Phihlelo

Jehofa o re Rutile Kgotlelo le Phegelelo

KA GE GO ANEGA ARISTOTELIS APOSTOLIDIS

Thitong ya ka leboa ya Dithaba tša Caucasus ke mo go lego Pyatigorsk, motse wa Russia o tumilego ka dimela tša wona tša diminerale le boemo bja wona bja leratadima bjo bo fodilego. Mo ke mo ke ilego ka belegwa ke bafaladi ba ba-Gerika ka 1929. Nywaga e lesome ka morago ga poifo ya go fedišwa ga molokwana-rite ga bo-Stalin, botšhošetši le go hlwekišwa ga morafo, re ile ra ba bafaladi gape ka ge re be re gapeletšwa go khudugela Gerika.

KA MORAGO ga ge re hudugetše Piraiévs, Gerika, lentšu “bafaladi” le ile la ba le tlhaloso e mpsha ka mo go feletšego go rena. Re ile ra ikwa re le batho ba sa tsebjego ka mo go feletšego. Gaešita le ge nna le mogolo’aka re be re e-⁠na le maina a bo-radifilosofi ba babedi ba go tuma ba Gerika, e lego Socrates le Aristotle, re be re e-⁠kwa maina ao a dirišwa ka sewelo. Yo mongwe le yo mongwe o be a re bitša ma-Russia a manyenyane.

Go se go ye kae ka morago ga go phulega ga Ntwa ya II ya Lefase, mma wa-ka yo a rategago o ile a hlokofala. O be a e-na le karolo e bohlokwa ka lapeng la gešo, gomme go lahlegelwa ke yena e ile ya ba mo go nolago moko. Ka ge a ile a babja ka nakwana, o be a nthutile go dira mediro e mentši ya ka gae. Tlwaetšo ye e itlhatsetše e le e thušago morago bophelong.

Ntwa le Khunologo

Ntwa, go laolwa ke Nazi le go hlasela ka dipomo ke madira a Kopantšwego go ile gwa dira gore letšatši le lengwe le le lengwe le bonagale e le la mafelelo. Go be go e-na le bodiidi bjo bogolo, tlala le lehu. Go tloga ge ke e-na le nywaga e 11, ke ile ka swanela ke go šoma ka thata  le tate e le gore re kgone go itlhokomela boraro bja rena. Thuto ya-ka ya lefase e ile ya thibelwa ke tsebo e lekanetšego ya leleme la Segerika, gaešita le ntwa le mafelelo a yona.

Go laola ga Jeremane Gerika go fedile ka October 1944. Go se go ye kae ka morago ga moo, ke ile ka kopana le Dihlatse tša Jehofa. Nakong ya go fela matla le masetla-pelo a nako yeo, kholofetšo ya Beibele ya bokamoso bjo bo phadimago ka tlase ga Mmušo wa Modimo e ile ya kgoma pelo ya-ka. (Psalme 37:​29) Kholofetšo ya Modimo ya bophelo bjo bo sa felego ka tlase ga maemo a khutšo mo lefaseng e ile ya itlhatsela e le setlolo sa kgonthe dinthong tša-ka. (Jesaya 9:6) Nna le tate re ile ra kolobetšwa ka 1946, re bontšha boineelo bja rena go Jehofa.

Ngwageng o latetšego, ke ile ka ba le lethabo la go amogela kabelo ya-ka ya mathomo bjalo ka mohlanka wa go bapatša (yo ka morago a ilego a tsebja e le mohlanka wa dimakasine) phuthegong ya bobedi yeo e bego e rulagantšwe kua Piraiévs. Tšhemo ya rena e be e akaretša go tloga Piraiévs go ba go fihla tlase Eleusis, e lego bokgole bjo e ka bago dikhilomithara tše 50. Ka nako yeo, Bakriste ba bantši ba tloditšwego ka moya ba be ba hlankela ka phuthegong. Ke bile le tokelo ya go šoma le bona le go ithuta go bona. Ke ile ka thabela go ba gotee le bona ka gobane ba be ba e-na le diphihlelo tše di sa felego tšeo ba bego ba ka di bolela tša mabapi le maiteko a magolo a nyakegago bakeng sa go phetha modiro wa boboledi. Go tšwa tseleng ya bona ya bophelo, go be go le molaleng gore go be go nyakega go se fele pelo le phegelelo bakeng sa go hlankela Jehofa ka potego. (Ditiro 14:​22) Ke thaba gakaakang gore go na le diphuthego tše fetago 50 tša Dihlatse tša Jehofa tikologong ye lehono!

Tlhohlo e sa Letelwago

Nakong e nngwe ka morago, ke ile ka tlwaelana le Eleni, mosadi wa Mokriste yo a rategago le yo mafolofolo go tšwa toropong ya Patras. Re ile ra beeletšana mafelelong a 1952. Lega go le bjalo, ka morago ga dikgwedi tše mmalwa, Eleni o ile a babja o šoro. Dingaka di ile tša hwetša gore o be a e-na le serurugi sa bjoko, gomme boemo bja gagwe e be e le bjo bobe. O ile a swanelwa ke gore a ye go buiwa gatee-tee. Ka morago ga maiteko a magolo, re ile ra kgona go hwetša ngaka ya kua Athens yeogo sa šetšwe go hlokagala ga ditlabakelo morago moo—​e ilego ya ikemišetša go dumelelana le ditumelo tša rena tša bodumedi gomme a buwa ka ntle le madi. (Lefitiko 17:​10-14; Ditiro 15:​28, 29) Ka morago ga go bua, ka šedi dingaka di be di na le tebelelo e botse tšwelopeleng ya mmeeletšwa wa-ka, eupša ba se hlokomologe kgonagalo ya gore ditaba di ka senyega le go feta.

Ke be ke swanetše go dira’ng boemong bjo? Ka baka la maemo a fetogilego, na ke swanetše go fediša peeletšo gomme ke itokolle? Aowa! Ka go beeletša ga-ka, ke be ke dirile kholofetšo, gomme ke be ke nyaka gore ee ya-ka e be ee. (Mateo 5:​37) Ga se ka ka ka itumelela gore ke nagane gabedi. Ka tlase ga tlhokomelo ya mogolo’agwe, Eleni o ile a kaonefala ganyenyane, gomme re ile ra nyalana ka December 1954.

Nywaga e meraro ka morago, Eleni o ile a babja gape, gomme ngaka e swanago e ile ya swanela ke go mmua gape. Mo nakong ye o ile a swanela ke go šoma kudu ka gare ga bjoko e le gore a tloše serurugi ka mo go feletšego. Ka baka la seo, mosadi wa-ka o ile a tlogelwa a golofetše ganyenyane, gomme karolo ya bjoko bja gagwe yeo e laolago polelo e ile ya kgomega gampe. Bjale mohuta o mofsa wa mathata a  hlaka-hlakanego o ile wa re tsogela bobedi bja rena. Gaešita le modiro o monyenyane o ile wa fetoga tšhitišo e kgolo go mosadi wa-ka yo a rategago. Boemo bja gagwe bjo bo mpefalago bo ile bja nyaka gore re dire diphetogo tša ka pela maphelong a rena a letšatši le letšatši. Go feta tšohle, go ile gwa nyaka kgotlelelo le phegelelo ka tekanyo e kgolo.

Ke ka nako yeo moo tlwaetšo yeo ke e hweditšego go mma e ilego ya ipontšha e le ya bohlokwa. Mesong e mengwe le e mengwe e sa le ka pela, ke be ke lokišeletša dilo ka moka bakeng sa dijo, gomme Eleni o be a apea. Gantši re be re laletša baeti, go akaretša le badiredi ba nako e tletšego, batho bao re ithutilego Beibele le bona le Bakriste-gotee le rena bao ba hlokago ka phuthegong. Ka moka ga bona ba be ba dumela gore dijo tše e be e le tše di hlabolago kudu e le ka kgonthe! Nna le Eleni gape re ile ra dirišana medirong e mengwe ya ka ntlong, e le gore legae la rena e be le le hlwekilego le la bothakga. Boemo bjo bo bego bo nyaka mo gontši ka mo go feteletšego bo be bo tla tšwela pele ka nywaga e 30.

Phišego go sa Šetšwe Bolwetši

E be e le mo go tutuetšago kudu go nna le go ba bangwe go bona gore ga go selo seo se bego se ka fokotša lerato la mosadi wa-ka la go rata Jehofa le phišego ya gagwe tirelong ya gagwe. Ge nako e dutše e e-ya, le gona ka maiteko a sa kgaotšego, Eleni o be a kgona go bolela ka mantšu a lekanetšego kudu. O be a rata go batamela batho setarateng ka ditaba tše dibotse go tšwa ka Beibeleng. Ge ke be ke e-ya maetong a kgwebo, ke be ke e-ya le yena gomme ke bea koloi kgaufsi le tsejana ya ka thoko ya leema-ema. O ile a bula lefasetere la koloi gomme a laletša bafeti ka tsela gore ba itšeele dikopi tša Morokami le Phafoga! Lebakeng le lengwe, o ile a sepediša dikopi tše 80 ka diiri tše pedi. Gantši o be a sepediša dimakasine ka moka tša kgale tšeo di bego di le gona ka phuthegong. Eleni gape o be a e-ba gona ka mehla mehuteng e mengwe ya boboledi.

Nywageng ka moka yeo mosadi wa-ka a bego a fokola, o be a e-ba le nna dibokeng ka mehla. Ga se a ka a lahlegelwa ke kopano e kgolo goba e nyenyane, gaešita le ge re be re swanela ke go ya mafaseng a šele ka baka la tlaišo ya Dihlatse tša Jehofa Gerika. Go sa šetšwe mafokodi a gagwe, o ile a ba gona dikopanong ka lethabo kua Austria, Jeremane, Cyprus le dinageng tše dingwe. Eleni ga se a ka a belaela goba a letela tlhokomelo e ntši, gaešita le ge maikarabelo a oketšegilego tirelong ya Jehofa a ile a dira gore dilo e be tše sa lokelago go yena ka dinako tše dingwe.

Go nna, boemo bjo bo ile bja nnea thuto ya nako e telele ya kgotlelelo le phegelelo. Ke ile ka bona thušo ya Jehofa ka makga a mantši. Bana babo rena le dikgaetšedi ba ile ba dira boikgafo bja kgonthe e le gore ba re thuše ka tsela le ge e le efe e kgonegago, gomme dingaka di ile tša re thekga ka borutho. Nywageng yeo ka moka e thata, ga se ra ka ra hlaelelwa ke dinyakwa tša bophelo, gaešita le ge maemo a rena a jago nako a ile a dira gore e be mo go sa kgonagalego go nna gore ke šome mošomo wa nako e tletšego. Dikgahlego le tirelo ya Jehofa di be di e-tla pele ka mehla.Mateo 6:33.

Ba bantši ba ile ba botšiša gore ke eng seo se re thekgilego dinakong tšeo tše lekago. Ga bjale  ge ke lebelela morago, ke lemoga gore thuto ya motho ka noši ya Beibele, thapelo e tšwago pelong go Modimo, go ba ka mehla dibokeng tša Bokriste le go tšea karolo ka mafolofolo modirong wa go bolela go ile gwa tiiša kgotlelelo le phegelelo ya rena. Ka mehla re be re gopola mantšu a kgothatšago a Psalme 37:​3-5: “Bôta Morêna, O dirê tše di botse . . . O thabêlê Morêna . . . Xafêla Morêna ditsela tša xaxo, O mmôtê; Yêna ó tlo dira.” Temana e nngwe yeo e ilego ya ipontšha e le bohlokwa go rena e be e le Psalme 55:​22: “Lahlêla Morêna morwalô wa xaxo; Yêna ó tlo Xo babalêla.” Go swana le ngwana yo a botago tatagwe ka mo go feletšego, ga re lahlele merwalo ya rena go Jehofa feela eupša gape re e tlogela go yena.Jakobo 1:6.

Ka April 12, 1987, ge mosadi wa-ka a be a bolela ka pele ga ntlo ya rena, lemati le boima la tšhipi le ile la mo wela ka mo morago, la mo wišetša fase tsejaneng ya ka thoko, la mo gobatša o šoro. Ka baka la seo, o ile a idibala ka lebaka la nywaga e latetšego e meraro. O ile a hwa mathomong a 1990.

Go Hlankela Jehofa ka Gohle ka mo ke Kgonago

Morago kua ka 1960, ke ile ka kgethelwa go hlankela ke le mohlanka wa phuthego kua Nikaia, Piraiévs. Go tloga nakong yeo, ke ile ka ba le tokelo ya go hlankela diphuthegong tše dingwe tše mmalwa kua Piraiévs. Gaešita le ge ke sa ka ka ba le bana ba e lego ba-ka, ke bile le lethabo la go thuša bana ba bantši ba moya gore e be ba tiilego therešong. Ba bangwe ba bona ga bjale ba hlankela e le bagolo ba phuthego, bahlanka ba bodiredi, badiredi ba babulamadibogo le ditho tša lapa la Bethele.

Ka morago ga ge pušo ka batho e be e tsošološitšwe kua Gerika ka 1975, Dihlatse tša Jehofa di ile tša kgona go swara dikopano tša tšona ka bolokologi, di se sa swanela ke go ikuta ka gare ga dikota le ka mohla. Phihlelo yeo ba bangwe ba rena re bego re e hweditše ge re be re rulaganya dikopano dinageng di šele ga bjale e ile ya itlhatsela e le e holago. Ka go rialo, ke bile le lethabo le tokelo ya go hlankela dikomiting tša kopano tše di fapa-fapanego ka nywaga e mentši.

Ke moka ka 1979, go ile gwa dirwa dithulaganyo tša go aga Holo ya pele ya Kopano kua Gerika, mellwaneng ya Athene. Ke ile ka abelwa go thuša go rulaganya le go phetha mošomo wo o mogolo wa go aga. Mošomo wo le wona o ile wa nyaka kgotlelelo le phegelelo e kgolo. Go šoma ka nywaga e meraro le bana babo rena le dikgaetšedi ba makgolo ba nago le moya wa go ikgafa go ile gwa bopa kgokagano e tiilego ya lerato le botee magareng ga rena. Dikgopolo go tšwa mošomong woo di ngwadilwe ka mo go sa phumolegego ka pelong ya-ka.

Go Kgotsofatša Dinyakwa tša Moya tša Bagolegwa

Nywaga e sego kae ka morago, sebaka se sefsa se ile sa bulega. Kgaufsi le tšhemo ya phuthego ya gešo, kua Korydallos, go na le e nngwe ya dikgolego tše dikgolo kudu kua Gerika. Ga e sa le go tloga ka April 1991, ke ile ka abelwa go etela kgolego ye beke le beke ke le modiredi wa Dihlatse tša Jehofa. Ke dumeletšwe go swara dithuto tša Beibele le diboka tša Bokriste le bagolegwa bao ba thabelago moo. Bontši bja bona ba dirile diphetogo tše dikgolo, ba hlatsela matla a magolo a Lentšu la Modimo. (Ba-Hebere 4:​12) Seo se ile sa kgahla bobedi bašomi ba kgolegong le bagolegwa ba bangwe. Ba bangwe ba bagolegwa bao ke ithutilego le bona Beibele ba lokolotšwe gomme ga bjale ke bagoeledi ba ditaba tše dibotse.

Ke ile ka ithuta le bagwebi ba dihlare-tagi ba bararo ba kotsi ka nakwana. Ge ba dutše ba dira tšwelopele ya moya, ba ile ba tla thutong ya bona ya Beibele ba tlošitše ditedu, meriri ya bona e kamilwe gabotse gomme ba apere hempe le thai bogareng bja Auguste nngwe ya dikgwedi tše di fišago kudu Gerika! Molaodi wa kgolego, mohlapetši-mogolo le bašomi ba bangwe ba ile ba tšwa ka diofising tša bona go tla go bona seo se bego se direga. Ga se ba ka ba kgolwa mahlo a bona!

Phihlelo e nngwe e kgothatšago e diregile karolong ya basadi ya kgolego. Go ile gwa thongwa thuto ya Beibele le mosadi yo a bego ahloletšwe bophelo ka moka kgolegong ka baka la polao. O be a tsebja ka ditsela tša gagwe tša borabele. Lega go le bjalo, go se go ye kae therešo  ya Beibele yeo a bego a ithuta yona e ile ya tliša diphetogo tše di bonagalago moo ba bantši ba ilego ba bolela gore o be a swana le tau ye e bego e fetoga go ba kwana! (Jesaya 11:​6, 7) O ile a hlompšha le go botwa ka pela ke molaodi wa kgolego. Ke ile ka thabišwa ke go mmona a dira tšwelopele e botse ya moya gomme a fihla ntlheng ya go ineela go Jehofa.

Go Thuša Balwetši le Batšofadi

Go bona go hlaka ga mosadi wa-ka ka bolwetši ka nako e telele go ile gwa ntira gore ke be šedi go dinyakwa tša bao ba babjago le ba tšofetšego gare ga rena. Nako le nako ge dimakasine tša rena di be di bontšha dihlogo tšeo di bego di re kgothaletša go fihlelela le go nea thušo e lerato bathong ba bjalo, kgahlego ya-ka e be e tsošološwa. Ke be ke boloka le go kgoboketša dihlogo tše bjalo. Ka morago ga nywaga e itšego, ke be ke kgobokeditše setseka sa matlakala a fetago a lekgologo thoma ka sehlogo se se rego “Go Naganela Batšofadi le Balwetši,” ka go tokollo ya Morokami (wa seisemane) wa July 15, 1962. Bontši bja dihlogo tše di bontšhitše gore ke mo go holago gore phuthego e nngwe le e nngwe e neelane ka thušo e rulagantšwego go balwetši le batšofadi.1 Johane 3:​17, 18.

Bagolo ba ile ba hloma sehlopha sa bana babo rena le dikgaetšedi bao ba ilego ba itira ba hwetšagalago gore ba hlokomele dinyakwa tša balwetši le batšofadi ka phuthegong. Re ile ra rulaganya baithapi ka dihlopha tše fapanegoba bjalo ka bao ba bego ba ka kgona go thuša mosegare, ba bangwe bao ba bego ba ka kgona go thuša bošego ka moka, bao ba bego ba ka neelana ka dinamelwa le bao ba bego ba hwetšagala ka diiri tše 24. Sehlopha se sa mafelelo se ile sa ba bjalo ka sehlopha sa matšato.

Mafelelo a maiteko a bjalo e bile a kgothatšago. Ka mohlala, kgaetšedi yo a babjago yo a bego a dula a nnoši o ile a hwetšwa a idibaletše lebatong nakong e nngwe ya diketelo tša letšatši le letšatši tšeo di bego di dirwa go yena. Re ile ra tsebiša kgaetšedi yo a bego a dula kgaufsi yo a bego a e-na le koloi. O ile a kitimišetša kgaetšedi yo a bego a babja sepetleleng sa kgaufsi ka nako e sa kago ya fihlelelwaka metsotso e lesome feela! Dingaka di ile tša re seo se phološitše bophelo bja gagwe.Tebogo yeo e bontšhwago go ditho tša sehlopha ke balwetši le batšofadi ke e kgotsofatšago kudu. Go ba le kholofelo ya go tla go phela le bana ba babo rena ba le dikgaetšedi tshepedišong e mpsha ya Modimo ka tlase ga maemo a fapanego ke mo go ruthetšago pelo. Gape le go tseba gore ba ile ba thušwa go kgotlelela ka baka la thekgo yeo ba e hweditšego nakong ya go tlaišega ga bona e sa le moputso o mongwe gape.

Go Phegelela go Tlišitše Meputso

Ga bjale ke hlankela ke le mogolo go e nngwe ya diphuthego tša Piraiévs. Go sa šetšwe nywaga ya botšofadi le mathata a tša maphelo, ke thabile ka gobane ke sa kgona go ba le karolo e mafolofolo medirong ya phuthego.

Maemo a lekago, ditlhohlo tše thata le maemo a sa letelwago di ile tša nyaka tekanyo e kgolo ya go tiišetša le go phegelela ka nywaga e mentši. Lega go le bjalo, ka mehla Jehofa o ile a nnea matla a nyakegago go fenya mathata a. Nako le nako, ke bone go rereša ga mantšu a mopsalme a rego: “Mohla kè šetše kè re ke a thêkêsêla, ka thêkxwa ke botho bya xaxo, Morêna. Mohla kè xoletšwe ke dipelaêlô ka teng xa-ka, ka bewa pelo ke dikhomotšô tša xaxo.”Psalme 94:​18, 19.

[Seswantšho go letlakala 25]

Ke e-na le mosadi wa-ka, Eleni, ka morago ga go buiwa ga gagwe la bobedi ka 1957

[Seswantšho go letlakala 26]

Kopanong kua Nuremberg, Jeremane, ka 1969

[Seswantšho go letlakala 28]

Sehlopha sa bana babo rena le dikgaetšedi bao ba bego ba thuša balwetši le batšofadi