O ka Boloka Bjang Pono e Leka-lekanego ka Tšhelete?

Go rata tšhelete le go kganyoga dithoto ga se dilo tše difsa; le gona ga se gore Beibele ga e bolele selo ka tšona bjalo ka ge eka ke dilo tša morago bjale. Ke tša kgale kudu. Modimo o ile a laela ba-Isiraele Molaong gore: “O se kê wa duma ntlo ya wa xeno . . . le tšohle tše e lexo tša wa xeno.”​—Ekisodo 20:17.

GO RATA tšhelete le dithoto go be go tlwaelegile mehleng ya Jesu. Ela hloko pego ye ya poledišano ya Jesu le lesogana leo le bego le “ruile ka kudu.” “Jesu xe a mo kwa à r’yalo, a re: O sa hlaêlêlwa ke se tee. Ka moka tše O naxo le tšôna di rekišê O abelê bahloki; ké mo O tl’o xo ba le lehumô lexodimong; ’me O tlè O ntatêlê. Monna eo xe a e-kwa Jesu a r’yalo, a nyama; ka xobane ó be a ruile ka kudu.”​—Luka 18:​18-23.

Pono e Nepagetšego ka Tšhelete

Lega go le bjalo, e tla ba mo go fošagetšego go phetha ka gore Beibele e sola tšhelete ka boyona goba mešomo e mengwe ya yona ya motheo. Beibele e bontšha gore tšhelete e nea tšhireletšo ya kgonthe malebana le bodiidi le mathata a sepedišanago le bjona, e dira batho gore ba kgone go hwetša dinyakwa tša bona. Kgoši Salomo o ngwadile gore: “Gobane bohlale ke tšhireletšo, tšhelete le yona ke tšhireletšo.” E bile: “Menyanya e dirwa gore go thabje, gomme beine e thabiša ba ba phelago, gomme tšhelete e ba tlišetša tšohle.”​—Mmoledi 7:​12, PK; 10:​19, PK.

Go diriša tšhelete ka mo go swanetšego go amogelwa ke Modimo. Ka mohlala, Jesu o itše: “Itirêleng baxwêra ka mamona [“mahumo,” NW] o sa lokaxo.” (Luka 16:9) Se se akaretša go neela bakeng sa go tšwetša pele borapedi bja therešo bja Modimo, ka gobane ka ntle le pelaelo re tsoma gore Modimo e be Mogwera wa rena. Salomo ka noši ge a latela mohlala wa tatagwe, Dafida, o ile a neela ka tšhelete e ntši kudu le ka dilo tše dintši kudu tša bohlokwa bakeng sa go agwa ga tempele ya Jehofa. Taelo e nngwe ya Bokriste ke go thuša ka dilo tše di bonagalago go bao ba di hlokago. Moapostola Paulo o itše: “Bakxêthwa xe ba hlôka Le ba kwêlê bohloko.” O okeditše ka gore: “Xo sétša baeti e bê mokxwa wa lena.” (Ba-Roma 12:​13) Se gantši se akaretša go diriša tšhelete. Lega go le bjalo, go thwe’ng ka go rata tšhelete?

‘Go Rata Mahumo’

Paulo o ile a ahla-ahla taba ya “lerato la tšhelete” ka mo go tseneletšego​—goba ka go lebanya, ‘go rata mahumo’​—ge a be a ngwalela ngwanabo yo monyenyane wa Mokriste-gotee le yena Timotheo. Keletšo ya Paulo e ka hwetšwa go 1 Timotheo 6:​6-19. (Bapiša le NW.) O ile a bolela ka “lerato la tšhelete” e le karolo ya taba ya gagwe e nabilego yeo a e ahla-ahlago mabapi le dilo tše di bonagalago. Re dira gabotse go ithuta ka kelohloko dipolelo tša Paulo tše di buduletšwego mabapi le tsela yeo lekoko la mehleng yeno le gatelelago bohlokwa bjo bogolo tšheleteng. Tlhahlobo e bjalo ke e holago e le ka kgonthe ka gobane e utolla sephiri sa gore ke bjang re ka ‘fihlelelago bjo e lego bophelo bja kgonthe.’

Paulo o lemoša ka gore: “[Lerato la tšhelete, NW] ké wôna modu wa bobe ka moka; xomme ba bangwê ba xo kêkêla xo tšôna ba aroxile tumêlô ba ikôbêla mehlakô e mentši.” (1 Timotheo 6:​10) Temana ye ga e re tšhelete ka boyona ke e  mpe​—le gona ga go lengwalo le ge e le lefe leo le bolelago bjalo. Le gona moapostola ga a re tšhelete ke sebaki sa motheo sa “bobe” goba gore tšhelete ke sebaki sa motheo sa bothata bjo bongwe le bjo bongwe. Go e na le moo, go rata tšhelete e ka ba sebaki​—gaešita le ge e se sebaki se nnoši—​sa mehuta ka moka ya “bobe.”

Itiše Malebana le Megabaru

Taba ya gore tšhelete ka boyona ga e solwe ka Mangwalong ga se ya swanela go fokodiša temošo ya Paulo. Bakriste bao ba thomago go rata tšhelete ba kotsing ya mehuta ka moka ya mathata, ao bjo bogolo bja ona e lego bja go aroga tumelong. Therešo ye e gatelelwa ke seo Paulo a se boditšego Bakriste kua Kolose gore: “Bolayang-xê tše dithong tša lena e lexo tša lefase, e lexo . . . kxanyoxô e mpe, le mexabaru e lexo xo dirêla modimo o šele.” (Ba-Kolose 3:5) Ke bjang kganyogo, megabaru goba “lerato la tšhelete” le ka balelwago go borapedi bja medimo e šele? Na se se bolela gore ke mo go fošagetšego go tsoma ntlo e kgolwanyane, koloi e mpsha goba mošomo o lefago kudu? Aowa, ga go selo le se tee sa dilo tše seo e lego se sebe ka bosona. Potšišo ke gore: Ke boemo bja mohuta mang bja pelo bjo bo dirago gore motho a nyake se sengwe sa dilo tše, gomme na e tloga e le tšeo di nyakegago e le ka kgonthe?

Phapano magareng ga kganyogo e tlwaelegilego le megabaru e ka swantšhwa le phapano magareng ga mollo o monyenyane wa fase wo go apewago ka wona le mollo wa hlaga. Kganyogo e botse le e swanetšego e ka ba e thušago. E re tutueletša go šoma le go ba bao ba tšweletšago. Diema 16:​26 e re: “Pelo ya modiri e dirêla mong’a yôna; e xapeletšwa ke moxôlô.” Eupša megabaru e kotsi e bile e a senya. Ke kganyogo yeo e sa laolegego.

Go laola go kganyoga ga rena tšhelete ke bothata bjo bogolo. Na tšhelete yeo re e kgoboketšago goba dilo tše di bonagalago tšeo re di nyakago di tla dira e le makgoba a dinyakwa tša rena goba na dinyakwa tša rena e tla ba makgoba a tšhelete? Ke ka baka leo Paulo a rego go ba “wa mexabaru . . . [go bolela go] dirêla medimo e šele.” (Ba-Efeso 5:5) Go ba le megabaru bakeng sa selo sa kgonthe go bolela go ineela go sona​—ge e le gabotse, re se dira mong wa rena, modimo wa rena le selo seo re se hlankelago. Ka mo go fapanego, Modimo o gatelela gore: “Ke se kê ka bôna Ò na le medimo e šele.”​—Ekisodo 20:3.

Go ba ga rena le megabaru gape go bontšha gore ga re bote gore Modimo o tla phethagatša kholofetšo ya gagwe ya go nea seo re se nyakago. (Mateo 6:​33) Ka gona, megabaru e tlaleletša go hlanogeleng Modimo. Gape ka kgopolo ye, ke go “dirêla medimo e šele.” Ga go makatše ge Paulo a ile a lemoša ka mo go kwagalago gakaakaa malebana le yona!

Jesu gape o neile keletšo e lebanyago malebana le megabaru. O re laetše gore re ele hloko malebana le go tsoma selo seo re se nago sona ka gore: “Phafoxang, Le ilê mexabaru; xobane bophelô bya motho xa bo tšwe lehumong le xo tše a di ruilexo.” (Luka 12:​15) Go ya ka molaetša wo le papišo ya Jesu e latetšego, megabaru e theilwe tumelong ya bošilo ya gore selo sa bohlokwa bophelong ke gore motho o na le mo gontši gakaakang. E ka ba tšhelete, maemo, matla goba dilo tše di swanago le tšeo. Go a kgonega go ba le megabaru ka selo le ge e le sefe seo se ka hwetšwago. Re ka nagana gore go ba le selo seo go tla re dira gore re kgotsofale. Eupša go ya ka Beibele le phihlelo ya motho, ke Modimo feela yo a ka kgonago​—gomme o tla kgona​—go kgotsofatša dinyakwa tša rena tša kgonthe bjalo ka ge Jesu a ile a botša balatedi ba gagwe.​—Luka 12:​22-31.

Lekoko la lehono leo le swaregilego e bile le sekametše go rekeng le go rekišeng dithoto tšeo di nyakwago ke bareki le tšwa pele tabeng ya go fehla maikwelo a megabaru. Ba tutueditšwe ka ditsela tše di sa lemogegego eupša e le tše matla, ba bantši ba dumela gore selo le ge e le sefe seo ba nago le sona ga se sa lekana. Ba nyaka dilo tše oketšegilego, tše dikgolo le tše kaone. Gaešita le ge re ka se ke ra holofela go fetoša lefase leo le re dikologilego, re ka ganetšana bjang le teko ye?

Kgotsofalo ge e Bapišwa le Megabaru

Paulo o nea selo se se fapanego le megabaru, e lego kgotsofalo. O re: “Ké xôna, xe re na le dijô le diaparô, a re kxolweng ke tšôna.” (1 Timotheo 6:8) Tlhaloso ye ya sohle seo re se nyakago e le ka kgonthe​—“dijô le diaparô”​—e ka kwagala e le e nolofaditšwego kudu goba e le go hloka tsebo. Batho ba bantši ba tlošwa bodutu ke mananeo a thelebišene moo babogedi ba etelago  batho bao ba tumilego bao ba dulago magaeng a mabai-bai. Ye ga se tsela ya go hwetša kgotsofalo.

Go ba gona, bahlanka ba Modimo ga go nyakege gore ba phele bodiiding bjo ba ipakelago bjona. (Diema 30:​8, 9) Lega go le bjalo, Paulo o re gopotša ka seo bodiidi ge e le gabotse e lego sona: go hloka dijo, diaparo le bodulo bjo bo lekanego bakeng sa go tšwela pele o phela o na le mo o dulago. Ka lehlakoreng le lengwe, ge e ba re e-na le dilo tšeo, re na le motheo wa kgotsofalo.

Na Paulo a ka ba a rerešitše mabapi le tlhaloso e bjalo ya kgotsofalo? Na go tloga go kgonega e le ka kgonthe go kgotsofatšwa ke dinyakwa tša motheo feela​—dijo, diaparo le bodulo? Paulo o swanetše go tseba. O ile a iponela ka noši bohumi le ditokelo tša maemo a phagamego setšhabeng sa ba-Juda le sa badudi ba ba-Roma. (Ditiro 22:​28; 23:6; Ba-Filipi 3:5) Paulo gape o ile a tlaišwa ke mathata a šoro medirong ya gagwe ya boromiwa. (2 Ba-Korinthe 11:​23-28) Go ona ka moka o ile a ithuta sephiri seo se mo thušitšego go boloka kgotsofalo. E be e le eng?

“Ke Ithutile Sephiri”

Paulo o ile a hlalosa ka go le lengwe la mangwalo a gagwe gore: “Bobôtlana ke a bo tseba; le motlalô ke a o tseba. Ke tlwaetše tšohle, [ke ithutile sephiri sa, NW] xo hora le xo kwa tlala; e ka ba xo tlalêlwa ke dilô, e ka ba xo di hlôka.” (Ba-Filipi 4:​12) Paulo o kwagala a kgodišegile, a e-na le kholofelo! Go tla ba bonolo go nagana gore bophelo bja gagwe e be e le bjo bo kgahlišago ge a be a ngwala mantšu a eupša ga go bjalo. O be a le kgolegong kua Roma!​—Ba-Filipi 1:​12-14.

Ge o naganišišitše ka therešo yeo, temana ye e fetišetša molaetša o matla tabeng ya go kgotsofala e sego feela ka dilo tše di bonagalago eupša gape le ka maemo. Go huma kudu goba go diila kudu go ka hlohla dilo tša rena tšeo di tlago pele bophelong. Paulo o boletše ka methopo ya moya yeo e dirilego gore a kgone go kgotsofala go sa šetšwe maemo a dilo tše di bonagalago ka gore: “Ke kxôna tšohle ka Eo a mphaxo matla, Yêna [Modimo].” (Ba-Filipi 4:​13) Go e na le go ithekga ka dithoto tša gagwe, tše dintši goba tše sego kae, goba ka maemo a gagwe a mabotse goba a mabe, Paulo o ile a lebelela go Modimo bakeng sa go kgotsofatša dinyakwa tša gagwe. Seo se feleleditše ka kgotsofalo.

Mohlala wa Paulo e be e le wa bohlokwa ka mo go kgethegilego go Timotheo. Moapostola o kgothaleditše lesogana leo gore le phegelele mokgwa wa bophelo woo o beago boineelo go Modimo le tswalano ya kgaufsi le Modimo pele ga mahumo. Paulo o itše: “Xomme wene motho wa Modimo, thšaba dilô tšeo; O phêxêlêlê tokô, le borapedi, le tumêlô le leratô, le kxôtlêlêlô, le bonôlô.” (1 Timotheo 6:​11) Mantšu ao a ka be a be a lebišitšwe go Timotheo, eupša a šoma go motho le ge e le mang yo a nyakago go tumiša Modimo le go ba le bophelo bja lethabo e le ka kgonthe.

Timotheo o be a swanetše go hlokomela megabaru go swana le Mokriste le ge e le ofe yo mongwe. Go bonagala go be go e-na le badumedi ba ba humilego phuthegong ya Efeso, moo a bego a le gona ge Paulo a be a mo ngwalela.  (1 Timotheo 1:3) Paulo o ile a tsena lefelong le le atlegago la tša kgwebo ka ditaba tše dibotse tša Kriste, a sokolla ba bantši. Ka ntle le pelaelo, bontši bja ba e be e le bahumi bjalo ka ge go le bjalo ka ba bangwe ka phuthegong ya Bokriste lehono.

Ka gona, kudu-kudu go ya ka thuto yeo e lego go 1 Timotheo 6:​6-10, potšišo ke e rego: Ke eng seo batho ba nago le tšhelete e ntši kudu ba swanetšego go se dira e le gore ba tle ba tumiše Modimo? Paulo o re ba swanetše go thoma ka go hlahloba boemo bja bona bja kgopolo. Tšhelete e na le tshekamelo ya go tšweletša maikwelo a go ikgotsofatša. Paulo o re: “Bahumi ba mehleng ya byale ba laêlê O re ba se ikxodišê, ba se holofêlê lehumô la xo tla le xo tloxa; ba holofêlê Modimo e a phelaxo; e a re faxo tšohle xore di re natêfêlê.” (1 Timotheo 6:​17) Bahumi ba swanetše go ithuta go lebelela ka kua ga tšhelete ya bona; ba swanetše go lebelela go Modimo yo e lego mothopo wa mathomo wa mahumo le ge e le afe.

Eupša boemo bja kgopolo ke seripa feela sa tharollo ya go fihlelela katlego. Mafelelong, Bakriste bao ba humilego ba swanelwa ke go diriša mahumo a bona ka mo go nepagetšego. Paulo o eletša ka gore: ‘Humang mediro e bolo, le rate go nea, le abele ba bangwe.’​—1 Timotheo 6:18.

“Bophelo bja Kgonthe”

Morero o mogolo wa keletšo ya Paulo ke gore re swanetše go ikgopotša ka bohlokwa bjo bo swanago bja dilo tše di bonagalago. Lentšu la Modimo le re: “Mohumi ó re sebô ké lehumo, ó re ké morakô o moxolo.” (Diema 18:​11) Ee, tšhireletšo yeo mahumo a ka e neago mafelelong e fo ba e akanywago gomme ge e le gabotse ke ya bofora. Ke phošo go thea maphelo a rena go ona go e na le go hwetša go amogelwa ke Modimo.

Go se kgonthišege ga mahumo a dilo tše di bonagalago go dira gore go lebiša kholofelo ya rena go ona e be go lekela hlogong kudu. Kholofelo ya kgonthe e swanetše go thewa selong se itšego seo se tiilego, sa mohola le seo se swarelelago. Kholofelo ya Bakriste e theilwe go Mmopi wa rena, Jehofa Modimo, le kholofetšong ya gagwe ya bophelo bjo bo sa felego. Le ge e le therešo gore tšhelete e ka se ke ya reka lethabo, gape ke therešo kudu gore tšhelete e ka se ke ya reka phologo. Ke tumelo ya rena go Modimo feela e ka re neago kholofelo e bjalo.

Ka gona, go sa šetšwe gore re humile goba re a diila, anke re phegeleleng tsela ya bophelo yeo e tla re dirago gore re “ruele Modimong.” (Luka 12:​21) Ga go selo seo se lego bohlokwa go feta boemo bja go amogelwa ke Mmopi. Maiteko ka moka ao a dirwago a go bo boloka a tlaleletša go ‘go ithuela ga rena, e lego motheo o mobotse bakeng sa bokamoso, gore re kgomarele ka go tia bophelo bja kgonthe.’​—1 Timotheo 6:​19, NW.

[Seswantšho go letlakala 7]

Paulo o ile a ithuta sephiri sa kgotsofalo

[Diswantšho go letlakala 8]

Re ka thaba le go kgotsofala ka seo re nago le sona