Holwa ke Mekgwa ya Gago

MONNA o dutše motseng wa Athene ka nywaga e 12. Letšatši le lengwe le le lengwe, o sepela ka tsela e tee ge a e-ya gae a e-tšwa mošomong. Ke moka a hudugela motseng o mongwe ka ntle ga toropo. Letšatši le lengwe ka morago ga mošomo, o ile a ya gae. Ke feela ka morago ga gore a ikhwetše a le tikologong ya gagwe ya kgale moo a ilego a lemoga gore o tšere tsela e šele. Ka mokgwa wa tlwaelo, o ile a ikhwetša a le legaeng la gagwe la kgale!

Ga go makatše ge ka dinako tše dingwe mokgwa wo wa tlwaelo o bitšwa setlwaedi, tutuetšo yeo e kgomago bophelo bja rena ka ditsela tše matla. Ka kgopolo ye, mekgwa e ka swantšhwa le mollo. Mollo e ka ba seetša seo se thabelwago lefsifsing, gomme o ka ruthetša mebele ya rena gomme le go ruthetša dijo tša rena. Lega go le bjalo, mollo gape e ka ba lenaba le lešoro kudu leo le fedišago maphelo le dithoto. Se se swanago ke sa therešo ka mekgwa. Ge e hlagoletšwe gabotse, ke e holago kudu. Eupša gape e ka ba e senyago.

 Tabeng ya monna yo a boletšwego mathomong, mokgwa wa tlwaelo o ile wa dira gore a lahlegelwe ke nako a kgakgetšwe pitlaganong ya dinamelwa motseng o mogolo. Ge go tliwa dilong tše bohlokwa kudu, mekgwa e ka re putsa ka katlego goba ya re lebiša masetla-pelong. Ela hloko mehlala e sego kae ya kgonthe e hwetšwago ka Beibeleng yeo e bontšhago kamoo mekgwa e ka thušago goba ya šitiša tirelo ya rena go Modimo le tswalano ya rena le yena.

Mehlala ya Beibele ya Mekgwa e Mebotse le e Mebe

Noage, Jobo le Daniele ka moka ba ile ba šegofatšwa ka tswalano ya kgaufsi le Modimo. Beibele e ba reta “ka xo loka xa bôná.” (Hesekiele 14:​14) Ka mo go lego molaleng, tsela ya bophelo ya banna ba ba bararo ka moka e ile ya bontšha gore ba hlagoletše mekgwa e mebotse.

Noage o ile a botšwa gore a age areka, sekepe sa botelele bja go feta lepatlelo la kgwele ya maoto le sa bophagamo bja go feta moago wa mabato a mahlano. Modiro o bjalo o mogolo o ka be o ile wa tšhoša moagi le ge e le ofe wa dikepe wa mehleng yeo ya bogologolo. Noage le ditho tša lapa la gagwe tše šupago ba ile ba aga areka ka ntle le thušo ya didirišwa tša sebjale-bjale. Go oketša moo, Noage o ile a tšwela pele a bolela bathong ba mehleng ya gagwe. Re ka kgodišega gore o be a bile a hlokomela dinyakwa tša lapa la gagwe tša nama le tša moya. (2 Petro 2:5) Bakeng sa go phetha tše ka moka, Noage o be a swanetše go ba a be a e-na le mekgwa e mebotse ya go šoma. Go feta moo, Noage o ile a begwa ka historing ya Beibele bjalo ka “wa xo sepela à na le Modimo. . . . Noaxe a napa a dira ka mo Morêna a mo laetšexo ka xôna.” (Genesi 6:​9, 22; 7:5) Ka ge a ile a bolelwa a se na “bosodi” ka Beibeleng, o swanetše go ba a ile a tšwela pele go sepela le Modimo ka morago ga Meetse-fula gaešita le ka morago ga ge borabele malebana le Jehofa bo tsogile kua Babele. Ka kgonthe, Noage o ile a tšwela pele a sepela le Modimo go fihla lehung la gagwe a e-na le nywaga e 950.​—Genesi 9:29.

Mekgwa e mebotse ya Jobo e thušitše go mo dira monna “e a se naxo bosodi, wa xo loka.” (Jobo 1:​1, 8; 2:3) Ka tlwaelo o ile a dira e le moperisita wa lapa ka go neela dihlabelo bakeng sa bana ba gagwe ka morago ga monyanya o mongwe le o mongwe wa bona, bakeng sa ge e ba “ba sentše ba fapana le Modimo dipelong tša bôná.​—Ké tšôna tše Jobo a bexo a fêla a di dira.” (Jobo 1:5, mongwalo o sekamego ke wa rena.) Lapeng la Jobo, mekgwa yeo e bego e dikologile borapedi bja Jehofa ka ntle le pelaelo e be e le selo se segolo.

Daniele o hlanketše Jehofa “ka mehla” bophelong bja gagwe bjo botelele. (Daniele 6:​17, 20) Daniele o be a e-na le mekgwa efe e mebotse ya moya? Gare ga dilo tše dingwe, o be a rapela Jehofa ka mehla. Go sa šetšwe molao wa mmušo malebana le mokgwa wo, “mó [Daniele] a bexo a e-ya ka mehla xararo, a khunama a rapêla Modimo wa xaxwe, a mo leboxa. Le byalo a dira ka mokxwa woo wa ka mehla.” (Daniele 6:​11, mongwalo o sekamego ke wa rena.) O be a ka se kgaotše mokgwa wa gagwe wa go rapela Modimo gaešita le ge seo se be se itlhatsela go ba seo se beago bophelo kotsing. Ga go na pelaelo gore mokgwa wo o matlafaditše Daniele tseleng ya gagwe ya bophelo e sa tlwaelegago go Modimo. Go bonala Daniele le yena a be a e-na le mokgwa o mobotse wa go ithuta le go naganišiša ka mo go tseneletšego ka dikholofetšo tše di kgahlišago tša Modimo. (Jeremia 25:​11, 12; Daniele 9:2) Mekgwa ye e mebotse ka ntle le pelaelo e mo thušitše go kgotlelela go fihla bofelong, ka potego a kitima lebelo la bophelo go fihla mafelelong.

Ka mo go fapanego, Dina o ile a lebeletšana le mafelelo a kotsi ka baka la mokgwa wa gagwe o mobe. O “be a [fela, NW] a e-tšwa a êtêla basetsana ba naxa yeo,” bao e bego e se barapedi ba Jehofa. (Genesi 34:1) Mokgwa wo o bego o bonala o sa gobatše o ile wa lebiša masetla-pelong. Sa pele, o ile a senywa ke Sikeme, lesogana leo le lebelelwago  e le “mokxômana e moxolo motseng wa tat’axwe.” Ke moka, ka go itefeletša dikgaetšedi tša gagwe tše pedi di ile tša bolaya banna ka moka motseng. A mafelelo a šoro gakaakang!​—Genesi 34:​19, 25-29.

Re ka kgonthišega bjang gore mekgwa ya rena e tla re hola gomme ya se ke ya re gobatša?

Go Diriša Mekgwa

Radifilosofi yo mongwe o ngwadile gore, “mekgwa ke tlholelo.” Eupša ge e le gabotse ga se ya swanela go ba tlholelo. Beibele e bontšha gabotse gore re ka kgetha go fetoša mekgwa ya rena e mebe gomme ra hlagolela e mebotse.

Ka mekgwa e mebotse, tsela ya Bokriste ya bophelo e fetoga e šomago kudu le e bonolo go e boloka. Alex e lego Mokriste yo a tšwago Greece o re: “Mokgwa wa go kgomarela lenaneo la go phetha mešomo e fapa-fapanego o mpolokela nako e bohlokwa.” Theophilus e lego mogolo wa Mokriste o bolela ka mokgwa wa go rulaganya wo o mo thušago go ba yo a atlegago. O re: “Ke kgodišegile ka mo go tletšego gore nka se kgone go phetha mediro ya-ka ya Bokriste ka katlego ka ntle le mokgwa o mobotse wa go rulaganya.”

Bjalo ka Bakriste, re kgothaletšwa gore “re tšwele pele re sepela ka thulaganyo ka mokgwa o swanago.” (Ba-Filipi 3:​16, NW) Mokgwa o akaretša “mokgwa wa tlwaelo wa lenaneo leo le hlomilwego.” Mekgwa e bjalo e mebotse e a re thuša ka gobane ga go nyakege gore re senye nako ka go nagana ka mogato o mongwe le o mongwe​—re šetše re hlagoletše mokgwa o mobotse wo re o latelago ka baka la mokgwa wa rena. Mekgwa e matla e fo fetoga yeo e itiragalelago. Bjalo ka ge mekgwa e šireletšegilego ya go otlela e ka hlahla mootledi go dira diphetho tša kapejana tša go phološa bophelo tseleng, mekgwa e mebotse e ka re thuša go dira diphetho tše di swanetšego ka go akgofa ge re sepela tseleng ya rena ya Bokriste.

Bjalo ka mongwadi wa Leisemane Jeremy Taylor a e bea: “Mekgwa ke setšweletšwa sa ditiro.” Ge e ba mekgwa ya rena e le e mebotse, re ka dira dilo tše dibotse ka ntle le bothata. Ka mohlala, ge e ba bjalo ka badiredi ba Bakriste re na le mokgwa wa go ba le karolo ka mehla modirong wa go ruta, go bonolo kudu le mo go thabišago go ya tirelong ya tšhemo. Re bala mabapi le baapostola gore “Ba ile ba tšwela pele ba sa kgaotše go ruta ka mehla tempeleng le ka ntlo le ntlo le go tsebagatša ditaba tše di lokilego mabapi le Kriste, e lego Jesu.” (Ditiro 5:​42, NW; 17:2) Ka lehlakoreng le lengwe, ge e ba re e-ba le karolo bodireding feela ka sewelo, re ka ikwa re tšhogile, re nyaka nako e oketšegilego go ikwa re bolokegile pele ga ge re ikwa re lokologile modirong wo o bohlokwa wa Bokriste.

Se se swanago ke sa therešo ka dibopego tše dingwe tša mokgwa wa rena wa ka mehla wa Bokriste. Mekgwa e mebotse e ka re thuša go ‘bala Lentšu la Modimo bošego le mosegare’ ka mehla. (Jošua 1:8; Psalme 1:2) Mokriste yo mongwe o na le mokgwa wa go bala Beibele ka metsotso e 20 go ya go e 30 pele a robala. Gaešita le ge a lapile kudu, o hwetša gore ge e ba a e-ya go robala ka ntle le go bala ga a kgone go robala gabotse. O swanelwa ke go tsoga gomme a kgotsofatše senyakwa seo sa moya. Mokgwa wo o mobotse o mo thušitše gape go bala Beibele ka moka ka ngwaga ka nywaga e mmalwa.

Mohlala wa rena Jesu Kriste, o be a e-na le mokgwa wa go ba gona dibokeng moo Beibele e bego e ahla-ahlwa. “Ka letšatši la Sabatha a ya phuthexong ka mo a lemetšexo ka xôna; a êma xore a balê.” (Luka 4:​16) Go Joe yo e lego mogolo yo a nago le lapa le legolo yo a šomago diiri tše telele, mokgwa o mo thušitše go tšweletša ka go yena senyakwa le kganyogo ya go ba gona dibokeng ka mehla. O re: “Mokgwa wo o dira gore ke tšwele pele, ke nea matla a moya a nyakegago e le  gore nka lebeletšana le ditlhohlo le mathata ka katlego.”​—Ba-Hebere 10:​24, 25.

Mekgwa e bjalo e bohlokwa kudu lebelong la Bokriste bakeng sa bophelo. Pego e tšwago moo batho ba Jehofa ba bego ba tlaišwa e re: “Bao ba nago le mekgwa e mebotse ya moya le tebogo e tseneletšego ya therešo ga ba na bothata bja go ema ba tiile ge diteko di tšwelela, eupša bao ka ‘lebaka la xôna’ ba fošago diboka, ba sa bego gona ka mehla tirelong ya tšhemo gomme ba dumelelanya ditabeng tše nyenyane gantši ba a wa ge ba le ka tlase ga teko ya ‘mollo.’”​—2 Timotheo 4:2.

Phema Mekgwa e Mebe, o Diriše e Mebotse

Go be go dutše go bolelwa gore ‘motho o swanetše go hlagolela feela mekgwa yeo a ratago e mo laola.’ Mekgwa e mebe ka kgonthe ke molaodi yo a nago le kgatelelo. Lega go le bjalo, e ka emišwa.

Stella o bile molemaledi wa TV ka nako e telele. O dumela ka gore: “Mokgweng o mongwe le o mongwe o mobe wo ke ilego ka nwelela go wona, gantši go na le lebaka la ‘go hloka molato.’” Go be go le bjalo ka mokgwa wa gagwe wa go bogela TV ka mo go feteletšego. O be a ipoditše gore o tla bogela feela bakeng sa “go itapološa ganyenyane” goba “go fetoša mokgwa.” Eupša mokgwa wa gagwe o ile wa tšwa taolong, wa mo dira gore a dule ka pele ga thelebišene ka diiri tše ditelele. O re: “Mokgwa wo wa-ka o mobe o ile wa ditela tšwelopele ya-ka ya moya ganyenyane-ganyenyane.” Ka boiteko bja boikemišetšo, mafelelong o ile a fokotša nako ye a bego a e fetša a bogetše TV gomme a ba yo a kgethago kudu. Stella o re: “Ka mehla ke leka go gopola gore ke ka baka la’ng ke be ke nyaka go kgaotša mokgwa wo, gomme ke ithekga ka Jehofa bakeng sa go boloka phetho ya-ka.”

Mokriste yo a bitšwago Charalambos o šupa go mokgwa o mobe wo o ilego wa mo šitiša go dira tšwelopele ya moya​—go senya nako. “Ge ke lemogile gore mokgwa wa go senya nako e be e le o gobatšago, ke ile ka thoma go šomela go fetoša bophelo bja-ka. Ge ke bea dipakane, ke ile ka rulaganya ka mo go kgethegilego gore ke neng le gona bjang nka thomago go šoma bakeng sa go di fihlelela. Go diriša ka mehla diphetho tša-ka le dithulaganyo e be e le sehlare, gomme e sa dutše e le mokgwa o mobotse go fihla ga bjale.” Ka kgonthe, go kaone ge mekgwa e mebotse e tšea sekgoba sa mekgwa e mebe.

Bagwera ba rena le bona ba ka re thuša go hlagolela mekgwa e mebotse goba e mebe. Mekgwa e mebotse e a tutuetša go fo swana le e mebe. Bjalo ka ge “mehlamo e mebe e senya bokwala,” mehlamo e mebotse e ka re nea mehlala ya mekgwa e mebotse gore re e ekiše. (1 Ba-Korinthe 15:​33) Sa bohlokwa kudu, mekgwa e ka matlafatša goba ya fokodiša tswalano ya rena le Modimo. Stella o re: “Ge e ba mekgwa ya rena e le e mebotse, e dira gore go katanela ga rena go hlankela Jehofa go be bonolo. Ge e ba e le e gobatšago, e šitiša maiteko a rena.”

Hlagolela mekgwa e mebotse gomme o dire gore e go hlahle. E tla ba e matla le e holago bophelong bja gago.

[Seswantšho go letlakala 19]

Ka go swana le mollo, mekgwa e ka ba e holago goba e senyago

[Seswantšho go letlakala 21]

E be e le mokgwa go Jesu go ba gona sinagogeng ka Sabatha bakeng sa go bala Lentšu la Modimo

[Diswantšho go letlakala 22]

Mekgwa e mebotse ya moya e matlafatša tswalano ya rena le Modimo