“Boloka Ditaêlô tša-ka, o tlê o Phelê”

E BE e le yo mofsa, yo bohlale, “yo botse sebopêxô le sefahloxô.” Mosadi wa mothwadi wa gagwe o be a kgomegile maikwelo gomme a se na dihlong. A tantšwe ke lesogana ka mo go sa ganetšegego, o ile a leka go le goketša ka mehla. “Ka ’tšatši le lengwê xe Josefa a tsêna ka ngwakong, a tlile xo dira medirô ya xaxwe, xwa ba xo se ne motho wa fao ka lapeng. Mosadi wa Potifara a mo swara ka diaparô a re: Rôbala le nna!” Eupša Josefa, morwa wa mopatriareka Jakobo, o ile a tlogela seaparo sa gagwe gomme a tšhabela mosadi wa Potifara.​—Genesi 39:1-12.

Ee, ga se yo mongwe le yo mongwe a tšhabelago boemo bjo bo lekago. Ka mohlala, nagana ka taba ya lesogana leo Kgoši Salomo wa Isiraele ya bogologolo a le bonego setarateng bošego. Ka godimo ga go goketšwa ke mosadi yo a tšwilego tseleng, “gatee-tee le ile la mo šala morago bjalo ka pholo yeo e yago go hlabja.”​—Diema 7:21, 22, New International Version.

Bakriste ba eletšwa gore ba ‘tšhabe bootswa.’ (1 Ba-Korinthe 6:18) Moapostola Paulo o ile a ngwalela morutiwa yo mofsa wa Mokriste Timotheo gore: “Thšaba dikxanyoxô tša bosoxana.” (2 Timotheo 2:22) Ge re lebeletšane le maemo ao a šišinyago bootswa, bohlotlolo goba ditiro tše dingwe tše di fošagetšego tša boitshwaro, le rena re swanetše go tšhaba ka boikemišetšo bjalo ka ge Josefa a ile a dira go mosadi wa Potifara. Ke eng seo se tlago go re thuša go dira phetho ya go dira bjalo? Kgaolong ya bo-7 ya puku ya Beibele ya Diema, Salomo o re nea keletšo e bohlokwa kudu. Ga a bolele feela ka dithuto tšeo di re šireletšago boradieng bja batho ba boitshwaro bjo bo gobogilego eupša o pepentšha mokgwa wa bona wa go šoma ka go hlalosa ka mo go kwagalago tiragalo yeo go yona lesogana le goketšwago ke mosadi wa boitshwaro bjo bo hlephilego.

‘Tlemelela Ditaelo Tša-ka Menwaneng ya Gago’

Kgoši e thoma ka keletšo ya botate ka gore: “Ngwan’a-ka! Boloka mantšu a-ka; O dulê O beile ditaêlô tša-ka ka pelong ya xaxo. Boloka ditaêlô tša-ka, O tlê O phelê. Lôta thutô ya-ka bo-ka thaka ya leihlô l’axo.”​—Diema 7:1, 2.

Batswadi, bo-tate ka mo go kgethegilego, ba na le boikarabelo bjo ba bo neilwego ke Modimo bja go ruta bana ba bona ditekanyetšo tša Modimo tša seo se lokilego le se sebe. Moše o ile a kgothaletša bo-tate gore: “Mantšu a ke Xo laetšaxo lehono a a dulê a le pelong ya xaxo. O a tiišetšê bana ba xaxo; O bolêlê ôna Ò dutše ngwakong wa xaxo, le xe O le tseleng, xe O y’o rôbala le xe Ò tsoxa.” (Doiteronomio 6:6, 7) Moapostola Paulo o ngwadile gore: “Lena Bô-tata-xo-bana! Le se kê la befediša bana ba lena; sa lena a e bê xo ba etetša ka xo ba ruta le xo ba eletša tša Morêna.” (Ba-Efeso 6:4) Ka gona, dithuto tša batswadi tšeo di swanetšego go tšewa e le tša bohlokwa goba go tšeelwa godimo, ka kgonthe di akaretša dikgopotšo, ditaelo le melao yeo e hwetšwago ka Lentšung la Modimo, Beibele.

Thuto ya batswadi gape e ka akaretša ditaelo tše dingwe​—melao ya lapa. Ye ke ya go thuša ditho tša lapa. Ke therešo gore melao e ka fapana go ya ka malapa, go ithekgile ka dinyakwa. Lega go le bjalo, batswadi ba na le modiro wa go dira phetho ya seo se lego kaone bakeng sa lapa la bona. Le gona melao yeo ba e dirago gantši ke pontšho ya lerato la bona la kgonthe le go kgomega. Keletšo go ba banyenyane ke gore ba theetše melao ye gotee le dithuto tša Mangwalo tšeo ba di hwetšago go batswadi ba bona. Ee, go a nyakega go swara ditaelo tšeo “bo-ka thaka ya  leihlô l’axo”​—o di diše ka tlhokomelo e kgolo. Yeo ke tsela ya go phema mafelelo a bolayago a go hlokomologa ditekanyetšo tša Jehofa gomme ka go rialo wa ‘tšwela pele o phela.’

Salomo o tšwela pele ka gore: “O di [ditaelo tša-ka] tlêmêlêlê menwaneng ya xaxo. O di tlôkê mo pelong ya xaxo.” (Diema 7:3) Go etša ge menwana e bonagala pele ga mahlo a rena gomme e le bohlokwa go phetha merero ya rena, dithuto tšeo di ithutwago tlwaetšong ya Mangwalo goba ka go hwetša tsebo ya Beibele di swanetše go ba kgopotšo ya ka mehla le tlhahlo dilong ka moka tšeo re di dirago. Re swanetše go di ngwala pelong ya rena, re di dire karolo ya tutuetšo ya rena ya ka gare.

A sa lebale bohlokwa bja bohlale le kwešišo, kgoši o kgothatša ka gore: “O re: Bohlale, O kxaetšedi ya-ka! O re: Thlaloxanyô, O motswalô wešo!” (Diema 7:4) Bohlale ke bokgoni bja go diriša tsebo yeo re e neilwego ke Modimo ka mo go swanetšego. Re swanetše go ba le maikwelo a lerato bakeng sa bohlale go etša go kgaetšedi yeo e rategago kudu. Tlhaologanyo ke eng? Ke bokgoni bja go kwešiša taba gomme o hwetše moko wa yona ka go kwešiša ditswalano magareng ga dikarolo tša yona le taba ka botlalo. Kwešišo e swanetše go ba kgaufsi le rena bjalo ka mogwera wa kgaufsi.

Ke ka baka la’ng re swanetše go kgomarela tlwaetšo ya Mangwalo le go hlagolela go ba kgaufsi le bohlale le kwešišo? E le gore “[re] tlê [re] efoxê mosadi yola o šele e sexo [wa rena], wa dipolêlô tša xo thêlêla.” (Diema 7:5) Ee, go dira bjalo go tla re šireletša ditseleng tše boreledi le tša go hlohleletša tša motho o šele​—motho wa boitshwaro bjo bo gobogilego. *

Lesogana le Kopana le ‘Mosadi wa Bomenetša’

Kgoši ya Isiraele ka mo go latelago e hlalosa tiragalo yeo e ilego ya e bona ka noši ka gore: “Nkile ka okama ka lešoba la ntlo ya-ka, ka nthoba ya lefaô; ka bôna ditlatla; mo xo masoxana ka lemoxa le lengwê la lešilô [“leo le hlaelelwago ke pelo,” NW]. Le hlêhla ka mekxôba, le rarêla le tšea ka tsela ya xo feta ka lapeng la mosadi yola. E be e le ka lesothwana, mantšibua, lefsifsi la bošexo xe le swara.”​—Diema 7:6-9.

Lefasetere leo Salomo a bego a ukametše ka lona le be le e-na le lefawana​—mohlomongwe leo le dirilwego ka dipalelo gomme mohlomongwe le betlilwe ka bothakga. Ge šwahlane e swara, ditarateng go ba lefsifsi. O bona lesogana leo ka mo go kgethegilego le hlaselegago gabonolo. Ka go hloka temogo goba kahlolo e botse, le hlaelelwa ke pelo. Mohlomongwe, le lemogile mohuta wa tikologo yeo le tsenego go yona le seo se ka le diragalelago moo. Lesogana le tla kgaufsi le “khutlo ya gagwe,” (NW) yeo e lego tseleng e fetago lapeng la gagwe. Ke mang? O dira eng?

 Kgoši e bogetšego e tšwela pele ka gore: “Mosadi yola šó! Ó a mo hlakanetša; ’aparô ké tša seotswa, pelo ké ya bomenetša. Pelo ya xaxwe e beloxa ka kxanyoxô; xa a tsebe xo iketla le xo dula ka lapeng. Šó mekxotheng! Šoo kxorong! Ó hlôla mo xo fêla dikhutlong.”​—Diema 7:10-12.

Moaparo wa mosadi yo o bontšha gabotse kudu seo a lego sona. (Genesi 38:14, 15) O apere bošaedi, bjalo ka mogweba-ka-mmele. Go oketša moo, ke wa pelo ya bomenetša​—monagano wa gagwe ke wa “boradia,” maikemišetšo a gagwe ke a “bohwirihwiri.” (An American Translation; New International Version) Ke yo a sa dudišegego e bile ke senganga, o bolela kudu e bile ke wa hlogo-thata, wa lešata e bile ke seithati, o na le makoko le mereba. Go e na le go dula ka gae, o kgetha go etela mafelong a batho bohle, a utame dikhutlong tša ditarata bakeng sa go tanya mohlaselwa wa gagwe. O letetše motho yo a swanago le lesogana.

‘Bontši bja Diphegelelo’

Ka gona lesogana le kopana le mosadi wa boitshwaro bjo bo hlephilego yo a nago le maano a bohwirihwiri. Se se ka ba se swanetše se ile sa tanya tlhokomelo ya Salomo gakaakang! O anega ka gore: “Šo-lee! Ó swere lesoxana lela, ó a le atla, ó bolêla à se n’e dihlong, ó re: Ke be ke sa le wa xo nthša didimo; lehono xôna ke phethile kênô tša-ka; ka tšwa kè xahlanetša wêna; kè lla xo bônana naxô; byale xomme ke Xo hweditše.”​—Diema 7:13-15.

Molomo wa mosadi yo o boreledi. O bolela mantšu a gagwe ka kgodišego, ka sefahlego seo se se nago dihlong. Selo se sengwe le se sengwe seo a se bolelago se akantšwe ka kelohloko bakeng sa go goketša lesogana. Ka go bolela gore o dirile dihlabelo tša mohlakanelwa lona letšatši leo gomme a phetha dikeno tša gagwe, o dira pontšho ya go loka, a šišinya gore ga a fokole moyeng. Dihlabelo tša mohlakanelwa tempeleng kua Jerusalema di be di akaretša nama, bupi, makhura le beine. (Lefitiko 19:5, 6; 22:21; Numeri 15:8-10) Ka ge monei a be a ka tšea karolo sehlabelong sa mohlakanelwa bakeng sa gagwe ka noši le lapa la gagwe, ka go rialo o šišinya gore go na le dijo tše dintši le dino ntlong ya gagwe. Tlhaloso ke e lego molaleng: Lesogana le be le tla ba le nako e thabišago moo. O tšwile ka ntlong ya gagwe ka mo go kgethegilego bakeng sa go mo nyaka. Ke mo go kgomago gakaakang​—ge e ba le ge e le mang a ka dumela kanegelo e bjalo. Seithuti se sengwe sa Bibele se re: “Ke therešo gore o be a tšwile bakeng sa go nyaka motho yo a itšego, eupša na o be a tlile go nyaka motho yena yo ka mo go kgethegilego? Lešilo feela​—mohlomongwe lona le​—le be le tla mo dumela.”

Ka morago ga go itira gore e be yo a ipiletšago ka moaparo wa gagwe, ka modumo wa mantšu a gagwe a theto e feteletšego, ka go kgongwa ke go gokarelwa ke yena le ka tatso ya melomo ya gagwe, mogoketši yo wa mosadi o diriša dikwi tša go dupa. O re: “Malaô a-ka ke a [aletše] mašela a mabotse, le kobô ya mebala-bala ya leokodi la Egipita. Marôbalô a-ka ke foketše ka dihlare le ka diôrêlô.” (Diema 7:16, 17) O lokišitše malao a gagwe ka bokgabo bjo bogolo ka mašela a mebala-bala a go tšwa Egipita gomme a a tšhela ka dinkgiša-bose tše kaone-kaone tša mira, dinoko le sinamone.

O tšwela pele ka gore: “Tlaa re y’o thabišana ka leratô xo bê xo sê, re y’o iphsina ka xo ratana.” Taletšo ke selo se itšego se fetago dijo tša mantšiboa bakeng sa batho ba babedi. Kholofetšo ya gagwe ke ya go thabela kopano ya botona le botshadi. Go lesogana, boipiletšo ke bjo bo lekago le bjo bo hlohleletšago gakaakang! E le go le tutuetša ka mo go tšwelago pele, o oketša ka gore: “Monna wa-ka xa a xaê; ó etile, ó ile kxolê. Ó sepetše le sekxwama sa thšêlêtê; mó xaê ó tlo boa mohla kxwedi è tlala.” (Diema 7:18-20) O le kgonthišetša gore ba be ba tla šireletšega e le ka kgonthe, ka gobane monna wa gagwe o sepetše ka leeto la kgwebo gomme ga se a letelwa gore a boe ka lebakanyana. O na le talente gakaakang ya go fora-foretša mofsa yo! “A mo xoketša ka polêlô tše di ntši, a bá a mo kxôna ka ’leme la xaxwe la boreledi.” (Diema 7:21) Go nyakega monna yo a nago le boitshwaro bjo bjalo ka bja Josefa bakeng sa go ganetša boipiletšo bjo bjo bo goketšago. (Genesi 39:9, 12) Na lesogana le le a swanelega?

 “Bo-ka Pholo è Išwa Thlabong”

Salomo o bega gore: “Lesoxana la mo šala nthaxo, bo-ka pholo è išwa thlabong, byalo ka lešilo xe le tlemilwe xo y’o ôtlwa. A y’O hlabya pelo ka mosêbê; a etša nonyana x’e kxanyêlêla sefung è sa tsebe xe e le xo y’o hwêla xôna.”​—Diema 7:22, 23.

Taletšo e bonagala e le e sa ganetšegego go lesogana. Ka go se be le kahlolo e botse, le mo šala morago “bo-ka pholo è išwa thlabong.” Bjalo ka monna yo a lego ditlamong a ka se kgone go phonyokga kotlo ya gagwe, ka mo go swanago lesogana le išwa sebeng. Ga le bone kotsi ya sona go fihlela ge le “hlabya pelo ka mosêbê,” ke gore go fihlela le hwetša ntho yeo e ka bakago lehu la lona. Lehu e ka ba selo seo se diregago e le ka kgonthe ka gore le ipea kotsing ya malwetši a bolayago a fetetšwago ka dikopano tša botona le botshadi. * Ntho gape e ka baka go hwa ga lona moyeng; ‘e akaretša bophelo bja lona.’ Go ba gona ga lona ka mo go feletšego le bophelo bja lona di kgomega e le ka kgonthe, gomme le sentše kudu malebana le Modimo. Ka gona le akgofela go ngaparelwa ke lehu bjalo ka nonyana e e-ya moreong!

‘O se ke wa Timela o Latetše Dinao tša Gagwe’

A ntšha thuto go seo a se bonego, kgoši e bohlale e opeletša ka gore: “Byalo-xê, lena bana ba-ka! Kwang nna, Le theetšeng dipolêlô tša molomo wa-ka. O se dumêlêlê pelo y’axo xo fapoxêla ditseleng tša mosadi eo, O se tlo timêla Ò latetše ’naô tš’axwe. Xobane ké [ba] bantši ba a ba hlabilexo a ba uša; ó bolaile le ba matla ba bantši. Ngwakô wa xaxwe ké wa tsela di išaxo tahlexong, tša xo foloxêla phapošing tša lehu.”​—Diema 7:24-27.

Ka mo go kwagalago, keletšo ya Salomo ke ya gore o široge ditseleng tšeo di išago lehung tša motho wa boitshwaro bjo bo gobogilego gomme “O tlê O phelê.” (Diema 7:2) Keletšo ye ke yeo e lego nakong gakaakang bakeng sa mehla ya rena! Ka kgonthe go a nyakega go phema mafelo ao a tlwaetšwego ke bao ba ikutetšego go hlasela mohlaselwa wa bona. Ke ka baka la’ng o swanetše go ipea maanong a bona ka go ya mafelong a bjalo? Ka kgonthe, ke ka baka la’ng o swanetše go ba yo a “hlaelelwago ke pelo” gomme wa timelela ditseleng tša ‘motho o šele’?

‘Mosadi o šele’ yoo kgoši e mmonego o ile a goketša lesogana ka taletšo ya go yo “iphsina ka xo ratana.” Na bafsa ba bantši​—kudu-kudu basetsana​—ga se ba dirišwa ka boithati ka mokgwa o swanago? Eupša ela hloko: Ge motho yo mongwe a leka go go gokela boitshwarong bjo bo gobogilego bja botona le botshadi, na ke lerato la kgonthe goba ke phišego ya boithati? Ke ka baka la’ng monna yo a ratago mosadi e le ka kgonthe a ka mo gapeletšago go senya tlwaetšo ya gagwe ya Bokriste le letswalo? Salomo o eletša ka gore, “o se dumêlêlê pelo y’axo xo fapoxêla” ditseleng tše bjalo.

Mantšu a mogoketši gantši ke a boreledi le ao a hlamilwego gabotse. Go bea bohlale le kwešišo hleng ga rena go tla re thuša gore re di lemoge. Le ka mohla re sa lebale seo Jehofa a laetšego gore se tla re šireletša. Ka gona, anke ka mehla re katanele go ‘boloka ditaelo tša Modimo gomme re tšwele pele re phela,’ gaešita le ka mo go sa felego.​—1 Johane 2:17.

[Mengwalo ya ka tlase]

[Diswantšho go letlakala 29]

O lebelela bjang melao ya batswadi?

[Seswantšho go letlakala 31]

Go boloka ditaelo tša Modimo go bolela bophelo