Phihlelo

Go Putswa ka Baka la go Bontšha Boineelo go Modimo

KA GE GO ANEGA WILLIAM AIHINORIA

Ke ile ka tsoga gare ga bošego ka baka la go tsetla ga tate mo go tlwaelegilego. O be a pitikana lebatong a swere mpa ya gagwe. Nna, mma gotee le kgaetšedi ya-ka yo mogolo re be re mo dikologa. Ge sehlabi eka se a okobala, o be a dula ka go otlologa gomme a fegelwe a re: “Ke Dihlatse tša Jehofa feela tšeo di nago le khutšo mo lefaseng le.” Polelwana yeo e be e le e makatšago, eupša e bile le tutuetšo e tseneletšego go nna ka gobane ke be ke se ka ka ka kwa ka Dihlatse tša Jehofa. Ke be ke ipotšiša gore o be a bolela ka eng.

TIRAGALO yeo e diragetše ka 1953 ge ke be ke e-na le nywaga e tshelelago. Ke be ke le setho sa lapa la segadikane kua Ewossa, motsaneng wa tša temo ka bodikela-gare bja Nigeria. Ke be ke le ngwana wa bobedi, eupša ke le morwa wa mathomo ka lapeng leo mafelelong le ilego la oketšega go akaretša basadi ba tate ba bararo le bana ba 13. Re be re dula gotee ka ntlong ya rakgolo ya diphapoši tše nne yeo e agilwego ka mmu gomme e ruletšwe ka bjang. Lapa gape le be le akaretša makgolo le bana babo tate ba bararo gotee le malapa a bona.

Bophelo bja-ka bja ge ke be ke sa gola bo be bo le thata. Seo se ilego sa kgatha tema go se ka mo go kgethegilego e be e le go se ipshine mmeleng ga tate. O be a e-na le sehlabi se šoro ka maleng seo se bilego gona go fihlela lehung la gagwe nywaga e mentši ka morago. Bolwetši bja gagwe bjo bo sa tsebjego bo ile bja palela dikalafo ka moka tšeo lapa la molemi wa mo-Afrika le bego le ka kgona go di lefelelamešunkwane gotee le kalafo ya setšo. Re be re fetša mašego a mantši re lla ka thoko ga tate ge a pitikana lebatong a le bohlokong go fihlela mogogonope o lla mesong e  latelago. Ge a be a tsoma kalafo ya bolwetši bja gagwe, gantši o be a sepela le mma gomme ba ntlogela le bana bešo re hlokometšwe ke makgolo.

Lapa la gešo le ile la phela ka go lema le go rekiša yam, cassava le di-kola nut. Gape re be re gama rubber dihlareng bakeng sa go tlaleletša ditseno tša rena tše di fokolago. Dijo tša rena tše di kgolo e be e le yam. Re be re e-ja yam mesong, re e-ja yam ka go e duba mantšiboa e bile re e-ja yam gape bošego. Ka dinako tše dingwe, re be re e-ja selo se se fapanego ka go ja plantain yeo e gadikilwego.

Karolo e bohlokwa ya bophelo bja rena e be e le go rapela bagologolo. Lapa le be le nea bagologolo dijo ka go di bea ka pele ga diphata tšeo di bego di tlemeletšwe dikgapetla tša mebala-bala. Tate gape o be a rapela modimo wa seswantšho bakeng sa go raka meoya e mebe le boloi.

Ge ke be ke e-na le nywaga e mehlano, re ile ra huduga motsaneng wa gešo ka lebakanyana gomme ra ya kampeng ya go lema mo e ka bago bokgole bja dikhilomithara tše 11. Moo tate o ile a swarwa ke bolwetši bjo bo bakwago ke dibokwana tša guinea, bjo e bego e le bohloko bjo bo oketšegilego bolwetšing bja gagwe bja mala. O be a sa kgone go šoma mosegare, gomme mahlaba a gagwe a mala a be a mo tlaiša bošego. Ke ile ka swarwa ke bolwetši bja jigger, mohuta wa typhus. Ka baka la se, re ile ra phela ka dilo tšeo re di fiwago ke ba leloko. E le gore re se ke ra bolawa ke ditšhila le bodiidi, re ile ra boela morago motsaneng wa gešo wa Ewossa. Tate o be a nyaka gore nna morwa wa gagwe wa mathomo, ke be le mošomo o kaone kudu go feta go fo ba molemi. O be a nagana gore thuto e botse e tla dira gore ke kgone go phagamiša maemo a lapa a bophelo le go nthuša go godiša bana bešo.

Go Kopana le Madumedi a Fapanego

Ge re boetše morago motsaneng wa gešo, ke ile ka kgona go thoma go tsena sekolo. Se se ile sa dira gore ke kopane le madumedi a Bojakane. Ka bo-1950 motho o be a sa kgone go aroganya thuto ya ka Bodikela go bodumedi bja mmušo. Ka ge ke be ke tsena sekolo sa mephato ya tlase sa Katholika, seo se be se bolela gore ke be ke swanetše go ba mo-Roma Katholika.

Ka 1966 e lego ngwaga wo ke bilego le nywaga e 19, ke ile ka amogelwa Sekolong se Phagamego sa Pilgrim Baptist toropong ya Ewohinmi, mo e ka bago dikhilomithara tše 8 go tloga Ewossa. Moo thuto ya-ka ya bodumedi e ile ya fetoga. Ka gobane ke be ke sa tsene sekolo sa Protestanta, baruti ba Katholika ba ile ba gana ge ke tšea karolo Mmiseng ka Sontaga.

Ke nakong ya ge ke be ke tsena sekolo sa Baptist moo ke ilego ka tlwaelana le Beibele la mathomo. Gaešita le ge ke ile ka tšwela pele ke e-ya kerekeng ya Katholika, ke be ke ipalela Beibele Sontaga se sengwe le se sengwe ka morago ga tirelo ya kereke ya Katholika. Dithuto tša Jesu Kriste di ile tša nkgahla, tša ntsošetša kganyogo ya go phela bophelo bjo bo nago le morero bja boineelo go Modimo. Ge ke dutše ke bala Beibele, ke ile ka šišimišwa kudu ke boikaketši bja ba bangwe ba baetapele ba bodumedi le mokgwa wa go phela o gobogilego wa badumedi ba bantši. Seo ke se bonego go bao ba ipolelago gore ke Bakriste e be e le seo se fapanego kudu le seo Jesu le barutiwa ba gagwe ba se rutilego le go se dira.

Ke ile ka tšhošwa ke ditiragalo tše itšego ka mo go kgethegilego. Tiragalong e nngwe ge ke be ke ile lebenkeleng la madira go ya go reka rosari, ke ile ka bona pheko e lekeletše mojakong wa lebenkele. Nakong e nngwe, hlogo ya sekolo sa Baptist e ile ya leka go nkgoboša ka tša botona le botshadi. Ke ile ka lemoga ka morago gore e be e le mosodoma gomme o be a gobošitše ba bangwe. Ke ile ka naganišiša ka dilo tše, ke ipotšiša gore, ‘Na Modimo o amogela madumedi ao ditho tša  ona gaešita le ao baetapele ba ona ba sa ikarabelego ka dibe tše dikgolo?’

Go Fetoša Bodumedi

Lega go le bjalo, ke be ke rata seo ke bego ke se bala ka Beibeleng gomme ka phetha ka go tšwela pele ke e bala. Ke ka nako yeo moo ke ilego ka thoma go nagana ka mantšu a tate ao a a boletšego nywaga e ka bago e 15 pele ga moo: “Ke Dihlatse tša Jehofa feela tšeo di nago le khutšo mo lefaseng le.” Eupša ke be ke sa kwešiše ka gobane bafsa ba Dihlatse sekolong sa rena ba be ba kwerwa gomme ka dinako tše dingwe ba otlwa ka baka la go se tšee karolo ditirelong tša bodumedi tša mesong. Gomme tše dingwe tša ditumelo tša bona di be di kwagala di sa tlwaelega. Ka mohlala, ke ile ka hwetša go le thata go dumela gore ke batho ba 144 000 feela bao ba yago legodimong. (Kutollo 14:3) Ka ge e be e le kganyogo ya-ka go ya legodimong, ke ile ka ipotšiša ge e ba palo ye e ile ya felela pele ke belegwa.

Go be go le molaleng gore Dihlatse di be di itshwara ka mo go fapanego e bile di na le boemo bja kgopolo bjo bo fapanego. Di be di sa akaretšwe ditirong tša boitshwaro bjo bo gobogilego le bjo bošoro tša bafsa ba bangwe sekolong. E be e tloga e le tšeo di arogilego lefaseng go nna, bjalo ka ge ke ile ka bala ka Beibeleng gore bao e lego ba bodumedi bja therešo ba swanetše go ba bjalo.—Johane 17:​14-16; Jakobo 1:27.

Ke ile ka phetha ka go dira dinyakišišo tše di tšwelago pele. Ka September 1969, ke ile ka kgona go hwetša puku ya “Therešo ye Išago Bophelong bjo bo sa Felego.” Kgweding e latelago, mmulamadibogo, ka ge modiredi wa nako e tletšego wa Dihlatse tša Jehofa a bitšwa bjalo, o ile a thoma go ithuta le nna. Ke tutueditšwe ke thuto ya-ka ya mathomo, ke ile ka thoma go bala puku ya Therešo ka Mokibelo bošego gomme ka e fetša mantšiboa a latelago. Kapejana, ke ile ka thoma go botša barutwana-gotee le nna dilo tšeo di kgahlišago tšeo ke di badilego. Barutwana le barutiši ba ile ba nagana gore tumelo ya-ka ye ke sa tšwago go e hwetša e be e nkgafiša. Eupša ke be ke tseba gore ke be ke sa gafe.—Ditiro 26:24.

Ditaba tša gore ke bolela ka bodumedi bjo bofsa di ile tša fihla ditsebeng tša batswadi ba-ka. Ba ile ba kgopela gore ke boe gae kapejana e le gore ba ka kgona go tseba gore bothata bja-ka e be e le eng. Go be go se na motho yo ke bego nka retologela go yena bakeng sa keletšo ka ge Dihlatse ka moka di be di ile go e nngwe ya dikopano tša selete  kua Ilesha. Ge ke fihla gae, ke ile ka hlaselwa ka dipotšišo le dikganetšo ke mma le ba bangwe ba leloko. Ke ile ka leka ka mo nka kgonago ka gona go lwela seo ke bego ke ithuta sona ka Beibeleng.—1 Petro 3:15.

Ka morago ga go leka ka ntle le go atlega go bontšha gore Dihlatse tša Jehofa e be e le barutiši ba maaka, malome o ile a leka go ntsena ka tsela e fapanego. O ile a nkgopela ka go tšwa pelong gore: “Gopola gore o ile sekolong go ya go hwetša thuto. Ge o tlogela dithuto tša gago gomme o e-ya boboleding, o ka se tsoge o phethile thuto ya gago. Ka gona, ke ka baka la’ng o sa lete go fihlela o feditše sekolo pele ga ge o ka tsenela bodumedi bjo bjo bofsa.” Ka nakwana seo se ile sa kwagala se na le tlhaologanyo, ka gona ke ile ka emiša go ithuta le Dihlatse.

Ka December 1970, kapejana ka morago ga go aloga ga-ka, ke ile ka leba Holong ya Mmušo gomme ke ile ka ba gona dibokeng tša Dihlatse tša Jehofa ga e sa le go tloga ka nako yeo. Ka August 30, 1971, ke ile ka kolobetšwa e le seka sa boineelo bja-ka go Modimo. Seo ga se sa šišinya batswadi ba-ka feela eupša se šišintše le setšhaba ka moka. Ba ile ba re ke ba nyamišitše ka ge ke be ke le motho wa mathomo tikologong ya Ewossa go amogela thuto ka thušo ya tša ditšhelete ya mmušo. Ba bangwe ba be ba e-na le dikholofelo tše di phagamego ka nna. Ba be ba holofetše gore ke be ke tla diriša thuto ya-ka go hlabolla setšhaba.

Mafelelo a go Fetoša Ga-ka Bodumedi

Lapa la gešo gotee le banna ba bagolo ba setšhaba ba ile ba romela baemedi go leka go nkgapeletša go tlogela tumelo ya-ka. Maiteko a bona a be a tswakane le maroga. Ba itše: “Ge e ba o sa tlogele bodumedi bjo, bokamoso bja gago bo senyegile. O ka se hwetše mošomo. O ka se ikagela ntlo ya gago. O ka se kgone go nyala gomme wa godiša lapa.”

Ka go fapana le dipolelelo-pele tša bona tše boifišago, dikgwedi tše lesome ka morago ga ge ke feditše sekolo ke ile ka hwetša mošomo wa go ba morutiši. Ka October 1972, ke ile ka nyalana le mosadi wa-ka yo a rategago Veronica. Ka morago, mmušo o ile wa ntlwaetša go ba mmoleledi wa tlaleletšo wa tša temo. Ke ile ka reka koloi ya-ka ya mathomo, gomme ka thoma go aga ntlo ya rena. Ka November 5, 1973, morwedi wa rena wa mathomo Victory o ile a belegwa, gomme nywageng e latetšego re ile ra ba le Lydia, Wilfred le Joan. Ka 1986 ngwana wa rena wa mafelelo, Micah o ile a belegwa. Ka moka ga bona ba ipontšhitše go ba bana ba bohlokwa, bohwa bjo bo tšwago go Jehofa.—Psalme 127:3.

Ge ke lebelela morago bophelong bja-ka, nka re dikganyogo tša bobe tša setšhaba ka moka di fetogile ditšhegofatšo. Ke ka baka leo ke ilego ka reela morwedi wa-ka wa mathomo Victory (Phenyo). Morago bjale, setšhaba se ile sa nngwalela gore: “Re a kgopela hle, re nyaka gore o boe gae gomme o tšee karolo go hlabolleng setšhaba sa rena gona bjale ka gobane Modimo o a go šegofatša.”

Go Godiša Bana ka Ditsela tša go Boifa Modimo

Nna le mosadi wa-ka re be re tseba gore re ka se ke ra kopanya boikarabelo bja rena bjo re bo neilwego ke Modimo bja go godiša bana le go phegelela mahumo a dilo tše di bonagalago. Ka gona, re ithutile go kgotsofala ka bophelo bjo bonolo. Re kgetha go phela ka mokgwa wo go e na le go lebeletšana le mafelelo a ka bago gona a go kgetha tsela ya bophelo e fapanego.

Ke mo go tlwaelegilego karolong ya lefase la gabo rena go dula le malapa a mangwe ka moagong o tee, re diriša ntlwana ya boithomelo e tee, didirišwa tša ka khitšhing le tše dingwe. Re be re thabela go kgona go hira lefelo la rena ka noši la bodulo toropong le ge e le efe yeo ke bego ke romelwa go yona ke le mošomedi wa mmušo. Go ba gona madulo a bjalo a be a bitša kudu, eupša go ba le ona go ile gwa fokotša gore bana ba rena ba se lebeletšane le ditutuetšo tše sa lokago. Ke leboga Jehofa gore go theoša le nywaga, re ile ra kgona go godišetša bana ba rena tikologong e botse ya moya.

Go oketša moo, mosadi wa-ka o ile a dula gae e le gore a be le bana ba rena le go ba hlokomela. Ge ke feditše mošomo, re leka go dira dilo gotee re le lapa. Selo se sengwe le se sengwe seo re se dirago re se dira re le sehlopha. Se se akaretša thuto ya lapa ya Beibele, go lokišeletša le go ba gona dibokeng tša phuthego, go tšea karolo bodireding bja Bokriste gotee le go tšea karolo medirong ya bogwera. Re lekile go latela keletšo ya Doiteronomio 6:​6, 7, yeo e kgothaletšago batswadi go ruta bana ba bona e sego feela ka gae eupša ka nako e nngwe le e nngwe. Se se dirile gore bana ba lebelele go Dihlatse tše dingwe ge ba nyaka bogwera go e na le go lebelela batho ba lefase. Ba ithutile ka mohlala wa rena go kgetha ka šedi bagwera ba bona ka gobane nna le Veronica ga re fetše nako e ntši kudu re e-na le batho bao ba sa abelanego ditumelo tša rena.—Diema 13:​20; 1 Ba-Korinthe 15:33.

Go ba gona, tlhahlo ya rena le thuto ga se tšona feela di bilego le tutuetšo e swanetšego maphelong a bana ba rena. Ntlo ya rena e be e buletšwe e bile e sa dutše e buletšwe Bakriste ba fišegago, bao bontši bja bona e lego badiredi ba basepedi ba Dihlatse tša Jehofa. Nako yeo Bakriste ba ba godilego ba e feditšego le lapa la rena e neile bana ba rena sebaka sa go lebeledišiša le go ithuta tseleng ya bona ya boikgafo ya bophelo. Se se matlafaditše thuto ya rena, gomme bana ba dirile gore therešo ya Beibele e be ya bona.

Go Putswa ka Baka la Boineelo go Modimo

Lehono nna le mosadi wa-ka gotee le bana ba rena ba bane, re tirelong ya nako e tletšego. Ke thomile go bula madibogo ka lekga la pele ka 1973. Go theoša le nywaga ke ile ka swanela ke go kgaotša tirelo ya-ka ya nako e tletšego ka baka la maemo a tša boiphedišo. Ka dinako tše dingwe, ke bile le tokelo ya gore ke tšee karolo go ruteng Sekolong sa Bodiredi sa Mmušo, seo se neago tlhahlo bakeng sa balebeledi ba Bakriste ba Dihlatse tša Jehofa. Ga bjale ke thabela tokelo ya go hlankela Komiting ya go Hloma Kwano le Dipetlele gotee le go ba molebeledi wa motse wa Uhonmora.

Barwedi ba-ka ba babedi Victory le Lydia ba nyetšwe ke bagolo ba Bakriste ba babotse gomme ba thabile. Bona gotee le banna ba bona ba hlankela e le ditho tša ofisi ya lekala ya Dihlatse tša Jehofa kua Igieduma, Nigeria. Morwa wa rena yo mogolo Wilfred o hlankela e le mohlanka wa bodiredi, gomme morwa wa rena yo monyenyane Micah ka dinako tše dingwe o hlankela e le mmulamadibogo wa go thuša. Ka 1997, Joan o feditše thuto ya gagwe ya sekolong se se phagamego gomme a tsenela tirelo ya bobulamadibogo bja ka mehla.

Gare ga diphihlelo tšeo di putsago kudu bophelong bja-ka ke go thuša ba bangwe go hlankela Jehofa Modimo. Ba bjalo ba akaretša ba bangwe ba leloko. Tate o ile a dira maiteko a go hlankela Jehofa, eupša segadikane se ile sa mo šitiša. Go tloga bofseng bja-ka ke be ke rata batho. Ge ke bona ba bangwe ba tlaišega, ke ikwa eka mathata a-ka ga a bohlokwa gakaalo. Ke nagana gore ba a bona gore ke tloga ke kganyoga go ba thuša e le ka kgonthe, gomme se se dira gore go be bonolo gore ba bolele le nna.

Yo mongwe wa bao ke ba thušitšego go tseba merero ya Modimo ke lesogana leo le babjago le le malaong. E be e le mošomi wa khamphaning ya mohlagase yoo a ilego a fišwa ke mohlagase o šoro mošomong moo o ilego wa mmolaya ditho go tloga kgareng go ya fase. O ile a amogela thuto ya Beibele gomme ganyenyane-ganyenyane a arabela go seo a ithutilego sona. Kolobetšo ya gagwe ka October 14, 1995, molapong wo o lego kgaufsi le legae la rena, e be e le ka lekga la mathomo ka morago ga nywaga e 15 moo a ilego a šutha malaong a gagwe. O itše e be e le letšatši le le thabišago kudu bophelong bja gagwe. Ga bjale ke mohlanka wa bodiredi ka phuthegong.

Ga ke itshole ka ge ke ile ka kgetha nywageng e 30 e fetilego go hlankela Jehofa gotee le batho ba gagwe bao ba lego boteeng le bao ba ineetšego. Ke bone lerato la kgonthe ka mediro gare ga bona. Gaešita le ge kholofelo ya bophelo bjo bo sa felego e be e sa akaretšwa moputsong wa Jehofa go bahlanka ba gagwe ba botegago, ke be ke sa dutše ke tla kganyoga bophelo bja boineelo go Modimo. (1 Timotheo 6:6; Ba-Hebere 11:6) Ke tsela yeo e bopilego le go tiiša bophelo bja-ka, ya tliša lethabo, kgotsofalo le lethabo go nna le go lapa la-ka.

[Seswantšho go letlakala 25]

Ke e-na le mosadi wa-ka le bana ka 1990

[Seswantšho go letlakala 26]

Ke e-na le mosadi wa-ka le bana le bakgonyana ba babedi