Bokgoni bja go Nagana bo ka go Šireletša Bjang?
Bokgoni bja go Nagana bo ka go Šireletša Bjang?
MAPHOTO a magolo ke a kgahlišago kudu, eupša a bolela kotsi go basesiši. Meetse ao a bilokanago a ka ba bolaya.
Ka mo go swanago, bahlanka ba Modimo ba ka lebeletšana le dikgateletšo tše oketšegago tšeo di bonagalago di ka ba imela. O ka ba o ile wa lemoga gore maphoto a latelanago a diteko a imela Bakriste. Ka ntle le pelaelo o tloga o nyaka go thuša, o ikemišeditše go phema go senyegelwa ke sekepe sa moya. (1 Timotheo 1:19) Bokgoni bja go nagana ke karolo ya bohlokwa ya tšhireletšo ya gago. Bokgoni bja go nagana ke eng, gomme bo hwetšwa bjang?
Lentšu la Sehebere leo le fetoletšwego e le “bokgoni bja go nagana,” mezim·mahʹ, le tšwa modung wa lentšu leo le bolelago “go rulaganya.” (Diema 1:4) Ka gona diphetolelo tše dingwe tša Beibele di fetolela mezim·mahʹ e le “bohlale” goba “go bonela pele.” Diithuti tša Beibele e lego Jamieson, Fausset le Brown di hlalosa mezim·mahʹ e le “go lemoga ka kelohloko moo go ka go dirago gore o pheme bobe gomme o hwetše botse.” Se se bolela go nagana ka mafelelo a nako e telele le a kapejana a ditiro tša rena. Ge re na le bokgoni bja go nagana, re tla nagana ka kelohloko ka dikgetho tša rena pele re gata mogato, kudu-kudu ge e ba go swanetše go dirwa diphetho tša bohlokwa.
Ge motho yo a nago le bokgoni bja go nagana a dira diphetho ka bokamoso goba maemo ao a ikhwetšago a le go wona gona bjale, o thoma pele ka go hlahlobišiša dikotsi goba mereo yeo e ka bago gona. Ge a šetše a lemogile dikotsi tšeo di ka bago gona, o rera kamoo a ka di phemago ka gona, a nagana ka mafelelo a tikologo ya gagwe le batho bao a tlwaelanego le bona. Ka gona a ka rulaganya tsela yeo e tla tlišago mafelelo a mabotse, mohlomongwe gaešita le ditšhegofatšo tša Modimo. Anke re hlahlobeng mehlala ya kgonthe yeo e bontšhago mogato wo.
Phema Moreo wa Boitshwaro bjo bo Gobogilego bja Botona le Botshadi
Ge moya o fokela maphoto a matla thokong ya ka pele ya sekepe, boemo bjo bo hlaloswa e le maphoto a tlago a lebane le sekepe ka pele. Basesiši ba ba kotsing ya go wa ga sekepe ka ntle le ge e ba ba ka retolla sekepe gore karolo ya sona ya ka pele e lebane le maphoto.
Re lebeletšana le boemo bjo bo swanago, ka ge re phela lefaseng leo le laolwago ke botona le botshadi. Letšatši le lengwe le le lengwe re lebeletšana le maphoto a dikgopolo tša nama le diswantšho. Re ka se hlokomologe mafelelo ao di ka bago le ona dikganyogong tša rena tše tlwaelegilego tša botona le botshadi. Re swanetše go diriša bokgoni bja go nagana gomme re lebeletšane le teko ka boikemišetšo go e na le go fo wela maemong a kotsi.
Ka mohlala, banna ba Bakriste gantši ba šoma gotee le batho bao ba sa hlomphego basadi, bao ba ba lebelelago e le feela ba go dirišetšwa dikopano tša botona le botshadi. Bašomi-gotee ba ka tswaka dipoledišano tša bona ka metlae yeo e gobogilego le dipolelo tše di sa kgahlišego tša botona le botshadi. Mafelelong tikologo ye e ka bjala dikgopolo tše di gobogilego ka monaganong wa Mokriste.
Mosadi wa Mokriste le yena a ka swanelwa ke go šoma mošomo wa boiphedišo gomme a ka lebeletšana le mathata. A ka šoma gotee le banna le basadi bao ba sa abelanego le yena ditekanyetšo tša gagwe tša boitshwaro. Mohlomongwe yo mongwe wa banna bao a šomago gotee le bona o mmontšha kgahlego. Mathomong, a ka mo swara ka tsela e botho, gaešita le go mo hlompha ka baka la dipono tša gagwe tša bodumedi. Tlhokomelo ya gagwe e phegelelago le go ba kgaufsi le yena go ka tutueletša mosadi wa Mokriste go nyaka bogwera bja kgaufsi.
Re le Bakriste, bokgoni bja go nagana bo ka re thuša bjang maemong a bjalo? Sa pele, bo ka re thuša go lemoga dikotsi tša moya, gomme sa bobedi bo ka re tutueletša go rulaganya tsela ya go lebeletšana le boemo ka katlego. (Diema 3:21-23) Maemong a swanago le a, motho o swanetše go botša bašomi-gotee le yena ka mo go kwagalago gore ditekanyetšo tša rena ke tše di fapanego ka baka la ditumelo tša rena tša Mangwalo. (1 Ba-Korinthe 6:18) Polelo ya rena le boitshwaro di ka thekga molaetša woo. Go feta moo, ditirišano le ba bangwe ba bašomi-gotee le rena di ka swanela go ba tše di lekanyeditšwego.
Lega go le bjalo, dikgatelelo tša boitshwaro bjo bo gobogilego ga di felele feela lefelong la mošomo. Gape di ka tšwelela ge e ba banyalani ba dumelela mathata go senya botee bja bona. Modiredi wa mosepedi o itše: “Go thubega ga lenyalo ga go fo direga gatee-tee. Banyalani ba ka arogana maikwelong ganyenyane-ganyenyane, ba boledišana ka sewelo goba go se fetše nako ba le gotee. Ba ka phegelela dilo tše di bonagalago bakeng sa go thiba sekgoba seo se lego gona lenyalong la bona. Le gona ka baka la ge ba se sa tlatšana, ba ka ikwa ba kgahlišwa ke ditho tše dingwe tša bong bjo bo fapanego.”
Modiredi yo a nago le phihlelo o tšwetše pele ka gore: “Ka mehla banyalani ba swanetše go dula fase gomme ba ahla-ahle go bona ge e ba go na le selo le ge e le sefe seo se senyago tswalano ya bona. Ba swanetše go rulaganya kamoo ba ka ithutago, ba rapela le go ba gotee boboleding. Ba tla holega kudu ka go boledišana ge ba ‘le ka ngwakong, ge ba le tseleng, ge ba yo robala le ge ba tsoga,’ go etša ge batswadi le bana ba dira.”—Doiteronomio 6:7-9.
Go Lebeletšana le Boitshwaro bjo e Sego bja Bokriste
Ka ntle le go re thuša go lebeletšana le diteko tša boitshwaro bjo bo gobogilego ka katlego, bokgoni bja go nagana bo ka re thuša gape le go lebeletšana ka katlego le mathata a akaretšago Bakrsite-gotee. Ge moya o fokela maphoto ka lehlakoreng la ka morago la sekepe, o tšweletša maphoto a yago lehlakoreng leo sekepe se yago go lona. Maphoto a ka kuka karolo ya ka morago ya sekepe gomme a se iša ka mahlakoreng. Se se iša sekepe ka lehlakoreng leo maphoto a yago go lona gomme go ba le kgonagalo ya gore maphoto a ka se senya.
Le rena ka mo go swanago re ka lebeletšana le kotsi yeo e tšwelelago ka lehlakoreng leo re sa le letelago. Re hlankela Jehofa re “bapelane ka magetla” gotee le bana babo rena le dikgaetšedi tša Bakriste tšeo di botegago. (Tsefanya 3:9, NW) Ge e ba yo mongwe wa bona a itshwara ka tsela yeo e sego ya Bokriste, go ka bonagala bjalo ka go palelwa ke go mo holofela gomme se se ka baka kgateletšo e tseneletšego. Bokgoni bja go nagana bo ka re thibela bjang go lahlegelwa ke teka-tekano le go kwa bohloko kudu?
Gopola gore ‘ga go na motho e a sa kego a senya.’ (1 Dikxoši 8:46) Ka gona, ga se ra swanela go makatšwa ke ge ka dinako tše dingwe ngwanabo rena wa Mokriste a ka re seleka goba a re kgopiša. Ka go tseba se, re ka lokišeletša bakeng sa tiragalo yeo gomme ra naganišiša kamoo re swanetšego go itshwara ka gona. Moapostola Paulo o ile a arabela bjang ge ba bangwe ba bana babo ba Bakriste ba be ba bolela ka yena ka tsela e kwešago bohloko le ya lenyatšo? Go e na le go lahlegelwa ke teka-tekano ya gagwe ya moya, o ile a phetha ka gore go amogelwa ke Jehofa go be go le bohlokwa go feta go amogelwa ke batho. (2 Ba-Korinthe 10:10-18) Go ba le boemo bjo bjalo bja kgopolo go tla re thuša go phema go arabela kapejana ge re galefišitšwe.
Go swana le go gatwa monwana wa rena o mogolo wa leoto. Ge se se direga, re ka fo se nagane gabotse ka motsotso goba e mebedi. Eupša ka morago ga ge bohloko bo kokobetše, re ka kgona go nea mabaka le go itshwara ka tsela e tlwaelegilego. Ka mo go swanago, ga se ra swanela go arabela kapejana mantšung goba tirong e sego botho. Go e na le moo, ema ganyenyane gomme o ele hloko mafelelo a go itefeletša mo go se nago tlhaologanyo.
Malcolm yo e bilego moromiwa ka nywaga e mentši, o hlalosa seo a se dirago ge a kgopišitšwe. “Mogato wa-ka wa pele ke go lebelela lelokelelo la-ka la dipotšišo: Na ke galefetše ngwanabo rena yo ka baka la go fapana ga dimelo tša rena? Na seo a se boletšego e tloga e le sa bohlokwa? Na ditla-morago tšeo di bakwago ke malaria maikwelong a-ka di befišetša boemo pele? Na ke tla bona dilo ka tsela e fapanego diiring tše sego kae tše latelago?” Bjalo ka ge Malcolm a lemogile, gantši phapano ga e bohlokwa gomme e ka fo efogwa.Malcolm o oketša ka gore: “Ka dinako tše dingwe, go sa šetšwe maiteko a-ka ka moka a go rarolla boemo, ngwanabo rena yo mongwe o fo tšwela pele a itshwara ka tsela e se nago bogwera. Ke leka gore ke se ke ka dumelela se se ntšhitiša. Ge ke dirile sohle seo nka se kgonago, ke kgona go bona taba ka tsela e fapanego. Ke beela taba ka thoko ka kgopolong ya-ka e le selo seo se ka rarollwago ge nako e dutše e tšwela pele go e na le go e lebelela e le selo seo ke swanetšego go se rarolla ka noši. Nka se e dumelele gore e nkgobatše moyeng goba e senye tswalano ya-ka le Jehofa le bana bešo.”
Go swana le Malcolm, ga se ra swanela go dumelela go hloka boitshwaro ga motho yo mongwe go re šitiša ka mo go tseneletšego. Phuthegong e nngwe le e nngwe go na le bana babo rena le dikgaetšedi ba bantši ba ba kgahlišago le bao ba botegago. Ke mo go thabišago go sepela tsela ya Bokriste re ‘bapelane’ le bona. (Ba-Filipi 1:27, bapiša le NW.) Go gopola thekgo e lerato ya Tatago rena wa legodimong le gona go tla re thuša go bona ditaba ka tsela ya kgonthe.—Psalme 23:1-3; Diema 5:1, 2; 8:12.
Go se Rate Dilo tša Lefase
Bokgoni bja go nagana bo ka re thuša go lebeletšana ka katlego le kgateletšo e nngwe e sa lemogegego. Ge moya o fokela maphoto ka mahlakoreng a sekepe, a tsebja e le maphoto a tlago a lebane le sekepe ka mahlakoreng. Boemong bja leratadima bjo bo tlwaelegilego, maphoto a bjalo a ka kgoromeletša sekepe ganyenyane-ganyenyane thokong
yeo se sa lebago go yona. Lega go le bjalo, nakong ya ledimo, maphoto a tlago ka mahlakoreng a ka menola sekepe.Ka mo go swanago, ge e ba re ineela kgateletšong ya go thabela dilo ka moka tšeo lefase le le kgopo le ka di neago, mohuta wo wa bophelo wa go phegelela dilo tše di bonagalago o ka re aroša moyeng. (2 Timotheo 4:10) Ge e ba lerato la go rata lefase le sa laolwe, mafelelong le ka re tlogediša tsela ya rena ya Bokriste ka mo go feletšego. (1 Johane 2:15) Bokgoni bja go nagana bo ka re thuša bjang?
Sa pele, bo tla re thuša go lekola gore ke dikotsi dife tšeo re ka lebeletšanago le tšona. Lefase le diriša moreo le ge e le ofe wo o ka naganwago wa tša thekišetšano bakeng sa go re goketša. Le godiša ka go se kgaotše mohuta wa bophelo woo go bolelwago gore motho yo mongwe le yo mongwe o swanetše go o phelamohuta wa bophelo wa bohumi bja bomponeng, wo o kgahlišago le wa bao ba bonagalago ba atlegile. (1 Johane 2:16) Re holofetšwa go hlompšha le go amogelwa ke motho yo mongwe le yo mongwe, kudu-kudu ke dithaka tša rena le baagišani. Bokgoni bja go nagana bo tla re thuša go ganetšana le tsebišo ye ya maaka, bo re gopotše ka bohlokwa bja ‘go se be le megabaru,’ ka ge Jehofa a holofeditše gore ‘a ka se ke a re tlogela.’Ba-Hebere 13:5.
Sa bobedi, bokgoni bja go nagana bo tla re thibela go latela bao ba ‘arogilego therešong.’ (2 Timotheo 2:18) Go thata kudu go se dumelelane le bao re bego re ba rata le go ba bota. (1 Ba-Korinthe 15:12, 32-34) Gaešita le ge re tutuetšwa ganyenyane feela ke bao ba tlogetšego go ba Bakriste, se se ka šitiša tšwelopele ya rena ya moya gomme mafelelong sa re bea kotsing. Re ka ba bjalo ka sekepe seo se fo go široga ganyenyane tseleng ya sona e swanetšego. Ka morago ga leeto le le telele, se ka palelwa ke go fihla moo se yago gona se le kgole kudu.—Ba-Hebere 3:12.
Bokgoni bja go nagana bo ka re thuša go bona ka mo go nepagetšego boemo bja rena bja kgonthe bja moya le go tseba gore e ka ba bofe nakong e tlago. Mohlomongwe re lemoga bohlokwa bja go tšea karolo ka mo go tletšego medirong ya Bokriste. (Ba-Hebere 6:11, 12) Ela hloko kamoo mofsa yo mongwe wa Mokriste a ilego a diriša bokgoni bja gagwe bja go nagana go mo thuša go phegelela dipakane tša moya: “Ke bile le sebaka sa go ka šoma ke le mongwadi le mmegi wa ditaba. Se se ile sa ipiletša kudu go nna, eupša ke ile ka gopola temana ya Beibele yeo e boletšego gore ‘lefase le a feta’ mola e le gore ‘e a tl’o xo dula à le xôna xo ya xo ile, ké eo a diraxo tše Modimo a di rataxo.’ (1 Johane 2:17) Ke ile ka nagana gore seo ke se dirago ka bophelo bja-ka se swanetše go bontšha ditumelo tša-ka. Batswadi ba-ka ba be ba tlogetše tumelo ya Bokriste, ka gona ke be ke sa nyake go latela mohlala wa bona. Ka gona ke ile ka phetha ka go phela bophelo bjo bo nago le morero gomme ka tsenela bodiredi bja nako e tletšego ke le mmulamadibogo wa ka mehla. Ka morago ga nywaga e mene e kgotsofatšago, ke a tseba gore ke dirile kgetho e nepagetšego.”
Go Lebeletšana le Madimo a Moya ka Katlego
Ke ka baka la’ng e le mo go akgofilego gore re bontšhe bokgoni bja go nagana lehono? Basesiši ba swanetše go dula ba phafogetše maswao a dikotsi, kudu-kudu ge madimo a tsoga. Ge boemo bja leratadima kapejana bo thoma go tonya gomme diphefo di oketša matla, ba theošetša diseila fase gomme ba itokišetša boemo bjo kotsi kudu. Ka mo go swanago, re swanetše go itokišeletša go lebeletšana le dikgateletšo tša diphefo tše matla o šoro ge tshepedišo ye ya dilo e batamela bofelong. Ditekanyetšo tša boitshwaro tša setšhaba di a senyega gomme ‘batho ba kgopo ba fetelela ka bobe bja bona.’ (2 Timotheo 3:13, bapiša le NW.) Go etša ge basesiši ka mehla ba theetša ditaba tša boemo bja leratadima, re swanetše go ela hloko ditemošo tša boporofeta bja Lentšu la Modimo leo le buduletšwego.—Psalme 19:7-11.
Ge re diriša bokgoni bja go nagana, re diriša tsebo yeo e lebišago bophelong bjo bo sa felego. (Johane 17:3) Re ka letela mathata gomme ra nagana kamoo re ka a rarollago ka gona. Ka go rialo re tla itokišetša ka mo go tiilego gore re se ke ra arošwa tseleng ya Bokriste, gomme re ka ala “mothêô wa mehla e tl’o xo tla,” ka go thea le go phegelela dipakane tša moya.—1 Timotheo 6:19.
Ge e ba re kgomarela bohlale bjo bo šomago le bokgoni bja go nagana, ga go nyakege gore re “šiê xo ka wêlwa ke tše di thšošaxo.” (Diema 3:21, 25, 26) Go e na le moo, re ka ikhomotša ka kholofetšo ya Modimo e rego: “Ké moo bohlale bo tsênaxo mo pelong ya xaxo; ’me tsebô e tlo natefêla môya w’axo. Xôna keleletšô [“bokgoni bja go nagana,” NW] e tlo Xo lôtôla.”—Diema 2:10, 11.
[Mengwalo ya ka tlase]
^ ser. 19 Bakriste ba swanetše go leka go dira khutšo, ka go dumelelana le keletšo e hwetšwago go Mateo 5:23, 24. Ge e ba taba e akaretša dibe tše dikgolo, ba swanetše go leka go rua ngwanabo bona, bjalo ka ge go bontšhitšwe go Mateo 18:15-17. Bona Morokami wa October 15, 1999, matlakala 17-22.
[Seswantšho go letlakala 23]
Poledišano ya ka mehla e aga lenyalo