Aborahama​—Mohlala wa Tumelo

“[Aborahama e be e le] tata xo bohle ba ba dumêlaxo.”​—BA-ROMA 4:11.

1, 2. (a) Aborahama o gopolwa bjang gare ga Bakriste ba therešo lehono? (b) Ke ka baka la’ng Aborahama a bitšwa “tata xo bohle ba ba dumêlaxo”?

E BE e le rakgolo-khukhu wa setšhaba se matla, moporofeta, rakgwebo le moetapele. Lega go le bjalo, gare ga Bakriste lehono o gopolwa gabotse ka seka sa gagwe seo se ilego sa tutuetša Jehofa Modimo go mo lebelela e le mogwera​—tumelo ya gagwe e sa šišinyegego. (Jesaya 41:8, NW; Jakobo 2:​23, PK) Leina la gagwe e be e le Aborahama, gomme Beibele e mmitša “tata xo bohle ba ba dumêlaxo.”​—Ba-Roma 4:11.

² Na banna ba pele ga Aborahama ba bjalo ka Abele, Henoge le Noage ga se ba ka ba bontšha tumelo? Ba ile ba e bontšha, eupša kgwerano ya go šegofatša ditšhaba ka moka tša lefase e ile ya dirwa le Aborahama. (Genesi 22:​18) Ka go rialo o bile tate wa seswantšhetšo wa bohle bao ba tlago go ba le tumelo go Peu e holofeditšwego. (Ba-Galatia 3:​8, 9) Go fihla bokgoleng bjo itšego, Aborahama a ka lebelelwa e le tatago rena ka gobane tumelo ya gagwe e dira e le mohlala o swanetšwego ke go ekišwa. Bophelo bja gagwe ka moka bo ka lebelelwa e le pontšho ya tumelo, ka gobane bo be bo na le diteko tše dintši. Ka kgonthe, kgale pele ga ge Aborahama a lebeletšana le seo re ka se bitšago teko ya gagwe e kgolo ya tumelo​—taelo ya gore a neele morwa wa gagwe Isaka​—Aborahama o ile a hlatsela tumelo ya gagwe ka diteko tše dintši tše nyenyane. (Genesi 22:​1, 2) Anke ga bjale re hlahlobeng tše dingwe tša diteko tše tša pele tša tumelo gomme re bone gore di ka re ruta dithuto dife lehono.

Taelo ya go Tloga Uri

3. Beibele e re botša’ng ka setlogo sa Aborama?

³ Beibele e bolela ka lekga la mathomo ka Aborama (yoo ka morago a ilego a tsebja e le Aborahama) go Genesi 11:​26 yeo e rego: “Thara ó be a phetše nywaxa e masome a šupaxo, a bêlêxêlwa Aborama le Nahoro le Harane.” Aborama e be e le setlogolo sa Seme yo a boifago Modimo. (Genesi 11:​10-24) Go ya ka Genesi 11:​31, Aborama o dutše le lapa la gabo “Uri wa kwa Kaladea” ya go huma, motse woo o bego o le ka bohlabela bja Noka ya Eforate. * Ka gona, ga se a gola e le modudi wa ditenteng wa mohloka-šope eupša o gotše e le modudi wa toropong lefelong leo le bego le na le mahumo le boiketlo kudu. Dithoto tše di tšwago dinageng tše dingwe di be di ka rekwa mabenkeleng a magolo a Uri. Magae ao a pentilwego a diphapoši tše 14, a nago le tshepedišo ya meetse le ditšhila e feletšego a lokologane ditarateng tša wona.

4. (a) Ke ditlhohlo dife tšeo Uri e ilego ya di tšweletša go barapedi ba Modimo wa therešo? (b) Ke bjang Aborama a ilego a bontšha tumelo go Jehofa?

⁴ Ka ntle le mehola ya dilo tše di bonagalago, Uri e be e tšweletša tlhohlo ya kgonthe go yo mongwe le yo mongwe yo a bego a nyaka go hlankela Modimo wa therešo. E be e le motse o nweletšego borapeding bja medimo ya diswantšho le ditumela-khweleng. Ka kgonthe, seswantšho se segolo motseng se be se le ditoreng tša ziggurat, seo se bego se tumiša modimo wa kgwedi Nanna. Ga go na pelaelo gore Aborama o be a le ka tlase ga kgateletšego e kgolo tabeng ya go ka tšea karolo borapeding bjo bo senyago, mohlomongwe go akaretšwa kgateletšo go tšwa go ba bangwe ba leloko. Go ya ka ditšo tše dingwe tša se-Juda, tatago Aborama e lego Thara ka noši, e be e le modiri wa medimo ya diswantšho. (Jošua 24:​2, 14,  15) Boemong le ge e le bofe, Aborama e be e se morapedi wa borapedi bjo bo senyago bja maaka. Rakgolo’agwe yo a tšofetšego Seme o be a sa dutše a phela gomme ka ntle le pelaelo o ile a mo abela tsebo ya gagwe ka Modimo wa therešo. E le mafelelo a se, Aborama o ile a ba le tumelo go Jehofa, e sego go Nanna!​—Ba-Galatia 3:6.

Teko ya Tumelo

5. Ke taelo efe le kholofetšo tšeo Modimo a ilego a di nea Aborama ge a be a sa le Uri?

⁵ Tumelo ya Aborama e be e swanetše go lekwa. Modimo o ile a tšwelela go yena gomme a mo laela gore: “Tloxêla lefase lé la xeno, le metswalo ya xaxo, le ngwako wa tat’axô; O yê naxeng ye ke tl’o xo Xo laetša yôna. Xobane ke tlo Xo dira sethšaba se sexolo; ke tlo Xo šexofatša ka xodiša leina la xaxo; ’me wêna O tlo ba thšexofatšô. Ke tlo šexofatša ba ba Xo šexofatšaxo, ka roxa ba ba Xo roxaxo; ’me meloko ka moka ya lefase e tlo šexofatšwa ka wêna.”​—Genesi 12:​1-3; Ditiro 7:​2, 3.

6. Ke ka baka la’ng go ile gwa nyakega tumelo ya kgonthe go Aborama gore a tloge Uri?

⁶ Aborama o be a godile gomme a se na bana. O be a ka dirwa bjang “sethšaba se sexolo”? Ge e le gabotse naga ye a bego a laetšwe go ya go yona e be e le kae? Modimo ga se a ka a mmotša ka nako yeo. Ka gona go ile gwa nyakega tumelo ya kgonthe bakeng sa gore Aborama a tlogele naga e humilego ya Uri le mahumo a yona ka moka. Puku ya Family, Love and the Bible e bolela ka mehla ya bogologolo gore: “Kotlo e šoro kudu yeo e bego e ka newa go setho sa lapa seo se bilego le molato wa bokebekwa bjo bošoro e be e le go se raka, ba se amoge ‘go ba setho’ sa lapa. . . . Ke ka baka leo e bego e le pontšho e makatšago ya go kwa mo go sa belaetšego le go  bota Modimo ge Aborahama a be a latela taelo ya Modimo, a sa tlogele naga ya gabo fela eupša gape le batho ba gabo.”

7. Ke bjang Bakriste lehono ba ka lebeletšanago le diteko tše swanago le tšeo Aborama a ilego a lebeletšana le tšona?

⁷ Bakriste lehono ba ka lebeletšana le diteko tše di swanago. Ka go swana le Aborama, re ka ikwa re gateletšegile go bea dikgahlego tša dilo tše di bonagalago ka pele ga tša pušo ya Modimo. (1 Johane 2:​16) Re ka hwetša kganetšo go ditho tša lapa tše di sa dumelego, go akaretša le ba leloko bao ba kgaotšwego bao ba ka lekago go re tanya segwereng se se sa swanelago. (Mateo 10:​34-36; 1 Ba-Korinthe 5:​11-13; 15:​33) Ka gona Aborama o re beetše mohlala o mobotse. O beile bogwera le Jehofa pele ga selo se sengwe le se sengwe​—gaešita le ditlemo tša lapa. O be a sa tsebe gabotse gore ke bjang, neng goba ke kae moo dikholofetšo tša Modimo di tlago go phethagatšwa gona. Lega go le bjalo, o be a ikemišeditše go bea bophelo bja gagwe kotsing ka baka la dikholofetšo tšeo. Ye ke kgothatšo e botse gakaakang bakeng sa go bea Mmušo pele maphelong a rena lehono!​—Mateo 6:33.

8. Ke mafelelo afe ao tumelo ya Aborama e bilego le wona go ditho tša lapa la gabo tša kgaufsi, gomme Bakriste ba ka ithuta’ng go se?

⁸ Go thwe’ng ka ditho tša lapa la gabo Aborama tša kgaufsi? Go bonala tumelo ya Aborama le kgodišego di bile le mafelelo a kgonthe go tšona, ka gobane bobedi mosadi wa gagwe Sarai le motlogolo wa gagwe wa sešuana yo a bitšwago Loto ba ile ba tutueletšega go kwa taelo ya Modimo gomme ba tloga Uri. Ngwanabo Aborama e lego Nahoro le ba bangwe ba bana ba gagwe ka morago ba ile ba tloga Uri gomme ba yo dula Harane, moo ba ilego ba rapela Jehofa. (Genesi 24:​1-4, 10, 31; 27:​43; 29:​4, 5) Ka gona, gaešita le tatago Aborama, Thara, o ile a dumela go tloga le morwa wa gagwe! Ka gona, Beibele e a mo reta, bjalo ka hlogo ya lapa, ka baka la go hudugela thokong ya Kanana. (Genesi 11:​31) Na le rena ka mo go swanago re ka thabela tekanyo ya katlego  ge e ba re nea bohlatse ka bohlale go metswalo ya rena?

9. Aborama o ile a swanelwa ke go dira ditokišetšo dife bakeng sa leeto, gomme ke ka baka la’ng seo se ka ba se akareditše boikgafo?

⁹ Pele ga ge a ka thoma leeto la gagwe, Aborama o be a na le mošomo o montši. O be a swanetše go rekiša meago le dithoto gotee le go reka ditente, dikamela, dijo le ditlabakelo tše di nyakegago. Aborama a ka ba a ile a lahlegelwa ke tšhelete ka go dira ditokišetšo tše bjalo tša kapejana, eupša o be a thabetše go kwa Jehofa. E swanetše go ba e bile letšatši le bohlokwa gakaakang ge ditokišetšo di be di feditšwe gomme kharabane ya Aborama e eme ka ntle ga maboto a Uri, e loketše go sepela! Ka morago ga mothinyana wa Noka ya Eforate, kharabane e ile ya ya ka thoko ya leboa-bodikela. Ka morago ga dibeke tša leeto, e akareditše dikhilomithara tše ka bago 1 000, e ile ya fihla motseng wa ka leboa la Mesopotamia o bitšwago Harane, lefelo le legolo la go emiša dikharabane.

10, 11. (a) Ke ka baka la’ng mohlomongwe Aborama a ile a dula Harane ka lebakanyana? (b) Ke kgothatšo efe e ka newago Bakriste bao ba hlokomelago batswadi ba ba tšofalago?

¹⁰ Aborama o ile a dula Harane, mohlomongwe a dira bjalo ka go naganela tatagwe yo a tšofetšego Thara. (Lefitiko 19:​32) Bakriste ba bantši lehono ka mo go swanago ba na le boikarabelo bja go hlokomela batswadi ba ba tšofetšego goba ba babjago, ba bangwe e bile ba swanelwa ke go dira phetogo bakeng sa go dira bjalo. Ge e ba seo se le bohlokwa, batho ba bjalo ba ka kgonthišega gore boikgafo bja bona bjo lerato ke “xo thakxa le xo kxahla Modimo.”​—1 Timotheo 5:4.

¹¹ Nako e ile ya feta. “Mehla ya Thara e be e le nywaxa e makxolo a mabedi le nywaxa e mehlano. Thara ó hwetše xôna-moo motseng wa Harane.” Ka ntle le pelaelo Aborama o be a nyamišitšwe ke go lahlegelwa mo, eupša ge nako ya go lla e be e fetile o ile a tloga kapejana. “Aborama xe a tloxa Harane, e be e le monna wa nywaxa e masome a šupaxo le nywaxa e mehlano. Ó tloxile le Sarai mosadi wa xaxwe, le Loto morwa wa ngwan’ abô, le maruô a bôná ka moka a ba bexo ba a ruile mo Harane; ba tloxa ba leba naxeng ya Kanana, ’me ba bá ba fihla.”​—Genesi 11:​32; 12:​4, 5.

12. Aborama o ile a dira’ng ge a be a dula Harane?

¹² Ke mo go kgahlišago go lemoga gore Aborama ge a be a le Harane o ile a ‘ba le maruo.’ Gaešita le ge a be a dirile boikgafo bja go tlogela dilo tše di bonagalago gore a tloge Uri, Aborama o ile a tloga Harane e le monna wa mohumi. Ka mo go kwagalago, se e be e le ka baka la tšhegofatšo ya Modimo. (Mmoledi 5:​19) Gaešita le ge Modimo a sa holofetše bohumi go batho ba gagwe ka moka lehono, o a botega kholofetšong ya gagwe ya go hlokomela dinyakwa tša bao ba ‘tlogelago malapa, banababo bona goba dikgaetšedi’ ka baka la Mmušo. (Mareka 10:​29, 30) Aborama gape o ile a ‘ba le batho,’ (PK) e lego bahlanka ba bantši. Targum ya Jerusalema le Phetolelo ya se-Kaladea di bolela gore Aborama ‘o ba dirile basokologi.’ (Genesi 18:​19) Na tumelo ya gago e go tutueletša go boledišana le baagišani ba gago, bašomi-gotee le wena goba bao o tsenago sekolo le bona? Go e na le go dudišega gomme a lebala taelo ya Modimo, Aborama o ile a diriša nako ya gagwe kua Harane ka mo go holago. Eupša bjale nako ya gagwe moo e be e fedile. “Aborama a dira se Morêna a mmoditšexo sôna, a tloxa.”​—Genesi 12:4.

Ka Mošola wa Eforate

13. Aborama o tshetše neng Noka ya Eforate, gomme tiro ye e be e šupa’ng?

¹³ Aborama o ile a swanelwa ke go tšea leeto gape. E le ge e furalela Harane, kharabane ya gagwe e ile ya ya ka thoko ya bodikela, e tšea leeto la dikhilomithara tše ka bago 90. E ka ba e le gore Aborama o ile a khutša ka kua ga Eforate go tšwa lefelong la thekišo la kgale la Karakemisi. Le e be e le lefelo le legolo moo dikharabane di bego di tshela gona. * Kharabane ya Aborama e tshetše noka ka letšatši lefe? Beibele e bontšha gore go diragetše nywaga e 430 pele ga Khudugo ya ba-Juda go tšwa Egipita ka Nisani 14, 1513 B.C.E. Ekisodo 12:​41 e re: “Xomme makôkô ka moka a Morêna a khuduxile Egipita ka lôna letšatši leo la xe xo fedile nywaxa e makxolo a manê le masome a  mararo.” (Mongwalo o sekamego ke wa rena.) Ka gona, mohlomongwe kgwerano ya Aborahama e ile ya thoma go šoma ka Nisani 14, 1943 B.C.E., ge Aborama ka go kwa a tshela Eforate.

14. (a) Aborama o be a kgona go bona eng ka mahlo a gagwe a tumelo? (b) Ke ka kgopolo efe batho ba Modimo lehono ba šegofaditšwego kudu go feta Aborama?

¹⁴ Aborama o be a tlogetše motse o humilego. Lega go le bjalo, ga bjale o be a kgona go bona ka mahlo a kgopolo “motse wo o tl’o xo thêwa wa tia,” mmušo wa go loka bathong. (Ba-Hebere 11:​10) Ee, ka tsebišo e nyenyane feela, Aborama o ile a thoma go kwešiša leano la morero wa Modimo la go lopolla batho bao ba hwago. Lehono re šegofaditšwe ka go ba le kwešišo e oketšegilego ka morero wa Modimo go feta Aborama. (Diema 4:​18) “Motse” goba pušo ya Mmušo woo Aborama a bego a o holofela ga bjale ke wa kgonthe​—o hlomilwe legodimong ga e sa le go tloga ka 1914. Ka gona, na ga se ra swanela go tutueletšega go dira ditiro tša tumelo le go bota Jehofa?

Go Dula ka Nakwana Nageng ya Kholofetšo go a Thoma

15, 16. (a) Ke ka baka la’ng go be go nyakega sebete gore Aborama a agele Jehofa aletare? (b) Ke bjang Bakriste lehono ba ka bago le sebete bjalo ka Aborama?

¹⁵ Genesi 12:​5, 6 e re botša gore: “Ba tloxa ba leba naxeng ya Kanana, ’me ba bá ba fihla. Aborama a tsêna naxeng yeo a fihla motseng wa Sikeme mo sethokxweng sa More.” Sikeme e be e le dikhilomithara tše 50 ka leboa la Jerusalema gomme e le moeding o nonnego wo o hlalositšwego e le “paradeise ya naga e kgethwa.” Gaešita le ge go le bjalo, “ka nako yeo ba-Kanana ba be ba le nageng.” Ka ge ba-Kanana ba be ba na le boitshwaro bjo bobe, Aborama o be a tla swanelwa ke go ela hloko go šireletša lapa la gagwe tutuetšong ya bona e senyago.​—Ekisodo 34:​11-16.

¹⁶ Ka lebaka la bobedi, “Morêna a ipônatša xó Aborama a re: Naxa yé ke tlo e nea bana ba xaxo.” Ke mo go thabišago gakaakang! Ke therešo gore go ile gwa nyakega gore Aborama a be le tumelo bakeng sa go thabela selo seo se tlago go thabelwa  feela ke bana ba gagwe ba nakong e tlago. Lega go le bjalo, ka go arabela Aborama “o axile aletare ya Morêna e a iponaditšexo xo yêna.” (Genesi 12:7) Seithuti se sengwe sa Beibele se šišinya gore: “Go agwa ga aletare nageng ge e le gabotse e be e le mokgwa o tlwaetšwego wa go dula go yona motheong wa tshwanelo e šireletšegilego bakeng sa go bontšha tumelo ya gagwe.” Go aga aletare e bjalo gape e be e le tiro ya sebete. Ka ntle le pelaelo, aletare ye e be e le ya mohuta woo ka morago go ilego gwa bolelwa ka wona ka go lebanya kgweranong ya Molao, woo o nago le mafsika (a sa betlwago) a tlhago. (Ekisodo 20:​24, 25) E be e tla ba e fapanego e le ka kgonthe ka sebopego go dialetare tšeo di dirišwago ke ba-Kanana. Ka gona Aborama o ile a gata mogato ka sebete phatlalatša e le morapedi wa Modimo wa therešo, Jehofa, a ipea kotsing ya go ka hloiwa le kotsing ya go gobatšwa mmeleng yeo e bego e ka direga. Go thwe’ng ka rena lehono? Na ba bangwe ba rena​—kudu-kudu bafsa​—re gogela morago tabeng ya go dira gore baagišani ba rena goba bao re tsenago le bona sekolo ba tsebe gore re rapela Jehofa? Anke mohlala wa Aborama wa sebete o re kgothatše ka moka ga rena go thabela go ba bahlanka ba Jehofa!

17. Aborama o ile a ipontšha bjang e le mmoledi wa leina la Modimo, gomme se se gopotša Bakriste eng lehono?

¹⁷ Kae le kae moo Aborama a bego a e-ya gona, borapedi bja Jehofa bo be bo e-tla pele ka mehla. “A khuduxa a ya dithabeng tša thokô ya Bohlabêla bya Bethele, a axa ngwakô wa xaxwe xôna-moo, Bethele è le Bodikêla, Ai è le Bohlabêla. Le moo a axa aletare ya Morêna, a rapêla leina la Morêna.” (Genesi 12:8) Polelwana ya Sehebere e rego “rapêla leina” gape e bolela “tsebatša (bolela) leina.” Ka ntle le pelaelo, Aborama o ile a tsebatša leina la Jehofa ka sebete gare ga baagišani ba gagwe ba ba-Kanana. (Genesi 14:​22-24) Se se re gopotša ka mošomo wa rena bakeng sa go ba le karolo e kgolo ka mo go kgonegago tabeng ya go “bolela leina la gagwe phatlalatša” lehono.​—Ba-Hebere 13:​15, NW; Ba-Roma 10:10.

18. Tswalano ya Aborama e be e le efe le badudi ba Kanana?

¹⁸ Aborama ga se a ka a dula le ge e le go lefe la mafelo ao ka lebaka le letelele kudu. “Aborama a tloxa, a sepela à lebile thokô ya Borwa (Negebe, NW)”​—tikologo ya pula e nago ka sewelo ya ka borwa bja dithaba tša Juda. (Genesi 12:9) Ka go tšwela pele a sepela le go ipontšha e le morapedi wa Jehofa lefelong le lengwe le le lengwe le lefsa, Aborama le ba lapa la gagwe “ba ipolêla ba re: Re baeng le ba ba diiletšexo lefaseng.” (Ba-Hebere 11:​13) Ka mehla ba ile ba phema go tlwaelana kgaufsi le baagišani ba bona ba baheitene. Ka mo go swanago Bakriste lehono ba swanetše go dula e “se ba lefase.” (Johane 17:​16) Gaešita le ge re le botho le go ba bohlale go baagišani ba rena le bao re šomago la bona, re ela hloko gore re se ke ra tanywa ke mokgwa woo o bontšhago moya wa lefase leo le arogilego go Modimo.​—Ba-Efeso 2:​2, 3.

19. (a) Ke ka baka la’ng bophelo bja mosepedi bo ka be bo ile bja tšweletša ditlhohlo bakeng sa Aborama le Sarai? (b) Ke ditlhohlo dife tše dingwe tšeo di bego di letše ka pele bakeng sa Aborama?

¹⁹ Anke re se ke ra lebala gore go tlwaelana le mathata a bophelo bja mosepedi go swanetše go ba go se gwa ba bonolo go Aborama goba Sarai. Ba ile ba ja ditšweletšwa tša mehlape ya bona go e na le dijo tšeo di rekilwego go a mangwe a mafelo a magolo a borekelo ao a nago le dithoto tše dintši kua Uri; ba ile ba dula ditenteng go e na le go dula legaeng leo le agilwego gabotse. (Ba-Hebere 11:9) Bophelo bja Aborahama bo be bo tletše mešomo; o be a e-na le mo gontši go go dira bakeng sa go hlokomela mehlape ya gagwe le bahlanka ba gagwe. Ka ntle le pelaelo Sarai o ile a šoma mešomo yeo ka setšo e dirwago ke mosadi wa setlogo seo: go duba folouro, go paka borotho, go ohla wulu le go roka diaparo. (Genesi 18:​6, 7; 2 Dikxoši 23:7; Diema 31:​19; Hesekiele 13:​18) Lega go le bjalo, diteko tše difsa di be di letše ka pele. Go se go ye kae Aborama le lapa la gagwe ba be ba tla lebeletšana le boemo bjoo bo beago maphelo a bona kotsing! Na tumelo ya Aborama e be e tla ba e tiilego ka mo go lekanego bakeng sa go ka lebeletšana le tlhohlo yeo?

[Mengwalo ya ka tlase]

Na o Lemogile?

• Ke ka baka la’ng Aborama a bitšwa “tata xo bohle ba ba dumêlaxo”?

• Ke ka baka la’ng go ile gwa nyakega tumelo go Aborama gore a tloge Uri ya ba-Kaladea?

• Ke bjang Aborama a ilego a bontšha gore o etiša pele borapedi bja Jehofa?

[Dipotšišo tša Thuto]

[Mmapa go letlakala 16]

(Bakeng sa mongwalo o beakantšwego ka mokgwa wa kgatišo, bona kgatišo ka boyona)

LEETO LA ABORAMA

Uri

Harane

Karakemisi

KANANA

Lewatle le Legolo

[Mothopo]

Based on a map copyrighted by Pictorial Archive (Near Eastern History) Est. and Survey of Israel

[Seswantšho go letlakala 15]

Go be go nyakega tumelo go Aborama gore a tlogele manobonobo ao bophelo bja Uri bo bego bo a nea

[Seswantšho go letlakala 18]

Ka go dula ditenteng, Aborama le ba lapa la gagwe ba ile “ba ipolêla ba re: Re baeng le ba ba diiletšexo lefaseng”