Phihlelo

Ke Matlafaditšwe ke Borwarre bja Rena bja Lefase ka Bophara

KA GE GO ANEGA THOMSON KANGALE

Ka April 24, 1993, ke ile ka laletšwa go ba gona lenaneong la go neelwa ga moago o mofsa wa ofisi ya lekala woo o bego o akaretša meago e 13, kua Lusaka, Zambia. Ka ge ke be ke na le bothata bja go sepela, kgaetšedi wa Mokriste yo a bego a re sepediša meagong o ile a mpotšiša ka botho gore, “Na o be o ka rata ge nka go swarela setulo bakeng sa gore o kgone go khutša nako le nako?” Nna ke motho yo moso, gomme yena ke motho yo mošweu, eupša seo se be se sa dire phapano go yena. Ke kgomegile kudu, ke ile ka mo leboga, ka ge botho bja gagwe bo dirile gore ke kgone go sepela meagong ka moka ya lekala.

GE NYWAGA e dutše e e-ya, diphihlelo tše swanago le tše di ile tša nthabiša pelo, tša tiišetša kgodišego ya-ka gore ka gare ga bogwera bja Bokriste bja Dihlatse tša Jehofa, go na le lerato leo Kriste a boletšego gore le tla hlaola balatedi ba gagwe ba kgonthe. (Johane 13:​35; 1 Petro 2:​17) E re ke go hlalosetše kamoo ke ilego ka tlwaelana le Bakriste ba morago kua ka 1931, ngwageng woo ba boletšego phatlalatša kganyogo ya bona ya go nyaka go tsebja ka leina leo le theilwego Beibeleng la Dihlatse tša Jehofa.—Jesaya 43:12.

Bodiredi bja Pele Afrika

Ka November 1931, ke be ke na le nywaga e 22 gomme ke dula kua Kitwe, yeo e lego tikologong ya Copperbelt ya Leboa la Rhodesia (yeo ga bjale e lego Zambia). Mogwera yo ke bego ke bapala le yena kgwele ya maoto o ile a ntsebiša go Dihlatse. Ke ile ka kopanela dibokeng tše dingwe tša bona  gomme ka ngwalela ofisi ya lekala kua Cape Town, Afrika Borwa, ke kgopela thušo ya go ithuta Beibele e lego The Harp of God. * Puku e be e le ka Seisemane, gomme ke ile ka hwetša go le thata go e kwešiša ka ge ke be ke sa tsebe polelo yeo gabotse.

Tikologo ya Copperbelt, e bokgole bjo bo ka lekanago le dikhilomithara tše 240 ka borwa-bodikela bja Letsha la Bangweulu, kgaufsi le tikologo yeo ke goletšego go yona, moo go bego go thwetšwe batho ba bantši bao ba tšwago diprofenseng tše dingwe meepong ya koporo. Dihlopha tše dintšinyana tša Dihlatse di be di kopana moo ka mehla bakeng sa thuto ya Beibele. Ka morago ga nakwana, ke ile ka huduga Kitwe ka ya toropong ya kgaufsi ya Ndola gomme ka thoma go kopanela le sehlopha sa Dihlatse moo. Ka nako yeo, ke be ke le mosepediši wa sehlopha sa kgwele ya maoto seo se bitšwago Prince of Wales. Gape ke ile ka šoma bjalo ka molata wa molaodi wa African Lakes Corporation, e lego khamphani yeo e bego e na le mabenkele a mantši kua bogareng bja Afrika.

Ke be ke na le thuto e lekanyeditšwego gomme ke ile ka ithuta Seisemane se senyenyane go tšwa go ma-Yuropa ao ke bego ke a šomela. Lega go le bjalo, ke be ke fišegela go tšwetša pele thuto ya-ka ya lefase gomme ke ile ka dira kgopelo ya go ithuta sekolong sa kua Plumtree, e lego ka Borwa bja Rhodesia (yeo ga bjale e lego Zimbabwe). Lega go le bjalo, go sa le bjalo ke ile ka ngwalela ofisi ya lekala ya Cape Town ka lekga la bobedi. Ke ile ka ba tsebiša gore ke amogetše puku ya The Harp of God le gore ke be ke nyaka go hlankela Jehofa ka nako e tletšego.

Ke ile ka makatšwa ke go amogela karabo ya bona, yeo e itšego: “Re thabela kganyogo ya gago ya go hlankela Jehofa. Re tla rata go go kgothaletša gore o rapele ka taba ye, gomme Jehofa o tla go thuša gore o be le kwešišo e kaone ka therešo gomme o tla go hweletša lefelo la go mo hlankela.” Ka morago ga go bala lengwalo ka makga a mmalwa, ke ile ka botšiša Dihlatse tše sego kae ka seo ke swanetšego go se dira. Ba itše: “Ge e ba go hlankela Jehofa e le kganyogo ya gago ka kgonthe, tšwela pele gomme o dire bjalo le semeetseng.”

Ke ile ka rapela mabapi le taba ye beke ka moka, gomme mafelelong ke ile ka phetha ka go tšwetša pele thuto ya-ka ya lefase le go tšwetša pele thuto ya-ka ya Beibele le Dihlatse. Ngwageng wo o latelago, ka January 1932, ke ile ka bontšha boineelo bja-ka go Jehofa Modimo ka go kolobetšwa meetseng. Ka morago ga go huduga Ndola go ya motseng wa kgaufsi wa Luanshya, ke ile ka gahlana le Jeanette, yo e lego modumedi-gotee, gomme re ile ra nyalana ka September 1934. Ge re nyalana, Jeanette o be a šetše a na le morwa le morwedi.

Ganyenyane-ganyenyane, ke ile ka dira tšwelopele ya moya, gomme ka 1937 ke ile ka tsenela bodiredi bja nako e tletšego. Kapejana ka morago ga moo ke ile ka kgethwa bakeng sa go hlankela bjalo ka modiredi wa mosepedi, yo ga bjale a bitšwago molebeledi wa tikologo. Balebeledi ba basepedi ba etela diphuthego tša Dihlatse tša Jehofa bakeng sa go di matlafatša moyeng.

Boboledi Nywageng ya Pele

Ka January 1938, ke ile ka laelwa go ya go etela kgoši ya Afrika yeo e bitšwago Sokontwe,  yoo a ilego a kgopela Dihlatse tša Jehofa gore di mo etele. Ke ile ka sepela matšatši a mararo ka paesekele bakeng sa go fihla tikologong ya gagwe. Ge ke mmotša gore ke rometšwe e le go arabela lengwalo la gagwe leo a le rometšego ofising ya rena ya kua Cape Town, o ile a leboga e le ka kgonthe.

Ke ile ka tsena mokutwana le mokutwana gare ga batho ba gagwe gomme ka ba laletša bakeng sa go tla go insaka (mokutwana wa setšhaba). Ge ba šetše ba kgobokane, ke ile ka bolela le lešaba. Ka baka la se, dithuto tše dintši tša Beibele di ile tša thongwa. Kgoši ya motse le mongwaledi wa gagwe e be e le ba pele go ba balebeledi ba diphuthego tša moo. Lehono, go na le diphuthego tša ka godimo ga tše 50 tikologong yeo, yeo ga bjale e tsebjago e le selete sa Samfya.

Go tloga ka 1942 go ya go 1947, ke ile ka hlankela tikologong yeo e lego kgaufsi le Letsha la Bangweulu. Ke be ke fetša matšatši a lesome le phuthego e nngwe le e nngwe. Ka ge ka nako yeo bašomi bao ba bego ba swaregile ka puno e be e le ba sego kae, re ile ra ikwa ka tsela yeo Morena wa rena, Jesu Kriste a ilego a ikwa ka yona ge a be a re: “Punô ké e ntši; ’me badiri xa ba nene. Ké xôna kxopêlang Mong wa punô a romêlê badiri punong ya xaxwe.” (Mateo 9:​36-38) Mehleng yeo ya pele, go sepela go be go le thata, ka gona Jeanette gantši o be a šala kua Luanshya le bana ge nna ke dutše ke etela diphuthego. Ka nako yeo, nna le Jeanette re be re na le bana ba bangwe gape ba babedi, eupša yo mongwe wa bona o ile a hwa a na le dikgwedi tše lesome.

Go be go na le dikoloi tše sego kae ka nako yeo gomme ke therešo gore le ditsela e be e le tše sego kae feela. Ka letšatši le lengwe, ke ile ka thoma leeto la-ka la botelele bja dikhilomithara tša ka godimo ga tše 200 ka paesekele ya Jeanette. Ka dinako tše dingwe ge ke be ke swanetše go tshela noka e nyenyane, ke be ke bea paesekele magetleng a-ka, ke e kuka ka letsogo le tee, gomme ke rutha ka letsogo le lengwe. Go ba gona, palo ya Dihlatse e ile ya gola ka mo go makatšago kua Luanshya, gomme ka 1946, ba 1 850 ba ile ba ba gona Segopotšong sa lehu la Kriste.

Go Lebeletšana le Kganetšo Modirong wa Rena

Lebakeng le lengwe nakong ya Ntwa ya II ya Lefase, mokomišinare wa selete kua Kawambwa o ile a mpitša gomme a re: “Ke nyaka gore o tlogele go diriša dipuku tša Mokgatlo wa Watch Tower ka gobane ga bjale di ka tlase ga thibelo. Eupša nka go nea didirišwa tšeo o ka di dirišago bakeng sa go ngwala dipuku tše dingwe tšeo o ka di dirišago mošomong wa gago.”

Ke ile ka araba ka gore: “Ke kgotsofetše ka dipuku tšeo re nago le tšona. Ga ke nyake selo se sengwe se se oketšegilego.”

O boletše gore (dipuku tša rena ka nako yeo di be di gatišwa kua United States): “Ga o tsebe selo ka ma-Amerika. A tla go timetša.”

Ke ile ka araba ka gore: “Aowa, ao ke šomago le ona a ka se ke a ntimetša.”

Ka gona o ile a botšiša gore: “Na o ka se ke wa kgothaletša diphuthego tša gago gore di dire meneelo ya tša ditšhelete bakeng sa go thuša ka ntwa go swana le kamoo madumedi a mangwe a dirago ka gona?”

Ke ile ka araba ka gore: “Mošomo woo ke wa baromiwa ba mmušo.”

O ile a bolela gore: “Ke ka baka la’ng o sa ye gae gomme o nagane ka taba ye?”

Ke ile ka arabela ka gore: “Go Ekisodo 20:​13 le 2 Timotheo 2:​24, Beibele e re laela gore re se ke ra bolaya le gore re se ke ra lwa.”

Le ge ke ile ka dumelelwa go tloga, ka morago ke ile ka bitšwa ke mokomišinare wa selete sa kua Fort Rosebery, e lego toropo yeo ga bjale e bitšwago Mansa. O itše: “Ke go bileditše mo bakeng sa go go tsebiša gore mmušo o thibetše dipuku tša gago.”

Ke ile ka re: “Ee, ke šetše ke kwele ka taba yeo.”

“Ka gona o swanetše go ya diphuthegong tša gago ka moka gomme o botše batho bao o rapelago le bona gore ba tliše dipuku ka moka mo. Na o a kwešiša?”

Ke ile ka araba ka gore: “Woo ga se mošomo wa-ka. Ke boikarabelo bja baromiwa ba mmušo.”

Go Kopana ka mo go sa Letelwago go Tšweletša Dienywa

Ka morago ga ntwa, re ile ra tšwela pele re bolela. Ka 1947, ke be ke sa tšwa go fetša go hlankela phuthego ya motseng wa Mwanza ge ke botšiša mabapi le moo ke bego nka kgona go reka komiki ya teye. Ke ile ka romelwa ntlong ya Mna. Nkonde, moo go bego go na le phapoši ya go nwela teye. Mna. Nkonde le mosadi wa gagwe ba ile ba  nkamogela ka borutho. Ke ile ka botšiša Mna. Nkonde ge e ba ge ke dutše ke e-nwa teye a be a ka bala kgaolo e nago le sehlogo se se rego “Dihele, Lefelo la go Khutša Kholofelong” ka pukung ya “Let God Be True.”

Ka morago ga ge ke feditše teye ya-ka ke ile ka botšiša gore: “Ka gona o kwešiša bjang dihele?” A makaditšwe ke seo a se badilego, o ile a thoma go ithuta Beibele le Dihlatse gomme ka morago o ile a kolobetšwa gotee le mosadi wa gagwe. Le ge a se a ka a dula e le Hlatse, mosadi wa gagwe le bana ba gagwe ba mmalwa ba ile ba dira bjalo. Ge e le gabotse, yo mongwe wa bana ba gagwe, Pilney, o sa dutše a hlankela ofising ya lekala ya Dihlatse tša Jehofa kua Zambia. Gaešita le ge ga bjale mmago Pilney a šetše a tšofetše kudu, o sa dutše e le Hlatse e botegago.

Go Dula Lebakanyana Kua Afrika Bohlabela

Ofisi ya rena ya lekala kua Leboa la Rhodesia, yeo e hlomilwego mathomong a bo-1948 kua Lusaka, e ile ya nkabela go ya Tanganyika (yeo ga bjale e lego Tanzania). Hlatse e nngwe e ile ya sepela le nna le mosadi wa-ka leetong la rena go putla naga ya dithaba ka maoto. Leeto le re tšere matšatši a mararo gomme e be e le leo le lapišago kudu. Ge nna ke swere ngata ya dipuku, mosadi wa-ka o be a swere diaparo tša rena gomme Hlatse e nngwe e be e swere mapai a rena.

Ge re fihla Mbeya ka March 1948, go be go na le mošomo o montši wo o swanetšego go dirwa wa go thuša bana babo rena go dira diphetogo bakeng sa go itumelelanya ka botlalo le dithuto tša Beibele. Selo se sengwe ke gore re be re tsebja lefelong leo re le ma-Watchtower. Le ge bana babo rena ba be ba amogetše leina la Dihlatse tša Jehofa, le be le se la tšweletšwa phatlalatša. Go oketša moo, Dihlatse tše dingwe di be di swanetše go tlogela mekgwa e mengwe yeo e tswalanago le go hlompha bahu. Eupša mohlomongwe phetogo e thata ka go fetišiša bakeng sa ba bantši e be e le go ngwadiša manyalo a bona molaong, go a dira gore a godišwe mo gohle.—Ba-Hebere 13:4.

Ka morago, ke ile ka ba le tokelo ya go hlankela ditikologo tše dingwe kua Afrika Bohlabela, go akaretša le Uganda. Ke ile ka fetša dibeke tše dingwe tše tshela kua Entebbe le Kampala, moo ba bantši ba ilego ba thušwa go tseba therešo ya Beibele.

Taletšo ya go ya New York City

Ka morago ga go hlankela Uganda ka nako e itšego, ke ile ka fihla kua Dar es Salaam, mathomong a 1956 e lego motse mošate wa Tanganyika. Moo lengwalo le le tšwago ntlong-kgolo ya Dihlatse tša Jehofa le be le nkemetše. Le be le na le ditaelo tša go thoma go lokišetša go ya New York bakeng sa go ba gona kopanong ya ditšhaba-tšhaba yeo e bego e tla swarwa go tloga ka July 27 go ya go August 3, 1958. Go molaleng gore ke be ke thabetše tebelelo yeo.

Ge nako e fihla, nna le molebeledi yo mongwe wa mosepedi e lego Luka Mwango re ile ra sepela ka sefofane go tloga Ndola go ya Salisbury (yeo ga bjale e lego Harare), Borwa bja Rhodesia, gomme ka morago ra fetela Nairobi, Kenya. Go tloga fao re ile ra sepela ka sefofane go ya London, Engelane, moo re ilego ra amogelwa ka borutho. Ge re e-ya malaong bošegong bjoo re fihlilego ka bjona Engelane, re be re thabile gomme re ile ra tšwela pele re bolela ka tsela yeo rena ma-Afrika re amogetšwego ka botho ke batho ba bašweu. Re ile ra kgothatšwa kudu ke phihlelo yeo.

Mafelelong, re ile ra fihla New York, moo kopano e bego e swaretšwe gona. Letšatšing le lengwe nakong ya kopano, ke ile ka nea pego mabapi le mošomo wa Dihlatse tša Jehofa ka Leboa la Rhodesia. Letšatšing leo batheetši bao ba ka bago 200 000 ba ile ba kgobokana kua Polo Grounds le Yankee Stadium kua New York City. Bošegong bjoo  ga se ka kgona go robala ka gobane ke be ke nagana ka tokelo e kgahlišago yeo ke e thabetšego.

Kapejana kopano e be e fedile gomme re ile ra boela gae. Leetong la rena la go boela gae, re ile ra amogela gape lerato le botho la bana babo rena le dikgaetšedi kua Engelane. Botee bja batho ba Jehofa, go sa šetšwe morafo goba setšhaba, bo ile bja bontšhwa ka mo go sa lebalegego leetong leo!

Tirelo e Tšwelago Pele le Diteko

Ka 1967, ke ile ka kgethwa gore ke be mohlanka wa seletee lego modiredi yo a sepelago go tloga tikologong e nngwe go ya go e nngwe. Ka nako yeo palo ya Dihlatse tša Jehofa kua Zambia e be e oketšegile ka palo ya ka godimo ga 35 000. Ka morago, ka baka la boemo bjo bo fokolago bja tša maphelo, ke ile ka abelwa gape go ba molebeledi wa tikologo kua Copperbelt. Mafelelong, Jeanette o ile a thoma go se ipshine mmeleng gomme ka December 1984 o ile a hwa a sa dutše a botegela Jehofa.

Ka morago ga lehu la gagwe, ke be ke kwele bohloko kudu ge ba bogwe bja-ka bao ba sa dumelego ba mpea molato wa go baka lehu la gagwe ka go diriša boloi. Eupša ba bangwe bao ba bego ba tseba ka bolwetši bja Jeanette e bile ba boletše le ngaka ya gagwe ba ile ba hlalosetša ba leloko therešo ya taba. Go ile gwa tšwelela teko e nngwe gape. Ba bangwe ba leloko ba be ba nyaka gore ke dumelelane le moetlo wa setšo woo o bitšwago ukupyanika. Tikologong yeo ke tšwago go yona, moetlo wo o nyaka gore ge molekane a e-hwa, molekane yo a šalago a be le dikopano tša botona le botshadi le wa leloko wa kgaufsi wa yo a hlokofetšego. Ke therešo gore ke ile ka gana.

Mafelelong, kgateletšo ya ba leloko e ile ya fela. Ke ile ka leboga gore Jehofa o nthušitše gore ke eme ke tiile. Kgwedi ka morago ga poloko ya mosadi wa-ka, ngwanabo rena yo mongwe o ile a tla go nna gomme a re: “Ngwanabo rena Kangale, o be o le kgothatšo ya kgonthe go rena lehung la mosadi wa gago ka gobane go be go se na moetlo le o tee wo o bego o bontšha go se boife Modimo woo o ilego wa ineela go ona. Re rata go go leboga kudu.”

Puno e Makatšago

Ga bjale e šetše e le nywaga e 65 ga e sa le go tloga ge ke thoma bodiredi bja nako e tletšego ke le yo mongwe wa Dihlatse tša Jehofa. E bile lethabo le legolo gakaakang nywageng ye go bona diphuthego tše makgolo di thongwa le Diholo tše dintši tša Mmušo di agwa ditikologong tšeo ke ilego ka hlankela go tšona pele bjalo ka molebeledi wa mosepedi! Go tloga palong ya Dihlatse tše 2 800 ka 1943, ga bjale re oketšegile go fihla palong ya bagoeledi ba Mmušo ba ka godimo ga 122 000 kua Zambia. Ka kgonthe, ngwagola batho ba ka godimo ga 514 000 ba bile gona Segopotšong mo nageng ye, yeo e nago le baagi bao ba lego ka tlase ga dimilione tše 11.

Go sa le bjalo, Jehofa o ntlhokometše gabotse. Ge ke nyaka tlhokomelo ya tša kalafo, ngwanabo rena wa Mokriste o nkiša sepetlele. Diphuthego di sa dutše di ntaletša bakeng sa go nea dipolelo tša phatlalatša gomme go dira bjalo go nnea dinako tše agago. Phuthego yeo ke kopanelago le yona e rulaganya gore dikgaetšedi tša Bakriste di šiedišane bakeng sa go hlwekiša legae la-ka gomme bana babo rena ba ithapela go mphelegetša go ya dibokeng beke e nngwe le e nngwe. Ke a tseba gore le ka mohla ke be nka se thabele tlhokomelo e bjalo e lerato ge e ba e be e se ka go hlankela Jehofa. Ke a mo leboga ka go tšwela pele a ntiriša bodireding bja nako e tletšego le bakeng sa boikarabelo bjo bontši bjoo ke ilego ka kgona go bo rwala go fihla ga bjale.

Mahlo a-ka bjale a fsifetše gomme ge ke e-ya Holong ya Mmušo ke swanetše go khutša ka makga a mmalwa mo tseleng. Mokotla wa-ka wa dipuku o bonagala o le boima matšatšing a, ka gona ke o dira bohwefo ka go ntšha dipuku le ge e le dife tšeo mohlomongwe nka se di dirišego sebokeng. Nako e ntši ya bodiredi bja-ka bja tšhemo ke swara dithuto tša Beibele le bao ba tlago legaeng la-ka. Lega go le bjalo, go thabiša gakaakang go lebelela morago nywageng e fetilego le go kgona go bona kgolo e makatšago yeo e bilego gona! Ke ile ka hlankela tšhemong yeo mantšu a Jehofa ao a begilwego go Jesaya 60:​22 a ilego a ba le phethagalo e kgolo. E bolela moo gore: “E monyenyane ó tlo tšwa ba sekete; ’me mmôtlana ó tlo tšwa, ’thšaba se matla. Ké Nna Morêna e ke tl’o xo dira tšeo ka pelá lebakeng la xôna.” Ka kgonthe ke phetše go fihlela ke bona selo seo se direga e sego feela kua Zambia eupša lefaseng ka bophara. *

[Mengwalo ya ka tlase]

[Diswantšho go letlakala 24]

Thomson le lekala la Zambia ka morago

[Seswantšho go letlakala 26]

Lekala la Zambia lehono