa rena yo a nago le toka o dira dilo gabotse le ka tsela ya maleba. Re nyaka go mo ekiša. Bagolo ba swanetše go kgonthišetša gore bona gotee le batho bao ba šomago le bona ba šireletšegile. (Die. 22:3) Ka gona, ge mogolo a go gopotša ka melao ya tšhireletšego, amogela keletšo yeo. (Bagal. 6:1) Lebelela bophelo bo le bohlokwa go etša ge Jehofa a bo lebelela “gore o se be le molato wa madi.”

13, 14. Banna ba bagolo ba Baisiraele ba be ba ka bontšha bjang toka ya Modimo?

¹³ Jehofa o ile a laela Baisiraele gore ba ekiše toka ya gagwe. Sa pele, banna ba bagolo ba be ba swanetše go tseba ditaba ka moka. Go oketša moo, pele ba ka bontšha mmolai kgaugelo, ka šedi ba be ba swanetše go bona maikemišetšo a gagwe, tsela yeo a arabelago ka yona phošong ya gagwe le gore nakong e fetilego o be a itshwere bjang. E le gore banna ba bagolo ba bontšhe toka ya go swana le ya Jehofa ba be ba swanetše go bona ge e ba mmolai a bolaile motho yoo “ka lehloyo” e bile “a mo laletše.” (Bala Numeri 35:20-24.) Eupša e le gore banna ba bagolo ba ahlolele mmolai yo lehu, go be nyakega bonyenyane dihlatse tše pedi go kgonthišetša gore ka nnete mmolai yoo o bolaile ka boomo.​—Num. 35:30.

¹⁴ Ka gona, ka morago ga gore banna ba bagolo ba kwe ditaba ka moka, ba be ba swanetše go nagana pele ka motho yoo, e sego feela seo a se dirilego. Banna bao ba be ba swanetše go ba le temogo, e lego bokgoni bja go bona selo seo se sego molaleng. Go feta tšohle, go be go nyakega moya o mokgethwa wa Modimo gore o ba thuše go bonagatša dika tša Gagwe e lego temogo, kgaugelo le toka.​—Ek. 34:6, 7.

15. Tsela yeo Jesu a bego a lebelela badiradibe ka yona e be e fapane bjang le ya Bafarisei?

¹⁵ Bafarisei ba be ba sa ahlole badiradibe ka kgaugelo. Ba be ba tshwenyega kudu ka seo modiradibe a se dirilego go e na le go tshwenyega ka gore e be e le motho wa mohuta mang. Ge Bafarisei ba be ba bona Jesu a le monyanyeng ntlong ya Mateo, ba ile ba botšiša barutiwa ba Jesu gore: “Ke ka baka la’ng morutiši wa lena a eja le balekgetho le badiradibe?” Jesu o ile a araba ka gore: “Batho ba ba phetšego gabotse ga ba nyake ngaka, eupša ba babjago  ba a e nyaka. Ka gona, eyang le ithute se se bolelwago ke se: ‘Ke nyaka kgaugelo e sego sehlabelo.’ Gobane ke tletše go bitša badiradibe, e sego baloki.” (Mat. 9:9-13) Na Jesu o be a emelela badiradibe bao? Aowa. Ge e le gabotse molaetša o mogolo wa Jesu e be e le go kgothaletša badiradibe gore ba itshole. (Mat. 4:17) Lega go le bjalo, Jesu o ile a lemoga gore go be go na le ba bangwe ba “balekgetho le badiradibe” bao ba bego ba nyaka go fetoga. Ba be ba se ba yela feela go ja ntlong ya Mateo. Go e na le moo, ba bantši ba bona e be e le balatedi ba Jesu. (Mar. 2:15) Ka manyami Bafarisei ba bantši ba ile ba palelwa ke go lebelela batho bao ka tsela yeo Jesu a bego a ba lebelela ka yona. Bafarisei ba be ba bona batho bao e le badiradibe bao ba ka se fetogego. Seo se be se fapane le Modimo wa go loka le yo a nago le kgaugelo, yoo ba bego ba ipotša gore ba a mo rapela.

16. Bagolo bao ba lego komiting ya boahlodi ba swanetše go lebeledišiša’ng ge ba ahlola molato?

¹⁶ Lehono bagolo ba swanetše go kgonthišetša gore ba ekiša Jehofa, yo a ‘ratago toka.’ (Ps. 37:28) Sa mathomo, ba swanetše go ‘nyakišiša le go botšišiša ka botlalo’ go bona ge e ba motho a tloga a dirile sebe. Ge e ba ka nnete motho yoo a dirile sebe, ba be tla ahlola molato wa gagwe ba hlahlwa ke Mangwalo. (Doit. 13:12-14) Ge e ba bagolo ba hlankela komiting ya boahlodi, ba swanetše go lebeledišiša ka kelohloko go bona ge e ba Mokriste yo a dirilego sebe se segolo a tloga a itshola. Ga se ka mehla go lego bonolo go bona ge e ba motho yo a dirilego sebe a itshola. Go itshola go akaretša go fetoša ga motho pono ya gagwe goba tsela yeo a dirago dilo ka yona, go fetoša boemo bja gagwe bja kgopolo le seo se lego ka pelong ya gagwe. (Kut. 3:3) Modiri wa bobe yo a itsholago o swanetše go bonagatša maswao a ge e ba a nyaka go lebalelwa. *

17, 18. Bagolo ba ka tseba bjang ge e ba motho a tloga a itshola? (Bona seswantšho seo se lego mathomong a sehlogo.)

¹⁷ Jehofa le Jesu ba kgona go bona seo se lego ka pelong ya motho, eupša bagolo ga ba kgone. Ka gona, ge e ba o le mogolo, o ka kgona go bona bjang ge e ba motho a tloga a itshola? Sa mathomo, rapela Jehofa gore a go nee bohlale le temogo. (1 Dikg. 3:9) Sa bobedi, bala Lentšu la Modimo le dikgatišo tša mohlanka yo a botegago gore di go thuše go bona phapano magareng ga “go nyama [ka tsela ya] lefase” le “go nyama ka tsela ya Modimo,” e lego go itshola go tšwa pelong. (2 Bakor. 7:10, 11) Bona kamoo Beibele e hlalosago batho bao ba bego ba itshola le bao ba bego ba sa itshole, gomme o bone kamoo ba ilego ba ikwa ka gona, seo ba bego ba se nagana le seo ba ilego ba se dira.

¹⁸ Sa mafelelo, leka go bona gore ke motho wa mohuta mang, e sego feela seo a se dirilego. Nagana ka setlogo sa motho yoo a dirilego phošo, maikemišetšo a gagwe le seo se mo dirilego gore a wele sebeng. Ge Beibele e be e bolela e sa le pele ka Jesu, yena hlogo ya phuthego ya Bokriste, e itše: “A ka se ahlole go ya ka seo a se bonago ka mahlo feela goba go fo kgalema go ya ka seo a se kwelego ka ditsebe tša gagwe.” (Jes. 11:3, 4) Lena bagolo le šoma ka tlase ga Jesu, gomme o tla le thuša gore le ahlole go etša yena. (Mat. 18:18-20) Na ga re leboge gore re na le bagolo bao ba lekago go ahlola go etša Jesu? Ruri re leboga go šoma ga bona ka thata ge ba re thuša gore re bontšhe kgaugelo le toka ka phuthegong!

19. Ke selo sefe seo o ithutilego sona metseng ya botšhabelo seo o nyakago go se diriša bophelong bja gago?

¹⁹ Molao wa Moshe o na le “dibopego tša motheo tša tsebo le therešo.” O re ruta ka Jehofa le melao ya gagwe ya motheo. (Baroma 2:20) Ka mohlala, metse ya botšhabelo e ruta bagolo kamoo ba ka “[ahlolago] ka toka ya kgonthe” le kamoo ka moka ga rena re ka “[swaranago] ka botho le ka kgaugelo.” (Sak. 7:9) Ke therešo gore ga re phele ka tlase ga Molao wa Moshe. Lega go le bjalo, Jehofa ga a fetoge, le gona o sa dutše a tšeela godimo kgaugelo le toka. Ruri ke tokelo go rapela Modimo yoo a re bopilego ka seswantšho sa gagwe, yoo re ka kgonago go ekiša dika tša gagwe le yoo re ka kgonago go tšhabela go yena!