Malapeng a mangwe, go letetšwe gore bana ba dire mešongwana ya ka gae gomme ba dira seo ntle le go belaela. Eupša malapeng a mangwe batswadi ga ba na taba ge ngwana a sa dire selo gomme seo se kgahla bana kudu.

Banyakišiši ba lemogile gore bothata bjo bo gona dinageng tše dintši, moo bana ba no nyakago go hwetša dilo eupša ba sa thuše ka selo. Motswadi yo a bitšwago Steven o re: “Lehono batswadi ba no lesa bana ba bapala dipapadi tša bidio, ba tsena Inthaneteng le go hlwa ba bogetše thelebišene. Batswadi ga ba na taba ge bana ba sa šome.”

Wena o nagana’ng? Na o tšea mešongwana ya ka gae e le bohlokwa, e sego feela bakeng sa gore ntlo e dule e hlwekile eupša le tabeng ya gore ngwana a gole?

Batswadi ba bangwe ba tšhaba go nea bana mešomo, kudukudu ge e ba bekeng yeo ngwana a tla be a swaregile ka mešomo ya gae ya sekolo le dipapadi goba mediro ya ka morago ga sekolo. Eupša ela hloko mehola ya mešongwana ya ka gae.

Mešongwana ya ka gae e dira gore ngwana a gole. Ga go makatše gore gantši bana bao ba tlwaetšego go šoma ka gae ke bona ba atlegago kudu sekolong. Ka gona, ge ngwana a šoma ka gae o kgona go ba le kgodišego, boitshwaro le maikemišetšo, e lego dika tšeo di lego bohlokwa go thušeng ngwana ge a ithuta.

Mešongwana ya ka gae e tlwaetša ngwana gore a thuše batho ba bangwe. Batho ba bangwe ba lemogile gore bana bao ba rutilwego go šoma ka gae go ka direga gore ge ba gotše ba ithaopele mešomo ya go thuša setšhaba. Seo ga se makatše ka gore go šoma ka gae go tlwaetša bana gore ba tshwenyege ka go thuša batho ba bangwe. Go fapana le moo, Steven yo a tsopotšwego pejana, o re: “Ge batswadi ba sa rute bana go šoma ka gae, bana bao ba thoma go nagana gore batho ba bangwe ba swanetše go ba direla dilo. Ka gona, bana bao ba gola ba nagana gore bophelong ga go bohlokwa gore ba be le maikarabelo le gore ba šome ka thata.”

Mešongwana ya ka gae e kgothaletša botee ka lapeng. Ge bana ba dutše ba šoma ka gae, ba thoma go lemoga gore ga e no ba ditho tše bohlokwa tša lapa, eupša ba lemoga le gore ba na le boikarabelo ka lapeng. Eupša ngwana a ka palelwa ke go ithuta seo ge e ba batswadi ba tšeela godimo dipapadi goba mediro ya ka morago ga sekolo go feta mešongwana ya ka gae. Ka gona, ipotšiše gore: ‘Go thuša’ng gore ngwanaka a dire segwera le bao a bapalago kgwele ya maoto le bona go e na le go gwerana le ditho tša lapa?’

Thoma e sa le ba banyenyane. Batho ba bangwe ba re batswadi ba swanetše go nea bana mešongwana ya ka gae ge bana ba na le mengwaga e meraro. Ba bangwe ba re le ge ngwana a na le mengwaga e mebedi goba ya ka tlase ga moo, a ka newa mošongwana. Taba ke gore bana ba banyenyane ba thabela go šoma le batswadi ba bona e bile ba rata go ba ekiša.—Molao wa motheo wa Beibele: Diema 22:6.

Ba nee mešongwana go ya ka mengwaga ya bona. Ka mohlala, ngwana wa mengwaga e meraro a ka topa di-toy, a phumola mo a tšholotšego dilo gona goba go kgethologanya diaparo tšeo di hlatswiwago go ya ka mebala. Bana ba bagolwanyane ba ka hlwekiša, ba hlatswa koloi le go apea. Nea bana mešongwana yeo ba ka e kgonago. O tla makatšwa ke go bona kamoo ba bago mafolofolo ka gona ge ba dira mešongwana yeo ba e kgonago!

Ba bontšhe gore mešongwana ya ka gae e tla pele. Seo se ka ba thata kudukudu ge ngwana a dula a na le mošomo wa gae wa sekolo o montši. Lega go le bjalo, puku ya The Price of Privilege e re go thibela ngwana go šoma ka gae e le gore a phase gabotse “go bontšha gore o etišitše pele dilo tšeo di sa swanelago go tla pele.” Bjalo ka ge go boletšwe pejana, go šoma ka gae go thuša ngwana gore e be morutwana yo mokaone. Dilo tšeo bana ba ithutago tšona di ba lokišeletša mohlang ba eba le malapa a bona.—Molao wa motheo wa Beibele: Bafilipi 1:10.

Tshwenyega ka seo ngwana a ithutago sona mošongwaneng woo, e sego mafelelo a wona. Ngwana wa gago a ka tšea nako go fetša mošongwana wo o mo neilego wona. Ka dinako tše dingwe o ka lemoga gore mošongwana wo o hloka go kaonefatšwa. Ge seo se direga, o se ke wa tšeela ngwana mošongwana woo. Morero wa gago ga se go bona ngwana a dira mošongwana woo bjalo ka motho yo mogolo, eupša ke go mo thuša gore a ithute go ba le maikarabelo le go bona gore go šoma go a thabiša.—Molao wa motheo wa Beibele: Mmoledi 3:22.

Šetša moputso wa maleba. Batho ba bangwe ba re ge o patela ngwana gore a dire mešongwana ya ka gae o mo ruta go ba le boikarabelo. Ba bangwe ba re seo se dira gore bana ba tshwenyege kudu ka seo ba tlago go se hwetša go e na le go tshwenyega ka seo ba ka thušago lapa ka sona. Batho bao ba bile ba lemoša gore ngwana a ka gana go dira mešongwana ya ka gae ge a na le tšhelete, e lego seo se bontšhago gore ga a sa bona gore mešongwana ya ka gae e bohlokwa. O ithuta’ng go se? Ge e ba o nea ngwana tšhelete, a e se be ya go mo patela bakeng sa mešongwana yeo a e dirilego.