Tsomang Jehofa Pele ga Letšatši la Kgalefo ya Gagwe

“Nyakang Morêna . . . Tsomang tokô, Le tsomê boikokobetšô; mohlomongwê Le ka efošwa mohla woo wa boxale bya Morêna.”​—TSEFANYA 2:3.

1. Boemo bja moya bja Juda e be e le bofe ge Tsefanya a be a thoma modiro wa gagwe wa boporofeta?

TSEFANYA o thomile mošomo wa gagwe wa boporofeta nakong e hlobaetšago historing ya Juda. Boemo bja moya bja setšhaba bo be bo fokola. Go e na le go bota Jehofa, setšhaba se be se lebeletše go baperisita ba baheitene le balepi ba dinaledi bakeng sa tlhahlo. Borapedi bja Baali, ka ditirelo tša bjona tša tswalo, bo be bo atile nageng. Baetapele ba setšhaba​—⁠dikgošana, bakgoma le baahlodi​—⁠ba be ba gatelela bona batho bao ba bego ba letetšwe gore ba ba šireletše. (Tsefanya 1:⁠9; 3:⁠3) Ga go makatše ge Jehofa a ile a dira phetho ya go ‘akga letsogo la gagwe’ malebana le Juda le Jerusalema bakeng sa go di fediša!​—⁠Tsefanya 1:⁠4.

2. Ke kholofelo efe yeo bahlanka ba Modimo ba botegago ba bego ba e-⁠na le yona kua Juda?

² Lega go le bjalo, le ge boemo e be e le bjo bobe ka tsela yeo, go be go e-⁠na le hlasenyana ya kholofelo. Morwa wa Amoni, Josia mo nakong ye o be a dutše sedulong sa bogoši. Gaešita le ge e be e sa le mošemanyana, fela Josia o be a rata Jehofa e le ka kgonthe. Ge e ba kgoši e mpsha e be e ka tsošološa borapedi bjo bo sekilego Juda, seo e be e tla ba se se kgothatšago gakaakang go ba sego kae bao ka potego ba bego ba hlankela Modimo! Ba bangwe mo gongwe ba ka tutueletšega go ba tlatša gomme ba šireletšege letšatšing la bogale bja Jehofa.

Dinyakwa Bakeng sa go Šireletšega

3, 4. Ke dinyakwa dife tše tharo tšeo motho a swanetšego go di fihlelela e le gore a tle a šireletšwe ‘letšatšing la bogale bja Jehofa’?

³ Na batho le ge e le bafe ba be ba ka bolokega letšatšing la bogale bja Jehofa? Ee, ge feela ba be ba fihlelela ditekanyetšo tše tharo tšeo  di ngwadilwego go Tsefanya 2:​2, 3. Ge re dutše re bala ditemana tše, anke re eleng hloko ka mo go kgethegilego dinyakwa tše. Tsefanya o ngwadile gore: “Le dirê byale molaô ò sešo wa tswala, letšatši lè sešo la feta wa moko. Lè sešo la fihlêlwa ke boxale bo tukaxo bya Morêna, lè sešo la fihlêlwa ke letšatši la kxalefo ya Morêna. Nyakang Morêna [“tsomang Jehofa,” NW], lena babôtla bohle ba lefase, lena le yaxo ka molaô w’axwe. Tsomang tokô, le tsomê boikokobetšô; mohlomongwê le ka efošwa mohla woo wa boxale bya Morêna.”

⁴ Ka gona, motho o be a swanetše go (1) tsoma Jehofa, (2) a tsome toko le (3) go tsoma boikokobetšo e le gore a šireletšege. Dinyakwa tše e swanetše go ba tše di kgahlišago kudu go rena lehono. Ka baka la’ng? Ka gobane go fo etša ge Juda le Jerusalema di be di lebane le letšatši la kahlolo lekgolong la bošupa la nywaga B.C.E., ditšhaba tša Bojakane​—⁠ge e le gabotse, batho ka moka ba kgopo​—⁠di lebile ntweng ya makgaola-kgang ya go lwa le Jehofa Modimo ‘masetla-pelong a magolo’ a a tlago. (Mateo 24:​21) Mang le mang yo a ratago go šireletšwa nakong yeo o swanetše go gata mogato wa makgaola-kgang gona bjale. Bjang? Ka go tsoma Jehofa, go tsoma toko le go tsoma boikokobetšo pele a šiiwa ke nako!

5. ‘Go tsoma Jehofa’ lehono go akaretša eng?

⁵ Mo gongwe o ka re: ‘Ke mohlanka yo a ineetšego le yo a kolobeditšwego wa Modimo, ke yo mongwe wa Dihlatse tša Jehofa. Na ga se ka fihlelela dinyakwa tšeo?’ Ge e le gabotse, go akaretšwa go gontši go feta go ineela ga rena go Jehofa. Isiraele e be e le setšhaba se se ineetšego, eupša mehleng ya Tsefanya setšhaba sa Juda se be se sa phelele boineelo bjoo. Ka baka leo, mafelelong setšhaba se ile sa lahlwa. ‘Go tsoma Jehofa’ lehono go akaretša go hlagolela le go kgomarela tswalano e borutho le ya motho ka noši le yena ka go kopanela le mokgatlo wa gagwe wa lefaseng. Go bolela go tseba kamoo Modimo a lebelelago ditaba ka gona le go lemoga maikwelo a gagwe. Re tsoma Jehofa ge re ithuta ka kelohloko  Lentšu la gagwe, re naganišiša ka lona le go diriša keletšo ya lona bophelong. Gape bjalo ka ge re tsoma tlhahlo ya Jehofa ka thapelo e tšwago pelong le go latela tlhahlo ya moya wa gagwe o mokgethwa, tswalano ya rena le yena e a gola gomme re tutuetšega go mo hlankela ‘ka dipelo tša rena ka moka, moya le matla ka moka.’​—⁠Doiteronomio 6:⁠5; Ba-Galatia 5:​22-25; Ba-Filipi 4:​6, 7; Kutollo 4:⁠11.

6. Re ‘tsoma toko’ bjang, gomme ke ka baka la’ng se se kgonega gaešita le lefaseng le?

⁶ Senyakwa sa bobedi seo se boletšwego go Tsefanya 2:⁠3 ke ‘go tsoma toko.’ Bontši bja rena re dirile diphetogo tše bohlokwa e le gore re swanelegele kolobetšo ya Bokriste, eupša re swanetše go tšwela pele re thekga ditekanyetšo tša go loka tša Modimo bophelong bja rena ka moka. Ba bangwe bao ba ilego ba thoma gabotse tabeng ye ba ile ba itumelela ba šilafatšwa ke lefase. Ga go bonolo go tsoma toko, ka gobane re dikologilwe ke batho bao ba lebelelago boitshwaro bjo bo gobogilego bja tša botona le botshadi, go bolela maaka le dibe tše dingwe e le dilo tše di tlwaelegilego. Lega go le bjalo, kganyogo e matla ya go rata go kgahliša Jehofa e ka fenya tshekamelo le ge e le efe ya go tsoma go amogelwa ke lefase ka go leka go itswakanya le lona. Juda e ile ya se sa amogelwa ke Modimo ka baka la go ekiša ditšhaba tša baagišani tša go se boife Modimo. Ka gona, go e na le go ekiša lefase, anke re beng “baetši ba Modimo,” re hlagoleleng “motho e mofsa, e a bopetšwexo xo etša Modimo xo lokeng le kxethexong ya makxonthe.”​—⁠Ba-Efeso 4:​24; 5:⁠1.

7. Ke bjang re ‘tsomago boikokobetšo’?

⁷ Ntlha ya boraro yeo e boletšwego go Tsefanya 2:⁠3 ke gore ge e ba re nyaka go šireletšwa letšatšing la bogale bja Jehofa, re swanetše go ‘tsoma boikokobetšo.’ Letšatši le lengwe le le lengwe re šoma kgaufsi le banna, basadi le bafsa bao ba sa ikokobetšego le gatee. Go bona, go ba bonolo ke bofokodi. Boipoetšo bo lebelelwa e le bofokodi bjo bogolo kudu. Ba nyaka dilo ka šiši, ke baithati le bo-hlogo-thata, gomme ba dumela gore “ditshwanelo” tša bona ka noši le dilo tšeo di ratwago ke bona di swanetše go amogelwa ka tsela le ge e le efe. E tla ba mo go nyamišago gakaakang ge e ba tše dingwe tša dikgopolo tše bjalo di ka re fetela! Ye ke nako ya go ‘tsoma boikokobetšo.’ Bjang? Ka go ikokobeletša Modimo, ka go amogela keletšo ya gagwe ka boikokobetšo le go itumelelanya le thato ya gagwe.

Ke ka Baka La’ng go thwe “Mohlomongwê” re ka Efošwa?

8. Ke eng seo se bontšhwago ke go dirišwa ga lentšu “mohlomongwê” go Tsefanya 2:⁠3?

⁸ Ela hloko gore Tsefanya 2:⁠3 e re: “Mohlomongwê Le ka efošwa mohla woo wa boxale bya Morêna.” Ke ka baka la’ng go dirišitšwe lentšu “mohlomongwê” ge go be go bolelwa le ‘baikokobetši ba lefase’? Ge e le gabotse, batho bao ba ikokobeditšego ba be ba gatile mogato o nepagetšego, eupša ba be ba sa swanela go ipota. Ba be ba sa hlwa ba fihla mafelelong a tsela ya bona ya bophelo ka potego. Go be go ka direga gore ba bangwe ba bona ba wele sebeng. Go bjalo le ka rena. Jesu o itše: “E a tl’o xo tiišetša xo fihla bofelong, ké yêna a tl’o xo phološwa.” (Mateo 24:​13) Ee, phološo letšatšing la kgalefo ya Jehofa e ithekgile ka go tšwela pele ga rena re dira seo se lokilego mahlong a gagwe. Na bjoo ke boikemišetšo bja gago bjo bo tiilego?

9. Ke megato efe ya go loka yeo e ilego ya gatwa ke Kgoši Josia yo monyenyane?

⁹ Mohlomongwe e le go arabela mantšung a Tsefanya, Kgoši Josia o ile a tutueletšega go ‘tsoma Jehofa.’ Mangwalo a re: “Ka ngwaxa wa seswai wa pušô ya xaxwe, [Josia] à sa le lesoxana [la nywaga e ka bago 16], a thôma xo nyaka [goba, ‘go tsoma,’ New International Version] Morêna Modimo wa Dafida tat’axwe.” (2 Koronika 34:⁠3) Josia gape o ile a tšwela pele a ‘tsoma boikokobetšo,’ ka ge re bala gore: “Ka ngwaxa wa lesome la metšô e mebedi [ge Josia a be a e-⁠na le nywaga e ka bago 20] a thôma xo fsiêla Juda le Jerusalêma ka xo fediša meboto, le dikôkwanê tša Ašera, le diswanthšô. Ba phušola dialetare tša Baali à lebeletše.” (2 Koronika 34:​3, 4) Josia gape o ile a ‘tsoma boikokobetšo,’ ka go dira ka boipoetšo bakeng sa go thabiša Jehofa ka go hlwekiša naga borapeding bja medimo ya diswantšho le mekgwa e mengwe ya bodumedi  bja maaka. Batho ba bangwe ba ikokobeditšego ba swanetše go ba ba ile ba thabela diphetogo tše gakaakang!

10. Go diregile’ng Juda ka 607 B.C.E., eupša ke bomang ba ba ilego ba šireletšwa?

¹⁰ Ba-Juda ba bantši ba ile ba boela go Jehofa nakong ya pušo ya Josia. Lega go le bjalo, ka morago ga lehu la kgoši, ba bantši ba ile ba boela ditseleng tša bona tša kgale​—⁠medirong yeo e sa amogelegego go Modimo ka mo go feletšego. Bjalo ka ge Jehofa a ile a laela, ba-Babele ba ile ba fenya Juda gomme ba fediša motse-mošate wa yona, Jerusalema, ka 607 B.C.E. Lega go le bjalo, go be go sa dutše go e-⁠na le kholofelo. Moporofeta Jeremia, Ebede-meleke wa mo-Ethiopia, banna le basadi ba ntlo ya Jonadaba le ba bangwe ba botegelago Modimo ba ile ba šireletšwa letšatšing leo la kgalefo ya Jehofa.​—⁠Jeremia 35:​18, 19; 39:​11, 12, 15-⁠18.

Manaba a Modimo​—⁠Elang Hloko!

11. Ke ka baka la’ng e le tlhohlo go dula re botegela Modimo lehono, eupša ke eng seo manaba a batho ba Jehofa a swanetšego go se ela hloko?

¹¹ Ge re dutše re letetše letšatši la kgalefo ya Jehofa godimo ga tshepedišo ye e kgopo, re “wêla melekong ya mehuta-huta.” (Jakobo 1:⁠2) Dinageng tše dintši tšeo di ipolelago gore di tšeela tokologo ya borapedi godimo, baruti bao ba nago le tutuetšo ba dirišitše tutuetšo ya bona mebušong ya lefase e le gore e tlaiše batho ba Modimo o šoro. Batho ba baradia ba thomeletša Dihlatse tša Jehofa, ba di bitša “sehlotswana se kotsi.” Modimo o lemoga ditiro tša bona​—⁠gomme tše di ka se ke tša tšwela pele ka ntle le kotlo. Manaba a gagwe a be a tla dira gabotse go naganišiša ka seo se ilego sa diragalela manaba ao a bogologolo a batho ba gagwe a bjalo ka ba-Filisita. Boporofeta bo re: “Gatsa xo tlo tloxwa; Asikaloni e tlo ba marope; Asidodo ba lêlêkwa mosexare o monana; Ekironi xo a tomolwa.” Metse ya ba-Filisita ya Gatsa, Asikaloni, Asidodo le Ekironi e be e tla senywa.​—⁠Tsefanya 2:​4-⁠7.

12. Go diregile’ng ka Filisita, Moaba le Amoni?

¹² Boporofeta bo tšwela pele: “Maroxa a Moaba ke a kwele, le leêpô la ba xa Amoni, xe ba roxa ’thšaba sa-ka, ba ithêta ba nyatša mellwanê.” (Tsefanya 2:⁠8) Ke therešo gore Egipita le Ethiopia di ile tša tlaišwa ke bahlasedi ba ba-Babele. Eupša kahlolo ya Modimo e bile efe malebana le Moaba le Amoni, ditšhaba tšeo di tšwelego go motlogolo wa Aborahama Loto? Jehofa o ile a bolela e sa le pele gore: “Moaba ó tlo dirwa tša Sodoma, ba xa Amoni ba tlo dirwa tša Gomora.” Ka go se swane le bagologolo ba bona ba basadi​—⁠barwedi ba babedi ba Loto, bao ba phologilego phedišo ya Sodoma le Gomora⁠—⁠Moaba le Amoni tšeo di ikgantšhago di be di ka se ke tša phologa dikahlolong tša Modimo. (Tsefanya 2:​9-12; Genesi 19:​16, 23-26, 36-38) Lehono, Filisita e kae le metse ya yona? Le gona go thwe’ng ka Moaba le Amoni tšeo di kilego tša ikgantšha? Nyakišiša ge o ka kgona, gomme o ka se ke wa di hwetša.

13. Ke kutollo efe ya boepi bja marope yeo e ilego ya dirwa kua Ninife?

¹³ Mehleng ya Tsefanya, Mmušo wa Asiria o be o le tlhoreng ya matla a wona. Moepi wa marope Austen Layard, ge a hlalosa karolo e nngwe ya ngwako wa mošate yeo a ilego a e epolla motseng-mošate wa Asiria e lego Ninife, o ngwadile gore: “Disiling . . . di be di arotšwe ka dikarolo tša disekwere tšeo di pentilwego ka matšoba goba diswantšho tša diphoofolo. Tše dingwe di be di kgabišitšwe ka lenaka la tlou, karolo e nngwe le e nngwe e e-⁠na le merumo e mebotse le mekgabišo ya mesehlo. Dikokwane gotee le mahlakore a diphapoši, di ka ba di be di manegilwe goba di tloditšwe ka gauta le silifera; gomme dikota tše sa tlwaelegago tšeo go tšona motsedara e bego e le wo o tšweleletšego, di ile tša dirišetšwa go dira ditlabakelo tša kota.” Lega go le bjalo, go etša ge go boletšwe e sa le pele boporofeteng bja Tsefanya, Asiria e be e tla fedišwa gomme motse-mošate wa yona Ninife, e be e tla ba “felô xa mašope.”​—⁠Tsefanya 2:⁠13.

14. Boporofeta bja Tsefanya bo ile bja phethagatšwa bjang Ninife?

¹⁴ Ninife e matla e ile ya senywa nywaga e 15 feela ka morago ga ge Tsefanya a boletše boporofeta bjo, ngwako wa yona wa bogoši wa phušolwa wa dirwa lešope. Ee, motse wola o bego o ikgantšha o ile wa senywa ka mo go feletšego.  Bogolo bja tshenyo bo boletšwe e sa le pele ka mo go kwagalago ka mantšu a: “Le marebiši le dinoko di tlo lala dihloxong tša dikôkwanê [tše di welego] tša xôna; makxotló a lla diphaong, direpoding xwa dula maxukubu.” (Tsefanya 2:​14, 15) Meago ya Ninife ya maemo a godimo e be e tla swanelwa feela ke go ba bodulo bja dinoko le marebiši. Ditarateng tša motse go ka se hlwe go kwagala mašata a bagwebi, megoo ya mašole le dikopelo tša baperisita. Ditseleng tšeo di kilego tša dula di tletše batho, go tlo kwewa feela lentšu le le opelago ka poifo lefasetereng, mohlomongwe e le koša ya go kuruetša ya nonyana goba modumo wa phefo. Eka manaba ka moka a Modimo a ka fedišwa ka tsela e swanago!

15. Re ka ithuta eng go seo se diragaletšego Filisita, Moaba, Amoni le Asiria?

¹⁵ Re ka ithuta eng go seo se diragaletšego Filisita, Moaba, Amoni le Asiria? Re ithuta se: Bjalo ka bahlanka ba Jehofa, ga go selo se re swanetšego go se boifa go tšwa manabeng a rena. Modimo o bona seo se dirwago ke bao ba ganetšago batho ba gagwe. Jehofa o ile a gata mogato malebana le manaba a gagwe a nakong e fetilego, gomme dikahlolo tša gagwe di tla tlišwa godimo ga lefase ka moka le le agilwego lehono. Lega go le bjalo, go tla ba le baphologi​—⁠‘lešaba le legolo la ditšhaba ka moka.’ (Kutollo 7:⁠9) O ka ba gare ga bona​—⁠ge feela o tšwela pele go tsoma Jehofa, o tsoma toko le go tsoma boikokobetšo.

Joo go Bafoši Bao ba Nago le Lenyatšo!

16. Boporofeta bja Tsefanya bo itše’ng mabapi le dikgošana tša Juda le baetapele ba bodumedi, gomme ke ka baka la’ng mantšu a a swanela Bojakane?

¹⁶ Boporofeta bja Tsefanya bo lebiša tlhokomelo gape go Juda le Jerusalema. Tsefanya 3:​1, 2 e re: “Joo! Motse wa bonganga le dithšila le sehloxo! O xana xe o botšwa; xa o dumele xo kxalengwa; o lesa xo bôʹta Morêna; xa o batamele wa tla xo Modimo wa wona.” Go nyamiša gakaakang gore maiteko a Jehofa a go laya setšhaba  sa gagwe a ile a tšeišwa phefo! Se sebe ka kgonthe e be e le sehlogo sa dikgošana, bakgomana le baahlodi. Tsefanya o ile a nyatša go hloka dihlong ga baetapele ba bodumedi ka gore: “Baboni ba xôna ké baratha-rathi, ké banna ba mamênêmênê; bô-mpha-modimo ba bôná ba xoboša Ntlo-kxêthwa, ’me ba senya thutô.” (Tsefanya 3:​3, 4) Mantšu ao a swanela gakaakang boemo bja baporofeta le baperisita ba Bojakane lehono! Ka lenyatšo, ba tlošitše leina la Modimo diphetolelong tša bona tša Beibele gomme ba rutile dithuto tša bodumedi tše di emelago gampe Yo ba ipolelago gore ba a mo rapela.

17. Go sa šetšwe ge e ba batho ba theetša goba go se bjalo, ke ka baka la’ng re swanetše go tšwela pele re tsebatša ditaba tše dibotse?

¹⁷ Jehofa ka go naganela o ile a lemoša batho ba ba gagwe ba bogologolo mabapi le mogato wo a bego a le kgaufsi le go o gata. O ile a romela bahlanka ba gagwe ba baporofeta​—⁠gare ga ba bangwe e be e le Tsefanya le Jeremia​—⁠go kgothaletša setšhaba go sokologa. Ee, “Morêna . . . xa a dire se se sa lokaxo; molaô wa xaxwe ó o tšweletša seeding ka mehla è sa le bosasa, xa a hlaetše.” Karabelo e bile efe? Tsefanya o itše: “Fêla, yo mobe xa a tsebe hlong.” (Tsefanya 3:⁠5) Temošo e swanago e a goeletšwa mo nakong ye. Ge e ba o le mogoeledi wa ditaba tše dibotse, o tšea karolo modirong wo wa go lemoša. Tšwela pele o goeletša ditaba tše dibotse ka ntle le go kgaotša! Go sa šetšwe ge e ba batho ba theetša goba go se bjalo, bodiredi bja gago bo a atlega go ya ka pono ya Modimo ge feela o bo phetha ka potego; ga se wa swanela go ba le dihlong ge o dira modiro wa Modimo ka phišego.

18. Tsefanya 3:⁠6 e tla phethagatšwa bjang?

¹⁸ Go phethwa ga kahlolo ya Modimo go ka se lekanyetšwe feela go fedišweng ga Bojakane. Jehofa o katološa kahlolo ya gagwe go akaretša ditšhaba ka moka: “Tšê dingwê dithšaba ke di fedišitše, xwa phušolwa metse ya bôna ya dibô, mebila ya wêla kxwahlana, xwa hlôkwa mofeti. Metse ya bôná e hwile.” (Tsefanya 3:⁠6) Mantšu a ke a botegago kudu moo Jehofa a bolelago ka phedišo bjalo ka ge eka e šetše e diregile. Go diragetše’ng ka metse ya Filisita, Moaba le Amoni? Le gona go thwe’ng ka mošate wa Asiria, Ninife? Go senywa ga yona go dira e le mohlala wa temošo go ditšhaba lehono. Modimo ga a kwerwe.

Tšwelang Pele le Tsoma Jehofa

19. Ke dipotšišo dife tše di šišinyago kgopolo tšeo re ka di botšišago?

¹⁹ Mehleng ya Tsefanya, kgalefo ya Modimo e ile ya tšhollelwa godimo ga bao ka bokgopo ‘ba phegelelago go befiša mediro ya bona ka moka.’ (Tsefanya 3:⁠7) Se swanago se tlo direga mehleng ya rena. Na o bona bohlatse bja gore letšatši la kgalefo ya Jehofa le kgaufsi? Na o tšwela pele go ‘tsoma Jehofa’ ka go bala Lentšu la gagwe ka mehla​—⁠letšatši le letšatši? Na o ‘tsoma toko’ ka go phela bophelo bjo bo hlwekilego boitshwarong ka go dumelelana le ditekanyetšo tša Modimo? Le gona na o ‘tsoma boikokobetšo’ ka go bontšha boikokobetšo, boemo bja kgopolo bja go ikokobeletša Modimo le ditokišetšo tša gagwe bakeng sa phološo?

20. Ke dipotšišo dife tšeo re tlago go di ahla-ahla sehlogong sa mafelelo sa lelokelelo le leo le lego mabapi le boporofeta bja Tsefanya?

²⁰ Ge e ba ka potego re tšwela pele go tsoma Jehofa, toko le boikokobetšo, re ka letela go thabela ditšhegofatšo tše di humilego ga bjale​—⁠ee, gaešita le ‘mehleng ye ya bofelo’ e lekago tumelo. (2 Timotheo 3:​1-⁠5; Diema 10:​22) Eupša, mohlomongwe re ka botšiša gore, ‘Ke ka ditsela dife re šegofatšwago bjalo ka bahlanka ba Jehofa ba mehleng yeno, gomme ke ditšhegofatšo dife tša nakong e tlago tšeo boporofeta bja Tsefanya bo di beago ka pele ga bao ba tla šireletšwago letšatšing la bogale bja Jehofa leo le batamelago ka lebelo?’

O be o tla Araba Bjang?

• Batho ba ‘tsoma Jehofa’ bjang?

• Ke eng seo se akaretšwago go ‘tsomeng toko’?

• Re ka ‘tsoma boikokobetšo’ bjang?

• Ke ka baka la’ng re swanetše go tšwela pele re tsoma Jehofa, toko le boikokobetšo?

[Dipotšišo tša Thuto]

[Seswantšho go letlakala 18]

Na o tsoma Jehofa ka thuto ya Beibele le ka thapelo e tšwago pelong?

[Seswantšho go letlakala 21]

Ka gobane le tšwela pele go tsoma Jehofa, lešaba le legolo le tla phologa letšatši la kgalefo ya gagwe