“Lentšu la Jehofa la Tšwela Pele le Gola”
“Lentšu la Jehofa la Tšwela Pele le Gola”
“Ó roma ditaêlô tš’axwe tša tla lefaseng; ’me Lentšu la xaxwe le sepeleša ka lebelô.”—PSALME 147:15.
1, 2. Ke kabelo efe yeo Jesu a ilego a e nea barutiwa ba gagwe, gomme e be e akaretša eng?
BJO bongwe bja boporofeto bjo bogolo kudu ka Beibeleng bo hwetšwa go Ditiro 1:8. Pejana ga ge a ka rotogela legodimong, Jesu o ile a botša balatedi ba gagwe ba botegago gore: “Lena Le tlo fiwa matla xe Môya-mokxêthwa ò theoxêla xo lena, la tlo ba dihlatse tša-ka . . . xo fihla maxomong a lefase.” Se se be se tla itlhatsela e le mošomo o mogolo gakaakang!
2 Go tsebatša lentšu la Modimo lefaseng ka bophara go swanetše go ba go ile gwa bonagala e le kabelo e fetšago matla go barutiwa ba mmalwa bao ba ilego ba e hwetša. Ela hloko seo se bego se akaretšwa. Ba be ba tla swanela go thuša batho go kwešiša ditaba tše dibotse tša Mmušo wa Modimo. (Mateo 24:14) Go hlatsela Jesu gape go be go nyaka go abelana dithuto tša gagwe tše matla le ba bangwe le go hlalosa tema ya gagwe morerong wa Jehofa. Go oketša moo, mošomo o be o akaretša go dira batho barutiwa le go ba kolobetša. Le gona se se be se swanetše go dirwa lefaseng ka bophara!—Mateo 28:19, 20.
3. Jesu o ile a kgonthišetša balatedi ba gagwe ka eng, gomme ba ile ba arabela bjang modirong wo ba bego ba o neilwe?
3 Lega go le bjalo, Jesu o ile a kgonthišetša balatedi ba gagwe gore moya o mokgethwa o be o tla ba le bona go phetheng modiro wo a ba neilego wona. Ka gona, go sa šetšwe bogolo bja kabelo le maiteko a go se hwe matwa le a šoro a baganetši a go ba dira gore ba homole, barutiwa ba pele ba Jesu ba ile ba dira ka katlego seo a bego a se laetše. Se ke selo seo se diragetšego e le ka kgonthe seo se ka se kego sa ganwa.
4. Lerato la Modimo le ile la bontšhwa bjang thomong ya go bolela le go ruta ba bangwe?
4 Lesolo la lefase ka bophara la go bolela le go ruta e be e le pontšho ya lerato la Modimo go bao ba bego ba sa mo tsebe. Le ba neile sebaka sa go batamela kgaufsi le Jehofa le go hwetša tebalelo ya dibe. (Ditiro 26:18) Thomo ya go bolela le go ruta gape e bontšhitše lerato la Modimo bakeng sa bao ba tsebatšago molaetša, ka ge e be e ba dumelela go bontšha boineelo bja bona go Jehofa le go bontšha lerato la bona go magagabo bona. (Mateo 22:37-39) Moapostola Paulo o be a tšeela bodiredi bja Bokriste godimo kudu moo a ilego a ba a re ke “lehumô.”—2 Ba-Korinthe 4:7.
5. (a) Ke kae moo re hwetšago histori e ka botwago kudu ya Bakriste ba pele, gomme ke kgolo efe yeo go hlaloswago ka yona moo? (b) Ke ka baka la’ng puku ya Ditiro e le ya bohlokwa go bahlanka ba Modimo lehono?
5 Histori yeo e ka botwago kudu ya modiro wa boboledi wa Bakriste ba pele e hwetšwa ka pukung e buduletšwego ya Ditiro, yeo e ngwadilwego ke morutiwa Luka. Ke pego ya kgolo e makatšago le ya lebelo. Kgolo ye ya tsebo ya go tseba Lentšu la Modimo e re gopotša Psalme 147:15, yeo e rego: “[Jehofa] ó roma ditaêlô tš’axwe tša tla lefaseng; ’me Lentšu la xaxwe le sepeleša ka lebelô.” Pego ya Bakriste ba pele, bao ba ilego ba newa matla ke moya o mokgethwa ke e thabišago le ya bohlokwa kudu go rena lehono. Dihlatse tša Jehofa di swaregile modirong o swanago wa go bolela le go dira barutiwa, eupša e le ka tekanyo e kgolo kudu. Gape re lebeletšana le mathata a swanago le ao Bakriste ba lekgolong la pele la nywaga ba ilego ba lebeletšana le ona. Ge re ela hloko kamoo Jehofa a šegofaditšego le go matlafatša Bakriste ba pele, tumelo ya rena thekgong ya gagwe e a matlafatšwa.
Kgolo Palong ya Barutiwa
6. Ke polelwana efe mabapi le go gola yeo e tšwelelago ka makga a mararo ka pukung ya Ditiro, gomme e šupa eng?
6 Tsela e nngwe ya go hlahloba phethagalo ya Ditiro 1:8 ke ya go ela hloko polelo e rego “lentšu la Jehofa la tšwela pele le gola,” e lego polelwana yeo e tšwelelago e fapa-fapana ganyenyane, ka makga a mararo feela ka Beibeleng gomme ka moka ga ona e le ao a hwetšwago ka pukung ya Ditiro. (Ditiro 6:7, NW; 12:24, NW; 19:20, PK) Polelwana, “lentšu la Jehofa,” goba “lentšu la Modimo,” mo ditemaneng tše e šupa ditaba tše dibotse—molaetša o šišinyago wa therešo ya Modimo, molaetša o phelago le o matla wo o fetošitšego maphelo a bao ba o amogetšego.—Ba-Hebere 4:12.
7. Kgolo ya lentšu la Modimo e tswalanywa le eng go Ditiro 6:7, gomme go diragetše eng ka letšatši la Pentekoste ya 33 C.E.?
7 Tšhupetšo ya mathomo yeo e lego mabapi le go gola ga lentšu la Modimo e tšwelela go Ditiro 6:7 (PK). Moo re bala gore: “Gomme lentšu la Modimo la tšwelela pele [“le gola,” NW], gomme palo ya barutiwa ya ntšifala ka gogolo Jerusalema; le gona lešaba le legolo la baperesita ba amogela tumelo.” Mo kgolo e tswalanywa le koketšego palong ya barutiwa. Pejana, ka letšatši la Pentekoste ya 33 C.E., moya o mokgethwa wa Modimo o ile wa tšhollelwa godimo ga barutiwa ba 120 bao ba bego ba bokane ka phapošing ya ka godimo. Ke moka moapostola Petro o ile a nea polelo e šišinyago, gomme go bao ba bego ba theeditše, ba 3 000 e ile ya ba badumedi ka lona tšatši leo. Go swanetše go ba go bile le leema-ema le lekaakang ge batho ba dikete ba e-ya letamong goba matamong a Jerusalema le go e dikologa bakeng sa go kolobetšwa leineng la Jesu, e lego monna yo a bego a kokotetšwe koteng bjalo ka sesenyi matšatši a 50 pejana!—Ditiro 2:41.
8. Palo ya barutiwa e ile ya oketšega bjang nywageng e latetšego Pentekoste ya 33 C.E.?
8 Ee, seo e be e fo ba mathomo. Maiteko a tšwelago pele a baetapele ba bodumedi ba ba-Juda a go leka go šwalalanya modiro wa boboledi e bile a lefeela. Bakeng sa go gakantšha baetapele bao, “Morêna ka mehla a eketša ba ba phološwaxo [go barutiwa].” (Ditiro 2:47) Go se go ye kae, “palô ya banna ya ba dikete tše thlano.” Ka morago ga moo, “ba ba dumêlaxo ba fêla ba ata, ba kôpanywa le Morêna, ya ba lešaba le lentši la banna le basadi.” (Ditiro 4:4; 5:14) Re bala mabapi le lebaka le lengwe la nako ka morago gore: “Gomme bjalo phuthego ya na ya ba le khutšo Judea ka moka le Galilea le Samaria, ya fela e agišwa e sepela poifong ya Morena, gomme e atišwa ka taelo ya Moya o mokgethwa.” (Ditiro 9:31, PK) Nywaga e itšego ka morago, mohlomongwe mo e ka bago ka 58 C.E., go ile gwa bolelwa ka ‘ba ba kgodilwego ba dikete tše ntši.’ (Ditiro 21:20) Ka nako yeo, gape go be go na le badumedi ba bantši ba ba-Ntle.
9. O be o ka hlalosa bjang Bakriste ba pele?
9 Kgolo ye ya palo kudu-kudu e be e tlišwa ke basokologi ba bafsa. Bodumedi e be e le bjo bofsa—eupša e be e le bjo mafolofolo. Go e na le go ba ditho tša kereke tše di phuthilego matsogo tše di sa dirego selo, barutiwa ba be ba ineetše ka mo go feletšego go Jehofa le Lentšung la gagwe, ka dinako tše dingwe e le bao ba ithutilego therešo go bao ba ilego ba tlaišwa o šoro. (Ditiro 16:23, 26-33) Bao ba ilego ba amogela Bokriste ba dirile bjalo ka baka la ge ba ile ba dula fase ba naganišiša ka phetho yeo. (Ba-Roma 12:1, NW) Ba be ba rutilwe ditsela tša Modimo; therešo e be e le ka menaganong ya bona le ka dipelong. (Ba-Hebere 8:10, 11) Ba be ba ikemišeditše go hwela seo ba bego ba se dumela.—Ditiro 7:51-60.
10. Bakriste ba pele ba ile ba amogela boikarabelo bofe, gomme ke go swana gofe mo re go hwetšago lehono?
10 Bao ba amogetšego thuto ya Bokriste ba be ba lemoga boikarabelo bja bona bja go abelana therešo le ba bangwe. Se se be se tlaleletša ka go lebanya kgolong ya dipalo. Seithuti se sengwe sa Beibele se itše: “Go bolela ka tumelo go be go sa lebelelwe e le tokelo e kgethegilego ya moebangedi yo a fišegago kudu goba yo a kgethilwego semmušo. Boebangedi e be e le tokelo le mošomo wa setho se sengwe le se sengwe sa Kereke. . . . Go katanela ga Bakriste ka moka go ya go fihlelela batho mo ba go dirago ka go ithatela go neile mokgatlo matla ga e sa le go tloga mathomong.” O ile a ngwala ka go tšwela pele gore: “Boebangedi e be e le wona matla a Bakriste ba pele.” Go bjalo le ka Bakriste ba kgonthe lehono.
Kgolo Palong ya Dinaga
11. Ke kgolo ya mohuta ofe yeo e hlaloswago go Ditiro 12:24, gomme e diragetše bjang?
11 Tšhupetšo ya bobedi ya go gola ga lentšu la Modimo e hwetšwa go Ditiro 12:24 (NW) yeo e rego: “Lentšu la Jehofa la tšwela pele le gola le phatlalala.” Mo polelwana e tswalanywa le kgolo palong ya dinaga. Go sa šetšwe kganetšo ya mmušo, mošomo o tšwetše pele go atlega. Moya o mokgethwa o ile wa tšhollwa la mathomo kua Jerusalema, gomme go tloga moo lentšu le ile la phatlalala ka lebelo. Tlaišo kua Jerusalema e ile ya gašanyetša barutiwa ditikologong tše di lego Juda le Samaria ka moka. Mafelelo e bile afe? “Ba ba xašantšwexo ba na ba sepela le naxa, ba bolêla Lentšu la Ebangedi.” (Ditiro 8:1, 4) Filipi o ile a hlahlwa gore nee bohlatse go monna yoo ka morago ga ge a kolobeditšwe, a ilego a iša molaetša Ethiopia. (Ditiro 8:26-28, 38, 39) Kapejana therešo e ile ya tsema medu kua Lida, Molaleng wa Sarona le Jope. (Ditiro 9:35, 42) Ka morago, moapostola Paulo o ile a sepela dikhilomithara tše dikete lewatleng le nageng, a hloma diphuthego dinageng tše ntši tša Mediterranean. Moapostola Petro o ile a ya Babele. (1 Petro 5:13) Ka nywaga e 30 ka morago ga go tšhollwa ga moya o mokgethwa ka Pentekoste, Paulo o ngwadile gore ditaba tše dibotse di ‘anegetšwe babopja bohle ba tlase ga legodimo’ mohlomongwe a šupa go lefase leo le bego le tsebja ka nako yeo.—Ba-Kolose 1:23.
12. Baganetši ba Bokriste ba ile ba dumela bjang gore lentšu la Modimo le gola le e-ya ka dinaga?
12 Gaešita le baganetši ba Bokriste ba ile ba dumela gore lentšu la Modimo le be le tsemile medu Mmušong ka moka wa Roma. Ka mohlala, Ditiro 17:6 e bolela gore kua Thesalonika, ka leboa la Gerika baganetši ba ile ba goa ka gore: “Batho bá, ba xo ferekanya mafase ka moka, le mono ba tlile.” Go feta moo, mathomong a lekgolo la bobedi la nywaga, Pliny yo Monyenyane o ile a ngwalela Mmušiši wa Roma Trajan a le Bithynia mabapi le Bokriste. O ile a ngongorega ka gore: “Ga se bja lekanyetšwa feela metseng e megolo, eupša bo feteditše tutuetšo ya bjona e mpe le metsaneng le nageng ya kgaufsi.”
13. Ke ka tsela efe kgolo palong ya dinaga e bontšhitšego lerato la Modimo bakeng sa batho?
13 Kgolo ye ya palo ya dinaga e be e le pontšho ya lerato le le tseneletšego la Jehofa bakeng sa batho ba ba ka phološwago. Ge Petro a be a bona moya o mokgethwa o ipontšha go Koronelio wa ba-Ntle o itše: “Ka kxonthe, ke lemoxa xore Modimo xa a bebe motho. Anthe dithšabeng ka moka ó kxahlwa ke ba ba mmoifaxo, xe ba dira tše di lokilexo.” (Ditiro 10:34, 35) Ee, ditaba tše dibotse e be e le molaetša bakeng sa batho ka moka e bile e sa dutše e le wona, gomme go gola ga lentšu la Modimo le e-ya ka dinaga go neile batho kae le kae sebaka sa go arabela leratong la Modimo. Lekgolong le la bo-21 la nywaga, lentšu la Modimo le phatlalaletše e le ka kgonthe dikarolong ka moka tša lefase.
Kgolo e Fentšego
14. Ke kgolo ya mohuta ofe yeo e hlaloswago go Ditiro 19:20, gomme lentšu la Modimo le fentše eng?
14 Tšhupetšo ya boraro ya kgolo ya lentšu la Modimo e tšwelela go Ditiro 19:20 (PK): “Lentšu la Morena la na la gola ka matla a makao, gomme la fenya.” Lentšu la Segerika sa mathomo leo le fetoletšwego e le “fenya” le na le kgopolo ya “go diriša matla.” Ditemana tše di tlago pele ga ye di anega gore ba bantši kua Efeso e ile ya ba badumedi, gomme ba bantši ba bao ba bego ba diriša bonoge ba ile ba tšhuma dipuku tša bona ka pele ga batho ka moka. Ka gona, lentšu la Modimo le ile la fenya ditumelo tša maaka tša bodumedi. Ditaba tše dibotse gape di ile tša fenya mapheko a mangwe a bjalo ka tlaišo. Go be go se na selo seo se ka di thibelago. Go se re hwetša gape go swana mo go kgahlišago le Bokriste bja therešo mehleng ya rena.
15. (a) Ke eng seo radihistori yo mongwe wa Beibele a se ngwadilego mabapi le Bakriste ba pele? (b) Barutiwa ba be ba tumiša mang bakeng sa katlego ya bona?
15 Baapostola le Bakriste ba bangwe ba pele ba ile ba tsebatša lentšu la Modimo ka phišego. Mabapi le bona, radihistori yo mongwe wa Beibele o itše: “Ge batho ba rata go bolela ka Morena wa bona, ga ba hloke ditsela tša go dira bjalo. Ka kgonthe, selo seo se hlohleletšago banna le basadi ba ke sona se re kgahlišago kudu go feta mekgwa ya bona ya go dira seo.” Go dutše go le bjalo, Bakriste bao ba pele ba be ba lemoga gore katlego ya bodiredi bja bona e be e se ya ithekga ka maiteko a bona a nnoši. Ba be ba romilwe ke Modimo go tšwela pele ka modiro wa bona, gomme ba be ba thekgwa ke Modimo gore ba o phethe. Kgolo ya moya e tšwa go Modimo. Moapostola Paulo o ile a dumela se lengwalong la gagwe le le yago phuthegong ya Korinthe. O ngwadile gore: “Nna ke byetše; Apôllô ó nošeditše; xomme Modimo ke Yêna a medišitšexo. Rena re badirišani ba Modimo.”—1 Ba-Korinthe 3:6, 9.
Moya o Mokgethwa o a Šoma
16. Ke eng seo se bontšhago gore moya o mokgethwa o matlafaditše barutiwa gore ba bolele ka sebete?
16 Gopola gore Jesu o ile a kgonthišetša barutiwa ba gagwe gore moya o mokgethwa o be o tla kgatha tema kgolong ya go gola ga lentšu la Modimo gomme moya o mokgethwa o be o tla matlafatša barutiwa modirong wa bona wa boboledi. (Ditiro 1:8) Se se diregile bjang? Go se go ye kae ka morago ga ge moya o mokgethwa o tšholletšwe godimo ga barutiwa ka Pentekoste, Petro le Johane ba ile ba bitšwa gore ba tle ba bolele le lekgotla la Sanhedrine la ba-Juda, kgoro e phagamego kudu ya naga, yeo baahlodi ba yona ba ilego ba rwala boikarabelo bja go bolawa ga Jesu Kriste. Na baapostola ba be ba tla thothomela ka poifo pele ga seboka se se bjalo se segolo le sa batho ba manaba? Le gatee-tee! Moya o mokgethwa o ile wa matlafatša Petro le Johane go bolela ka sebete se e lego gore baganetši ba bona ba ile ba makala, gomme “ba tseba xe e le ba ba bexo ba na le Jesu.” (Ditiro 4:8, 13) Moya o mokgethwa gape o ile wa dira gore Stefano a nee bohlatse ka sebete go Sanhedrine. (Ditiro 6:12; 7:55, 56) Pejana, moya o mokgethwa o ile wa tutuetša barutiwa go bolela ka sebete. Luka o bega gore: “Ya re xe ba feditše xo rapêla, felô mo ba bexo ba phuthexetše xôna xwa šišinyêxa; ka moka ba tlala Môya o mokxêthwa, ba bolêla Lentšu la Modimo ka mafolofolo.”—Ditiro 4:31.
17. Ke ka ditsela dife tše dingwe moo moya o mokgethwa o thušitšego barutiwa bodireding bja bona?
17 Jehofa, ka moya wa gagwe o mokgethwa o matla, gotee le Jesu yo a tsošitšwego, ba etile pele modiro wa boboledi. (Johane 14:28; 15:26) Ge moya o be o tšhollelwa go Koronelio, ba leloko la gagwe le bagwera ba gagwe ba kgaufsi, moapostola Petro o ile a lemoga gore ba-Ntle ba sa bollago ba ka swanelegela go kolobetšwa leineng la Jesu Kriste. (Ditiro 10:24, 44-48) Ka morago, moya o ile wa kgatha tema e bohlokwa tabeng ya go kgetha Baranaba le Saulo (moapostola Paulo) bakeng sa modiro wa boromiwa le go ba hlahla moo ba swanetšego go ya le moo ba sa swanelago go ya. (Ditiro 13:2, 4; 16:6, 7) O ile wa hlahla mogato wa go dira diphetho wa baapostola le banna ba bagolo kua Jerusalema. (Ditiro 15:23, 28, 29) Moya o mokgethwa o ile wa hlahla gape go kgethwa ga balebeledi ka phuthegong ya Bokriste.—Ditiro 20:28.
18. Bakriste ba pele ba ile ba bontšha bjang lerato?
18 Go oketša moo, moya o mokgethwa o ile wa iponagatša gape go Bakriste ka bobona, o tšweletša dika tša Modimo tše bjalo ka lerato. (Ba-Galatia 5:22, 23) Lerato le tutueditše barutiwa go abelana dilo. Ka mohlala, ka morago ga Pentekoste ya 33 C.E., sekhwama sa bohle se ile sa hlongwa bakeng sa go hlokomela dinyakwa tša nama tša barutiwa Jerusalema. Pego ya Beibele e re: “Mo xo bôná xo be xo se mohloki, ka xe bohle ba bexo ba na le naxa xoba ngwakô, ba di rekiša, ba tliša thekô ya thoto ye ba e rekišitšexo. Ba tla ba e bea fase pele xa baapostola, xomme motho a abêlwa ka mo a bexo a hlôka.” (Ditiro 4:34, 35) Lerato le ga se la fo bontšhwa feela go badumedi-gotee eupša gape le go ba bangwe, bobedi ka go abelana ditaba tše dibotse le ka ditiro tše dingwe tša botho. (Ditiro 28:8, 9) Jesu o itše lerato la boikgafo le tla swaya balatedi ba gagwe. (Johane 13:34, 35) Ka kgonthe, seka se bohlokwa sa lerato se gogetše batho go Modimo gomme sa tlaleletša kgolong lekgolong la pele la nywaga bjalo ka ge se dira bjalo le lehono.—Mateo 5:14, 16.
19. (a) Ke ka ditsela dife tše tharo moo lentšu la Jehofa le ilego la gola lekgolong la pele la ngwaga? (b) Re tla hlahloba eng sehlogong se se latelago?
19 Ka kakaretšo, polelwana “moya o mokgethwa” e tšwelela ka makga a 41 ka pukung ya Ditiro. Ka kgonthe, kgolo ya kgonthe ya Bokriste lekgolong la pele la nywaga e be e tswalana kgaufsi le matla le tlhahlo ya moya o mokgethwa. Palo ya barutiwa e ile ya oketšega, lentšu la Modimo le ile la phatlalala tikologong e kgolo, gomme la fenya madumedi le difilosofi tša mehleng yeo. Kgolo ye ya lekgolo la pele la nywaga ke e swanago le modiro wa Dihlatse tša Jehofa lehono. Sehlogong se se latelago re tla hlahloba go gola mo go swanago mo gogolo ga lentšu la Modimo mehleng yeno.
Na o a Gopola?
• Barutiwa ba pele ba ile ba oketšega bjang ka palo?
• Ke ka tsela efe lentšu la Modimo le ilego la phatlalala dinageng?
• Lentšu la Modimo le ile la fenya bjang lekgolong la pele la nywaga?
• Ke tema efe yeo moya o mokgethwa o e kgathilego kgolong ya lentšu la Modimo?
[Dipotšišo tša Thuto]
[Seswantšho go letlakala 12]
Filipi o ile a bolela go mo-Ethiopia, a phatlalatša ditaba tše dibotse a e-ya ka dinaga
[Seswantšho go letlakala 13]
Moya o mokgethwa o ile wa hlahla baapostola le banna ba bagolo Jerusalema
[Mothopo wa Seswantšho go letlakala 10]
Upper right corner: Reproduction of the City of Jerusalem at the time of the Second Temple - located on the grounds of the Holyland Hotel, Jerusalem