Eya go dikagare

Eya go lelokelelo la dikagare

‘Ithuteng go Nna’

‘Ithuteng go Nna’

‘Ithuteng go Nna’

“Rwalang joko ya-ka gomme le ithute go nna, ka gobane ke na le moya wa boleta le pelo e kokobetšego, gomme le tla hweletša meoya ya lena tapologo.”​—MATEO 11:​29NW.

1. Ke ka baka la’ng go ithuta go Jesu e ka bago mo go thabišago le mo go humišago?

JESU KRISTE ka mehla o be a nagana, a ruta le go itshwara ka mo go swanetšego. Nako ya gagwe ya lefaseng e be e le e kopana, eupša o ile a thabela mošomo o putsago le o kgotsofatšago gomme a dula a thabile. O ile a kgoboketša barutiwa gomme a ba ruta kamoo ba swanetšego go rapela Modimo ka gona, go rata batho le go fenya lefase. (Johane 16:​33) O ile a tlatša dipelo tša bona ka kholofelo le go “tšweletša bophelô le xo se hwê ka seetša sa Ebangedi.” (2 Timotheo 1:​10) Ge e ba o ipala o le yo mongwe wa barutiwa ba gagwe, o nagana gore go ba morutiwa go bolela’ng? Ka go ela hloko seo Jesu a se bolelago ka barutiwa, re ka ithuta kamoo re ka humišago maphelo a rena ka gona. Seo se akaretša go amogela pono ya gagwe le go diriša melao e mengwe ya motheo.​—Mateo 10:​24, 25; Luka 14:​26, 27; Johane 8:​31, 32; 13:​35; 15:8.

2, 3. (a) Morutiwa wa Jesu ke eng? (b) Ke ka baka la’ng go le bohlokwa go ipotšiša gore, ‘Nna ke morutiwa wa mang?’

2 Ka Mangwalong a Bakriste a Segerika, lentšu leo le fetoletšwego e le “morutiwa” ge e le gabotse le bolela motho yo a hlahlago monagano wa gagwe a o lebiša selong se itšego goba yo a ithutago. Lentšu leo le tswalanago le lona le tšwelela temaneng ya rena ya sehlogo, Mateo 11:​29, (NW) e rego: “Rwalang joko ya-ka gomme le ithute go nna, ka gobane ke na le moya wa boleta le pelo e kokobetšego, gomme le tla hweletša meoya ya lena tapologo.” Ee, morutiwa ke moithuti. Diebangedi gantši di diriša lentšu “morutiwa” go balatedi ba Jesu ba kgaufsi bao ba bego ba sepela le yena ge a be a ruta gotee le bao ba bego ba rutwa ke yena. Batho ba bangwe ba ka ba ba ile ba fo dumela dithuto tša Jesu, gaešita le go dira bjalo ka sephiring. (Luka 6:​17; Johane 19:​38) Bangwadi ba Diebangedi le bona ba ile ba bolela ka “barutiwa ba Johane [Mokolobetši] le ba bafarisei.” (Mareka 2:​18) Ka ge Jesu a ile a lemoša balatedi ba gagwe gore ba ‘phafogele thuto ya Bafarisei,’ re ka ipotšiša gore, ‘Nna ke morutiwa wa mang?’​—Mateo 16:​12, bapiša le NW.

3 Ge e ba re le barutiwa ba Jesu, ge e ba re ithutile go yena, gona ba bangwe ba swanetše go ikwa ba lapološwa moyeng ge ba e-na le rena. Ba swanetše go lemoga gore re fetogile ba boleta le ba pelo e kokobetšego. Ge e ba re e-na le boikarabelo bja bolaodi mošomong wa rena, re le batswadi goba re e-na le boikarabelo bja bodiši ka phuthegong ya Bokriste, na bao re ba hlokometšego ba ikwa gore re ba swara ka mokgwa woo Jesu a ilego a swara bao ba bego ba hlokometšwe ke yena?

Kamoo Jesu a Bego a Swara Batho ka Gona

4, 5. (a) Ke ka baka la’ng go se thata go tseba kamoo Jesu a bego a swara batho bao ba bego ba e-na le mathata? (b) Ke phihlelo efe yeo Jesu a bilego le yona ge a be a le dijong legaeng la Mofarisei?

4 Re swanetše go tseba kamoo Jesu a bego a dirišana le batho ka gona, kudu-kudu bao ba nago le mathata a magolo. Ga se gwa swanela go ba thata go ithuta seo; Beibele e na le dipego tše dintši tša ditirišano tša Jesu le ba bangwe, bao ba bangwe ba bona ba bego ba e-na le mathata. Gape anke re eleng hloko tsela yeo baetapele ba bodumedi, ka mo go kgethegilego Bafarisei, ba ilego ba dirišana le batho ba nago le mathata a swanago. Phapano e tla ba e sedimošago.

5 Ngwageng wa 31 C.E., ge Jesu a be a le leetong la gagwe la boboledi kua Galilea, “e mongwê wa bafarisei a laletša [Jesu] a re a jê le yêna.” Jesu ga se a ka a dika-dika go amogela taletšo. “Jesu a tsêna ngwakong wa mofarisei eo, a dula dijong. Xwa rotoxa mosadi e mongwê wa motse woo, yo e bexo e le modira-dibe. Ó be a kwile xore Jesu ó dutše dijong ngwakong wa mofarisei; a tla à swere sebyana se se naxo le setlôlô. A batamêla dinaong tša Jesu a lla, a kolobiša dinaô tsa Jesu ka mexôkxô, a e phomola ka meriri ya hlôxô ya xaxwe; a atla maoto a Jesu, a a tlotša ka setlôlô.”​—Luka 7:​36-38.

6. Ke ka baka la’ng mosadi yo e bego e le “modira-dibe” a be a le legaeng la Mofarisei?

6 Na o ka akanya ka seo? Puku e nngwe ya ditšhupetšo e re: “Mosadi (tem.37) o ile a diriša ka mo go holago meetlo yeo e bego e dumelela batho bao ba hlokago go etela monyanya o bjalo bakeng sa go fiwa dijo tše di šetšego.” Seo se ka ba se hlalosa kamoo motho a bego a ka tsena a sa laletšwa. Go ka ba go be go e-na le ba bangwe bao ba bego ba holofela go topelela tše di šetšego ka morago ga dijo. Lega go le bjalo, mosadi yo o be a itshwere ka mo go sa tlwaelegago. Ga se a ka a bogela a le kgole, a leta gore go fetšwe go jewa dijo tša mantšiboa. O be a e-na le botumo bjo bo sa rategego, e le “modira-dibe” yo a tsebegago, moo e lego gore Jesu o ile a bolela gore o be a tseba ka “dibe tša xaxwe tše e [bego e le] tše ntši.”​—Luka 7:47.

7, 8. (a) Re be re ka arabela bjang ka tlase ga maemo a bjalo ka ao a begilwego go Luka 7:​36-38? (b) Simone o ile a arabela bjang?

7 Inagane o phela morago kua mehleng yeo e bile o le boemong bja Jesu. O be o tla arabela bjang? Na o be o tla ikwa o sa lokologa ge mosadi yo a e-tla go wena? Boemo bjo bo bjalo bo be bo tla go kgoma bjang? (Luka 7:​45) Na o be o tla tšhoga?

8 Ge e ba o be o le gare ga baeng ba bangwe, na bonyenyane o be o tla nagana ka tsela e itšego go swana le kamoo Simone wa Mofarisei a bego a nagana ka gona? “Mofarisei eo a laleditšexo [Jesu], xe a di bôna, a eleletša a re: Motho é xe e ka be e le moporofeta, a ka be a tseba se mosadi eo a mo kxwathaxo a lexo sôna, xobane ké modira-dibe.” (Luka 7:​39) Ka mo go fapanego, Jesu e be e le monna wa kwelobohloko e tseneletšego. O ile a kwešiša tlalelo ya mosadi gomme a lemoga tlalelo ya gagwe. Ga re botšwe kamoo a ilego a wela tseleng ya sebe. Ge e ba ka kgonthe e be e le mogweba-ka-mmele, go bonagala banna ba motseng bao e lego ba-Juda bao ba ineetšego ba sa ka ba mo thuša.

9. Jesu o ile a arabela bjang, gomme ka mafelelo afe a kgonegago?

9 Eupša Jesu o be a nyaka go mo thuša. O ile a re go yena: “O lebaletšwe dibe tša xaxo.” Ke moka a oketša ka gore: “Tumêlô ya xaxo e Xo phološitše; rola pelo O ikêlê.” (Luka 7:​48-50) Pego e felela mo. Motho yo mongwe mo gongwe a ka ganetša gore Jesu ga se a mo direla mo gontši. Ge e le gabotse, o ile a re a sepele le tšhegofatšo ya gagwe. Na o nagana gore mohlomongwe o ile a boela tseleng ya gagwe e sa solegago ya bophelo? Le ge re ka se kgone go bolela ka kgonthišego, ela hloko seo Luka a se bolelago ka mo go latelago. O boletše gore Jesu o ile a sepela “metse le metsana à xoêlêla à bolêla Ebangedi ya mmušô.” Luka gape o ile a bega gore “basadi ba bangwê” ba be ba e-na le Jesu le barutiwa ba gagwe, “ba mo thuša ka thotô ya [basadi bao].” Go na le kgonagalo ya gore mosadi yo yo a sokologilego le yo a nago le tebogo ga bjale o be a le gare ga bona, a thoma go phela bophelo bjo bo thabišago Modimo a e-na le letswalo leo le hlwekilego, maikwelo a tsošološitšwego a go ba le morero gotee le lerato leo le tseneletšego kudu la go rata Modimo.​—Luka 8:​1-3.

Phapano Magareng ga Jesu le Bafarisei

10. Ke ka baka la’ng e le mo go holago go ela hloko pego ya Jesu le mosadi yo a bego a tlile ngwakong wa Simone?

10 Ke eng seo re ka ithutago sona pegong ye ya kgonthe? E hudua maikwelo a rena, na ga go bjalo? Inagane o le legaeng la Simone. O be o tla ikwa bjang? Na o be o tla arabela bjalo ka Jesu goba na o be o tla ikwa ganyenyane bjalo ka mong-gae wa Mofarisei? Jesu e be e le Morwa wa Modimo, ka gona re ka se ke ra ikwa le go itshwara go swana tlwaa le ka mokgwa wo a dirilego ka gona. Ka lehlakoreng le lengwe, re ka no ba re sa rate go inagana re le bjalo ka Simone, Mofarisei. Ke ba sego kae bao ba ka ikgantšhago ka go ba Bafarisei.

11. Ke ka baka la’ng re ka se nyake go bewa ka legorong la Bafarisei?

11 Go tšwa thutong ya Beibele le go ya ka boitsebišo bja lefase, re ka phetha ka gore Bafarisei ba be ba itšeela godimo kudu e le bona ba hlokometšego bophelo bjo bobotse bja batho gotee le katlego ya setšhaba. Ba be ba sa kgotsofalele gore Molao wa Modimo e be e le o kwagalago gabotse le o kwešišegago gabonolo. Le ge e le kae moo Molao o bego o bonagala go bona e le o sa lebanyego, ba be ba leka go tlaleletša ka dithuto tšeo di hlalositšwego bakeng sa go fokotša go nyakega le ge e le gofe ga letswalo. Baetapele ba ba badumedi ba ile ba leka go loga leano la go laola boitshwaro ditabeng ka moka, gaešita le dilong tše di se nago mohola. *

12. Bafarisei ba be ba itebelela bjang?

12 Radihistori wa mo-Juda wa lekgolong la pele la nywaga Josephus o dira gore go bonagale gabotse gore Bafarisei ba be ba itebelela e le ba botho, ba bonolo, ba sa bebego sefahlego le bao ba swanelegago ka mo go feletšego bakeng sa mošomo wa bona. Ka ntle le pelaelo, ba bangwe ba bona ba be ba le bjalo. O ka nagana ka Nikodemo. (Johane 3:​1, 2; 7:​50, 51) Ge nako e dutše e tšwela pele, ba bangwe ba bona ba ile ba amogela tsela ya Bokriste. (Ditiro 15:5) Moapostola wa Mokriste Paulo o ngwadile ka ba-Juda ba itšego, ba bjalo ka Bafarisei gore: “Ba fišexetšwe Modimo; fêla, ba hlôka temoxô.” (Ba-Roma 10:2) Lega go le bjalo, Diebangedi di ba hlalosa kamoo ba bego ba lebelelwa ke batho ba tlwaelegilego​—baikgogomoši, ba ikgodišago, bao ba itirago baloki, bao ba ntšhago diphošo, ba ahlolago le bao ba nyenyefatšago.

Pono ya Jesu

13. Jesu o ile a re’ng ka Bafarisei?

13 Jesu o ile a sola ba-mangwalo le Bafarisei e le baikaketši. “Ba tlêma merwalô e boima e rôbaxo, ’me ba e rweša batho maxetleng, mola bôná bà sa rate xo e kxwatha le ka monwana o tee.” Ee, morwalo e be e le o boima, gomme joko yeo e bego e bewa bathong e be e le makgwakgwa. Jesu o ile a tšwela pele a bitša ba-mangwalo le Bafarisei “ditlaêla.” Setlaela ke kgwara setšhabeng. Jesu gape o ile a bitša ba-mangwalo le Bafarisei ‘basepediši [“bahlahli,” NW] ba difofu’ gomme a bolela gore ga ba “šetše tše di kxolo Molaong, e lexo tokô kahlolong le kxauxêlô le pôtêxô.” Ke mang a tla nyakago Jesu a nagana ka yena e le Mofarisei?​—Mateo 23:​1-4, 16, 17, 23.

14, 15. (a) Tsela yeo Jesu a ilego a swara Mateo Lefi ka yona e utolla’ng ka ditsela tša Bafarisei? (b) Ke dithuto dife tše bohlokwa tšeo re ka ithutago tšona pegong ye?

14 Mo e ka bago mmadi yo mongwe le yo mongwe wa dipego tša Diebangedi a ka bona mokgwa wa go swaya diphošo wa Bafarisei ba bantši. Ka morago ga ge Jesu a laleditše Mateo Lefi yo e lego molekgetho gore e be morutiwa, Lefi o ile a mo direla monyanya o mogolo. Pego e re: “Bafarisei le ba-mangwalô ba bôná, ba ba tsôta, ba bolêla le barutiwa ba xaxwe ba re: Le re’ng Lè e-ja le ba lekxêthô le ba-dira-dibe, Lè e-nwa le bôná? Xwa fetola Jesu a re: . . . Xa k’a tla xo bitša ba ba lokilexo xore ba sokoloxê; ba ke tlilexo xo ba bitša ké ba-dira-dibe.”​—Luka 5:​27-32.

15 Lefi ka noši o ile a kwešiša selo se sengwe seo Jesu a se boletšego tiragalong yeo: “Yang Le ithutê se se bolêlwaxo ke Lentšu le le rexo: Se Nna ke se rataxo ké kxauxêlô, xa se didimo.” (Mateo 9:​13) Gaešita le ge Bafarisei ba be ba bolela gore ba dumela mengwalo ya baporofeta ba ba-Hebere, ga se ba ka ba dumela se se bolelwago go Hosea 6:6. Ge e ba ba be ba ka dira phošo, ba be ba kgonthišetša gore e be e tla ba bakeng sa ge ba latela setšo. Yo mongwe le yo mongwe wa rena a ka ipotšiša gore, ‘Na ke tumile ka go ba motho yo a phegelelago melao e itšego, e etšago yeo e bonagatšago pono ya motho ka noši goba yo a bonagatšago dipono tše di tlwaelegilego tabeng? Goba na ba bangwe ba nagana ka nna ke le yo a nago le kgaugelo le yo botho?’

16. Tsela ya Bofarisei e be e le efe, gomme re ka phema go swana le bona bjang?

16 Go dula ba swaya diphošo. Yeo e be e le tsela ya Bafarisei. Bafarisei ba be ba tsoma phošo e nngwe le e nngwe​—ya kgonthe goba ya go fo inaganela. Ba be ba dira gore batho ba dule ba itokišeleditše go ba hlasela le go ba gopotša ka diphošo tša bona. Bafarisei ba ile ba ikgodiša ka go ntšha karolo ya lesome ka mešinkwane e menyenyane, e bjalo ka leroto, lenonya le lehloko. Ba be ba bontšha boineelo bja bona ka diaparo tša bona gomme ba leka go hlahla setšhaba. Ka kgonthe, ge e ba ditiro tša rena di tla dumelelana le mohlala wa Jesu, re swanetše go phema tshekamelo ya go dula re tsoma le go godiša diphošo tša ba bangwe.

Jesu o Ile a Rarolla Mathata Bjang?

17-19. (a) Hlalosa kamoo Jesu a ilego a swaragana le boemo bjo bo ka bego bo bile le mafelelo a šoro kudu. (b) Ke eng seo se dirilego gore boemo e be bjo bo gateletšago le bjo bo sa thabišego? (c) Ge nkabe o be o le gona ge mosadi a e-tla go Jesu, o be o tla itshwara bjang?

17 Tsela ya Jesu ya go rarolla mathata e be e le e fapanego kudu le ya Bafarisei. Ela hloko kamoo Jesu a ilego a swaragana ka gona le boemo bjoo bo ka bego bo ile bja mpefala kudu. Bo be bo akaretša mosadi yo a bego a bile le bolwetši bja ngope ka nywaga e 12. O ka bala pego go Luka 8:​42-48.

18 Pego ya Mareka e re mosadi o be a ‘tšhogile e bile a roromela.’ (Mareka 5:​33) Ka baka la’ng? Ga go belaetše ka gobane a be a tseba gore o tshetše Molao wa Modimo. Go ya ka Lefitiko 15:​25-28, mosadi yo a falalago madi ka mo go sa tlwaelegago o be a e-ba yo a šilafetšego go fihlela a gopa, lebaka la beke ka morago ga moo. Selo se sengwe le se sengwe seo a bego a ka se kgoma se be se šilafala gomme le motho yo mongwe le yo mongwe yo a bego a gahlana le yena o be a šilafala. E le gore a fihle go Jesu, mosadi yo o ile a swanelwa ke gore a šwahle gare ga lešaba. Ge re lebelela pego nywaga e 2 000 ka morago, dipelo tša rena di mo kwela bohloko boemong bja gagwe bja go se iketle.

19 Ge nkabe o be o le gona letšatšing leo, o be o tla lebelela boemo bjang? O be o tla re’ng? Ela hloko gore Jesu o ile a swara mosadi yo ka tsela e botho, e lerato le ya go mo naganela, e bile a sa bolele ka mathata le ge e le afe ao mo gongwe mosadi a ka bego a ile a a baka.​—Mareka 5:34.

20. Ge e ba Lefitiko 15:​25-28 e be e le senyakwa lehono, re be re tla lebeletšana le tlhohlo efe?

20 Na re ka ithuta se sengwe tiragalong ye? Anke re re o be o le mogolo ka phuthegong ya Bokriste lehono. Le gona a re re Lefitiko 15:​25-28 e be e le senyakwa sa Bokriste lehono le gore mosadi wa Mokriste o be a tshetše molao woo, o ikwa a ferekane e bile a sa šireletšega. O be o tla arabela bjang? Na o be o tla mo nyatša phatlalatša ka keletšo e hlabago? O re, “Aowa, le ka mohla nka se dire seo! E le ge ke latela mohlala wa Jesu, ke tla dira maiteko ka moka a go ba yo botho, yo lerato le yo a naganelago.” Ke gabotse kudu! Lega go le bjalo, tlhohlo ke go dira seo, e lego go ekiša mohlala wa Jesu.

21. Jesu o rutile batho eng ka Molao?

21 Ge e le gabotse, batho ba ile ba ikwa ba lapološwa ke Jesu, ba kaonefetše moyeng e bile ba kgothatšegile. Moo Molao wa Modimo o bego o lebanya, o be o e-ra seo o se bolelago. Ge e ba o be o bonagala o akaretša, matswalo a bona a be a tla šoma kudu gomme ba be ba tla bontšha lerato la bona la go rata Modimo ka diphetho tšeo ba di dirago. Molao o be o koba-kobega le maemo. (Mareka 2:​27, 28) Modimo o be a rata batho ba gagwe, a ba direla dilo tša go ba hola a sa kgaotše, gomme o be a ikemišeditše go ba gaugela ge ba fošitše. Jesu o be a le bjalo.​—Johane 14:9.

Mafelelo a Dithuto tša Jesu

22. Go ithuta go Jesu go ile gwa thuša barutiwa ba gagwe go ba le boemo bofe bja kgopolo?

22 Bao ba ilego ba theetša Jesu gomme ya ba barutiwa ba gagwe ba ile ba lemoga therešo ya polelo ya gagwe e rego: “Joko ya-ka ke e botho gomme morwalo wa-ka ke o bohwefo.” (Mateo 11:​30, NW) Le ka mohla ga se ba ka ba ikwa ba imetšwe, a ba tshwenya goba a dula a ba rerela. Ba be ba lokologile, ba thabile e bile ba kgodišegile kudu ka tswalano ya bona le Modimo le bona seng. (Mateo 7:​1-5; Luka 9:​49, 50) Ba ithutile go yena gore go ba moetapele wa moya go nyaka go ba yo a lapološago go ba bangwe, go bonagatša boipoetšo monaganong le pelong.​—1 Ba-Korinthe 16:​17, 18; Ba-Filipi 2:3.

23. Go ba le Jesu go rutile barutiwa thuto efe e bohlokwa gomme gwa ba thuša go fihlelela diphetho dife?

23 Go feta moo, ba bantši ba be ba kgahlilwe kudu ke bohlokwa bja go dula e le batee le Kriste le go ba le boemo bja kgopolo bjo bo swanago le bjo a bego a bo bonagatša. O boditše barutiwa ba gagwe gore: “Ke Le ratile byalo ka xe Tate a nthatile. Dulang Lè le leratong la-ka. Xe Le lôtôla melaô ya-ka, ké xôna Le dulaxo Lè le leratong la-ka, byalo ka xe ke lototše melaô ya Tate, kè dutše kè le le leratong la xaxwe.” (Johane 15:​9, 10) Ge e ba ba be ba tla atlega e le badiredi le bahlanka ba Modimo, ba be ba tla swanela ke go diriša ka kelohloko seo ba ithutilego sona go Jesu, bobedi go boleleng le go ruteng phatlalatša ka ditaba tše dibotse tša Modimo tše di kgahlišago le tseleng yeo ba dirišanago le ba lapa le bagwera. Ge borwarre bo dutše bo gola ka diphuthegong, go be go tla nyakega gore nako le nako ba ikgopotše gore tsela ya gagwe e be e le e nepagetšego. Seo a bego a se ruta e be e le therešo, gomme bophelo bjo ba ilego ba bo bona bo bonagatšwa go yena e be e tloga e le bophelo bjo bo ka phegelelwago e le ka kgonthe.​—Johane 14:6; Ba-Efeso 4:​20, 21.

24. Ke dilo dife tše re swanetšego go di ela hloko mohlaleng wa Jesu?

24 Ge o dutše o nagana ka tše dingwe tša dilo tšeo re bego re di ahla-ahla, na o bona ditsela tšeo ka tšona o ka dirago kaonefatšo? Na o dumela gore ka mehla Jesu o be a nagana, a ruta le go itshwara ka mo go swanetšego? Ka gona, kgothatšega. Mantšu a gagwe a go re kgothatša ke a gore: “Xe Le tseba tšeo, Le ba lehlôxônôlô xe Le di dira.”​—Johane 13:17.

[Mengwalo ya ka tlase]

^ ser. 11 “Phapano ya motheo [magareng ga Jesu le Bafarisei] e bonagala gabotse mehuteng e mebedi e ganetšanago ya kwešišo ka Modimo. Go Bafarisei, Modimo kudu-kudu ke motho wa ditaelo; go Jesu ke yo botho le yo a nago le kwelobohloko. Ke therešo gore Mofarisei ga a gane botho bja Modimo le lerato la gagwe, eupša go yena dilo tše di be di bontšhitšwe ka mpho ya Torah [Molao] le gore seo se nyakegago moo go se phetha go a kgonega. . . . Go kgomarela kanegelo ya molomo le melao ya yona ya go hlatholla molao, Bafarisei ba be ba go lebelela e le tsela ya go phethagatša Torah. . . . Go phagamiša ga Jesu taelo e lego gabedi ya lerato (Mateo 22:​34-40) gore e be tlhathollo e amogelegago gotee le go gana ga gagwe mokgwa o thibelago wa kanegelo ya molomo . . . go ile gwa mo lebiša thulanong le mekgwa ya Bafarisei.”​—The New International Dictionary of New Testament Theology.

O Arabela Bjang?

• Go bolela’ng go wena go ba morutiwa wa Jesu?

• Jesu o be a swara batho bjang?

• Re ka ithuta’ng tseleng yeo Jesu a bego a ruta ka yona?

• Bafarisei ba be ba fapana bjang le Jesu?

[Dipotšišo tša Thuto]

[Diswantšho go letlakala 18]

Boemo bja kgopolo bja Jesu ka batho e be e le bjo bo fapanego gakaakang le bja Bafarisei!