Go Bolela Eng go Botega ka go se Kwanantšhe?

BA-HASIDI ba ba-Juda go tloga lekgolong la bobedi la nywaga B.C.E. ba be ba itebelela e le bao ba botegago ka go se kwanantšhe e le ka kgonthe. Leina la bona le tšwa go cha·sidhʹ, e lego leina la motheo la Sehebere bakeng sa “go botega ka go se kwanantšhe.” Le tšwa lentšung cheʹsedh, leo gantši le fetolelwago e le “botho bjo lerato,” “lerato le botegago ka mo go sa kwanantšhego,” “botho,” “go loka” le “kgaugelo.” Go ya ka Theological Dictionary of the Old Testament, cheʹsedh ke seka “se mafolofolo, se se akaretšago batho ba bangwe, le se se kgotlelelago [e bile] ga se feela boemo bja kgopolo bja motho, eupša ke tiro yeo e tšweletšwago ke boemo bjo bja kgopolo. Ke tiro yeo e bolokago goba e thekgago bophelo. Ke go tsena ditaba gare legatong la motho yo a tlaišwago ke mathata goba kgateletšego. Ke pontšho ya bogwera.”

Go molaleng gore malemeng a mantši ga go na lentšu le tee leo le ka bontšhago tlhaloso e feletšego e tswalanago le lentšu le la Sehebere ka mokgwa woo le dirišwago ka gona ka Beibeleng. Lega go le bjalo, go botega ka go se kwanantšhe go ya ka kgopolo ya Beibele go bolela se se fetago go kgomarela ka potego dilo tšeo di re tlamago. Go akaretša kgopolo ya go kgomarela ka lerato gotee le go gata mogato o nepagetšego bakeng sa go hola ba bangwe. Bakeng sa go kwešiša seo go botega ka go se kwanantšhe ga kgonthe go se bolelago, ela hloko kamoo Jehofa a ilego a go bontšha go Aborahama, Moše, Dafida, setšhaba sa Isiraele le go batho ka kakaretšo.

Jehofa o Ile a Bontšha go Botega ka go se Kwanantšhe

Jehofa o boditše mogwera wa gagwe Aborahama gore: “Kôtsê ya xaxo ké Nna.” (Genesi 15:1; Jesaya 41:8) A e be e se mantšu feela. Jehofa o ile a šireletša le go phološa Aborahama le ba lapa la gagwe go Farao le go Abimeleke. O ile a thuša Aborahama go hlakodiša Loto dikgošing tše nne tšeo di bego di ipopile ngatana. Jehofa o ile a tsošološa matla a go belega a Aborahama wa nywaga e 100 le Sara wa nywaga e 90 e le gore ka bona go ka tšwa Peu e holofeditšwego. Jehofa o ile a boledišana ka mehla le Aborahama ka dipono, ditoro le baromiwa bao e lego barongwa. Ge e le gabotse, Jehofa o ile a bontšha go botega ka go se kwanantšhe go Aborahama ge a be a sa phela gape le ka morago ga lebaka le letelele a hwile. Go theoša le nywaga-kgolo, Jehofa o bolokile dikholofetšo tša gagwe go ditlogolo tša Aborahama, setšhaba sa Isiraele, go sa šetšwe bonganga bja sona. Tswalano ya Jehofa le Aborahama e be e le pontšho ya seo go botega ka go se kwanantšhe ga kgonthe e lego sona​—lerato leo le bontšhwago ka mediro.​—Genesi, dikgaolo 12 go ya go 25.

Go boletšwe gore “Morêna ó be a bolêla le Mošê bà lebane ka difahloxô, byalo ka xe monna a bolêla le moxwêr’axwe.” (Ekisodo 33:​11, mongwalo o sekamego ke wa rena.) Ka kgonthe, Moše o bile le tswalano yeo e bego e le ya kgaufsi kudu le Jehofa go feta moporofeta le ge e le ofe yo mongwe yo a bilego gona pele ga Jesu  Kriste. Jehofa o ile a bontšha bjang go botegela Moše ka go se kwanantšhe?

E le monna wa nywaga e 40 yo a nago le matla le bokgoni, Moše ka boikgogomošo o ile a itšeela boikarabelo bja go lokolla batho ba gabo. Eupša nako e be e se ya fihla. O ile a swanela ke gore a tšhabiše bophelo bja gagwe. O ile a diša dinku Midiane lebaka la nywaga e 40. (Ditiro 7:​23-30) Lega go le bjalo, Jehofa ga se a ka a mo lahla. Ge nako e swanetšego e fihlile, Moše o ile a bušwa gore a tlo etelela setšhaba sa Isiraele pele go tšwa Egipita.

Ka mo go swanago, Jehofa o ile a bontšha go botega ka go se kwanantšhe go Dafida, kgoši ya bobedi e tumilego ya Isiraele. Ge Dafida e be e sa le mofsa, Jehofa o ile a botša moporofeta Samuele gore: “Tsoxa, O mo tlotšê, xobane ké yêna-eo.” Go tloga ka nako yeo go ya pele, Jehofa o ile a šireletša Dafida ka potego e sa kwanantšhego le go mo hlahla ge a be a golela go ba kgoši ya nakong e tlago ya Isiraele ka moka. Jehofa o ile a mo lokolla “marong a tau le bere” le seatleng sa tšitširipa ya mo-Filisita Goliata. O ile a dira gore Dafida a fenye manaba a ba-Isiraele gantši, gomme Jehofa o ile a phološa Dafida lerumong la Saulo wa lehufa le yo a tletšego lehloyo.​—1 Samuele 16:​12; 17:​37, PK; 18:​11; 19:10.

Ee, Dafida e be e se motho yo a phethagetšego. Ge e le gabotse, o ile a dira sebe se segolo. Lega go le bjalo, go e na le go mo lahla, Jehofa o ile a bontšha lerato le le botegago ka go se kwanantšhe go Dafida yo a ilego a itshola e le ka kgonthe. Bophelong bja Dafida ka moka, Jehofa o ile a gata megato leboelela bakeng sa go boloka le go thekga bophelo. O ile a tsena ditaba gare bakeng sa yo a tlaišwago ke kgateletšego. Bjo e be e le botho bjo lerato e le ka kgonthe!​—2 Samuele 11:1–12:​25; 24:​1-17.

Setšhaba sa Isiraele ka kakaretšo se ile sa tsena tswalanong ya boineelo e kgethegilego le Jehofa ge se be se dumelelana go tsena kgweranong ya Molao wa Moše Thabeng ya Sinai. (Ekisodo 19:​3-8) Lega go le bjalo, Isiraele e bontšhwa e le tswalanong ya lenyalo le Jehofa. Isiraele e ile ya botšwa gore: “Xobane Morêna ó Xo biditše Ò le byalo ka mosadi.” Gomme Jehofa a re go yena: “Ke tlo Xo xauxêla ka botho byo bo sa felexo.” (Jesaya 54:​6, 8) Jehofa o ile a bontšha bjang go botega ka go se kwanantšhe tswalanong ye e kgethegilego?

Jehofa o ile a gata mogato wa pele bakeng sa go hlokomela dinyakwa tša ba-Isiraele le go matlafatša tswalano ya bona le yena. O ile a ba lokolla Egipita, a ba rulaganya gore e be setšhaba gomme a ba tliša ‘nageng e elago mafsi le dinose.’ (Ekisodo 3:8) O neile tlhahlo ya ka mehla ya moya ka baperisita, ba-Lefi le ka tlhatlamano ya ka mehla ya baporofeta le baromiwa. (2 Koronika 17:​7-9; Nehemia 8:​7-9; Jeremia 7:​25) Ge setšhaba se be se retologela go hlankeleng medimo e mengwe, Jehofa o ile a se phošolla. Ge se be se sokologa, o be a se swarela. Ke therešo gore setšhaba sa Isiraele e be e le “mosadi” yo thata. Lega go le bjalo, Jehofa ga se a ka a akgofela go mo lahla. Ka baka la dikholofetšo tša gagwe go Aborahama, O ile a kgomarela ba-Isiraele ka potego e sa kwanantšhego go fihlela merero ya Gagwe mabapi le bona e phethagaditšwe. (Doiteronomio 7:​7-9) A mohlala o mobotse gakaakang bakeng sa bao ba nyetšego lehono!

Jehofa gape o bontšha potego e sa kwanantšhego go batho ka kakaretšo ka gore a nee dinyakwa tša motheo tša bophelo bakeng sa batho ka moka, bao ba lokilego le bao ba sa lokago. (Mateo 5:​45; Ditiro 17:​25) Go feta moo, o neile sehlabelo sa topollo sa Morwa wa gagwe e le gore batho ka moka ba ka ba le sebaka sa go lokollwa  bokgobeng bja sebe le lehu gomme ba thabele ditebelelo tše kgahlišago tše phethagetšego, e lego bophelo bjo bo sa felego Paradeiseng. (Mateo 20:​28; Johane 3:​16) Mpho ya sehlabelo e be e le tiro e phagamego ya go boloka le go thekga bophelo. Ka kgonthe e be e le “go tsena ditaba gare legatong la motho yo a tlaišwago ke mathata goba kgateletšego.”

Hlatsela Potego ya Gago e sa Kwanantšhego ka Ditiro tše Nepagetšego

Ka ge e le lehlalosetša-gotee la botho bjo lerato, potego e sa kwanantšhego gape e na le kgopolo e matla ya lerato leo le abelanwago. Ge e ba o bontšhwa botho bjo lerato, gona go ka letelwa se se swanago go wena. Potego e sa kwanantšhego e lefša ka potego e sa kwanantšhego. Ntlha ya gore Dafida o ile a kwešiša ditlhaloso tšeo di tswalanago le cheʹsedh e hlatselwa ke mantšu a gagwe a rego: “Ke tlo khunama pele ga tempele e kgethwa ya gago; ke tlo leboga leina la gago.” Ka baka la’ng? “Ka baka la kgaugelo le therešo ya gago.” (Psalme 138:​2, PK) Ka ge e be e le moamogedi wa botho bja Jehofa, go molaleng gore Dafida o ile a tutueletšega go mo rapela le go mo tumiša. Ka gona, ge re dutše re naganišiša ka tsela yeo Jehofa a bonagatšago botho bjo lerato go rena, na re tutueletšega go arabela ka tsela e swanago? Ka mohlala, ge e ba leina la Jehofa le gobošwa, na go tshwenyega ga gago ka botumo bja gagwe go go tutueletša go mo lwela?

Se ke seo se diragetšego go Mokriste yo mongwe yo mofsa le mosadi wa gagwe ge ba be ba ile polokong ya wa leloko yo a hwilego kotsing ya sethuthuthu. E be e le tirelo yeo e sego ya bodumedi, gomme bao ba bego ba le gona ba be ba dumelelwa go bolela selo se itšego ka mohu. Seboledi se sengwe se ile sa tšwela pele se bea Modimo molato ka lehu la pele ga nako la lesogana le ka go bolela gore, ‘Modimo o be a mo nyaka legodimong, ka gona o mo tšere.’ Ngwanabo rena wa Mokriste o ile a hwetša go sa kgonege gore a fo homola. O ile a namela sethaleng, gaešita le ge a be a se a swara Beibele goba dintlha tšeo di ngwadilwego. O ile a botšiša gore: “Na le nagana gore Modimo wa kgaugelo, wa kwelobohloko, Modimo yo matla ohle o dumelela maemo a bjalo ka a?” Ke moka o ile a tšwela pele ka polelo e sa lokišetšwago ya metsotso e lesome yeo e nago le ditsopolo tša Mangwalo ao a hlalosago lebaka leo ka lona re hwago, seo Modimo a se dirilego bakeng sa go phološa batho lehung le tebelelo e kgahlišago ya go tsogela bophelong bjo bo sa felego lefaseng la paradeise. Batho ba fetago 100 bao ba bego ba le gona ba ile ba opa magofsi lebaka le letelele. Ka morago ngwanabo rena o ile a gopola gore: “Ke ile ka ikwa ke e-na le lethabo la ka gare leo ke sa kago ka le kwa pele. Ke ile ka leboga Jehofa bakeng sa go nthuta ka bohlale bja gagwe le go mpha sebaka sa go emela leina la gagwe le lekgethwa.”

Go botegela Jehofa ka go se kwanantšhe go akaretša go botegela Lentšu la gagwe, Beibele ka go se kwanantšhe. Ka baka la’ng? Ka gobane ka matlakala a Beibele, Jehofa o re ruta tsela ya go phela. Melao le melao ya motheo yeo e ngwadilwego ka go yona ka kgonthe ke e mebotse kudu le ditaelo tše holago kudu bakeng sa bophelo. (Jesaya 48:​17) O se ke wa dumelela kgateletšego e tšwago go ba bangwe goba mafokodi a gago ka noši a go dira gore o aroge go kgomareleng melao ya Jehofa. Dula o botegela Lentšu la Modimo ka go se kwanantšhe.

Go botegela Modimo ka go se kwanantšhe gape go akaretša go botegela mokgatlo wa gagwe ka go se kwanantšhe. Ka mo go swanetšego, go theoša le nywaga go bile le diphošollo le ditokišo kwešišong ya rena ya go kwešiša mangwalo a itšego. Therešo ke gore ga go na motho yo a fepšago gabotse moyeng bjalo ka rena. (Mateo 24:​45-47) Ka ntle le pelaelo, Jehofa o thekgile ka go se kwanantšhe mokgatlo wa gagwe wa mehleng yeno. Na re ka se kgone go dira ka mo go swanago? A. H. Macmillan o dirile bjalo. Pejana ga lehu la gagwe o itše: “Ke bone mokgatlo wa Jehofa o gola go tloga mathomong a manyenyane ge ke be ke ineela go Modimo ke e-na le nywaga e masome-pedi-tharo ka September 1900, o golela go beng mokgatlo wa lefase ka bophara wa batho bao ba thabilego bao ba tsebatšago ditherešo tša gagwe ka mafolofolo. . . . Ke kgodišegile go feta le ge e le neng pele, ka ge ke bona bofelo bja tirelo ya-ka go Modimo mo lefaseng bo batamela, gore Jehofa o hlahlile batho ba gagwe le go ba nea sona seo ba bego ba se nyaka ka nako e swanetšego.” Ngwanabo rena Macmillan o hlanketše ka go botega le ka potego e sa kwanantšhego ka nywaga e ka bago 66, go fihlela  lehung la gagwe ka August 26, 1966. E be e le mohlala o mobotse wa go botegela ka go se kwanantšhe mokgatlo wa Modimo o bonagalago.

Go okeletša tabeng ya go botegela mokgatlo ka go se kwanantšhe, na re tla botegelana ka go se kwanantšhe? Ge re lebeletšane le tšhošetšo ya tlaišo e šoro, na re tla dula re botegela banababo rena le dikgaetšedi ka go se kwanantšhe? Ntweng ya II ya Lefase, banababo rena kua Netherlands ba ile ba bea mohlala o mobotse wa potego e sa kwanantšhego. Mogolo yo a tšwago Phuthegong ya Groningen, Klaas de Vries o ile a botšološišwa ka tsela e šoro le yeo e sego ya toka ke ma-Gestapo a Nazi, a bewa kgolegong ya bodula-noši ka matšatši a 12, a fiwa meetse le borotho feela, ke moka a botšološišwa gape. A šupilwe ka sethunya gomme a le ka tlase ga tšhošetšo ya lehu, o ile a newa metsotso e mebedi gore a bolele gore banababo rena bao ba ikarabelago ba kae gotee le go utolla tsebišo e nngwe e bohlokwa. Selo feela seo Klaas a bego a se bolela e be e le gore: “Le ka se nkwe ke bolela selo se sengwe. . . . Nka se be moeki.” O ile a tšhošetšwa ka sethunya ka makga a mararo. Mafelelong ma-Gestapo a ile a langwa, gomme Klaas o ile a romelwa kgolegong e nngwe. Le ka mohla ga se a ka a eka banababo.

Na potego ya rena e sa kwanantšhego e tla fetela go ba gabo rena ba leloko ba kgaufsi kudu​—balekane ba rena ba lenyalo? Bjalo ka ge Jehofa a ile a hlompha tswalano ya gagwe ya kgwerano le setšhaba sa Isiraele, na re botegela dikeno tša rena tša lenyalo ka go se kwanantšhe? Go e na le go fo ba yo a botegago ka go tia, gape o swanetše go ba le tswalano ya kgaufsi le molekane wa gago. Gatang mogato wa pele bakeng sa go šireletša lenyalo la lena. Tšeang nako le le gotee, boledišanang ka bolokologi le ka go phuthologa, thekganang gomme le kgothatšane, theeletšanang, segang gotee, llang gotee, bapalang gotee, šomang gotee bakeng sa go fihlelela dipakane tša lena tše swanago, thabišanang gape le be bagwera. Ela hloko kudu gore o pheme go hlagolela maikwelo a lerato go ba bangwe. Gaešita le ge e le mo go swanetšego go ba le batho ba le tlwaelanego le bona gaešita le bagwera ba kgaufsi le ba bangwe ka ntle ga lenyalo, maikwelo a lerato a swanetše go felela go molekane wa gago feela. O se ke wa dumelela motho le ge e le ofe a tsena gare ga gago le molekane wa gago.​—Diema 5:​15-20.

Dula o botega ka go se kwanantšhe go bagwera bao e lego badumedi-mmogo le wena le ba lapa. Ge nywaga e dutše e feta, o se ke wa ba lebala. Dula o boledišana le bona, ba ngwalele, ba leletše mogala gomme o ba etele. Le ge e le kae moo tsela ya bophelo e ka go išago gona, leka gore o se ke wa ba nyamiša. Ba dire gore ba thabele go bolela gore ba a go tseba goba ba tswalana le wena. Go ba botegela ka go se kwanantšhe go tla go dira gore o dule o ikemišeditše go dira seo se nepagetšego gomme seo e tla ba mothopo wa kgothatšo go wena.​—Esitere 4:​6-16.

Ee, potego e sa kwanantšhego ya kgonthe e akaretša ditiro tše nepagetšego bakeng sa go boloka ditswalano tše bohlokwa. Dira seo o ka se kgonago go lefa botho bjo lerato bja Jehofa. Ekiša potego e sa kwanantšhego ya Jehofa ditirišanong tša gago le phuthego ya Bokriste, molekane wa gago wa lenyalo, ba lapa le bagwera. Tsebatša ka potego e sa kwanantšhego dika tše dibotse tša Jehofa go baagišani ba gago. Mopsalme o ile a bontšha se gabotse ge a be a re: “Dikxauxêlô tša Morêna ke tlo fêla ke di tlôtla neng le neng. Pôtêxô ya xaxo ka molomo wa-ka ke e anêxêla ditloxolo le ditloxolwana.” (Psalme 89:1) Na ga re gogelege go Modimo yo bjalo? Ka kgonthe “botho bya xaxwe ké bya neng le neng.”​—Psalme 100:5.

[Seswantšho go letlakala 23]

A. H. Macmillan