Go Hwetša Tšhireletšego

Lefaseng Leo le Tletšego Dikotsi

GO SEPELA lefelong la dithuthupi go ka ba kotsi. Lega go le bjalo, na e ka se be mo go thušago ge e ba o be o e-⁠na le mmapa wo o bontšhago moo go nago le dithuthupi? Go oketša moo, a re re mohlomongwe o be o hlahlilwe gore o kgone go lemoga dithuthupi tše di fapa-fapanego. Ka mo go kwagalago, tsebo e bjalo e be e tla fokotša kudu kotsi ya go ka golofala goba go bolawa.

Beibele e ka swantšhwa le mmapa woo gotee le tlhahlo ya go tseba dithuthupi. Beibele e na le bohlale bjo bo sa lekanywego le selo ge go tliwa tabeng ya go phema dikotsi le go swaragana le mathata ao a tšwelelago bophelong.

Ela hloko kholofetšo ye yeo e kgonthišetšago yeo e hwetšwago go Diema 2:​10, 11: “Ké moo bohlale bo tsênaxo mo pelong ya xaxo; ’me tsebô e tlo natefêla môya w’axo. Xôna keleletšô e tlo Xo lôtôla; O tlo namolêlwa ke temoxô.” Bohlale le temogo tšeo di bolelwago mo ga se tše di tšwago bathong, eupša ke tše di tšwago go Modimo. “Xe e le eo a kwaxo [bohlale bja Modimo], ó tlo dula a iketla, ó ikaxêla à sa šie kotsi.” (Diema 1:​33) Anke re boneng kamoo Beibele e ka oketšago tšhireletšego ya rena ka gona le go re thuša go phema mathata a mantši.

Go Phema Dikotsi tše di Bolayago

Dipalo tšeo morago bjale di phatlaladitšwego ke Mokgatlo wa Lefase wa tša Maphelo (WHO [World Health Organization]) di bontšha gore palo ya mahu a bakwago ke dikotsi tša dikoloi ka ngwaga lefaseng ka bophara ke a ka bago 1 171 000. Ba bangwe ba e ka bago ba dimilione tše 40 ba a gobala, gomme ba ka godingwana ga dimilione tše 8 ba golofala lebaka le letelele.

Gaešita le ge polokego e feletšego ge o otlela e sa kgonege, tšhireletšego ya rena ya motho ka noši e godišwa kudu ge re latela melao ya tsela. Beibele ge e bolela ka baetapele ba mmušo, bao ba beago le go hlokomela gore melao ya tsela e a latelwa, e re: “Batho bohle a ba se xanê xo bušwa ke ba ba filwexo matla a xo buša.” (Ba-Roma 13:⁠1) Bo-radikoloi bao ba latelago keletšo ye ba fokotša kgonagalo ya go ba le kotsi, le mafelelo a yona ao gantši e lego a mabe.

Tutuetšo e nngwe gape bakeng sa go otlela ka mo go bolokegilego ke go hlompha bophelo. Beibele e bolela ka Jehofa Modimo gore: “Xo Wene xo mothôpô wa bophelô.” (Psalme 36:⁠9) Ka gona bophelo ke mpho e tšwago go Modimo. Ka baka leo, ga re na tokelo ya go amoga motho le ge e le ofe mpho yeo goba go bontšha go se hlomphe bophelo go akaretša le bja rena ka noši.​—⁠Genesi 9:​5, 6.

Ka mo go tlwaelegilego, tlhompho ya go hlompha bophelo bja motho e akaretša go kgonthišetša gore koloi ya rena le legae ke tšeo di šireletšegilego ka mo go ka kgonegago ka gona. Isiraeleng ya bogologolo, polokego e be e le selo sa pele dibopegong ka moka tša bophelo. Ka mohlala, ge ngwako  o be o agwa, Molao wa Modimo o be o nyaka gore marulelo a wona​—⁠e lego lefelo leo lapa le bego le tla ba go lona gantši​—⁠a be le lefao. “Xôna lapá la ka hlakeng O le axêlê lefawana, xore ngwakô wa xaxo O se o ôbêlê molato wa madi, xe motho a ka kodumêla fase à le xodimo xa wôna.” (Doiteronomio 22:⁠8) Ge motho yo mongwe a be a ka wa ka gobane molao wo wa tšhireletšego o se wa latelwa, Modimo o be a lebelela mong wa ngwako a ikarabela ka seo. Ka ntle le pelaelo, go diriša molao o lerato wo o dirišwago molaong wo go be go tla fokotša dikotsi lefelong la mošomo goba gaešita le boithabišong.

Go Lwantšha Ditemalelo tše di Bolayago

Go ya ka WHO ga bjale go na le batho ba kgogago ba ka godimo ga dimilione tše sekete lefaseng, gomme mahu a e ka bago a dimilione tše nne ka ngwaga a ka tswalanywa le motšoko. Palo ye e letetšwe go oketšega go fihla go mo e ka bago dimilione tše 10 ka nywaga e 20 go ya go e 30 e tlago. Dimilione tša bakgogi ba bangwe, gotee le badiriši ba dihlare-tagi “tše di dirišetšwago boitapološo,” ba tla senya bophelo bjo bobotse bja bona le boemo bja bona bja bophelo ka baka la ditemalelo tša bona.

Le ge Lentšu la Modimo le sa bolele ka go lebanya ka go kgoga le go diriša dihlare-tagi gampe, melao ya lona ya motheo e ka re šireletša mekgweng ye. Ka mohlala, 2 Ba-Korinthe 7:⁠1 e eletša ka gore: “A re hlapeng re tšwê thšila tšohle tša nama le tša môya.” Ga go na pelaelo gore motšoko le dihlare-tagi di senya goba go šilafatša mmele ka dikhemikhale tše dintši tše kotsi. Go oketša moo, Modimo o nyaka mebele ya rena gore e be e ‘mekgethwa,’ seo se bolelago go seka le go hlweka. (Ba-Roma 12:⁠1) Na ga o dumele gore go diriša melao ye ya motheo go tla fokotša kotsi e kgolo bophelong bja motho?

Go Fenya Mekgwa e Kotsi

Batho ba bantši ba tlwaetše go fetelela mekgweng ya go ja le ya go nwa. Mafelelo a go ja ka mo go feteletšego a ka akaretša bolwetši bja swikiri, kankere le bolwetši bja pelo. Go diriša bjala gampe go lebiša mathateng a oketšegilego, a bjalo ka go lemalela bjala, bolwetši bja sebete, malapa a thubegilego le dikotsi tša tseleng. Ka lehlakoreng le lengwe, go itima dijo ka mo go feteletšego le gona go ka ba kotsi e bile go ka lebiša mathateng a go ja a lego kotsi bophelong a bjalo ka anorexia nervosa.

Le ge Beibele e se puku ya tša kalafo, e nea keletšo e lebanyago ka go nyakega ga go lekanyetša go ja le go nwa. “Wene Ngwan’a-ka! Kwaa, O hlalefê; hlahla pelo ya xaxo tseleng. O se kê wa tlwaêlana le dihori tša sebelá, ba xo nyatšiša mebele ya bôná. Xobane monwi le sejatô ba tlo diila.” (Diema 23:​19-21) Lega go le bjalo, Beibele e re go ja le go nwa e swanetše go ba mo go thabišago. “Ké neô ya Modimo, xe motho a e-⁠ja, a e-⁠nwa, ’me a bôna tše di botse ka ’tapišô tš’axwe tšohle.”​—⁠Mmoledi 3:⁠13.

Beibele gape e kgothaletša boemo bja kgopolo bjo bo leka-lekanego malebana le go itšhidulla mmeleng, e tiiša gore “xo tlwaetša mmele xo hola xa-nyane fêla.” Eupša e oketša ka gore: “Se se holaxo xohle ké borapedi [“boineelo go Modimo,” NW ] ka xe bo na le kholofedišô ya bophelô byono le ya byo bo tl’o xo tla.” (1 Timotheo 4:⁠8) O ka botšiša gore, ‘Ke bjang boineelo go Modimo e lego bjo bo holago gaešita le gona bjale?’ Ka ditsela tše dintši. Ka ntle le go tlaleletša ka seka se bohlokwa sa moya bophelong bja motho, boineelo go Modimo bo godiša dika tše holago tše bjalo ka lerato, lethabo, khutšo le boitshwaro​—tšeo ka moka di tlaleletšago ponong e nepagetšego le bophelong bjo bobotse.​—Ba-Galatia 5:​22, 23.

Mafelelo a Bohloko a Boitshwaro bjo bo Gobogilego

Lehono, ba dimilione ba hlokomologile boitshwaro ka moka. Leuba la AIDS ke a mangwe a mafelelo a se. Go ya ka mokgatlo wa WHO, go hwile batho ba ka godimo ga dimilione tše 16 ga e sa le go tloga ge leuba la AIDS le phulega, gomme ga bjale ba ka bago dimilione tše 34 ba na le HIV, twatši yeo e bakago AIDS. Batho ba bantši bao ba swerwego ke AIDS ba hweditše bolwetši bjo ka dikopano tša botona le botshadi tše di gobogilego, ditšhwana tšeo di šilafaditšwego ke batho bao ba lemaletšego dihlare-tagi goba ditšhelo tša madi tšeo di šilafetšego.

 Mafelelo a mangwe a boitshwaro bjo bo hlephilego a akaretša bolwetši bja go tšwa dišo letlalong, tšhofela, hepatisis B le C le thosola. Le ge maina a malwetši a bjalo a be a sa dirišwe mehleng ya Beibele, ditho tšeo di hlaselwago ke malwetši a itšego ao a fetelago a dikopano tša botona le botshadi ao a tlwaelegilego ka nako yeo di be di tsebja. Ka mohlala, Diema 7:​23 (PK) e hlalosa mafelelo a boifišago a bootswa e le ‘mosebe o hlabago sebete.’ Thosola ka mo go tlwaelegilego e hlasela sebete, go etša ge go le bjalo ka hepatitis. Ee, keletšo ya Beibele ya gore Bakriste ba ‘ile madi le bootswa’ ke e lego nakong le e lerato gakaakang!​—Ditiro 15:​28, 29.

Moreo wa go Rata Tšhelete

Ka maiteko a go huma kapejana, batho ba bantši ba lekela hlogong kudu ka tšhelete ya bona. Ka manyami, go lekela hlogong mo go bjalo gantši go lebiša go go lahlegelweng ke ditšhelete goba go senyegelwa. Lega go le bjalo, Beibele e re go mohlanka wa Modimo: “A a kxothalê a dirê tše botse ka diatla tša xaxwe, a tlê a bê le tše a kaxo abêla mohloki.” (Ba-Efeso 4:​28) Go ba gona, ga se gore ka mehla motho yo a šomago ka thata o tla huma. Lega go le bjalo, o na le khutšo ya monagano, boitlhompho, mohlomongwe gaešita le ditšhelete tšeo a ka di neelago bakeng sa mediro e mebotse.

Beibele e lemoša gore: “Ba ba rataxo xo huma ba wêla melekong le mereong; ba ya le dikxanyoxô tše ntši tša bošilo tše di xobošaxo motho tša mo senya, tša mo tekesetša thsenyexong le tahlexong. Xobane mexabaru [“lerato la go rata tšhelete,” NW] ké wôna modu wa bobe ka moka; xomme ba bangwê ba xo kêkêla xo tšôna . . . ba ikôbêla mehlakô e mentši.” (1 Timotheo 6:​9, 10)  Go ka se ke gwa latolwa gore ba bantši bao “ba tsomago go huma,” (PK) ba a huma e le ka kgonthe. Eupša seo se akaretša’ng? Na ga se therešo gore ba reka seo ka maphelo a bona, malapa, boemo bja moya gaešita le go hlorega boroko?​—Mmoledi 5:12.

Motho yo bohlale o lemoga gore “bophelô bya motho xa bo tšwe lehumong le xo tše a di ruilexo.” (Luka 12:​15) Tšhelete le dilo tše dingwe tše itšego ke tša bohlokwa ditšhabeng tše dintši. Ge e le gabotse, Beibele e re “tšhelete ke tšhireletšo,” eupša e oketša ka gore “mohola wa tsebo ke gore bohlale bjona bo phediša bao ba nago le bjona.” (Mmoledi 7:​12, NW) Ka go se swane le tšhelete, tsebo e nepagetšego le bohlale di ka re thuša maemong ka moka, eupša kudu-kudu ditabeng tšeo di kgomago bophelo bja rena.​—Diema 4:​5-9.

Ge Bohlale bo Nnoši bo tla re Šireletša

Kgaufsinyane bohlale bja kgonthe ‘bo tla phediša bao ba nago le bjona’ ka tsela yeo e sego ya ka ya ba gona pele​—e lego ya tšhireletšo ‘masetla-pelong a magolo’ ao a batamelago ka lebelo, ge Modimo a fediša ba kgopo. (Mateo 24:​21) Go ya ka Beibele, ka nako yeo batho ba tla be ba lahlela ditšhelete tša bona ditarateng bjalo ka “maudi.” Ka baka la’ng? Ka gobane ba tla be ba ithutile ka tsela e bohloko gore gauta le silifera di ka se ba rekele bophelo “mohla wa boxale bya Morêna.” (Hesekiele 7:​19) Ka lehlakoreng le lengwe, “lešaba le lexolo,” leo ka bohlale ‘le ikgobeletšego mahumo legodimong’ ka go bea dikgahlego tša moya pele bophelong bja lona, le tla holega ka peeletšo ya lona e kgonthišeditšwego ya letlotlo gomme le hwetše bophelo bjo bo sa felego lefaseng la paradeise.​—Kutollo 7:​9, 14; 21:​3, 4; Mateo 6:​19, 20.

Re ka hwetša bjang bokamoso bjo bjo bo šireletšegilego? Jesu o araba ka gore: “Bophelô byo bo sa felexo ké xe ba Xo tseba, Wene Modimo-dimo Ò le nnoši. Ba tsebê le Moromiwa wa xaxo Jesu Kriste.” (Johane 17:3) Ba dimilione ba hweditše tsebo Lentšung la Modimo, Beibele. Ga se feela gore ba bjalo ba na le kholofelo e botse ya bokamoso eupša gape ba thabela tekanyo ya khutšo le tšhireletšego ga bjale. Go bjalo ka ge mopsalme a ile a bea taba ka gore: “Ke wa pelo, ’me ke lala ka rôbala xobane e a nkaxišaxo ka iketla ke le nnoši, ké Wene Morêna.”​—Psalme 4:8.

Na o ka nagana ka mothopo o mongwe wa tsebišo wo o ka thušago go fokotša dikotsi bophelong bjo bobotse bja gago le bophelong bja gago ka kakaretšo go fihla bokgoleng bjoo Beibele e fihlago go bjona? Ga go na puku e nngwe yeo e nago le matla a bjalo ka a Beibele, e bile ga go na puku e nngwe yeo e ka go thušago go hwetša tšhireletšego ya kgonthe lefaseng la lehono leo le tletšego dikotsi. Ke ka baka la’ng o sa e hlahlobe go tšwela pele?

[Lepokisi/Seswantšho go letlakala 6]

Bophelo bjo bo Kaone le Tšhireletšego—Ka Thušo ya Beibele

Bakeng sa go phema ditherešo tša bophelo, mosadi yo mofsa yo a bitšwago Jane * o be a kgoga patše, motšoko, cocaine, di-amphetamine, LSD le dihlare-tagi tše dingwe ka mehla. Gape o be a e-nwa kudu. Go ya ka Jane, monna wa gagwe le yena o be a fo ba boemong bjo bo swanago. Bokamoso bja bona bo be bo bonagala e le bjo bo nyamišago. Ke moka Jane o ile a kopana le Dihlatse tša Jehofa. O ile a thoma go ba gona dibokeng tša Bokriste le go bala Morokami le makasine wo e lego mogwera wa wona wa Phafoga!, tšeo a ilego a di abelana le monna wa gagwe. Bobedi bja bona ba ile ba thoma go ithuta Beibele le Dihlatse. Ge ba be ba thoma go lemoga ditekanyetšo tša Jehofa tšeo di phagamego, ba ile ba tlogela go diriša gampe dilo tše di tagago ka moka. Mafelelo e bile afe? Nywaga ka morago, Jane o ile a ngwala gore: “Bophelo bja rena bjo bofsa bo re tlišeditše lethabo le legolo. Ke leboga Jehofa bakeng sa matla a hlwekišago a Lentšu la gagwe le bakeng sa bophelo bjo bobotse le bjo bo lokologilego bjo ga bjale re kgonago go bo phela.”

Mohola wa go ba mošomi yo a botegago o bontšhwa gabotse tabeng ya Kurt, yo mošomo wa gagwe o bego o akaretša go hlokomela di-computer. Go be go nyakega didirišwa tše mpsha, gomme mothwadi wa Kurt o ile a mo nea mošomo wa go di hwetša ka tefo e kaone. Kurt o ile a hwetša mo di bego di ka rekwa gona, gomme go ile gwa dumelelanwa ka tefo. Lega go le bjalo, mongwaledi wa mo di bego a di rekišwa gona o ile a dira phošo go tefo yeo a bego a e ngwadile fase, moo e lego gore tefo e be e theogile ka mo e ka bago R290 000. Ge a lemoga phošo ye, Kurt o ile a leletša khamphani gomme molaodi o ile a re nywageng ya gagwe e 25 a le mošomong woo, ga se a ka a bona go botega mo go bjalo. Kurt o ile a hlalosa gore letswalo la gagwe le agilwe ke Beibele. Mafelelo e bile gore molaodi o ile a kgopela dikopi tše 300 tša tokollo ya Phafoga! yeo e bego e bolela ka go botega kgwebong e le gore a di nee bašomi-gotee le yena. Ge e le Kurt, go botega ga gagwe go ile gwa dira gore a hlatlošwe mošomong.

[Mengwalo ya ka tlase]

[Seswantšho go letlakala 7]

“Nna Morêna Modimo wa xaxo ke Xo ruta tše di Xo holaxo.”​—JESAYA 48:17