Baagišani ka Moka ba Feletše Kae?

“Lekoko la mehleng yeno ga le sa tseba moagišani.”Benjamin Disraeli, mokgomana wa lekgolong la bo-19 la nywaga wa Leisemane.

MA-CUBA a tšofalago a na le tsela e sa tlwaelegago ya go godiša bophelo bjo bobotse: ditirišano tše dibotse le batho ba tikologo, goba dihlopha tša bo-rakgolo le bo-makgolo, ka ge ba ba bitša bjalo. Go ya ka pego ya 1997, mo e ka bago o tee go ba bahlano ba ma-Cuba yo a tšofetšego o wela ka dihlopheng tše bjalo, e lego mo a hwetšago bogwera, thekgo le thušo e šomago ya go boloka tsela ya bophelo e botse. Makasine wa World-Health o re: “Neng le neng ge dingaka tša malapa a tikologong di nyaka go thuša ka lesolo la go enta, dihlopha tša bo-rakgolo le bo-makgolo ke gona mo di hwetšago dingaka tše di ikgafago le tšeo di nago le bokgoni.”

Lega go le bjalo, ka manyami dikarolong tše dintši tša lefase, ditikologo ga di sa na ditšhaba tše bjalo tše bontšhago botho. Ka mohlala, ela hloko taba e setlago pelo ya Wolfgang Dircks yo a bego a dula foleteng kua bodikela bja Yuropa. Nywageng e mmalwa e fetilego, The Canberra Times e ile ya bega gore gaešita le ge malapa a 17 ao a bego a dula moagong o tee wa folete yeo Wolfgang a bego a dula go yona a be a lemogile gore ga a sa bonagala, “ga go le o tee yo a ilego a nagana go mo hlola.” Ge mafelelong mong wa lefelo a e-tla foleteng, “o ile a hwetša marapo a dutše pele ga thelebišene.” Diropeng tša marapo ao go be go dutše puku ya lenaneo la thelebišene le nago le letšatši-kgwedi la December 5, 1993. Wolfgang o be a na le nywaga e mehlano a hwile. A bohlatse bjo bo nyamišago gakaakang bja go fela ga go bontšha kgahlego le go hlokomelana magareng ga baagišani! Ke ka baka leo go sa makatšego ge mongwadi wa ditaodišo a ile a ngwala ka go The New York Times Magazine gore tikologo ya gabo, go swana le tše dingwe tše dintši, e fetogile “setšhaba sa batho ba sa tsebanego.” Na se ke se se swanago ka tikologo ya geno?

Ke therešo gore ditšhaba tše dingwe tša magaeng di sa dutše di thabela maikwelo a bogwera bja kgonthe le gore ditšhaba tše dingwe tša ditoropong di katana le go kgomega ka baagišani. Lega go le bjalo, badudi ba bantši ba ditoropong ba ikwa ba beilwe lekatana gomme ba sa šireletšega tikologong ya bona. Ba aroganywa ke legora la go se tlwaelane le baagišani ba bona. Go bjalo bjang?

 Go Širwa ke go se Tsebane

Go ba gona, bontši bja rena re na le baagišani ba dulago kgaufsi le rena. Go panya-panya ga seetša sa thelebišene, meriti e feta-fetago lefasetereng, mabone a tšhungwago le go tingwa, modumo wa dikoloi tše di tšwago le go tsena, dikgato tše di kwalago mekgobeng le dinotlelo tše di notlelago le go notlolla mabati, tše ka moka ke maswao a gore batho ba tikologong ba swanetše go ba ba phela. Lega go le bjalo, bogwera le ge e le bofe bja kgonthe bo a nyamelela ge batho bao ba dulago kgaufsi le kgaufsi ba širwa ke go se tsebane goba ba sa šetšane mohuteng wa bophelo bja leema-ema. Batho ba ka nagana gore ga go na bohlokwa bja go ba le kgokagano le baagišani goba go ba le tlamo ka bona ka tsela le ge e le efe. Kuranta ya Australia ya Herald Sun e dumela gore: “Batho ke bao ba sa tsebjego kudu ditikologong tša gabo bona tša kgaufsi, gomme ka go rialo ga ba tlengwe ke go akaretšwa ditlemong tša setšhaba. Ga bjale go bonolo kudu go hlokomologa goba go se akaretše batho bao ba sa gogelego setšhabeng.”

Tiragalo ye ga se e makatšago. Lefaseng leo go lona batho ba bantši e lego ba “mexabaru,” batho ba tikologong ga bjale ba buna mafelelo a mohuta wa bophelo wa boithati wa ba bantši. (2 Timotheo 3:2) Mafelelo ke bodutu le go phela lekatana mo go phatlaletšego. Go phela lekatana go tšweletša go se botane, kudu-kudu ge bošoro le bosenyi bo tšwela pele bo tšhošetša batho ba tikologong. Mafelelong, go se go ye kae go se botane go fediša go kwelana ga batho bohloko.

Go sa šetšwe gore boemo ke bofe tikologong ya geno, ka ntle le pelaelo o tla dumela gore baagišani ba babotse ke ba bohlokwa setšhabeng. Go na le mo gontši mo go fihlelelwago ge batho ba šomela pakane e tee. Le gona baagišani ba babotse e ka ba tšhegofatšo. Sehlogo se se latelago se tla bontšha gore go bjalo bjang.