Josia wa Moikokobetši o Ile a Hwetša Kgaugelo ya Jehofa
Josia wa Moikokobetši o Ile a Hwetša Kgaugelo ya Jehofa
KGOŠANA Josia wa Juda wa nywaga e mehlano o swanetše go ba a tšhogile. Mmagwe, Jedida, o a lla. Jedida o na le lebaka la go lla ka gobane rakgolo wa Josia, Kgoši Manase o hwile.—2 Dikxoši 21:18.
Ga bjale, tatago Josia, Amoni e tla ba kgoši ya Juda. (2 Koronika 33:20) Nywaga e mebedi ka morago (659 B.C.E.), Amoni o bolawa ke bahlanka ba gagwe. Batho ba bolaya balogi ba maano-mabe gomme ba dira Josia yo monyenyane kgoši. (2 Dikxoši 21:24; 2 Koronika 33:25) Nakong ya pušo ya Amoni, Josia o be a tlwaelane le menkgo ya diorelo yeo e bego e tlatša moya wa Jerusalema ka baka la dialetare tše dintši tša ka godimo ga marulelo tšeo batho ba bego ba khunamela medimo ya maaka ka pele ga tšona. Baperisita ba boheitene ba be ba ka bonwa ba gwanta, le ge e le bao ba ineetšego—gaešita le ba bangwe bao ba bego ba ipolela gore ba rapela Jehofa—ba be ba ana ka modimo Milikomo.—Tsefanya 1:1, 5.
Josia o a tseba gore Amoni o ile a dira bokgopo ka go rapela medimo ya maaka. Kgoši e nyenyane ya Juda le yona e ile ya kwešiša gakaone kudu diphatlalatšo tša moporofeta wa Modimo Tsefanya. Ka nako ya ge Josia a e-na le nywaga e 15 (652 B.C.E.), o ngwageng wa gagwe wa bo-seswai wa pušo ya gagwe gomme o ikemišeditše go ela hloko mantšu a Tsefanya. Ge a sa dutše e le mošemanyana, Josia o thoma go tsoma Jehofa.—2 Koronika 33:21, 22; 34:3.
Josia o Gata Mogato ka Mošito!
Nywaga e mene e a feta gomme Josia o thoma go hlwekiša bodumedi bja maaka Juda le Jerusalema (648 B.C.E.). O fediša medimo ya diswantšho, dikokwane tše kgethwa le dialetare tša diorelo tšeo di dirišwago borapeding bja Baali. Diswantšho tša medimo ya maaka di a šilakanywa ya ba lerole leo e lego gore ka morago le gašwa mabitleng a bao ba ilego ba e direla dihlabelo. Dialetare tšeo di dirišwago bakeng sa borapedi bjo bo sa hlwekago di a gobošwa gomme tša senywa ka mo go feletšego.—2 Dikxoši 23:8-14.
Go hlwekiša ga Josia go dirwa ka mešego fela ge Jeremia, morwa wa moperisita wa mo-Lefi, a e-tla Jerusalema (647 B.C.E.). Jehofa Modimo o kgethile Jeremia yo monyenyane bjalo ka moporofeta wa gagwe, gomme o tsebatša ka matla gakaakang molaetša wa Jehofa malebana le bodumedi bja maaka! Josia o be a le nywageng e nyakilego e lekana le ya Jeremia. Lega go le bjalo, go sa šetšwe go hlwekiša ga Josia ka sebete le diphatlalatšo tša Jeremia tša go se boife, batho kapejana ba ile ba boela morago borapeding bja maaka.—Jeremia 1:1-10.
Kutollo e Bohlokwa Kudu!
Nywaga e mehlano e fetile. Josia wa nywaga e 25 o be a dutše a buša lebaka la nywaga e ka bago 18. O bitša Safane, mongwaledi; Maaseya, kgošana ya motse; le mogatiši Joa. Kgoši e laela Safane gore: ‘Botša Hilikia moperisita yo mogolo gore a tšee ditšhelete tšeo baleti ba mojako wa tempele ba di kgobokeditšego go setšhaba gomme ba di nee bašomi e le gore ba ka lokiša ntlo ya Jehofa.’—2 Dikxoši 22:3-6; 2 Koronika 34:8.
Go tloga ka masa, balokiši ba tempele ba šoma ka thata. Ka kgonthe Josia o leboga Jehofa gore bašomi ba tloša tshenyo yeo ba bangwe ba bagologolo ba gagwe ba babe ba e dirilego ntlong ya Modimo. Ge mošomo o le gare o tšwela pele, Safane o ile a tla go dira pego. Eupša ke eng seo a se swerego? Ee, o swere lengwalo la go phuthwa! O hlalosa gore Moperisita yo Mogolo Hilikia o hweditše 2 Koronika 34:12-18) A kutollo e kgolo gakaakang—ka ntle le pelaelo e be e le kopi ya mathomong ya Molao!
“puku ya Melaô ya Morêna ye e beilwexo ke Mošê.” (Josia o fišegela go kwa lentšu le lengwe le le lengwe la puku. Ge Safane a le gare a bala, kgoši e leka go bona kamoo taelo e nngwe le e nngwe e šomago go yena le go setšhaba ka gona. O kgahlilwe kudu-kudu ke kamoo puku e gatelelago borapedi bja therešo ka gona le go bolela e sa le pele dikotlo le go thopša moo go bego go tla tla ge e ba setšhaba se ka tsenela bodumedi bja maaka. Ga bjale a lemoga gore ga se ditaelo tša Modimo ka moka tše di bego di phethilwe, Josia o gagola diaparo tša gagwe gomme o nea Hilikia, Safane le ba bangwe taelo ya gore: ‘Botšiša Jehofa ditaba tša puku ye; gobane bogale bja Jehofa ke bjo bogolo, bo re tuketše ka gobane bo-tata-wešo ga se ba kwa mantšu a puku ye.’—2 Dikxoši 22:11-13; 2 Koronika 34:19-21, bapiša le NW.
Lentšu la Jehofa le a Neeletšanwa
Batseta ba Josia ba ile ba ya go Huluda yo e lego moporofeta wa mosadi kua Jerusalema gomme ba boa le pego. Huluda o ile a bolela lentšu la Jehofa, a bontšha gore manyami ao a begilwego ka pukung yeo e sa tšwago go hwetšwa a tla wela setšhaba sa bahlanogi. Lega go le bjalo, ka baka la go ikokobetša ga gagwe ka pele ga Jehofa Modimo, Josia o be a ka se swanelwe ke go lebeletšana le masetla-pelo. O be a tla gorošwa go bo-rakgolokhukhu ba gagwe gomme a išwe lebitleng la gagwe ka khutšo.—2 Dikxoši 22:14-20; 2 Koronika 34:22-28.
Na boporofeta bja Huluda e be e le bjo bo nepagetšego, ka ge Josia a hwetše ntweng? (2 Dikxoši 23:28-30) Ee, ka baka la gore “khutšo” yeo a ilego a išwa lebitleng la gagwe ka yona ke e fapanego le “masetla-pelo” ao a bego a tla tlela Juda. (2 Dikxoši 22:20, NW; 2 Koronika 34:28) Josia o ile a hwa pele ga masetla-pelo a 609-607 B.C.E. ge ba-Babele ba be ba rakelela le go fediša Jerusalema. Gomme ‘go išwa go bo-rakgolokhukhu’ ge e le gabotse ga go hlaole go hwa lehu le lešoro. Polelo ya papišo e šomišwa go lebišitšwe go bobedi lehu le lešoro le leo e sego le lešoro.—Doiteronomio 31:16; 1 Dikxoši 2:10; 22:34, 40.
Borapedi bja Therešo bo Tšwela Pele
Josia o kgoboketša batho ba Jerusalema tempeleng gomme o ba balela “tšohle tše di ngwadilwexo mo pukung ya kxwêrano” yeo e hweditšwego ka ngwakong wa Jehofa. Ka morago o dira kgwerano ya gore “ba tlo latêla Morena, ba hlôkômêla ditaêlô tša xaxwe ka pelo ka moka le ka môya ka moka, xore xo tiê mantšu ao ka moka a ngwadilwexo pukung yé.” Batho bohle ba ile ba ema le kgwerano yeo.—2 Dikxoši 23:1-3.
Kgoši Josia bjale o thoma lesolo le lengwe leo le bonagalago e le leo le tseneletšego kudu malebana le borapedi bja medimo ya diswantšho. Baperisita ba medimo e šele ba Juda ba tlošwa mošomong. Baperisita ba ba-Lefi bao ba akaretšwago borapeding bjo bo sa hlwekago ba lahlegelwa ke tokelo ya bona ya go hlankela aletareng ya Jehofa, gomme meboto yeo e agilwego nakong ya go buša ga Kgoši Salomo e lebelelwa e le yeo e sa swanelegego bakeng sa borapedi. Tlhwekišo gape e akaretša selete sa mmušo wa kgale wa Isiraele wa meloko e lesome, wo o ilego wa phekgolwa pejana ke ba-Asiria (740 B.C.E.).
Phethagatšong ya mantšu a boletšwego nywaga e 300 pejana ke ‘monna yo a sa bolelwego ka leina wa Modimo wa therešo,’ Josia o tšhuma marapo a baperisita ba Baali aletareng yeo Kgoši Jerobeama I a e hlomilego Bethele. Meboto e tlošwa moo le metseng e mengwe, gomme baperisita ba borapedi bja medimo ya diswantšho ba dirwa dihlabelo gona dialetareng tšeo ba bego ba hlankela go tšona.—1 Dikxoši 13:1-4; 2 Dikxoši 23:4-20.
Go Swarwa Paseka e Kgolo
Ditiro tša Josia bakeng sa go godiša borapedi bjo bo sekilego di na le thekgo ya Modimo. Ge a sa dutše a sa phela, kgoši e tla leboga Modimo gore batho ba se ke ba “fapana le Morêna Modimo wa bô-tat’abô.” (2 Koronika 34:33) Gomme ke bjang Josia a ka lebalago tiragalo ye e kgahlišago yeo e ilego ya direga ngwageng wa bo-18 wa pušo ya gagwe?
Kgoši e laela batho e re: “Dirêlang Morêna Modimo wa lena Paseka ka mo xo ngwadilwexo pukung [yeo e sa tšwago go hwetšwa] ya kxwêranô!” (2 Dikxoši 23:21) Josia o thabela go bona karabelo e kgahlišago. Bakeng sa tiragalo ye, yena ka noši o neela diphoofolo tša Paseka tše 30 000 le mohlape wa dikgomo tše 3 000. A Paseka e kgolo gakaakang! Dihlabelong tša yona, ditokišetšo tšeo di rulagantšwego gabotse, le barapedi ba bantši, e feta Paseka le ge e le efe yeo e kilego ya swarwa ga e sa le go tloga mehleng ya moporofeta Samuele.—2 Dikxoši 23:22, 23; 2 Koronika 35:1-19.
Ba Lla Kudu Lehung
Nywageng ka moka ya go buša ga gagwe e 31 (659-629 B.C.E.), Josia o buša e le kgoši e botse. Go ya mafelelong a pušo ya gagwe, o lemoga gore Farao Neko o rulaganya go putlaganya Juda tseleng ya gagwe ge a e-ya go thibela madira a Babele gomme ka go rialo a thuše kgoši ya ba-Asiria kua Karakemisi Nokeng ya Eforate. Ka lebaka leo le sa utollwago, Josia o tšwela pele a e-ya go lwa le ba-Egipita. Neko o romela balata go yena, ba re: “Lesa xo lwa le Modimo e a êmaxo le nna, xore O sa tlo senyêxa.” Eupša Josia o a ikgakantšha gomme a leka go bušetša ba-Egipita morago Megido.—2 Koronika 35:20-22.
Ke madimabe a magolo gakaakang go kgoši ya Juda! Babetši ba mesebe ba manaba ba ile ba lebanya mohlaselwa wa bona, gomme o botša bahlanka ba gagwe gore: “Ntlošeng, ke kutlexile xa-xolo!” Ba fološa Josia koloing ya gagwe ya ntwa gomme ba mmea go e nngwe, gomme ba leba Jerusalema. Ge ba le tseleng ya go ya motseng, Josia o ile a buša moya la mafelelo. Pego e buduletšwego e re: “’Me a hwa, a bolokwa mabitleng a bô-tat’axwe. Ba-Juda ka moka le ba Jerusalêma ba llêla Josia.” Jeremia o ile a mo hlabela sefela sa go lla, gomme ya ba tlwaelo go llela kgoši meletlong e kgethegilego ka morago ga moo.—2 Koronika 35:23-25.
Ee, Kgoši Josia o dirile phošo e kwešago bohloko ge a be a tsenya ba-Egipita ntweng. (Psalme 130:3) Lega go le bjalo, boikokobetšo bja gagwe le go tia ga gagwe bakeng sa borapedi bja therešo di ile tša mo dira gore a amogelwe ke Modimo. Bophelo bja Josia bo bontšha gabotse gakaakang gore Jehofa o bontšha kgaugelo go bahlanka ba gagwe bao ba ineetšego ba dipelo tšeo di ikokobeditšego!—Diema 3:34; Jakobo 4:6.
[Seswantšho go letlakala 29]
Kgoši Josia yo monyenyane o ile a tsoma Jehofa ka phišego
[Seswantšho go letlakala 31]
Josia o ile a fediša meboto gomme a godiša borapedi bja therešo