Phihlelo

Tsoma Mmušo Pele​—Bophelo bjo bo Thabišago le bjo bo Šireletšegilego

KA GE GO ANEGA JETHA SUNAL

Ka morago ga difihlolo re ile ra kwa tsebišo ye radiong: “Dihlatse tša Jehofa ga di molaong, gomme modiro wa tšona o thibetšwe.”

E BE e le ka 1950, gomme rena basadi ba bane bao re lego nywageng ya rena ya bo-20 re be re hlankela re le baromiwa ba Dihlatse tša Jehofa kua Dominican Republic. Re fihlile moo ngwaga pejana.

Ga se ka mehla tirelo ya boromiwa e bego e le pakane ya-ka bophelong. Ke therešo gore ke be ke e-⁠ya kerekeng ge ke be ke sa le ngwana. Lega go le bjalo, tate o ile a kgaotša go tsena kereke nakong ya Ntwa ya I ya Lefase. Letšatšing leo ke hlomamišitšwego ka lona Kerekeng ya Episcopal ka 1933, mopišopo o ile a bala temana e tee feela go tšwa Beibeleng, ke moka a thoma go bolela ka dipolitiki. Mma o be a befetšwe kudu moo a ilego a kgaotša go tsena kereke.

Tsela ya Rena ya Bophelo e Ile ya Fetoga

Batswadi ba-ka e lego William Karl le Mary Adams ba be ba e-⁠na le bana ba bahlano. Bašemane e be e le Don, Joel le Karl. Ngwanešo e lego Joy e be e le yo monyenyane go rena ka moka, gomme nna ke be ke le yo mogolo go bona ka moka. Ke swanetše go ba ke be ke na le nywaga e 13 ge ka letšatši le lengwe ge sekolo se tšwele, ke hwetša mma a bala pukwana yeo e gatišitšwego ke Dihlatse tša Jehofa. E be e na le sehlogo se se rego The Kingdom, the Hope of the World. O ile a re go nna: “Ye ke therešo.”

Mma o ile a bolela le rena ka moka mabapi le dilo tšeo a bego a ithuta tšona ka Beibeleng. Ka mantšu le ka mohlala, o ile a nweletša ka go rena bohlokwa bja keletšo ya Jesu ye e rego: “Sa pele Le tsomê mmušô wa Modimo le tokô ya wôna.”​—Mateo 6:⁠33.

Ga se ka mehla moo ke bego ke rata go theeletša. Nakong e nngwe ke ile ka re: “Mma tlogela go bolela le nna, go sego bjalo nka se sa go phumolela dibjana.” Eupša ka bohlale o ile a phegelela  go bolela le rena. Ka mehla o be a sepela le rena bana ka moka go ya dibokeng tša Beibele tšeo di bego di swarelwa ntlong ya Clara Ryan, yo a bego a dula kgaufsi le legae la rena kua Elmhurst, Illinois, U.S.A.

Le gona Clara o be a ruta piano. Ge barutwana ba gagwe ba be ba tšea karolo dipontšhong tša ngwaga le ngwaga tša mmino, o ile a diriša sebaka seo go bolela ka Mmušo wa Modimo le ka kholofelo ya tsogo. Ka ge ke be ke na le kgahlego ka mmino, ke ithutile fiolo go tloga ge ke be ke e-⁠na le nywaga e šupago, ke ile ka theetša seo Clara a bego a se bolela.

Go se go ye kae rena bana re ile ra thoma go ba gona dibokeng tša phuthego gotee le mma ka bodikela bja Chicago. E be e le leeto le le telele ka pese le ka senamelwa sa batho bohle, eupša e be e le karolo ya tlwaetšo ya rena ya go tloga bjaneng ya mabapi le seo se bolelwago ke go tsoma Mmušo pele. Ka 1938, nywaga e meraro ka morago ga ge mma a kolobeditšwe, ke ile ka ya le yena kopanong ya Dihlatse tša Jehofa kua Chicago. Wo e be e le o mongwe wa metse e 50 yeo e bego e kgokagantšwe ka mogala bakeng sa tiragalo ye. Seo ke ilego ka se kwa se ile sa nkgoma pelo.

Lega go le bjalo, lerato la-ka la go rata mmino le be le sepela mo mading. Ke alogile sekolong se se phagamego ka 1938, gomme tate o ile a ntokišeletša gore ke yo ithuta kua American Conservatory of Music yeo e lego kua Chicago. Ka gona nywageng e mebedi e latetšego ke ile ka ithuta mmino, ka letša dihlopheng tše pedi tša mmino wa diletšo gomme ka nagana ka go ba le modiro go tša mmino.

Morutiši wa-ka wa fiolo e lego Herbert Butler, o be a hudugile Yuropa go tla go dula United States. Ka gona ke ile ka mo nea pukwana ya Refugees, * ke nagana gore a ka e bala. O ile a e bala, gomme ka morago ga thuto ya-ka bekeng e latelago o ile a re: “Jetha, o letša gabotse, gomme ge e ba o tšwela pele ka dithuto tša gago, o ka hwetša mošomo sehlopheng sa diletšo sa radio goba wa ruta mmino.” O ile a tšwela pele a dutše a swara pukwana ye ke mo neilego yona a re: “Eupša, ke nagana gore pelo ya gago e sekametše mo. Ke ka baka la’ng o sa dire se go ba modiro wa gago wa bophelo ka moka?”

Ke ile ka naganišiša ka seo. Go e na le go tšwetša pele dithuto tša-ka sekolong se se kgethegilego sa tša mmino, ke ile ka amogela taletšo ya mma ya go ya kopanong ya Dihlatse tša Jehofa kua Detroit, Michigan, ka July 1940. Re ile ra dula dintenteng lefelong la nakwana la go hloma ditente.  Go ba gona, ke be ke sepetše le fiolo ya-ka, gomme ke be ke e letša sehlopheng sa mmino wa diletšo kopanong. Eupša lefelong la go hloma ditente ke ile ka tsebana le babulamadibogo (badiredi ba nako e tletšego) ba bantši. Ka moka ga bona ba be ba thabile kudu. Ke ile ka dira phetho ya gore ke kolobetšwe le go tsenya kgopelo ya tirelo ya bobulamadibogo. Ke ile ka rapela Jehofa gore a nthuše go tšwela pele bodireding bja nako e tletšego bophelo bja-ka ka moka.

Ke ile ka thoma go bula madibogo toropong ya gešo. Ka morago, ke ile ka hlankela kua Chicago. Ka 1943, ke ile ka hudugela kua Kentucky. Selemong seo, pejana ga kopano ya selete ke ile ka amogela taletšo ya go ba gona sehlopheng sa bobedi sa Sekolo sa Gilead, moo ke bego ke tla hwetša tlwaetšo ya modiro wa boromiwa. Klase e be e tlo thoma ka September 1943.

Nakong ya kopano selemong seo, ke be ke dula le Hlatse yeo e ilego ya nnea selo le ge e le sefe seo ke bego ke se nyaka diaparong tša morwedi wa yona. Morwedi wa yona o be a tsenetše tša bohlabani, gomme o be a boditše mmagwe gore a fane ka dilo tša gagwe ka moka. Go nna tokišetšo ye e be e le go phethagala ga kholofetšo ya Jesu e rego: “Sa pele Le tsomê mmušô wa Modimo le tokô ya wôna; ké mo Le tl’o xo ekeletšwa ka tšeo ka moka.” (Mateo 6:​33) Dikgwedi tše hlano kua Gilead di ile tša feta kapejana, gomme ka morago ga go aloga ka January 31, 1944, ke ile ka fagahlela go thoma tirelo ya boromiwa.

Le Bona ba Ile ba Kgetha Tirelo ya Nako e Tletšego

Mma o be a ngwadišeditše tirelo ya bobulamadibogo ka 1942. Ka nako yeo, dikgaetšedi tša-ka tše tharo le ngwanešo ba be ba sa tsena sekolo. Gantši mma o be a ba gahlanetša ge sekolo se tšwele gomme a sepela le bona go ya bodireding bja tšhemo. O ile a ba ruta gape le go dira mediro ya ka ntlong. Yena ka noši o be a atiša go robala bošego kudu a šidulla le go dira mediro e mengwe e bohlokwa e le gore mosegare a ka kgona go ya bodireding.

Ka January 1943, ge ke be ke bula madibogo kua Kentucky, kgaetšedi ya-ka e lego Don o ile a thoma go bula madibogo. Se se ile sa nyamiša tate, ka ge a be a holofetše gore bana ba gagwe ka moka ba tla ba le thuto ya kholetšheng, bjalo ka ge yena le mma ba be ba e-⁠na le yona. Ka morago ga go bula madibogo ka nywaga e ka bago e mebedi, Don o ile a laletšwa go tšwetša pele bodiredi bja gagwe bja nako e tletšego e le setho sa bašomi ba ntlong-kgolo ya lefase ya Dihlatse tša Jehofa kua Brooklyn, New York.

Joel o ile a thoma go bula madibogo ka June 1943 ge a be a sa dula ka gae. Nakong yeo o ile a leka go kgothaletša tate gore a be gona kopanong eupša o ile a palelwa. Lega go le bjalo, ka morago ga ge Joel a paletšwe ke go thoma thuto ya legae ya Beibele tikologong yeo, tate o ile a dumela gore a mo swarele thuto ka puku ya “The Truth Shall Make You Free.” O be a araba dipotšišo gabonolo, eupša o ile a gapeletša Joel gore a mo nee bohlatse bja Mangwalo bja seo se bego se bolelwa ka pukung. Seo se ile sa thuša Joel go dira therešo ya Beibele gore e be ya gagwe.

Joel o be a holofetše gore Lekgotla Leo le Biletšago Bohlabaning leo le bego le dumeletše Don go ba modiredi le tla mo direla se se swanago. Eupša ge lekgotla le bona kamoo Joel a bego a lebelega e le yo monyenyane ka gona, le ile la gana go mmea legorong la go ba modiredi gomme la mo romela lengwalwana la go ipega modirong wa bohlabani. Ge a be a ganne go tsenela bohlabani, go ile gwa ntšhwa lengwalo la tumelelo ya go mo swara. Ka morago ga ge FBI e mo hweditše, o ile a fetša matšatši a mararo a le kgolegong ya Cook County.

Tate o ile a diriša legae la rena e le peile. Ka morago ga fao, o ile a dira se se swanago ka Dihlatse tše dingwe tše difsa tšeo di ilego tša lebeletšana le boemo bjo bo swanago. Go hloka toka tabeng ye go ile gwa befediša tate, gomme o ile a ya le Joel  kua Washington, D.C., bakeng sa go nyakišiša ge e ba ba ka se dire boipiletšo. Mafelelong, Joel o ile a lebelelwa e le modiredi, gomme molato o ile wa fedišwa. Tate o ile a nngwalela ke le tirelong ya-ka ya boromiwa gore, “Ke nagana gore re swanetše go tumiša Jehofa bakeng sa phenyo ye!” Mafelelong a August 1946, Joel le yena o ile a laletšwa go hlankela e le setho sa bašomi ba ntlong-kgolo kua Brooklyn.

Karl o ile a bula madibogo makga a mmalwa nakong ya ge dikolo di tswaletšwe pele ga ge a ka aloga sekolong se se phagamego mathomong a 1947 gomme a thoma tirelo ya bobulamadibogo bja ka mehla. Boemo bja maphelo bja tate bo be bo phuhlama, ka gona Karl o ile a mo thuša ka kgwebo ya gagwe ka nakwana pele ga ge a ka tšwela pele ka kabelo ya gagwe ya bobulamadibogo lefelong le lengwe. Mafelelong a 1947, Karl o ile a thoma go hlankela gotee le Don le Joel kua ntlong-kgolo ya Brooklyn e le setho sa lapa la Bethele.

Ge Joy a feditše sekolo o ile a thoma go bula madibogo. Ke moka ka 1951, o ile a tlatša dikgaetšedi tša gagwe kua Bethele. O ile a šoma go hlwekiša diphapoši le Lefapheng la Dipeeletšo. Ka 1955 o ile a nyalwa ke Roger Morgan, setho se sengwe sa lapa la Bethele. Nywaga e šupago ka morago, ba ile ba kgetha go ba le lapa la bona gomme ba tloga Bethele. Ge nako e dutše e tšwela pele, ba ile ba godiša bana ba babedi bao le bona ba hlankelago Jehofa.

Ge bana ka moka ba be ba le tirelong ya nako e tletšego, mma o ile a nea tate kgothatšo yeo e bego e nyakega, moo e lego gore tate le yena o ile a neela bophelo bja gagwe go Jehofa gomme a kolobetšwa ka 1952. Ka nywaga e 15, go ba go fihla lehung la gagwe, o ile a bontšha go ba le bokgoni go hwetšeng ditsela tša go abelana therešo ya Mmušo le ba bangwe, gaešita le ge bolwetši bo ile bja mmakela dithibelo.

Ka morago ga go emiša go bula madibogo ka lebakanyana ka lebaka la go babja ga tate, mma o ile a tšwela pele go bula madibogo go fihlela lehung la gagwe. Ga se a ka a ba le koloi goba paesekele. E be e le kgopana, o be a sepela gohle, gantši go fihla kgole ka gare ga naga bakeng sa go swara dithuto tša Beibele.

Go Tsenela Tirelo ya Boromiwa

Ka morago ga go aloga Sekolong sa Gilead, sehlopha sa rena se ile sa tšea bobulamadibogo ka leboa la New York City ka lebaka la ngwaga go fihlela re hwetša mangwalo a swanetšego a go sepela. Mafelelong, ka 1945 re ile ra tloga bakeng sa go ya kabelong ya rena kua Cuba, moo ganyenyane-ganyenyane re ilego ra tlwaelana le tsela e mpsha ya bophelo. Go be go na le karabelo e botse modirong wa rena wa boboledi, gomme go se go ye kae ka moka ga rena re be re swara dithuto tše dintši tša Beibele. Re ile ra hlankela moo ka nywaga e mmalwa. Ke moka re ile ra abelwa lefsa go ya Dominican Republic. Letšatši le lengwe ke ile ka gahlana le mosadi yo mongwe yo a ilego a nkgothaletša go bonana le motho yo a bego a mo rekela kgwebong ya gagwe, mosadi wa mo-Fora yo a bitšwago Suzanne Enfroy, yo a bego a nyaka go thušwa go kwešiša Beibele.

Suzanne e be e le mo-Juda gomme ge Hitler a be a hlasela Fora, monna wa gagwe o ile a mo tloša gotee le bana ba bona ba babedi go ya nageng e nngwe. Suzanne o ile a abelana kapejana le ba bangwe dilo tšeo a bego a ithuta tšona. Sa pele o ile  a di botša mosadi yo a bego a nkgopetše gore ke mo etele, ke moka a di fetišetša go Blanche, e lego mogwera wa gagwe yo a tšwago Fora. Bobedi bja bona ba ile ba gatela pele go fihla kolobetšong.

Suzanne o ile a mpotšiša gore: “Nka dira’ng go thuša bana ba-ka?” Morwa wa gagwe o be a ithutela bongaka, gomme morwedi wa gagwe o be a ithutela ballet, a holofetše go tantsha Radio City Music Hall e lego kua New York. Suzanne o ile a ba romela peeletšo ya dimakasine tša Morokami le Phafoga! Ka baka leo, morwa wa Suzanne le mosadi wa gagwe gotee le lefahla la mosadi wa gagwe ka moka ga bona ba ile ba ba Dihlatse. Monna wa Suzanne e lego Louis, o be a tšhošitšwe ke go ba le kgahlego ga mosadi wa gagwe ka Dihlatse tša Jehofa ka gobane mmušo wa Dominican Republic o be o šetše o thibetše mošomo wa rena. Eupša ka morago ga ge lapa ka moka le hudugetše United States, le yena o ile a ba Hlatse.

Re le ka Tlase ga Thibelo Eupša re Dutše re Hlankela

Gaešita le ge modiro wa Dihlatse tša Jehofa o ile wa thibelwa kua Dominican Republic kapejana ka morago ga gore re abelwe moo ka 1949, boikemišetšo bja rena e be e le go kwa Modimo e le Mmuši go e na le batho. (Ditiro 5:​29) Re ile ra tšwela pele go tsoma Mmušo wa Modimo pele ka go tsebatša ditaba tše dibotse tše di lego mabapi le wona, bjalo ka ge Jesu a laetše balatedi ba gagwe go dira bjalo. (Mateo 24:​14) Lega go le bjalo, re ile ra ithuta go “ila bomenetša byalo ka maeba” ge re be re phethagatša modiro wa rena wa boboledi. (Mateo 10:​16) Ka mohlala, fiolo ya-ka e ile ya itlhatsela go ba thušo e kgolo kudu. Ke be ke e tšea ge ke e-⁠ya go swara dithuto tša Beibele. Barutwana ba-ka ga se ba ka ba ba baletši ba fiolo, eupša malapa a mmalwa a ile a fetoga bahlanka ba Jehofa!

Ka morago ga ge thibelo e kgaoditšwe, rena banenyana ba bane​—nna, Mary Aniol, Sophia Soviak le Edith Morgan​—re ile ra hudušwa legaeng la baromiwa la kua San Francisco de Macorís gomme ra išwa go leo le lego kgaufsi le lekala la Santo Domingo, e lego motse-mošate. Eupša kgwedi e nngwe le e nngwe ke be ke e-⁠ya kabelong ya rena ya mathomong go ya go swara dithuto tša mmino. Seo se ile sa dira gore ke kgone go išetša bana babo rena ba Bakriste dijo tša moya ka mokotla wa-ka wa fiolo gomme ke boe le dipego tša modiro wa bona wa boboledi.

Ge bana babo rena ba tšwago San Francisco de Macorís ba be ba golegilwe kua Santiago ka baka la go kgomarela boema-gare bja bona bja Bokriste, ke ile ka kgopelwa go ba išetša tšhelete gomme ge e ba go kgonega, ke ba išetša le Dibeibele gotee le go tlela malapa a bona ditaba. Kua kgolegong ya Santiago, ge bahlokomedi ba be ba bona ke phathekgile mokotla wa-ka wa fiolo ba ile ba botšiša gore: “Selo seo ke sa eng?” Ke ile ka araba ka gore: “Ke sa go ba tloša bodutu.”

Gare ga dikopelo tše dingwe tšeo ke ilego ka di letša e be e le e nngwe yeo e ngwadilwego ke Hlatse e nngwe ge e be e le kampeng ya tshwenyo ya Nazi. Ga bjale ke kopelo 29 ka kopelong ya Dihlatse tša Jehofa. Ke ile ka e letša gore bana babo rena bao ba golegilwego ba ithute go e opela.

Ke ile ka lemoga gore bontši bja Dihlatse, bo be bo rometšwe polaseng yeo e bego e le ya Trujillo,  hlogo ya mmušo. Ke ile ka botšwa gore e be e le kgaufsi le tsela ya pese. Ka gona mo e ka bago gare ga mpa ya mosegare, ke ile ka fologa pese gomme ka botšiša tsela. Mong wa lebenkele le lenyenyane o ile a ntšhupetša ka kua ga moloke-loke wa dithaba gomme a nkadima pere ya gagwe le mošemane yo a tla mpontšhago tsela ge feela nka mo tlogelela fiolo ya-ka e le go kgonthišetša gore ke tla buša pere ya gagwe.

Ka kua ga dithabana tšeo, re ile ra swanelwa ke go tshela noka, bobedi bja rena re nametše pere ge e dutše e rutha. Moo re ile ra bona sehlopha sa mapapagai, ka mafofa a wona a matala le a botala-lerata ao a tagilego le ao a phadimago letšatšing. A be a kgahliša kudu! Ke ile ka rapela ka gore: “Jehofa, ke a go leboga ka go a dira a mabotse ka tsela ye.” Mafelelong, ka iri ya bone thapama, re ile ra fihla polaseng. Lešole leo le bego le ikarabela le ile la ntumelela ka botho gore ke boledišane le bana babo rena, gomme le ile la ntumelela gore ke ba nee dilo ka moka tšeo ke bego ke ba tlišeditše tšona, gaešita le Beibele e nyenyane.

Leetong la go boela morago, ke ile ka tšama ke rapela tsela ye ka moka ka gobane e be e šetše e le lefsifsi. Re ile ra fihla lebenkeleng, re kolobišitšwe ke pula. Ka ge pese ya mafelelo e be e šetše e sepetše, ke ile ka kgopela mong wa lebenkele go nkemišetša lori yeo e bego e feta. Na go be go šireletšegile go sepela le banna ba babedi ka lori? Yo mongwe wa bona o ile a mpotšiša gore: “Na o tseba Sophie? O baletše kgaetšedi ya-ka.” Ke ile ka phetha ka gore ye e be e le karabo ya Jehofa thapelong ya-ka! Ba ile ba nkiša Santo Domingo ke šireletšegile.

Ka 1953, ke be ke le gare ga bao ba tšwago Dominican Republic bao ba bilego gona kopanong ya ditšhaba-tšhaba ya Dihlatse tša Jehofa kua Lepatlelong la Yankee kua New York. Lapa la gešo ka moka le be le le gona, go akaretša le tate. Ka morago ga pego ya mabapi le kamoo modiro wa boboledi o bego o tšwela pele ka gona kua Dominican Republic, nna le modirišani-gotee le nna wa moromiwa e lego Mary Aniol, re bile le karolo e nyenyane lenaneong ya go bontšha kamoo re bego re dira modiro wa rena wa boboledi ka tlase ga thibelo.

Lethabo le le Kgethegilego la Modiro wa Bosepedi

Selemong seo ke ile ka tsebana le Rudolph Sunal, yoo e bilego monna wa-ka ngwageng o latetšego. Lapa la gabo le bile Dihlatse kua Allegheny, Pennsylvania, kapejana ka morago ga Ntwa ya I ya Lefase. Ka morago ga go fetša nako a le kgolegong bjalo ka Mokriste yo a sa tšeego lehlakore Ntweng ya II ya Lefase, o ile a tsenela tirelo ya Bethele kua Brooklyn, New York. Kapejana ka morago ga ge re nyalane, o ile a laletšwa go etela diphuthego e le molebeledi wa mosepedi. Nywageng e 18 e latetšego, ke ile ka sepela le yena modirong wa tikologo.

Gare ga mafelo a mangwe, tirelo ya rena e ile ya re iša Pennsylvania, West Virginia, New Hampshire le Massachusetts. Gantši re be re dula le bana babo rena ba Bakriste ka magaeng a bona. E be e le mo go thabišago ka mo go kgethegilego go ba tseba gabotse le go hlankela Jehofa gotee le bona. Lerato le kamogelo yeo re ilego ra e bontšhwa ka mehla e be e le e borutho le ya kgonthe. Ka morago ga ge Joel a nyetše modirišani-gotee le nna wa moromiwa e lego Mary Aniol, ba ile ba fetša nywaga e meraro ba le modirong wa bosepedi, ba etela diphuthego tša kua Pennsylvania le Michigan. Ka morago ga moo, ka 1958 Joel o ile a laletšwa  go ba setho sa lapa la Bethele gape, mo nakong ye a e-⁠na le Mary.

Karl o bile Bethele ka nywaga e ka bago e šupago ge a be a abelwa modirong wa bosepedi ka dikgwedi tše sego kae e le gore a hwetše phihlelo e oketšegilego. Ka morago ga moo o ile a ba mohlahli Sekolong sa Gilead. Ka 1963 o ile a nyala Bobbie, yoo a ilego a hlankela Bethele ka potego go fihlela lehung la gagwe ka October 2002.

Nywageng ya gagwe e mentši kua Bethele, nako le nako Don o be a etela dinaga tše dingwe bakeng sa go hlankela bao ba šomago diofising tša makala le tirelong ya boromiwa. Dikabelo tša gagwe di ile tša mo iša dinageng tša ka Bohlabela, Afrika, Yuropa le dikarolong tše di fapa-fapanego tša Amerika. Mosadi wa Don yo a botegago ka go se kwanantšhe e lego Dolores, gantši o be a sepela le yena.

Maemo a Rena a Ile a Fetoga

Ka morago ga bolwetši bja lebaka le letelele, tate o ile a hwa, eupša pele ga ge a ka hwa o ile a mpotša gore o be a thabile kudu gore re kgethile go hlankela Jehofa Modimo. O ile a bolela gore re hweditše ditšhegofatšo tše dintši kudu go feta tšeo re ka bego re di hweditše ge nkabe re ile ra phegelela thuto ya kholetšheng yeo a bego a nyaka gore re be le yona. Ka morago ga ge ke thušitše mma go phutha gore a hudugele lefelong leo le lego kgaufsi le ngwanešo e lego Joy, nna le monna wa-ka re ile ra amogela dikabelo tša bobulamadibogo kua New England e le gore re be kgaufsi le mmagwe, yoo ka nako yeo a bego a nyaka thušo ya rena. Ka morago ga ge mmagwe a hwile, mma o ile a dula le rena ka nywaga e 13. Ke moka, ka January 18, 1987, o ile a phetha kabelo ya gagwe ya lefaseng a e-⁠na le nywaga e 93.

Ge bagwera ba be ba mo reta leboelela gore o re godišitše ka moka ga rena bana gore re rate go hlankela Jehofa, mma o be a araba ka boikokobetšo gore: “Go diragetše feela gore ke šome ‘mmung’ o botse.” (Mateo 13:​23) E bile tšhegofatšo gakaakang go ba le batswadi bao ba boifago Modimo bao ba ilego ba re beela mohlala o mobotse wa phišego le boikokobetšo!

Mmušo o sa Dutše o E-⁠tla Pele

Re tšwetše pele go bea Mmušo wa Modimo pele maphelong a rena e bile re lekile go diriša keletšo ya Jesu ya mabapi le go abelana le ba bangwe. (Luka 6:​38; 14:​12-14) Ka baka leo, Jehofa o re neile dinyakwa tša rena ka boati. Bophelo bja rena e bile bjo bo thabišago le bjo bo šireletšegilego.

Nna le Rudy re sa dutše re rata mmino kudu. E ba nako e thabišago ge ba bangwe bao le bona ba ratago mmino ba e-⁠tla legaeng la rena mantšibua gomme re letša diletšo tša rena gotee. Eupša mmino ga se mošomo wa-ka. Ke selo seo ke ithabišago ka sona bophelong. Ga bjale nna le monna wa-ka re thabela go bona dienywa tša bodiredi bja rena bja bobulamadibogo, batho bao re ba thušitšego go theoša le nywaga.

Go sa šetšwe mathata a gona bjale a tša maphelo, nka bolela gore maphelo a rena e bile a thabišago le ao a šireletšegilego nywageng ye e fetago e 60 re le bodireding bja nako e tletšego. Mesong e mengwe le e mengwe ge ke tsoga, ke leboga Jehofa gore o arabile thapelo ya-ka ya ge ke be ke tsenela bodiredi bja nako e tletšego nywageng e mentši e fetilego, gomme ke ipotšiša gore, ‘Bjale, lehono nka tsoma Mmušo pele bjang?’

[Mengwalo ya ka tlase]

[Caption on page 24]

Lapa la gešo ka 1948 (ka go le letshadi go ya go le letona): Joy, Don, mma, Joel, Karl, nna le tate

[Caption on page 25]

Mma o ile a bea mohlala wa phišego bodireding

[Caption on page 26]

Nna, Karl, Don, Joel le Joy lehono, nywaga e fetago e 50 ka morago

[Caption on page 27]

Go tloga ka go le letshadi go ya go le letona: Nna, Mary Aniol, Sophia Soviak le Edith Morgan re le baromiwa kua Dominican Republic

[Caption on page 28]

Ke e-⁠na le Mary (ka go le letshadi) kua Lepatlelong la Yankee, 1953

[Caption on page 29]

Ke e-⁠na le monna wa-ka ge a be a le modirong wa tikologo