Ke’ng Seo Se Ka Re Thušago Go Ratha Lentšu La Therešo Re Sa Kgopamiše?

LEBAKENG le lengwe moseka-seki wa dipapadi tša sefaleng yo a šomelago dikuranta o ile a ya go bona papadi e itšego. Ga se a ka a e rata gakaalo gomme ka morago o ile a ngwala gore: “Ge e ba o be o rata mafela, gona o swanetše go ya go bona papadi ye.” Ka morago, barulaganyi ba papadi ba ile ba gatiša papatšo e bego e na le tsopolo yeo e tšwago tsheka-tshekong ya moseka-seki. Tsopolo e be e re: “O swanetše go ya go bona papadi ye”! Papatšo e ile ya tsopola ka nepo mantšu a moseka-seki, eupša e ile ya a fapoša tabeng e dikologilego gomme ka go rialo ya kgopamiša pono ya gagwe.

Mohlala woo o bontšha kamoo taba e dikologilego polelwana e ka bago bohlokwa ka gona. Go ntšha mantšu tabeng yeo e dikologilego go ka kgopamiša seo a se bolelago, go swana le ge Sathane a ile a kgopamiša seo se bego se bolelwa ke Mangwalo ge a be a leka go aroša Jesu. (Mateo 4:​1-11) Ka lehlakoreng le lengwe, go kwešiša taba e dikologilego polelwana go re thuša go ba le kwešišo e nepagetšego ya seo e se bolelago. Ka baka leo, ge re ithuta temana ya Beibele, ka mehla ke ga bohlale go lebelela taba yeo e dikologilego e le gore re kwešiše gakaone seo mongwadi a bego a bolela ka sona.

Ratha o sa Kgopamiše

Pukuntšu e hlalosa taba e dikologilego e le “dikarolo tša polelwana yeo e ngwadilwego goba e boletšwego tšeo di tlago pele goba ka morago ga lentšu le itšego goba lefoko, tšeo gantši di tutuetšago seo di a hlalosago goba morero wa tšona.” Le gona taba e dikologilego e ka ba “sehlopha sa maemo goba dintlha tšeo di dikologilego tiragalo e itšego, boemo, bjalo bjalo.” Go ya ka kwešišo ya karolo ya mafelelo, lehlalosetša-gotee la “taba e dikologilego” e tla ba “tsebišo e thekgago taba.” Go ela hloko taba e dikologilego ya lengwalo go bohlokwa ka mo go kgethegilego ge re nagana ka seo moapostola Paulo a ilego a se ngwalela Timotheo ge a re: “Se O swanetšexo xo se phêxêlêla ké xore Modimo a bônê Ò le mmotexi, Ò le modiri e a se naxo bosodi, e a tsebaxo xo ratha Lentšu la therešô à sa kxopamiše.” (2 Timotheo 2:​15) E le gore re rathe Lentšu la Modimo re  sa kgopamiše, re swanetše go le kwešiša gabotse gomme re le hlalosetše ba bangwe ka potego le ka nepo. Go hlompha Jehofa, Mongwadi wa Beibele, go tla re šušumeletša gore re leke go dira seo, gomme go ela hloko taba e dikologilego e tla ba thušo ya bohlokwa.

Taba e Dikologilego go Ngwalwa ga Timotheo wa Bobedi

Ka mohlala, a re hlahlobeng puku ya Beibele ya Timotheo wa Bobedi. * Go thoma tlhahlobo ya rena, re ka botšiša mabapi le taba e dikologilego go ngwalwa ga puku. Ke mang a ngwadilego Timotheo wa Bobedi? O e ngwadile neng? Ka tlase ga maemo afe? Ka morago re ka botšiša gore, Boemo bja “Timotheo” yo a tšwelelago leineng la puku e be e le bofe? Ke ka baka la’ng a be a hloka tsebišo yeo e lego ka pukung? Dikarabo tša dipotšišo tše di tla humiša kudu go leboga ga rena puku gomme di tla re thuša go bona kamoo rena lehono re ka holegago go tšwa go yona.

Ditemana tša go bula tša Timotheo wa Bobedi 1:1, 2 di bontšha gore puku ke lengwalo leo le ngwadilwego ke moapostola Paulo a ngwalela Timotheo. Ditemana tše dingwe di bontšha gore ge Paulo a be a le ngwala, o be a le kgolegong ka baka la ditaba tše dibotse. Ka ge a be a lahlilwe ke ba bantši, Paulo o ile a nagana gore o be a le kgaufsi le go hwa. (2 Timotheo 1:​15, 16; 2:​8-10; 4:​6-⁠8) Ka gona, o swanetše go ba a ngwadile puku nakong ya go golegwa ga gagwe Roma ka lekga la bobedi, mohlomongwe mo e ka bago ka 65 C.E. Kapejana ka morago ga moo, go bonala Nero a ile a mo ahlolela lehu.

Yeo ke taba e dikologilego go ngwalwa ga Timotheo wa Bobedi. Lega go le bjalo, go a lemogega gore Paulo ga se a ngwalela Timotheo gore a belaele ka mathata a gagwe ka noši. Go e na le moo, o ile a lemoša ka dinako tša mathata tšeo di bego di le ka pele ga Timotheo gomme a kgothaletša mogwera wa gagwe go phema dilo tšeo di fapošago, go tšwela pele a “tia matla,” le gore a fetišetše ditaelo tša Paulo go ba bangwe. Ka morago, ba le bona ba be ba tla hlamelwa ka botlalo go thuša ba bangwe ka mo go swanago. (2 Timotheo 2:​1-⁠7) A mohlala o mobotse gakaakang wa go tshwenyega mo go se nago boithati ka ba bangwe gaešita le dinakong tša mathata! Ye ke keletšo e botse gakaakang go rena lehono!

Paulo o bitša Timotheo gore ke “ngwan’a-ka moratwa.” (2 Timotheo 1:⁠2) Lesogana le bolelwa gantši ka Mangwalong a Bakriste a Segerika e le modirišani yo a botegago wa Paulo. (Ditiro 16:​1-⁠5; Ba-Roma 16:​21; 1 Ba-Korinthe 4:​17) Ge Paulo a be a mo ngwalela lengwalo le, go bonala Timotheo a be a le nywageng ya bo-30​—a sa dutše a lebelelwa e le mofsa. (1 Timotheo 4:​12) Lega go le bjalo, o be a šetše a na le pego e botse ya potego, ‘a dirišane le Paulo’ mohlomongwe ka nywaga e 14. (Ba-Filipi 2:​19-22) Go sa šetšwe go ba mofsa ga Timotheo, Paulo o ile a mo nea boikarabelo bja go eletša bagolo ba bangwe e sego ka “xo tšea dikxang,” eupša ka go lebiša tlhokomelo ditabeng tša bohlokwa, tše bjalo ka tumelo le kgotlelelo. (2 Timotheo 2:​14) Le gona Timotheo o be a neilwe matla a go kgetha balebeledi le bahlanka ba bodiredi ka phuthegong. (1 Timotheo 5:​22) Lega go le bjalo, mohlomongwe a ka ba a be a sa ikholofele tabeng ya go diriša matla a gagwe a bolaodi.​—2 Timotheo 1:​6, 7.

Mogolo yo mofsa o ile a lebeletšana le ditlhohlo tše dingwe tše dikgolo. E nngwe ya ditlhohlo tšeo e be e le gore batho ba babedi e lego Himeneo le Fileto, ba be ba “phekxola tumêlô ya ba bangwê,” ba ruta gore “xo tsoxa xa bahu xo šetše xo direxile.” (2 Timotheo 2:​17, 18) Go bonala ba be ba dumela gore tsogo e tee feela e bego e le gona e be e le ya moya le gore e be e šetše e diragetše go Bakriste. Mohlomongwe ba be ba sa ela hloko taba e dikologilego ge ba be ba tsopola polelwana ya Paulo ya gore Bakriste ba be ba hwile dibeng tša bona eupša ba ile ba phedišwa ka moya wa Modimo. (Ba-Efeso 2:​1-⁠6) Paulo o ile a lemoša gore tutuetšo e bjalo ya bohlanogi e be e tla oketšega. O ngwadile gore: “Xo tlo tla lebaka le ba ka se kexo ba kxôna xo theetša thutô ye e phedilexo . . . Xobane ditsêbê tša bôná di tlo hlala therešô; ba tlo boêla dinonwaneng.” (2 Timotheo 4:​3, 4) Keletšo ya Paulo yeo e ilego ya newa e sa le nako e bontšhitše gore go be go akgofile gore Timotheo a kwe keletšo ya moapostola.

 Bohlokwa bja Puku Lehono

Go tšwa go seo re se kwelego ka mo godimo, re kwešiša gore Paulo o ngwadile Timotheo wa Bobedi ka mabaka ao bonyenyane e ka bago a latelago: (1) O be a tseba gore o be a le kgaufsi le go hwa, gomme o be a nyaka go lokišetša Timotheo bakeng sa nako ya ge yena a tla be a se sa le gona go thekga Timotheo. (2) O be a kganyoga go hlamela Timotheo gore a šireletše diphuthego tša ka tlase ga bookamedi bja gagwe bohlanoging le ditutuetšong tše dingwe tše kotsi. (3) O be a nyaka go kgothaletša Timotheo gore a dule a swaregile tirelong ya Jehofa gomme a ithekge ka tsebo e nepagetšego ya Mangwalo a buduletšwego ge a ganetšana le dithuto tša maaka.

Go kwešiša taba ye e dikologilego go ngwalwa ga Timotheo wa Bobedi go dira gore e be e kwagalago kudu go rena. Ka mo go swanago lehono, go na le bahlanogi ba swanago le Himeneo le Fileto, bao ba kgothaletšago dikgopolo tša bona ka noši gomme ba ratago go senya tumelo ya rena. Go oketša moo, “dinako tše hlobaetšago tšeo go lego thata go lebeletšana le tšona” (NW) tšeo Paulo a porofetilego ka tšona di fihlile. Ba bantši ba lemogile therešo ya temošo ya Paulo e rego: “Bohle ba ba rataxo xo phela ka borapedi ka Kriste Jesu; le bôná ba tlo hlomarêlwa.” (2 Timotheo 3:​1, 12) Re ka ema bjang re tiile? Ka go swana le Timotheo, re swanetše go kwa keletšo ya bao ba hlanketšego Jehofa ka nywaga e mentši. Le gona ka thuto ya motho ka noši, thapelo le bogwera bja Bokriste, re ka ‘tšwela pele re tia matla’ ka botho bjo bo sa swanelago bja Jehofa. Go oketša moo, ka go ba le kholofelo tsebong e nepagetšego, re ka ela hloko keletšo ya Paulo e rego: “Mantšu ao a se naxo senyalô, a O a kwilexo xo nna, O tšeê ka mohlala wa ôna.”​—2 Timotheo 1:⁠13.

“Mantšu ao a se Naxo Senyalô”

“Mantšu ao a se naxo senyalô” ao Paulo a boletšego ka wona e be e le eng? O diriša polelwana yeo go šupa thuto ya therešo ya Bokriste. Lengwalong la gagwe la pele le yago go Timotheo, Paulo o ile a hlalosa gore “mantšu ao a se naxo senyalô” ge e le gabotse ke “a Mong wa rena Jesu Kriste.” (1 Timotheo 6:⁠3) Go ekiša mohlala wa mantšu a se nago senyalo go feleletša ka gore motho a hlaphogelwe monaganong, a sekamele go ba le lerato gomme a naganele ba bangwe. Ka ge bodiredi le dithuto tša Jesu di dumelelana le dithuto ka moka tše dingwe tšeo di hwetšwago ka Beibeleng ka moka ga yona, polelwana “mantšu ao a se naxo senyalô” e ka bolelwa ka mo go nabilego gore ke dithuto ka moka tša Beibele.

Go Timotheo, ka go swana le bagolo ba Bakriste, mohlala wa mantšu a se nago senyalo e be e le selo “se sebotse” seo se bego se swanetše go šireletšwa. (2 Timotheo 1:​13, 14, PK) Timotheo o be a swanetše go ba ‘segoeledi sa Lentšu, a le emele ka lebaka la gona le ka le e sego la gona, a kgothatše, a eletše, a kgaleme a sa fele pelo a ruta.’ (2 Timotheo 4:⁠2) Ge re lemoga gore dithuto tša bohlanogi di be di phatlalala mehleng ya Timotheo, re kwešiša lebaka leo ka lona Paulo a ilego a gatelela go akgofa ga gore go rutwe mantšu a se nago senyalo. Le gona re kwešiša gore Timotheo o be a tla swanela ke go šireletša mohlape ka go ‘o kgothatša, go o eletša le go o kgalema’ ka go se fele pelo, a bontšha bokgoni bjo bobotse bja go ruta.

Timotheo o be a tla ruta bomang lentšu? Taba e dikologilego e šišinya gore Timotheo, bjalo ka mogolo, o be a tla ruta lentšu ka phuthegong ya Bokriste. Ka baka la dikgateletšo tšeo di bego di tšweletšwa ke baganetši, Timotheo o be a swanetše go dula a e-⁠na le teka-tekano ya moya gomme a bolele lentšu la Modimo ka sebete, e sego difilosofi tša batho, dikgopolo tša batho ka noši goba dikakanyetšo tše di sa rego selo. Seo ka kgonthe se be se ka tliša kganetšo go  tšwa go ba bangwe bao ba ka bago ba be ba na le ditshekamelo tše di fošagetšego. (2 Timotheo 1:​6-⁠8; 2:​1-3, 23-26; 3:​14, 15) Lega go le bjalo, ka go latela keletšo ya Paulo, Timotheo o be a tla tšwela pele e le lepheko bohlanoging, go swana le ge Paulo a be a le lona.​—Ditiro 20:​25-⁠32.

Na mantšu a Paulo a mabapi le go ruta lentšu a šoma gape le go ruteng ka ntle ga phuthego? Ee, a a šoma, go etša ge taba e dikologilego e bontšha. Paulo o tšwela pele go bolela gore: “Xe e le wene, phafoxêla tšohle; kxôtlêlêla mabothata, O dirê modirô wa sexoeledi, O bê mohlanka ka botlalô.” (2 Timotheo 4:⁠5) Go dira modiro wa boebangedi​—go bolela ditaba tše dibotse tša phološo go bao e sego badumedi​—go bohlokwa bodireding bja Bokriste. (Mateo 24:​14, NW; 28:​19, 20) Go swana le ge lentšu la Modimo le rutwa ka phuthegong gaešita le ‘lebakeng leo e sego la gona,’ re tšwela pele re ruta lentšu go bao ba lego ka ntle ga phuthego gaešita le ka tlase ga maemo a thata.​—1 Ba-Thesalonika 1:⁠6.

Motheo wa boboledi le thuto ya rena ka moka ke Lentšu la Modimo leo le buduletšwego. Re na le kholofelo e feletšego Beibeleng. Paulo o boditše Timotheo gore: “Mangwalô ka moka ké ma-hebetšwa-ke-Modimo, le xôna a hola batho ka xo ruta, le ka xo kxodiša le xo sokolla, le ka xo iša tokong.” (2 Timotheo 3:​16) Mantšu ao a tsopolwa gantši ka mo go nepagetšego go bontšha gore Beibele ke Lentšu la Modimo le le buduletšwego. Eupša morero wa Paulo wa go a ngwala e be e le ofe?

Paulo o be a bolela le mogolo, motho yo a bego a na le boikarabelo bja “xo kxodiša le xo sokolla, le ka xo iša tokong,” ka gare ga phuthego. Ka gona, o be a gopotša Timotheo go bota bohlale bja Lentšu le le buduletšwego, bjoo Timotheo a bego a bo rutilwe go tloga boseeng. Ka go swana le Timotheo, bagolo le bona ka dinako tše dingwe ba swanetše go sola badiri ba bobe. Ge ba dira bjalo, ka mehla ba swanetše go ba le kholofelo Beibeleng. Go feta moo, ka ge Mangwalo a buduletšwe ke Modimo, tsholo ka moka yeo e theilwego go ona e tloga e le tsholo e tšwago go Modimo. Bohle bao ba ganago tsholo e theilwego Beibeleng ga ba gane dikgopolo tše itšego tša batho, eupša ba gana keletšo e buduletšwego e tšwago go Jehofa ka noši.

Puku ya Timotheo wa Bobedi e humile gakaakang ka bohlale bja Modimo! Le gona e ba e kwagalago kudu gakaakang ge re ela hloko keletšo ya yona re lebeletše taba yeo e dikologilego go ngwalwa ga yona! Sehlogong se, re kgele feela ka godimo tsebišo e kgahlišago e buduletšwego yeo e huperwego ke puku ye, eupša ke e lekanego go bontšha kamoo e lego mo go holago go ela hloko taba e dikologilego ya seo re se balago go tšwa ka Beibeleng. Seo se tla thuša go kgonthišetša gore ruri re ‘ratha lentšu la therešo re sa kgopamiše.’

[Mengwalo ya ka tlase]

[Caption on page 27]

Paulo o be a kganyoga go hlamela Timotheo gore a šireletše diphuthego

[Caption on page 30]

Paulo o ile a gopotša Timotheo go bota bohlale bja Lentšu le le buduletšwego