Phihlelo

Go Amogela Ditaletšo tša Jehofa go Tliša Meputso

KA GE GO ANEGA MARIA DO CÉU ZANARDI

“Jehofa o tseba seo a se dirago. Ge a go rometše taletšo, o swanetše go e amogela ka boikokobetšo.” Mantšu a a tate ao a boletšwego nywaga e 45 e fetilego, a nthušitše go amogela taletšo ya pele yeo ke e amogetšego go tšwa mokgatlong wa Jehofa, go hlankela bjalo ka modiredi wa nako e tletšego. Lehono, ke sa dutše ke leboga keletšo ya tate ka gobane go amogela ditaletšo tše bjalo go ntlišeditše meputso e humilego.

KA 1928, tate o ile a dira peeletšo ya makasine wa Morokami gomme a ba le kgahlego ka Beibele. Ka ge a be a dula bogareng bja Portugal, go kopana ga gagwe feela le phuthego ya Modimo e be e le ka dipuku tšeo a di amogetšego ka poso le Beibele yeo e bego e le ya makgolo le rakgolo. Ka 1949, ge ke be ke e-⁠na le nywaga e 13, lapa la gešo le ile la hudugela Brazil, ga gabo mma gomme ra dula lefelong la ka ntle la Rio de Janeiro.

Baagišani ba rena ba bafsa ba ile ba re laletša go etela kerekeng ya bona, gomme re ile ra ya ka makga a sego kae. Tate o be a rata go ba botšiša ka mollo wa dihele, moya le bokamoso bja lefase​—⁠eupša ba be ba se na dikarabo. Tate o be a dula a re: “Re tla fo swanela ke go leta bakeng sa barutwana ba therešo ba Beibele.”

Ka letšatši le lengwe, monna wa sefofu o ile a etela legaeng la rena a sepediša Morokami le Phafoga! Tate o ile a mmotšiša dipotšišo tše swanago le tšona tšela, gomme o ile a nea dikarabo tšeo di kwagalago tše di theilwego Beibeleng. Bekeng e latelago, yo mongwe wa Dihlatse tša Jehofa o ile a re etela. Ka morago ga go araba dipotšišo tše di oketšegilego, o ile a re laela ka botho a bolela gore o swanetše go ya ‘tšhemong.’ Ge tate a be a makatšwa ke gore Dihlatse di be di tšea karolo dipapading,  o ile a mmalela Mateo 13:​38: “Thšemo ké lefase.” Tate o ile a botšiša gore: “Na le nna nka ya?” Karabo e bile gore “ee.” Re be re thabile kudu ka go hwetša therešo ya Beibele gape! Tate o ile a kolobetšwa kopanong e latelago, gomme ke ile ka kolobetšwa kapejana ka morago ga moo ka November 1955.

Go Amogela Taletšo Ya-ka ya Mathomo

Ka morago ga ngwaga le seripa, ke ile ka amogela enfelopo e kgolo e tsotho e nago le taletšo ya go tsenela modiro wa boboledi wa nako e tletšego go tšwa ofising ya lekala la Dihlatse tša Jehofa kua Rio de Janeiro. Mma o be a fokola kudu mmeleng ka nako yeo, ka gona ke ile ka kgopela keletšo ya tate. O ile a araba ka go tia gore: “Jehofa o tseba seo a se dirago. Ge a go rometše taletšo, o swanetše go e amogela ka boikokobetšo.” Ke kgothaditšwe ke mantšu a, ke ile ka tlatša fomo ya kgopelo gomme ka tsenela tirelo ya nako e tletšego ka July 1, 1957. Kabelo ya-ka ya mathomo e be e le Três Rios, toropo e lego Rio de Janeiro State.

Mathomong, badudi ba Três Rios ba be ba dika-dika go theetša molaetša wa rena ka gobane re be re sa diriše phetolelo ya Beibele ya Katholika. Re ile ra hwetša thušo ge re thoma thuto ya Beibele le Geraldo Ramalho, Mokatholika yo mafolofolo. Ka thušo ya gagwe, ke ile ka kgona go hwetša Beibele e nago le mosaeno wa moperisita wa lefelong leo. Go tloga ka nako yeo go ya pele, nako e nngwe le e nngwe ge batho le ge e le bafe ba tsoša kganetšo, ke be ke ba laetša mosaeno wa moperisita, gomme ba be ba sa hlwe ba botšiša dipotšišo tše dingwe. Ka morago Geraldo o ile a kolobetšwa.

Ke be ke thabile kudu ge kopano ya tikologo e be e swarelwa bogareng bja Três Rios ka 1959. Molaodi wa maphodisa, yo a bego a ithuta Beibele ka nako yeo, o ile a ba a lokišeletša go bea difolaga tšeo di tsebatšago lenaneo go selaganya toropo. Ka morago ga go šoma nywaga e meraro Três Rios, ke ile ka laletšwa kabelong e mpsha kua Itu, mo e ka bago dikhilomithara tše 110 ka bodikela bja São Paulo.

Dipuku tše Khwibidu, tše Tala le tše Serolwana

Ka morago ga go tsoma, nna le mogwera wa-ka wa mmulamadibogo re ile ra hwetša madulo a manobonobo bogareng bja toropo legaeng la Maria, mohlologadi yo a nago le pelo e botho. Maria o ile a re swara bjalo ka barwedi ba gagwe. Lega go le bjalo, kapejana mopišopo wa Roma Katholika wa Itu o ile a mo etela gomme a mmotša gore a re rake, eupša o ile a dula a tiile: “Ge monna wa-ka a be a e-⁠hwa, ga se wa ka wa dira selo bakeng sa go nkhomotša. Dihlatse tše tša Jehofa di nthušitše gaešita le ge ke se setho sa bodumedi bja tšona.”

Mo e ka bago ka nako yeo, mosadi o ile a re botša gore baperisita ba Katholika ba Itu ba be ba ileditše mehlape ya bona go amogela dikopi tša “puku e khwibidu yeo e lego mabapi le Diabolo.” Ba be ba bolela ka “Let God Be True,” puku ya Beibele yeo re bego re dutše re e sepedišetša batho gare ga beke. Ka ge puku e khwibidu e be e “thibetšwe” ke baperisita, re ile ra lokišeletša thero ya go sepediša puku e tala (“New Heavens and a New Earth”). Ka morago, ge baruti ba kwele ka phetogo ye, re ile ra diriša puku e serolwana (What Has Religion Done for Mankind?) le tše dingwe. E be e le mo go botse gore re na le dipuku tše di fapa-fapanego tšeo di nago le matlakala a ka ntle a mebala e fapa-fapanego!

 Ka morago ga mo e ka bago ngwaga ke le kua Itu, ke ile ka amogela thelekramo e ntaleletšago go šoma ka nakwana Bethele, ofising ya lekala la Dihlatse tša Jehofa kua Rio de Janeiro, bakeng sa go lokišeletša kopano ya ditšhaba. Ke ile ka e amogela ka lethabo.

Ditokelo tše di Oketšegilego le Ditlhohlo

Kua Bethele, go be go sa hlokege mošomo, gomme ke be ke thabela go thuša ka tsela le ge e le efe e kgonegago. E be e le mo go humišago gakaakang go ba gona poledišanong ya temana ya letšatši mesong e mengwe le e mengwe le Thutong ya Morokami ya lapa ka Mošupologo mantšiboa! Dithapelo tše tšwago pelong tša Otto Estelmann le ditho tše dingwe tšeo di nago le phihlelo tša lapa la Bethele di ile tša nkgoma ka mo go tseneletšego.

Ka morago ga kopano ya ditšhaba, ke ile ka phutha merwalo ya-ka gore ke boele Itu, eupša ke ile ka makatšwa ke ge mohlanka wa lekala, Grant Miller a nnea lengwalo la go ntaletša go ba setho sa nako e tletšego sa lapa la Bethele. Yo ke bego ke dula le yena ka phapošing e tee e be e le Kgaetšedi Hosa Yazedjian, yo a sa dutšego a hlankela Bethele ya Brazil. Mehleng yeo lapa la Bethele e be e sa dutše e le le lenyenyane​—⁠re le ba 28 feela​—⁠gomme ka moka ga rena re be re le bagwera ba kgaufsi.

Ka 1964, João Zanardi, modiredi yo mofsa wa nako e tletšego o ile a tla Bethele bakeng sa go tlo hwetša tlwaetšo. Ka nako yeo o be a abetšwe e le mohlanka wa tikologo goba molebeledi wa tikologo kgaufsi. Ka dinako tše dingwe re be re kopana ge a tlile Bethele bakeng sa go tliša dipego tša gagwe. Mohlanka wa lekala o ile a nea João tumelelo ya go ba gona thutong ya lapa ka Mošupologo mantšiboa, ka gona re ile ra kgona go fetša nako e ntši re le gotee. Nna le João re ile ra nyalana ka August 1965. Ka lethabo, ke ile ka amogela taletšo ya go tlatša monna wa-ka modirong wa tikologo.

Mehleng yeo modiro wa tikologo ka gare ga Brazil e be e le selo se bjalo ka teko. Nka se tsoge ke lebetše maeto a rena sehlopheng sa bagoeledi kua Aranha, Minas Gerais State. Re be re swanelwa ke go sepela ka setimela gomme re sepele tsela ka moka​—⁠re rwele disutukheise, motšhene wa go tlanya, motšhene wa go bapala di-slide, mekotla ya dipuku le dipuku. Re be re thabile gakaakang go hwetša Lourival Chantal, ngwanabo rena yo a tšofetšego, ka mehla a re letile seteišeneng sa setimela bakeng sa go re thuša ka merwalo ya rena.

Diboka kua Aranha di be di swarelwa ka ntlong e hirilwego. Re be re robala ka phapošing e nyenyane ka morago. Ka lehlakoreng le lengwe la phapoši, go be go na le sebešo seo re bego re se dirišetša go apea le go ruthetša meetse ao bana babo rena ba bego ba re tlišetša ona ka dikgamelo. Molete o lego mmung bogareng bja mašemo a bamboo (mohuta wa bjang) a lego kgaufsi o be o dira e le ntlwana ya boithomelo. Bošego re be re tlogela lebone la kgase le tuka bakeng sa go raka dikhunkhwane​—⁠dikhunkhwane tšeo di ka fetetšago bolwetši bja Chagas. Mesong dinko tša rena di be di dula e le tše ntsho ka baka la muši. E be e le phihlelo e kgahlišago gakaakang!

Ge re be re hlankela tikologong kua Paraná State, re ile ra amogela gape e nngwe ya dienfelopo tšeo tše kgolo tše tsotho go tšwa ofising ya lekala. Taletšo e nngwe gape e tšwago mokgatlong wa Jehofa​—⁠mo nakong ye e be e le bakeng sa go hlankela Portugal! Lengwalo le ile la re eletša go naganišiša ka molao wa motheo wa Luka 14:​28 le  go bala ditshenyagalelo pele re amogela kabelo ye ka gobane modiro wa rena wa Bokriste o be o thibetšwe moo, gomme mmušo wa Mapotokisi o be o šetše o golegile bana babo rena ba bantši.

Na re be re tla ya nageng yeo re tla lebeletšanago le tlaišo e bjalo? João o itše: “Ge e ba bana babo rena ba Mapotokisi ba kgona go dula moo gomme ba hlankela Jehofa ka potego, ke ka baka la’ng re ka se dire bjalo?” Ge ke gopola mantšu a tate a kgothatšo, ke ile ka dumela: “Ge Jehofa a re rometše taletšo, re swanetše go e amogela gomme re mmote.” Kapejana ka morago ga moo, re be re le Bethele kua São Paulo, re amogela ditaelo tše dingwe le go lokiša mangwalo a rena bakeng sa leeto.

João Maria le Maria João

Sekepe sa rena, Eugênio C, se ile sa tloga lebopong la Santos, São Paulo State ka September 6, 1969. Ka morago ga matšatši a senyane re le lewatleng, re ile ra fihla Portugal. Mathomong, re ile ra fetša dikgwedi tše sego kae re šoma le bana babo rena bao ba nago le phihlelo ditarateng tše pitlaganego tša Alfama le Mouraria, tikologong ya kgale ya Lisbon. Ba ile ba re tlwaetša go ba bao ba šetšago gore re se ke ra swarwa ke maphodisa gabonolo.

Diboka tša phuthego di be di swarelwa ka magaeng a Dihlatse. Ge re be re lemoga gore baagišani ba be ba thoma go belaela, diboka di be di hudušetšwa lefelong le lengwe kapejana e le gore ntlo e se ke ya phuruphutšwa goba bana babo rena ba golegwa. Dipikiniki, bjalo ka ge re be re bitša dikopano tša rena bjalo, di be di swarelwa Monsanto Park, ka ntle ga Lisbon le Costa da Caparica, tikologo ya dihlare ya lebopong. Re be re fo apara ka mokgwa o tlwaelegilego bakeng sa tiragalo, gomme sehlopha sa bahlokomedi ba phafogilego se be se hlokometše mafelo ao kotsi e ka tšwelelago go ona. Ge e ba motho yo a belaetšago a tšwelela, re be re e ba le nako ya go fetoša boemo, re dire pikiniki, goba re thome go opela koša ya setšo.

Go dira gore go be thata go maphodisa a tšhireletšo go re tseba, re ile ra phema go diriša maina a rena a kgonthe. Bana babo rena ba be ba re tseba re le João Maria le Maria João. Maina a rena a be a sa dirišwe mangwalong le ge e le afe goba dipegong. Go e na le moo, re be re abetšwe dinomoro. Ke ile ka dira boiteko bjo matla gore ke se ke ka tseba diaterese tša bana babo rena ka hlogo. Ka tsela yeo, go be go ka se kgonege gore ke ba eke ge e ba ke be nka ikhwetša ke golegilwe.

Go sa šetšwe dithibelo, nna le João re be re ikemišeditše go diriša ka mo go holago sebaka se sengwe le se sengwe bakeng sa go nea bohlatse, ka  ge re be re tseba gore re ka lahlegelwa ke tokologo ya rena nako e nngwe le e nngwe. Re ile ra ithuta go ithekga ka Tate wa rena wa legodimong, Jehofa. Bjalo ka Mošireletši wa rena, o ile a diriša barongwa ba gagwe ka tsela yeo re bego re ikwa gore re be re ‘bona e a sa bonwego.’​—⁠Ba-Hebere 11:⁠27.

Nakong e nngwe, ge re be re bolela ka ntlo le ntlo kua Porto, re ile ra kopana le monna yo a ilego a phegelela gore re tsene ka ntlong. Kgaetšedi yo ke bego ke šoma le yena o ile a dumela ka ntle le tika-tiko, gomme ke be ke se na kgetho ga e se go fo sepela le yena. Ka letšhogo, ke ile ka lemoga seswantšho sa motho yo a aperego diaparo tša mašole tsejaneng ya ka ngwakong. Re be re tla dira’ng bjale? Moamogedi wa rena o ile a re re dule fase, ke moka a mpotšiša gore: “Na o be o tla dumelela morwa wa gago go hlankela madireng ge e ba a ka bitšwa?” E be e le boemo bjo bo nyakago šedi. Ka go thekga ditho, eupša ka morago ga go rapela ka setu, ke ile ka araba ka gore: “Ga ke na bana, gomme ke kgolwa gore ge e ba ke be nka go botšiša potšišo e bjalo ya boikgopolelo, o be o tla nnea karabo e swanago.” O ile a homola. Ka gona ke ile ka tšwela pele ka gore: “Ga bjale ge e ba o be o ka mpotšiša gore go bjang go lahlegelwa ke ngwaneno goba tate, moo nka go araba ka gobane bobedi ngwanešo le tate ba hwile.” Mahlo a-⁠ka a ile a tlala megokgo ge ke dutše ke bolela, gomme ke ile ka lemoga gore le yena o be a šetše a le kgaufsi le go lla. O ile a hlalosa gore mosadi wa gagwe o be a sa tšwa go hwa. O ile a theetša ka kelohloko ge ke be ke hlalosa kholofelo ya tsogo. Ke moka ka boikokobetšo re ile ra laela gomme ra wela tsela re šireletšegile, ra tlogelela taba ka diatleng tša Jehofa.

Go sa šetšwe thibelo, batho ba botegago ba be ba thušwa go hwetša tsebo ya therešo. E be e le kua Porto moo monna wa-ka a ilego a thoma thuto le Horácio, rakgwebo yoo a ilego a dira tšwelopele ya kapejana. Ka morago morwa wa gagwe Emílio, yo e bego e le ngaka ya tša kalafo, le yena o ile a emela Jehofa ka go tia gomme o ile a kolobetšwa. Ka kgonthe, ga go selo seo se ka thibelago moya o mokgethwa wa Jehofa.

“Le ka se Tsebe Seo Jehofa a tla se Dumelelago”

Ka 1973, nna le João re ile ra laletšwa go ba gona Kopanong ya Ditšhaba-tšhaba ya “Phenyo ya Modimo” kua Brussels, Belgium. Bana babo rena ba dikete ba Sepania le ba Belgium ba be ba le gona, gotee le baemedi ba tšwago Mozambique, Angola, Cape Verde, Maderia le Azores. Mantšung a gagwe a go phetha, Ngwanabo rena Knorr, yo a tšwago ntlong-kgolo kua New York o ile a kgothatša ka gore: “Tšwelang pele le hlankela Jehofa ka potego. Le ka se tsebe seo Jehofa a tla se dumelelago. Go tseba mang gore le tla be le swaretše kopano ya lena e latelago ya ditšhaba-tšhaba kua Portugal!”

Ngwageng o latetšego modiro wa boboledi o ile wa amogelwa ka molao kua Portugal. Gomme ka go rereša ga mantšu a Ngwanabo rena Knorr, ka 1978, re ile ra swarela kopano ya rena ya mathomo ya ditšhaba-tšhaba kua Lisbon. E be e le tokelo gakaakang go ya go matšha ditarateng tša Lisbon, re nea bohlatse ka dipampiri tša go athwa,  dimakasine le ditaletšo tša polelo ya phatlalatša! Toro e be e phethagala.

Re ile ra godiša lerato la rena la go rata bana babo rena ba Mapotokisi, bao bontši bja bona ba ilego ba golegwa le go bethwa ka baka la go kgomarela boema-gare bja bona bja Bokriste. Kganyogo ya rena e be e le go tšwela pele re hlankela Portugal. Lega go le bjalo, ga se ra kgona go tšwela pele re hlankela moo. Ka 1982, João o ile a ba le bothata bjo bogolo bja pelo, gomme ofisi ya lekala e ile ya šišinya gore re boele Brazil.

Nako e Thata

Bana babo rena ofising ya lekala ya Brazil ba be ba e-⁠na le thekgo kudu gomme ba re abela go hlankela Phuthegong ya Quiririm kua Taubaté, São Paulo State. Boemo bja maphelo bja João bo ile bja senyega ka lebelo, gomme kapejana o be a se sa kgona go tšwa ka ngwakong. Batho bao ba thabelago ba be ba e-⁠tla legaeng la rena bakeng sa go ithuta Beibele, gomme go be go e-⁠na le diboka tša tirelo letšatši le lengwe le le lengwe, gotee le thuto ya puku beke e nngwe le e nngwe. Ditokišetšo tše di ile tša re thuša go boloka boemo bja rena bja moya.

João o ile a tšwela pele go dira seo a ka se kgonago tirelong ya Jehofa go fihla lehung la gagwe ka October 1, 1985. Ke be ke nyamile gomme ka tsela e itšego ke gateletšegile, eupša ke be ke ikemišeditše go tšwela pele kabelong ya-ka. Tšhitišo e nngwe e ile ya tšwelela ka April 1986 ge mahodu a be a thuba legaeng la-ka gomme a tšea mo e nyakilego go ba selo se sengwe le se sengwe. E be e le ka lekga la mathomo bophelong bja-ka moo ke ilego ka ikwa ke lewa ke bodutu e bile ke boifa. Banyalani ba bangwe ba ile ba ntaletša ka lerato go dula le bona ka nakonyana, e lego seo ke ilego ka se thabela kudu.

Lehu la João le go thubelwa le tšona di ile tša kgoma tirelo ya-ka go Jehofa. Ke be ke se sa ikwa ke e-⁠na le kgodišego bodireding. Ka morago ga go ngwalela ofisi ya lekala mabapi le bothata bjo, ke ile ka amogela taletšo ya go fetša nako e itšego Bethele bakeng sa go nthuša go hwetša gape teka-tekano ya maikwelo. Yeo e be e le nako e matlafatšago gakaakang!

Kapejana ge ke šetše ke ikwa bokaone, ke ile ka amogela kabelo ya go hlankela kua Ipuã, toropo e lego motseng wa São Paulo. Modiro wa boboledi o ile wa dira gore ke dule ke swaregile, eupša go be go e-⁠na le dinako tšeo ke bego ke ikwa ke nolegile moko. Dinakong tše bjalo, ke be ke leletša bana babo rena ba Quiririm mogala, gomme lapa le be le e tla go nketela ka matšatši a sego kae. Diketelo tšeo e be e tloga e le tše kgothatšago e le ka kgonthe! Ngwageng wa-ka wa mathomo kua Ipuã, bana babo rena le dikgaetšedi ba fapanego ba 38 ba ile ba sepela leeto le letelele go tla go mpona.

Ka 1992, nywaga e tshela ka morago ga lehu la João, ke ile ka amogela taletšo e nngwe go tšwa mokgatlong wa Jehofa, mo nakong ye e be e le ya go hudugela Franca, São Paulo State, moo ke sa dutšego ke hlankela ke le modiredi wa nako e tletšego. Tšhemo ya mo ke yeo e enywago kudu. Ka 1994, ke ile ka thoma thuto ya Beibele le ramotse. Ka yona nako yeo, o be a le lesolong la tshwanelo ya go dula lekgotleng la Brazil, eupša go sa šetšwe lenaneo la gagwe la leema-ema re be re swara thuto ka Mošupologo o mongwe le o mongwe thapama. Bakeng sa go phema ditšhitišo o be a tima mogala wa gagwe. Go ile gwa nthabiša gakaakang go mmona a e-⁠tšwa dipolitiking ganyenyane-ganyenyane gomme ka thušo ya therešo o ile a tsošološa lenyalo la gagwe! Yena le mosadi wa gagwe ba ile ba kolobetšwa ka 1998.

Ge ke lebelela morago, nka bolela gore bophelo bja-ka ke le modiredi wa nako e tletšego e bile bja ditšhegofatšo tše tseneletšego le ditokelo. Go amogela ditaletšo tšeo Jehofa a nneilego tšona ka mokgatlo wa gagwe ka kgonthe go ntlišeditše meputso e humilego kudu. Gomme bakeng sa ditaletšo le ge e le dife tšeo di ka tlago nakong e tlago, go rata ga-ka go di amogela go sa dutše go tiile go swana le ge e le neng pele.

[Diswantšho go letlakala 25]

Ka 1957, ge ke be ke tsenela tirelo ya nako e tletšego le lehono

[Seswantšho go letlakala 26]

Ke e-⁠na le lapa la Bethele la Brazil ka 1963

[Seswantšho go letlakala 27]

Lenyalo la rena ka August 1965

[Seswantšho go letlakala 27]

Kopano kua Portugal ge modiro o be o sa dutše o thibetšwe

[Seswantšho go letlakala 28]

Go nea bohlatse setarateng kua Lisbon ka 1978 Kopanong ya Ditšhaba-tšhaba ya “Tumelo e Fenyago”