‘Ka Bohlale re tla Atelwa ke Matšatši’

KE MANG yo a ka ganago gore bohlale ke bja bohlokwa ge go tliwa tabeng ya go lebeletšana le mathata a bophelo? Bohlale bja kgonthe ke bokgoni bja go diriša tsebo le kwešišo ka mo go nepagetšego. Ke lelatodi la bošilo, botlaela le bogafsi. Ka gona, Mangwalo a re kgothaletša go hwetša bohlale. (Diema 4:7) Ge e le gabotse, puku ya Beibele ya Diema e ngwaletšwe kudu-kudu go nea bohlale le tayo. Mantšu a yona a mathomo a balega ka gore: “Diêma tša Salomo morwa wa Dafida kxoši ya Isiraele. Ké tša xo tseba bohlale le thutô, tša xo hlatha dipolêlô tša thlaoloxanyô.”​—Diema 1:​1, 2.

Anke re ele hloko dithuto tša motheo tša dikgaolo tše sego kae tša mathomo tša Diema. Bjalo ka tate yo lerato yo a kgothatšago morwa wa gagwe, Salomo o opeletša babadi ba gagwe go amogela tayo le go ela hloko bohlale. (Dikgaolo 1 le 2) O re bontšha kamoo re ka hlagolelago tswalano ya kgaufsi le Jehofa le kamoo re ka dišago dipelo tša rena. (Dikgaolo 3 le 4) Re kgothaletšwa go dula re hlwekile boitshwarong. (Dikgaolo 5 le 6) Ee, sa bohlokwa go rena ke go utollwa ga megato yeo motho yo a gobogilego boitshwarong a šomago ka yona. (Kgaolo 7) Le gona go mothofatšwa ga bohlale ke mo go ipiletšago gakaakang go motho yo mongwe le yo mongwe! (Kgaolo 8) Pele ga ge a tšwela pele ka diema tše kopana ka setee ka setee dikgaolong tša ka morago, Kgoši Salomo o nea kakaretšo e tutuetšago ya seo a šetšego a se ahla-ahlile go fihla ga bjale.​—Kgaolo 9.

‘Tlang, le je Bogobe Bja-ka le nwe Beine Ya-ka’

Mafelelo a karolo ya mathomo ya Diema ga e fo ba feela kakaretšo yeo e hlalosago keletšo e boletšwego nakong e fetilego. Go e na le moo, e newa e le papišo e kgahlišago le e botse, yeo e tutueletšago mmadi go phegelela bohlale.

Kgaolo ya bo-9 ya puku ya Beibele ya Diema e thoma ka mantšu a: “Bohlale bo axile ntlo ya byôna; bo betlile ’kôkwanê tša byôna tše di šupaxo.” (Diema 9:1) Seithuti se sengwe se šišinya gore lentšu ‘dikokwane tše šupago,’ ke “sešupo sa ngwako o mogolo o agilwego go dikologa jarata, sebopego sa wona se thekgilwe ka dikokwane tše tharo ka lehlakoreng le lengwe le le lengwe gomme e nngwe e le bogareng bja lehlakore leo le lebanego le lefelo le le ahlamego mo e lego matseno.” Go sa šetšwe gore phetolelo ye ke therešo goba go se bjalo, bohlale bja kgonthe bo agile ntlo e tiilego bakeng sa go amogela baeng ba bantši.

Selo se sengwe le se sengwe se lokile bakeng sa go dira monyanya. Nama gotee le beine di gona. Bohlale bo neile tlhokomelo ya motho ka noši bakeng sa go lokiša dijo le go beakanya tafola. “Bo hlabile dihlabya tša bjona, bja fotla morara wa bjona, gomme bo lokišitše tafola ya bjona.” (Diema 9:​2, PK) Dijo tša tshedimošo ya moya tšeo di nyakago go hlahlobišišwa ka kelohloko di gona tafoleng ye ya seswantšhetšo.​—Jesaya 55:​1, 2.

Ke bomang bao ba laletšwago monyanyeng wo o lokišitšwego ke bohlale bja kgonthe? “Bya roma dimatlane, tša laletša batho di le diokamong, tša re: Yo e lexo wa lešilo, a a fapoxêlê mono! Ba-hlôka-thlaloxanyô ba thwe: Tlang Le jeng boxôbê bya ka, le nweng morara wo ke o fótlilexo. Lahlang bošilo Le phelê, Le tšee ka tsela ya tsebô.”​—Diema 9:​3-6.

Bohlale bo romile bahlanka ba bjona go yo laletša. Ba ile mafelong a batho bohle moo ba  ka kgonago go bitša palo e kgolo ya batho. Ka moka ba laleditšwe​—bao ba ‘hlokago tlhaologanyo,’ goba bao ba hlokago kwešišo, gotee le bao ba se nago phihlelo. (Diema 9:4) Gomme ba newa kholofelo ya bophelo. Bohlale bjo bo lego ka Lentšung la Modimo, go akaretša bjo bo lego ka pukung ya Diema, bo hwetšagala e le ka kgonthe mo e ka bago go yo mongwe le yo mongwe. Lehono, bjalo ka batseta ba bohlale bja kgonthe, Dihlatse tša Jehofa di swaregile ka go laletša batho kae le kae moo ba hwetšagalago gona go ithuta Beibele. Go monya tsebo ye ka kgonthe go ka lebiša bophelong bjo bo sa felego.​—Johane 17:3.

Bakriste ba swanetše go amogela tayo ya bohlale ka boikokobetšo. Se ke sa therešo ka mo go kgethegilego ka bafsa le bao ba sa tšwago go thoma go ithuta ka Jehofa. Ka baka la phihlelo e lekanyeditšwego ditseleng tša Modimo, ba ka ‘hloka tlhaologanyo.’ Ga se gore maikemišetšo a bona ka moka ke a mabe, eupša go nyaka nako le boiteko go tliša pelo boemong bjo bo kgahlišago Jehofa Modimo e le ka kgonthe. Se se nyaka go dumelelanya dikgopolo, dikganyogo, maikwelo le dipakane le seo Modimo a se amogelago. Ke ga bohlokwa gakaakang gore ba “llêlê lebese la Lentšu lé le sa forexo.”​—1 Petro 2:2.

Ge e le gabotse, na ka moka ga rena ga se ra swanela go ya ka kua ga “mathômô a thutô”? Ka kgonthe re swanetše go hlagolela kgahlego ‘madibeng a diphiri tša Modimo’ le go fepega dijong tše tiilego tšeo e lego tša batho ba ba godilego. (Ba-Hebere 5:​12–6:1; 1 Ba-Korinthe 2:​10) “Molaki e a bôtêxaxo yo bohlale,” yo Jesu Kriste a mo okametšego ka go lebanya, ka mafolofolo o nea dijo tša moya ka nako bakeng sa bohle. (Mateo 24:​45-47) Anke re ketekeng tafoleng ya bohlale ka go ithuta Lentšu la Modimo ka mafolofolo le dipuku tše di theilwego Beibeleng tšeo di newago ke sehlopha sa molaki.

“Mokweri se mo Kxalê”

Dithuto tša bohlale gape di akaretša phošollo le kgalemelo. Sebopego se sa bohlale ga se amogelwe ke bohle. Lega go le bjalo, mafelelo a karolo ya mathomo a puku ya Diema a hupere temošo e rego: “Mo-kxala-mokweri ó ôba mašapa, mo-sôla-sehlôlá ó ôba dihlong. Mokweri se mo kxalê, a se tlo Xo hlôya.”​—Diema 9:​7, 8a.

Mokweri o godiša sekgopi le lehloyo go yo a lekago go mo thuša go lokiša tsela ya gagwe. Motho yo mobe ga a na tebogo bakeng sa mohola wa kgalemelo. Ke ga bošilo gakaakang go leka go ruta therešo e botse ya Lentšu la Modimo go motho yo a hloilego therešo goba yo a nyakago feela go fo e kwera! Ge moapostola Paulo a be a dira boboledi kua Antiokia, o ile a gahlana le sehlopha sa ba-Juda bao ba bego ba sa rate therešo. Ba ile ba leka go mo akaretša ngangišanong ka go mo ganetša ka mokgwa wa maroga, eupša Paulo o ile a fo re: “Byale xomme xe Le phêma [lentšu la Modimo], la itira ba xo se lokêle bophelô byo bo sa felexo, xôna tsebang: Re ya xo bantlê.”​—Ditiro 13:​45, 46.

Ge re dutše re katanela go fihlelela ba dipelo tše ikokobeditšego ka ditaba tše dibotse tša Mmušo, anke re eleng hloko gore re se ke ra akaretšwa diphenkgišanong le dingangišanong le bakweri. Kriste Jesu o ile a laela barutiwa ba gagwe gore: “E re xe Le tsêna lapeng, Le dumedišê ba xôna. Xomme xe lapa leo le swanetše, xôna moláô wa lena o tlo le tlêla; fêla, xe le s’a swanêla, xôna moláô wa lena o tlo boêla xo lena. Xe motho a sa Le amoxele, a xana xo kwa le dipolêlô tša lena, Le tloxê  lapeng leo, le xe e le motseng woo, Le hlohlorê le lerole la ’naong tša lena.”​—Mateo 10:​12-14.

Karabelo ya motho yo bohlale kgalemelong e fapane le ya mokweri. Salomo o re: “O kxalê yo bohlale, a tlê a Xo ratê. Ruta yo bohlale a tšwêlêlê pele bohlaleng.” (Diema 9:8b, 9a) Motho yo bohlale o tseba gore “xa xo thabiše xe motho à sa laiwa, xo byalo ka e ke ké xo hlokofatšwa; fêla, ka moraxo xo tšweletša seenywa sa tokô le leaxô xo bao ba tlwaetšwaxo xo laiwa.” (Ba-Hebere 12:​11) Gaešita le ge keletšo e ka bonala e le bohloko, ke ka baka la’ng re swanetše go dika-dika ge e ba go e amogela go tla re dira ba bohlale?

Kgoši e bohlale e tšwela pele ka gore: “Ruta moloki a ekeletšwê tsebô.” (Diema 9:9b) Ga go na motho yo a lego bohlale kudu goba yo a godilego kudu go ka tšwela pele a ithuta. Ke mo go thabišago gakaakang go bona gaešita le bao ba lego botšofading ba amogela therešo gomme ba ineela go Jehofa! Anke le rena re katanele go boloka go rata go ithuta le go boloka monagano o le mafolofolo.

‘O tlo Ekeletšwa Nywaga ya go Phela’

A gatelela ntlha e kgolo ya thuto e ahla-ahlwago, Salomo o akaretša selo sa bohlokwa se se nyakegago bakeng sa bohlale. O ngwala gore: “Mathômô a bohlale ké xo boifa Morêna; thlaloxanyô ké xo tseba Yêna Mokxêthwa.” (Diema 9:​10) Go ka se be le bohlale bja Modimo ka ntle le tlhompho ya borapedi bakeng sa Modimo wa therešo. Motho a ka ba le monagano wo o hlahleletšwego gabotse ka tsebo, eupša ge e ba a hloka poifo ya go boifa Jehofa, o tla palelwa ke go diriša tsebo yeo ka tsela yeo e tumišago Mmopi. A ka ba a dira diphetho tše fošagetšego ditabeng tše di tsebjago e le ka kgonthe, a itira gore a bonagale e le lešilo. Go feta moo, tsebo ya Jehofa, Mokgethwa, e bohlokwa bakeng sa go hwetša kwešišo, seka se se lemogegago sa bohlale.

Bohlale bo na le seenywa sefe? (Diema 8:​12-21, 35) Kgoši ya Isiraele e re: “Ka nna O tlo atêlwa ke matšatši, wa okeletšwa nywaxa ya xo phela.” (Diema 9:​11) Botelele bja matšatši le nywaga ya bophelo ke mafelelo a go tlwaelana le bohlale. Ee, “bohlale bo phediša mong wa byôna.”​—Mmoledi 7:12.

Go katana ka matla bakeng sa go hwetša bohlale ke boikarabelo bja rena bja motho ka noši. Bakeng sa go gatelela ntlha ye, Salomo o re: “Xe O hlalefa, O a ithsetša; xe O le mokweri, O rwala molato O nnoši.” (Diema 9:​12) Yo bohlale o holwa ke bohlale bja gagwe, gomme mokweri o tla solwa ka go tlaišega ga gagwe. Ka kgonthe, re buna seo re se bjalago. Ka gona, anke re ‘sekegele bohlale tsebe.’​—Diema 2:2.

“Mosadi wa Setlatla ó na le Mašata”

E le go bontšha phapano, se se latelago Salomo o re: “Mosadi wa setlatla ó na le mašata; ké lešilo, xa a tsebe selô. O dula mojakô wa ngwakô wa xaxwe, e ke ké madulô a boxoši mo motseng. O bitša bafeti ba tsela, ba ba swerexo tsela ya xo loka. Yo lešilo, a a fapoxêlê moo.”​—Diema 9:​13-16a.

Botlaela bo swantšhwa le mosadi wa mašata, wa go se kgalemege le wa go se šetše. Le yena ka mo go swanago o agile ntlo. Gomme o iphile mošomo wa go bitša mang le mang yo a se nago phihlelo. Ka gona ba ba fetago ka tsela ba na le kgetho. Na ba tla amogela taletšo ya bohlale goba ya botlaela?

“Xo Tsefa Meetse a Bohodu”

Bobedi bohlale le botlaela di laletša batheetši go ‘fapogela mo.’ Lega go le bjalo, kgopelo ke e fapanego. Bohlale bo laletša batho monyanyeng wa beine, nama le bogobe. Tsela yeo bošilo bo gogelago ka yona e re gopotša ka ditsela tša mosadi yo a se nago boitshwaro. Salomo o re: “A se naxo moxopolô, a a mo kwê a re: Xo tsefa meetse a bohodu; selewa-thopeng se a natefa.”​—Diema 9:​16b, 17.

Go e na le beine e tswakilwego, “mosadi wa setlatla” o nea meetse a bohodu. (Diema  9:​13) Ka Mangwalong, go thabela dikopano tša botona le botshadi le mosadi yo a rategago go swantšhwa le go nwa meetse a lapološago. (Diema 5:​15-17) Ka gona, meetse a utswitšwego a swantšhwa le dikopano tša botona le botshadi tše di gobogilego tše di dirwago ka sephiring. Meetse a bjalo a dirwa gore a bonagale a le bose​—a le kaone go phala beine​—ka gobane a utswitšwe e bile a na le kgopolo ya go phologa go swarwa. Bogobe bjo bo jelwago ka sephiring bo newa sebopego sa go ba bjo bose kudu go feta bogobe le nama tša bohlale ka gobane bo hwetšwa ka go se botege. Go lebelela seo se ganetšwago le sephiri e le tše kgahlišago ke leswao la bošilo.

Ge taletšo ya bohlale e akaretša kholofetšo ya bophelo, mosadi wa lešilo ga a bolele ka mafelelo a go latela ditsela tša gagwe. Eupša Salomo o lemoša ka gore: “Xo tlo ya e a sa tsebexo xe moo xò na le ba ba hwilexo, xe malalediwa ’axwe à le sekoting sa bahu.” (Diema 9:​18) Seithuti se sengwe se ngwadile gore “ntlo ya mosadi wa Setlatla ga se legae eupša ke lebitla le legolo. Ge o tsena ka gare ga yona, o ka se tšwe o phela.” Go latela mokgwa wa bophelo o sa hlwekago ga se ga bohlale; ke go ikepela lebitla.

Jesu Kriste o itše: “Tsênang ka kxôrô e pitlaxanexo; xobane kxôrô e išaxo tahlexong ké pêtlêkê, le tsela ye e yaxo xôna e phatlaletše; ’me ba ba tsênaxo ka yôna ké ba bantši. Xobane kxôrô e išaxo bophelong e pitlaxane; le tsela ye e yaxo xôna ké e thsêsê; ’me ba ba e bônaxo xa ba nene.” (Mateo 7:​13, 14) Anke ka mehla re iphepe tafoleng ya bohlale gomme re be gare ga bao ba lego tseleng e išago bophelong.

[Seswantšho go letlakala 31]

Motho yo bohlale o amogela phošollo

[Seswantšho go letlakala 31]

Go hwetša bohlale ke boikarabelo bja motho ka noši