Mohlware wo o Enywago Kudu ka Ntlong ya Modimo

NAGENG ya Isiraele, go mela sehlare seo se nyakilego e le seo se sa senyegego. Le ge se ka rengwa, go se go ye kae medu ya sona e ntšha mahlogedi a mafsa. Ge dienywa tša sona di bunwa, se putsa mong wa sona ka makhura a mantši kudu ao a ka dirišetšwago go apea, go bonega, bakeng sa tša bohlweki le ditlolo tša go ikgabiša.

Go ya ka seswantšho sa bogologolo seo se begilwego ka pukung ya Beibele ya Baahlodi, “dihlare di ile tša ya xo ipeêla kxoši.” Ke sehlare sefe sa lešokeng seo di ilego tša se kgetha la mathomo? Ga go na se sengwe ge e se sehlare se se tiilego se se enywago kudu sa mohlware.​—Baahlodi 9:8.

Nywageng ya ka godimo ga e 3 500 e fetilego, moporofeta Moše o ile a hlalosa Isiraele e le ‘naga e botse, naga ya mehlware.’ (Doiteronomio 8:7, 8) Gaešita le lehono, dihlare tša mehlware di metše makabana-kabana nageng go fihla patogeng ya Thaba ya Herimone ka leboa go ya dikarolong tša ka ntle tša Bereseba ka borwa. Di sa dutše di kgabišitše Molala wa Sarona wa lebopong, meboto e tletšego ka mafsika ya Samaria le meedi e nonnego ya Galilea.

Bangwadi ba Beibele ba be ba fela ba diriša mohlware ka kgopolo ya seswantšhetšo. Dibopego tša sehlare se di be di swantšhetša kgaugelo ya Modimo, kholofetšo ya tsogo le bophelo bjo bo thabišago bja lapa. Go hlahlobišiša mohlware go tla re thuša gore re kwešiše ditšhupetšo tše tša Mangwalo gomme go tla nweletša tebogo yeo re nago le yona ka sehlare se sa moswana-noši se se tlatšago tlholo ka moka go tumišeng Modiri wa yona.​—Psalme 148:7, 9.

Mohlware wa Makgwakgwa

Mohlware o tloga o sa kgahliše ge motho a thoma go o bona. Ga se o motelele kudu bjalo ka metsetara e megolo ya Libanoni. Kota ya wona ga e bitše kudu bjalo ka ya mogobogobo, gomme matšoba a wona ga a tanye mahlo go swana le a sehlare sa alemonto. (Sefela sa Difela 1:17; Amosi 2:9) Karolo e bohlokwa go tšona ka moka ya mohlware ga e bonale​—e ka tlase ga mmu. Medu ya wona e nabilego, yeo e ka nabago go fihla bokgoleng bja dimithara tše tshela ka tlase ga lefase le yeo e bapilego kudu, ke yona mothopo wa go ba ga sehlare seo se enywago kudu le go phela nako e telele.

Medu yeo e dumelela mehlware yeo e metšego mebotong e tletšego mafsika gore e phologe komelelo ge dihlare tšeo di metšego meeding ya tlase di šetše di bolailwe ke lenyora. Medu e se dira gore se kgone go tšwela pele se tšweletša mehlware ka nywaga-kgolo e  mentši, gaešita le ge kutu yeo e tletšego mahuto e ka bonala e swanelwa feela ke go ba dikgong. Sohle seo sehlare se sa makgwakgwa se se nyakago ke sebaka se se lekanego sa moo se ka golelago gona le mmu o tsenwago ke moya gore se kgone go hema, wo o se nago sekoro goba dimela tše dingwe tše mo gongwe di ka bolokago diji tše kotsi. Ge e ba dinyakwa tše tše bonolo di ka kgotsofatšwa, sehlare se tee se ka nea kabo ya dilithara tše ka fihlago go tše 57 tša makhura ka ngwaga.

Ka ntle le pelaelo mohlware o be o ratwa ke ba-Isiraele bakeng sa makhura a wona a bohlokwa. Mabone ao a nago le dithapo tše di monyago makhura a mohlware a be a bonegela magae a bona. (Lefitiko 24:2) Makhura a mohlware a be a dirišwa kudu ge go apewa. A be a šireletša letlalo letšatšing, gomme a be a nea ba-Isiraele sesepe sa go hlapa le go hlatswa. Mabele, dirara le mehlware e be e le dibjalo tša motheo nageng yeo. Go hloka puno ya mehlware e be e tla ba masetla-pelo bakeng sa lapa la ba-Isiraele.​—Doiteronomio 7:13; Habakuku 3:17.

Lega go le bjalo, ka tlwaelo makhura a mohlware a be a e-ba gona ka bontši. Moše o ile a bolela ka Naga ya Kholofetšo e le ‘naga ya mehlware’ mohlomongwe ka baka la gore mohlware e be e le sona sehlare se se bjalwago kudu lefelong leo. Setsebi sa tša tlhago sa lekgolong la bo-19 la nywaga H. B. Tristram o hlalositše mohlware e le “se sengwe sa dihlare tše di tlwaelegilego tše di melago nageng yeo.” Ka baka la bohlokwa bja ona le boati bja ona, makhura a mohlware a be a bile a šoma e le tekanyo e holago ya ditšhaba-tšhaba ya tša thekišetšano tikologong ka moka ya Mediterranean. Jesu Kriste ka boyena o ile a bolela ka sekoloto seo se bego se balelwa go ka ba “meêta e lekxolo ya makhura [“a mohlware,” NW].”​—Luka 16:5, 6.

‘Bjalo ka Mahlogedi a Mohlware’

Mohlware wo o nago le mohola o swantšhetša ditšhegofatšo tša Modimo ka mo go swanetšego. Motho yo a boifago Modimo a ka putswa bjang? Mopsalme o opetše ka gore: “Mosadi wa xaxo ó etša morara wa dienywa mo lapeng la xaxo; ’me bana ba xaxo ba etša mahloxedi a mohlware bà tetile mexopo [“tafola,” NW] ya xaxo.” (Psalme 128:3) ‘Mahlogedi a a mohlware’ ke eng, gomme ke ka baka la’ng mopsalme a a swantšha le bana?

Mohlware ke o fapanego ka gore mahlogedi a wona ka mehla a hloga kutung. * Ge e ba ka baka la botšofadi, kutu e kgolo e se sa enywa dienywa tšeo e kilego ya di enywa, babjadi ba ka dumelela mahlogedi a mmalwa goba a mafsa gore a gole go fihlela e e-ba karolo ya motheo ya sehlare. Ka morago ga nako, sehlare sa mathomo se tla ba le dikutu tše dinyenyane tše tharo goba tše nne, tše tiilego tšeo di se dikologilego, bjalo ka bana ge ba dutše tafoleng. Mahlogedi a a na le kutu e swanago, gomme a abelana go tšweletšeng puno e botse ya mehlware.

Mokgwa wo wa mohlware o bontšha ka mo go swanetšego kamoo barwa le barwedi ba ka golago ka gona ba tiile tumelong, ka thušo ya medu e tiilego ya moya ya batswadi ba bona. Ge bana ba dutše ba gola, le bona ba ba le karolo tabeng ya go enywa dienywa le go thekga batswadi ba bona, bao ba thabelago go bona bana ba bona ba hlankela Jehofa gotee le bona.​—Diema 15:20.

“Xo Sehlare xo a Holofêlwa”

Tate yo a tšofetšego yo a hlankelago Jehofa o thabela bana ba gagwe bao ba boifago Modimo. Eupša bona bana ba ba a nyama ge tatago bona mafelelong ‘a e-ya ka tsela ya bohle ba lefase.’ (1 Dikxoši 2:2) Bakeng sa go re thuša go lebeletšana le masetlapelo a bjalo a lapa, Beibele e re kgonthišetša gore go tla ba le tsogo.​—Johane 5:28, 29; 11:25.

Jobo, tatago bana ba bantši, o be a tloga a lemoga go ba ga bophelo bja motho bjo bokopana. O ile a bo swantšha le letšoba leo le ponago ka pela. (Jobo 1:2; 14:1, 2) Jobo o be a hlologetše lehu e le tsela ya go phonyokga masetla-pelong a gagwe, a lebelela lebitla e le lefelo la go ikuta leo a bego a ka kgona go boa go lona. Jobo o ile a botšiša gore: “A motho e kabe e re xe a hwile, a bušê a phelê”? Ke moka o ile a araba ka kgodišego ka gore: “Ké mo nkabexo kè sa holofêla mehla yohle kè le katanong, xwa bá xwa tla xo fetoxa xa-ka. Wa [Jehofa] tlo mpitša ka Xo arabêla, Ò hloloxetšwe ’bopya sa diatla tš’axo.”​—Jobo 14:13-15.

Jobo o ile a bontšha bjang kgodišego ya gagwe ya gore Modimo o be a tla mmitša lebitleng? Ka sehlare, tlhaloso ya sona e dira gore go bonale eka o be a šupa sa mohlware. Jobo o itše: “Xo sehlare xo a holofêlwa; le xe se rêngwa se ka hloxa.” (Jobo 14:7) Mohlware o ka  rengwa, eupša seo se ka se ke sa o fediša. Ke feela ge e ba sehlare se tumolwa ka medu moo se tlago go hwa. Ge e ba medu e dula e sa gobatšwe, sehlare se tla hloga gape se e-na le matla a mafsa.

Gaešita le ge komelelo yeo e tšeago nako e telele e ka omiša mohlware wo o tšofetšego, kutu yeo e ponnego e ka boela ya phela gape. “Le ge modu wa sona o ka onala ka fase, le thito ya sona e ka hwa leroleng; le ga go le bjalo se tlo boela se hloga ka lefokela la meetse, se tlo ntšha makala bjalo ka semela [“se sefsa,” NW].” (Jobo 14:8, 9, PK) Jobo o be a dula nageng e omilego le e tshehla moo mohlomongwe a bego a ile a bona dikutu tše dintši tša mohlware tše di tšofetšego tšeo di bego di bonagala di omile e bile di sa phele. Lega go le bjalo, ge dipula di e-tla, sehlare se se bjalo se se ‘hwilego’ se be se boela bophelong gomme kutu e mpsha e hloga medung ya sona bjalo ka ge eka ke “semela se sefsa.” Mokgwa wo o makatšago wa go impshafatša o ile wa dira gore mobjadi yo mongwe wa dimela wa Tunisia a re: “O ka no re mehlware ga e hwe.”

Go fo swana le ge molemi a hlologelwa go bona mehlware ya gagwe e ponnego e hloga gape, Jehofa le yena o hlologetšwe go tsoša bahlanka ba gagwe ba botegago. O fagahletše nako yeo ka yona batho ba botegago ba swanago le Aborahama le Sara, Isaka le Rebeka le ba bangwe ba bantši ba tlago go bušetšwa bophelong. (Mateo 22:31, 32) E tla ba mo go kgahlišago gakaakang go amogela bahu le go ba bona ba boetše ba phela maphelo a feletšego le a enywago gape!

Mohlware wa Seswantšhetšo

Kgaugelo ya Modimo e bonagala go se bebeng ga gagwe sefahlego gotee le tokišetšong ya gagwe ya tsogo. Moapostola Paulo o dirišitše mohlware go bontšha kamoo kgaugelo ya Jehofa e fetišetšwago bathong ka gona go sa šetšwe morafo wa bona goba setlogo sa bona. Ka nywaga-kgolo e mentši ba-Juda ba be ba ikgantšha ka go ba ga bona batho ba kgethilwego ba Modimo, e lego “bana ba Aborahama.”​—Johane 8:33; Luka 3:8.

Go tswalelwa setšhabeng sa ba-Juda ka bogona e be e se seo se nyakegago bakeng sa go amogelwa ke Modimo. Lega go le bjalo, barutiwa ba Jesu ba pele e be e le ba-Juda ka moka, gomme ba be ba e-na le tokelo ya go ba batho ba pele bao ba kgethilwego ke Modimo bakeng sa go bopa peu e holofeditšwego ya Aborahama. (Genesi 22:18; Ba-Galatia 3:29) Paulo o ile a swantšha barutiwa ba ba ba-Juda le dikala tša mohlware wa seswantšhetšo.

Bontši bja ba-Juda ba tlhago bo ile bja gana Jesu, e lego seo se ilego sa ba dira gore ba se ke ba swanelegela go ba ditho tša ka moso tša “mohlatswana o monyenyane” goba “Ba-Isiraele ba Modimo.” (Luka 12:32; Ba-Galatia 6:16) Ka go rialo, ba ile ba swana le dikala tša mohlware tša seswantšhetšo tšeo di bego di kgaotšwe. Ke bomang ba bego ba tla tšea sebaka sa bona? Ngwageng wa 36 C.E., ba-Ntle ba ile ba kgethelwa gore e be karolo ya peu ya Aborahama. Go be go le bjalo ka ge eka Jehofa o hlomeseditše dikala tša mohlware wa nageng mohlwareng wa serapaneng. Bao ba bego ba tla bopa peu e holofeditšwego ya Aborahama ba be ba tla akaretša batho ba ditšhaba. Bakriste ba ba-Ntle bjale ba be ba tla ‘phela ka mmero wa modu o tee wa mohlware.’​—Ba-Roma 11:17.

Bakeng sa molemi, go hlomesetša lekala la mohlware wa nageng mohlwareng wa serapaneng e be e tla ba selo seo se sa swanelago le seo se “fapanego le tlhago.” (Ba-Roma 11:24, NW) Puku ya The Land and the Book, e hlalosa gore: “Bjalo ka ge ma-Araba a bolela, hlomesetša se se enywago go sa naga, gomme se tla fenya sa naga, eupša o ka se kgone go fetoša mogato woo ka katlego.” Bakriste ba ba-Juda le bona ka mo go swanago ba be ba maketše  ge Jehofa ‘la mathomo a lebiša tlhokomelo ya gagwe ditšhabeng bakeng sa go ntšha batho ba leina la gagwe go bona.’ (Ditiro 10:44-48; 15:14, bapiša le NW.) Lega go le bjalo, ye e be e le pontšho e lego molaleng ya gore go phethagala ga morero wa Modimo go be go sa ithekga ka setšhaba le ge e le sefe se tee. Aowa, ka gobane “dithšabeng ka moka ó kxahlwa ke ba ba mmoifaxo, xe ba dira tše di lokilexo.”​—Ditiro 10:35.

Paulo o bontšhitše gore ka ge “makala” a ba-Juda ba sa botegego a mohlware a ile a kgaolwa, go be go ka direga se se swanago ka motho le ge e le ofe yo mongwe yoo ka boikgantšho le ka go se kwe a bego a sa amogelwe ke Jehofa. (Ba-Roma 11:19, 20) Se se bontšha gabotse gore botho bja Modimo bjo bo sa swanelago le ka mohla ga se bja swanelwa go tšewa gabohwefo.​—2 Ba-Korinthe 6:1.

Go Tlotša ka Makhura

Mangwalo a bolela ka go dirišwa ga makhura a mohlware ka tsela ya kgonthe gotee le ya seswantšhetšo. Mehleng ya kgale, dintho le megogoma di be di “thobiwa ka makhura.” (Jesaya 1:6) Go ya ka se sengwe sa diswantšho tša Jesu, mo-Samaria wa kgaugelo o ile a tšhela makhura a mohlware le beine dinthong tša monna yo a ilego a mo wela ge a le tseleng ya go ya Jeriko.​—Luka 10:34.

Go tšhela oli ya mohlware hlogong ya motho ke mo go lapološago le mo go thobago. (Psalme 141:5) Le gona tabeng ya go swaragana le ditaba tša bolwetši bja moya, bagolo ba Bakriste mo gongwe ba ka ‘tlotša setho sa phuthego ka oli ka leina la Jehofa.’ (Jakobo 5:14, bapiša le NW.) Keletšo ya bagolo e lerato ya Mangwalo le dithapelo tše tšwago pelong bakeng sa modumedi-gotee le bona yo a babjago moyeng di bapišwa le oli e thobago ya mohlware. Ka mo go kgahlišago, ka diema tša Sehebere monna yo a lokilego ka dinako tše dingwe o hlaloswa e le “oli e sekilego ya mohlware.”

“Mohlware wo o Enywago Kudu ka Ntlong ya Modimo”

Ka baka la dintlha tšeo di hlalositšwego ka mo godimo, ga go makatše gore bahlanka ba Modimo ba ka swantšhwa le mehlware. Dafida o be a kganyoga go swana le “mohlware wo o enywago kudu ka ntlong ya Modimo.” (Psalme 52:8, NW) Go fo swana le ge malapa a ba-Isiraele gantši a be a e-ba le mehlware yeo e dikologilego dintlo tša bona, ka gona Dafida o be a kganyoga go ba kgaufsi le Jehofa ke moka a tšweletše dienywa bakeng sa gore go tumišwe Modimo.​—Psalme 52:9.

Le ge o be o botagetše go Jehofa, mmušo wa ditšhaba tše pedi wa Juda o be o swana le “Mohlware-motalána, Mo-nkxahla-ka-xo-taxa-kenyô.” (Jeremia 11:15, 16) Eupša batho ba Juda ba ile ba lahlegelwa ke boemo bjoo bja tokelo ge ba be ba ‘gana go kwa mantšu a Jehofa gomme ba latela medimo e mengwe.’​—Jeremia 11:10.

Bakeng sa gore re be mohlware wo o enywago kudu ka ntlong ya Modimo, re swanetše go kwa Jehofa gomme re ikemišetše go amogela tayo yeo a re “thenelago” ka yona e le gore re kgone go enywa dienywa tše dintši tša Bokriste. (Ba-Hebere 12:5, 6) Go feta moo, go fo swana le ge mohlware wa tlhago o nyaka medu e nabilego gore o tšwele pele o phela nakong ya komelelo, go nyakega gore le rena re matlafatše medu ya rena ya moya e le gore re kgone go kgotlelela diteko le tlaišo.​—Mateo 13:21; Ba-Kolose 2:6, 7.

Mohlware o swantšhetša gabotse Mokriste yo a botegago, yo a ka bago a sa tsebje ke lefase eupša a amogelwa ke Modimo. Ge e ba go ka direga gore motho yoo a hwe tshepedišong ye, o tla phela gape lefaseng le lefsa leo le tlago.​—2 Ba-Korinthe 6:9; 2 Petro 3:13.

Mohlware wo o nyakilego e le o sa senyegego le o tšwelago pele o enywa dienywa ngwaga le ngwaga o re gopotša ka kholofetšo ya Modimo e rego: “Matšatši a batho ba-ka a tlo lekana le matšatši a sehlare, ’me bahlaolwa ba-ka ba tlo phela ka tše ba itiretšexo tšôna, tša tlo bá tša ba ônalêla diatleng.” (Jesaya 65:22) Kholofetšo yeo ya boporofeta e tla phethagatšwa lefaseng le lefsa la Modimo.​—2 Petro 3:13.

[Mongwalo wa ka tlase]

[Seswantšho go letlakala 25]

Kutu ya bogologolo yeo e tletšego ka mahuto yeo e hwetšwago Jávea, Profenseng ya Alicante, Sepania

 [Diswantšho go letlakala 26]

Dihlašana tša mehlware Profenseng ya Granada, Sepania

[Seswantšho go letlakala 26]

Mohlware wa bogologolo ka ntle ga merako ya Jerusalema

[Seswantšho go letlakala 26]

Beibele e bolela ka go hlomesetša dikala mohlwareng

[Seswantšho go letlakala 26]

Mohlware wo wa bogologolo o dikaneditšwe ke mahlogedi a dikala tše difsa