Bjala go Loka o Bune Botho bjo Lerato bja Modimo
Bjala go Loka o Bune Botho bjo Lerato bja Modimo
“E A ITLEMAGO ka molato wa e mongwe, o tlo phela ka bohloko bjo bogolo; eupša e a hloilego go swarana ka diatla o tlo iketla.” (Diema 11:15, PK) Seema se se lebanyago se kgothatša ka tsela e kgodišago gakaakang go gata mogato ka go ba le maikarabelo! Adima motho yo o sa mo tsebego tšhelete gomme o ipiletše mathata. Phema go swarana ka diatlae lego sešupo sa go saenela tumelelano kua Isiraeleng ya bogologologomme o se ke wa tsena moreong wa ditšhelete.
Ka mo go kwagalago, molao wa motheo wo o dirišitšwego mo ke o rego: “Se motho a se byalaxo, ké sôna se a tl’o xo se buna.” (Ba-Galatia 6:7) Moporofeta Hosea o itše: “Ipyaleleng tokô, Le bunê leratô.” (Hosea 10:12) Ee, bjala go loka ka go dira dilo ka tsela ya Modimo gomme o bune botho bja gagwe bjo lerato. A diriša molao wo wa motheo leboelela, Kgoši Salomo wa Isiraele o kgothaletša ka matla mogato o nepagetšego, polelo e lokilego le boemo bjo bo nepagetšego bja boitshwaro goba maikwelo. Go hlahlobišiša mantšu a gagwe a bohlale ka ntle le pelaelo go tla re kgothaletša go ipšalela peu go lokeng.—Diema 11:15-31.
Bjala “Botho” o Bune “Tumô”
Kgoši e bohlale e re: “Mosadi yo botho ó tlo huma tumô, bo-ka yo matla xe a huma thuô.” (Diema 11:16) Temana ye e bontšha phapano magareng ga tumo ya ka mo go sa felego yeo “mosadi yo botho” a ka e hwetšago le mahumo a nakwana ao ba matla ba a hwetšago.
Ke bjang motho a ka hwetšago botho bjo bo tlišago tumo? Salomo o eleditše ka gore: “Bohlale a bo se Xo široxêlê; ipolokêlê thlaloxanyô . . . Ké tšôna di phedišaxo môya w’axo, di Xo apeša pheta molaléng.” (Diema 3:21, 22) Gomme mopsalme o boletše gore ‘molomo wa kgoši o tšhephile ka mabobo.’ (Psalme 45:1, 2) Ee, bohlale bjo bo šomago, bokgoni bja go nagana le go diriša leleme ka mo go swanetšego, di tlaleletša go beng ga motho le mohola le botho bja gagwe. Seo ka ntle le pelaelo ke sa kgonthe ka mosadi yo bohlale. Abigaile e lego mosadi wa Nabala wa lešilo, ke mohlala o mongwe. O be a le “bohlale wa sefahloxô se sebotse,” gomme Kgoši Dafida o ile a mo reta bakeng sa ‘kelello’ ya gagwe.—1 Samuele 25:3, 33.
Mosadi yo a boifago Modimo yo a nago le botho bja kgonthe ka ntle le pelaelo o tla hwetša tumo. O tla bolelwa gabotse ke ba bangwe. Ge e ba a nyetšwe, o tla ikhweletša tumo go monna wa gagwe. Ge e le gabotse o tla tliša tumo go lapa ka moka. Gomme tumo ya gagwe Diema 22:1) Leina le lebotse leo a le dirago le Modimo le na le mohola wa ka mo go sa felego.
ga se ya nakwana. “Tumô e phala lehumô; xo ratwa xo phala thêkô ya dithsipi tše bohlôkwa.” (Boemo ke bjo bo fapanego le bja yo matla, ‘motho yo a se nago kgaugelo.’ (Diema 11:16, New International Version) Motho yo matla o bewa ka legorong la batho ba babe le bao e lego manaba a barapedi ba Jehofa. (Jobo 6:23; 27:13) Motho yo bjalo ‘ga a itebanye le Modimo.’ (Psalme 54:3) Ka go gatelela le go ikhola ka batho bao ba se nago molato, motho yo bjalo a ka “kxobêla mahumô bo-ka mabu.” (Jobo 27:16) Lega go le bjalo, lebakeng le lengwe ge nako e dutše e e-ya, a ka wa gomme a se ke a tsoga, gomme letšatši le ge e le lefe leo a tsogago a ka fo hwa. (Jobo 27:19) Mahumo a gagwe ka moka le dilo tšeo a di fihleletšego e tla ba lefeela.—Luka 12:16-21.
Diema 11:16 e ruta thuto e bohlokwa gakaakang! Ka go bea gabotse ka pele ga rena seo motho yo botho le motho yo matla ba tlago go se buna, kgoši ya Isiraele e re kgothaletša go bjala go loka.
‘Botho bjo Lerato’ bo Tliša Meputso
Ge a ruta thuto e nngwe ka ditswalano tša batho, Salomo o re: “Motho yo botho, o direla moya wa gagwe tše botse; eupša yo šoro o hlokofatša le mmele wa gagwe.” (Diema 11:17, PK) Seithuti se sengwe se re “moko wa seema se ke gore tsela yeo motho a itshwarago ka yona go ba bangwe, go sa šetšwe gore ke e botse goba e mpe, e na le mafelelo a sa ikemišetšwago goba a sa letelwago go yena.” Nagana ka mosadi yo mofsa yo a bitšwago Lisa. * Gaešita le ge a na le maikemišetšo a mabotse, o dula a fihla ka morago ga nako mabakeng a gagwe. Ga se mo go sa tlwaelegago gore a be ka morago ga nako ka metsotso e 30 goba go feta moo ditokišetšong tša gagwe tša go kopana le bagoeledi ba bangwe ba Mmušo bakeng sa modiro wa boboledi. Lisa ga a ikhole. Na a ka bea ba bangwe molato ge ba mo felela pelo ka go lahlegelwa ke nako ya bohlokwa le go phema go dira dithulaganyo le ge e le dife le yena?
Motho yo a nyakago phethagalomotho yo a beago ditekanyetšo tša godimo ka mo go feteletšego tša dilo tšeo di swanetšego go fihlelelwaka mo go swanago ke yo šoro go yena ka noši. Ka mehla o katanela go fihlelela dipakane tše di sa fihlelegego, o ipea boemong bja go lapa le bja go nyama. Ka lehlakoreng le lengwe, re dira dilo ka mokgwa wo o putsago ge re bea dipakane tša kgonthe le tšeo di kwagalago. Mohlomongwe ga re kwešiše ditaba kapejana go swana le ba bangwe. Goba e ka ba e le gore bolwetši goba botšofadi di re beela mellwane. Anke le ka mohla re se ke ra befedišwa ke tšwelopele ya rena ya moya, eupša ka mehla re tšwele pele re bontšha go ba ba leka-lekanego ge re lebeletšana le mafokodi a rena. Re thaba gakaakang ge re ‘phegelela’ go dira seo re ka se kgonago.—2 Timotheo 2:15; Ba-Filipi 4:5.
Ge a hlalosa ka mo go nabilego tsela yeo moloki a ikholago mola motho yo šoro a ikgobatša, kgoši e bohlale o re: “E mobe ó rua leruô la maaká; mo-byala-boló ó na le leruô-ruô. Xo loka sa ruri xo iša bophelong; mo-latêla-bobe ó ya lehung. Morêna ó hlaswa wa pelo e kxôpô; ó kxahlwa ke ba tsela ya xo loka. Kxang šé: [“Le ge go ka swaranwa ka diatla,” PK] yo mobe a ka se kê a bá a hlôka kôtlô; e a tl’o xo phônyôkxa ké ngwana wa baloki.”—Diema 11:18-21.
Ka ditsela tše di fapa-fapanego ditemana tše di gatelela ntlha ye ya motheo: Bjala go loka o bune moputso wa gona. Yo mobe a ka wela boforeng goba go go petšha e le gore a hwetše selo se itšego ka ntle le tefo. Ka ge moputso o bjalo e le wa maaka, a ka nyama. Motho yo a šomago mošomo wa letšatši ka potego o tliša meputso ya kgonthe yeo a nago le tšhireletšego go yona. Ka go amogelwa ke Modimo, yo a se nago molato o na le kholofelo ya bophelo bjo bo sa felego. Eupša motho yo mobe o tla lefa bjang? “Le ge go ka swaranwa ka diatla” bakeng sa go loga maano a boradia, yo mobe a ka se ke a phologa kotlo. (Diema 2:21, 22) A kgothatšo e botse gakaakang bakeng sa go bjala go loka!
Botse bja Kgonthe Bakeng sa Sethakga
Salomo o tšwela pele ka gore: “O etša moruka [“lengina,” PK] nkong ya kolobê, mosadi yo botse mo-ila-bothakxa.” (Diema 11:22) Mangina a nkong e be e le selo sa go ikgabiša seo se tlwaelegilego mehleng ya Beibele. Lengina la nkong leo le bego le tsenywa ka lehlakoreng la nko goba ka mošifeng woo o aroganyago mašobana a nko e be e tloga e le lebenyabje leo le lemogegago mosading. E tla ba sekgabiši se se sa swanelego gakaakang nkong ya kolobe! Go swana le motho yo a nago le sebopego se sebotse eupša a hlaelelwa ke ‘bothakga.’ Sekgabiši se tloga se sa mo swanele motho yo bjalo, go sa šetšwe gore ke mosadi goba ke monna. Ke selo se sa swanelagoseo le gatee se sa ipiletšego.
Ka ntle le pelaelo, go kgomega ka tsela yeo ba bangwe ba re lebelelago ka yona ke ga tlhago. Eupša ke ka baka la’ng re swanetše go tshwenyega ka mo go feteletšego goba re sa kgotsofalela difahlego tša rena goba tsela yeo re bopegilego ka yona? Ga re kgone go laola dikarolo tše dintši tša dibopego tša rena. Gomme ponagalo ya mmele ga se selo sa bohlokwa kudu. Na ga se therešo gore batho ba bantši bao re ba ratago le go ba duma ke batho bao ba nago le ponagalo e tlwaelegilego? Go ba le sebopego se sebotse ga se senotlelo seo se išago lethabong. Seo se nago le mohola e le ka kgonthe ke botse bja ka gare bja dika tša go boifa Modimo. Ka gona anke re be bohlale gomme re hlagolele dika tše bjalo.
“Xo Nôna Mo-setša-wa-xabô”
Kgoši Salomo o re: “Sellêlwa sa baloki ké bothakxa fêla; seletêlwa sa babe ké kôtlô.” Ge a bontšha gore ke bjang se se lego bjalo, o oketša ka gore: “Xo na le ba sa timexo, ba xo fêla ba atêlwa ke leruô; xo na le wa tseba-kxolo, ’me e mo iša bohloking.”—Diema 11:23, 24.
Ge re dutše re phatlalatša ka mafolofolore abela ba bangwetsebo ya Lentšu la Modimo, ka ntle le pelaelo re kaonefatša kwešišo ya rena ka “bophara bya lôna, le botelele bya lôna, le xo iša xa lôna.” (Ba-Efeso 3:18) Ka lehlakoreng le lengwe, yo a sa dirišego tsebo ya gagwe o kotsing ya go lahlegelwa ke seo a nago le sona. Ee, “mo-byala-ka-tséba ó buna wa tséba; mo-byala-ka-thsétšô ó buna wa thsétšo.”—2 Ba-Korinthe 9:6.
Kgoši e tšwela pele gore: “Xo nôna mo-setša-wa-xabô; moxêla-bang’ le yêna ó tlo xêlwa.” (Diema 11:25) Ge re diriša nako ya rena le ditlabakelo tša rena ka seatla seo se bulegilego bakeng sa go tšwetša borapedi bja therešo pele, re thabiša Jehofa. (Ba-Hebere 13:15, 16) O tlo ‘bula nthoba tša legodimo gomme a re tšhollela ditšhegofatšo wa go tlo re golela.’ (Maleaki 3:10) Anke o fo lebelela katlego ya moya ya bahlanka ba gagwe lehono!
Ge a nea mohlala o mongwe gape wa dikganyogo tšeo di ganetšanago tša baloki le ba babe, Salomo o re: “Mo-kuna-basedi-mabêlê ó šala à roxilwe; xo šexofatšwa hlôxô ya mmapatši.” (Diema 11:26) Go reka diphahlo ge ditefelo di le tlase gomme wa di boloka ke moka wa di rekiša ge didirišwa di fokotšega gomme ditefelo di oketšega e ka ba mo go holago. Gaešita le ge go ka ba le mohola ka go di diriša ka mokgwa wa go lekanyetša le go boloka tše dingwe, ka mo go tlwaelegilego batho ga ba rate motho yo a dirago se ka baka la boithati bja gagwe. Ka lehlakoreng le lengwe, motho yo a phemago go dira mašokotšo a magolo ka boemo bja tšhoganetšo o ratwa ke batho.
A re kgothaletša go tšwela pele re kganyoga se se sebotse goba se se lokilego, kgoši ya Isiraele e re: “Mo-tsoxêla-tše-botse ó tsoma tše di kxahlišaxo batho; e a xaxamêlaxo bobe, bo tlo mo tlêla. Pôta-mahumô ó tlo wa; baloki ba tlo taxa bo-ka matlakala a sehlare.”—Diema 11:27, 28.
Moloki o Ratwa ke Batho
Ge a bontšha kamoo mediro ya bošilo e feleletšago ka mafelelo a mabe, Salomo o re: “Mo-fereka-lapá-la-xabô bohwa o ja phefô.” (Diema 11:29a) Akane ‘o itlholetše dikotsi’ ka sebe sa gagwe, gomme yena gotee le ditho tša lapa la gagwe ba ile ba thungwa ka mafsika go fihlela ba e-hwa. (Jošua, kgaolo 7) Lehono, hlogo ya lapa la Mokriste le ba bangwe ka lapeng la gagwe ba ka akaretšwa sebeng seo se ka feleletšago ka go kgaolwa ga bona ka phuthegong ya Bokriste. Ka go palelwa ke go dumelelana le melao ya Modimo le ka go dumelela sebe se segolo ka lapeng la gagwe ka noši, monna o tliša dikotsi ka ntlong ya gagwe. Yena mohlomongwe le ba bangwe ka lapeng la gagwe ga ba akaretšwe bogwereng bja Bokriste ka ge e le badiradibe bao ba sa itsholego. (1 Ba-Korinthe 5:11-13) Gomme o tla hwetša’ng? Moya feelaselo seo se se nago mohola wa kgonthe.
Temana e tšwela pele ka gore: “Setlatla e tlo ba molata wa yo pelo e bohlale.” (Diema 11:29b) Ka ge setlatla se se na bohlale bjo bo šomago, se ka se ke sa newa boikarabelo bjo bogolo. Go feta moo, go se kgone go hlokomela dilo tša motho ka noši ga gagwe go ka mo dira gore a be ka tlase ga tlamo le motho yo mongwe ka tsela e itšego. Motho yo bjalo yo a sego bohlale a ka fetoga “molata wa yo pelo e bohlale.” Ka gona, go molaleng gore go bohlokwa gore re diriše kahlolo e botse le bohlale bjo bo šomago ditirišanong tša rena ka moka.
Kgoši e bohlale e re kgonthišetša gore: “Seenywa sa moloki kê ’hlare sa bophelô; mohlale ó rua dipelo.” (Diema 11:30) Se se direga bjang? Se direga ka polelo ya gagwe le boitshwaro, motho wa go loka o tlišetša ba bangwe dijo tša moya tše di nago le phepo. Ba kgothaletšwa go hlankela Jehofa gomme mafelelong ba ka amogela bophelo bjo Modimo a dirago gore bo hwetšagale.
‘Mosenyi o tlo Buna Moputso o Mogolo Kudu’
Ruri diema tše di sa tšwago go bolelwa di re kgothatša gakaakang gore re bjale go loka leboelela! A diriša tsela e nngwe gape ya molao wa motheo wo o rego “se motho a se byalaxo, ké sôna se a tl’o xo se buna,” Salomo o re: “Hleng moloki ó bôna moputsô ’faseng; le yo kxôpô le mosenyi ba bôna ya bôná.”—Diema 11:31.
Gaešita le ge moloki ka dinako tše dingwe a dira boiteko bja go dira se se lokilego, ka dinako tše dingwe o dira phošo. (Mmoledi 7:20) Gomme bakeng sa diphošo tša gagwe o tla ‘putswa’ ka go amogela tayo. Lega go le bjalo, go thwe’ng ka motho yo mobe yo a kgethago ka boomo tsela e fošagetšego gomme a se ke a dira boiteko bja go retologela tseleng ya baloki? Na ga a swanelwe ke “moputsô” o mogolo kudukotlo e šoro? Moapostola Petro o ngwadile gore: “Xe wa moloki a tlo pholoxa ka thata, monyatši wa Modimo le modira-bobe ba tlo leba kae?” (1 Petro 4:18) Ka gona, anke ka mehla re ikemišetšeng gore re ipšalele dipeu tša go loka.
[Mengwalo ya ka tlase]
^ ser. 11 Go dirišitšwe leina la go itlhamelwa mo.
[Seswantšho go letlakala 28]
“Botho” bo tlišeditše Abigaile “tumô”
[Diswantšho go letlakala 30]
‘E mobe o rua leruo la maaka, moloki o na le leruo-ruo’
[Seswantšho go letlakala 31]
“Mo-byala-ka-thsétšô ó buna wa thsétšo”