Na go na le Bophelo ka Morago ga Lehu?

NNYWAGENG e 3 500 e fetilego, mopatriareka Jobo o ile a botšiša gore: “A motho e kabe e re xe a hwile, a bušê a phelê”? (Jobo 14:​14) Potšišo ye e tlabile batho ka nywaga e dikete. Go theoša le mehla, batho setšhabeng se sengwe le se sengwe ba ile ba naganišiša ka taba ye gomme ba tšweletša dithuto tše di fapa-fapanego.

Bontši bja bao e lego Bakriste ka leina feela ba dumela go legodimo le dihele. Ka lehlakoreng le lengwe, ma-Hindu a dumela go go tswalwa gape ka mmele o mongwe. Ge a bolela ka pono ya Mamoseleme, Emir Muawiyah, mothuši lefelong la bodumedi la Bomoseleme o re: “Re dumela gore go tla ba le letšatši la kahlolo ka morago ga lehu leo ka lona o tlago go ya pele ga Modimo, Allah, e lego seo se tlago go fo swana le ge o tsena ka kgorong ya tsheko.” Go ya ka tumelo ya Bomoseleme, ka morago ga moo Allah o tla seka-seka tsela ya bophelo ya yo mongwe le yo mongwe gomme a mo romela paradeiseng goba mollong wa dihele.

Kua Sri Lanka, bobedi ma-Buddha le Makatholika a tlogela mejako ya ona le mafasetere a butšwe ka mo go feletšego ge go na le lehu ka magaeng a ona. Go tšhungwa lebone la makhura, gomme lekase le bewa gore maoto a mohu a lebelele mojakong wa ka pele. Ba dumela gore megato ye e nolofatša go tšwa ga moya wa mohu.

Go ya ka Ronald M. Berndt wa Yunibesithi ya ka Bodikela bja Australia, ma-Australia a Setlogo a dumela gore “batho ba na le moya o ka se senywego.” Ditšhaba tše dingwe tša ma-Afrika di dumela gore ka morago ga lehu batho ba tlwaelegilego ba fetoga dipoko, mola e le gore batho ba tumilego ba fetoga badimo bao ba tlago go hlompšha le go rapelwa e le baetapele ba sa bonagalego ba setšhaba.

Dinageng tše dingwe, ditumelo mabapi le boemo bja bahu ke motswako wa setšo sa lefelong leo le Bokriste bja leina feela. Ka mohlala, gare ga Makatholika le Maprotestanta a mantši a Afrika Bodikela, ke mo go tlwaelegilego go khupetša diipone ge go na le motho yo a hwilego e le gore go se be le yo a ka lebelelago go tšona gomme a bona moya wa motho yo a hwilego.

Ka kgonthe, go na le dikarabo tše di fapa-fapanego tšeo batho ba di neago potšišong e rego, ‘Go direga’ng go rena ge re e-hwa?’ Lega go le bjalo, kgopolo e nngwe ya motheo ke gore: Selo se sengwe ka gare ga motho ga se hwe gomme se phologa lehu. Batho ba bangwe ba dumela gore “selo se sengwe” seo ke moya. Ka mohlala, dikarolong tše dingwe tša Afrika le Asia le go phuleletša dikarolong tša Pacific tša Polynesia, Melanesia le Micronesia, ba bantši ba dumela gore moya ga o hwe.

Na go na le moya mothong yo a phelago? Na moya o tšwa mmeleng e le ka kgonthe ge motho a e-hwa? Ge e ba go le bjalo, go direga’ng go wona? Gomme go na le kholofelo efe ka bahu? Dipotšišo tše ga se tša swanela go hlokomologwa. Go sa šetšwe setlogo sa gago sa setšo goba sa bodumedi, lehu ke selo seo re swanetše go lebeletšana le sona. Ka gona, ditaba di go kgoma kudu o le motho ka noši. Re go kgothaletša go lebeledišiša taba ye.