Kgoro e Phagamego ya Tsheko e Thekga Borapedi Bja Therešo Kua “Nageng ya Ararat”

Tate wa bana ba bararo wa hlogo-pududu wa mo-Armenia o eme pele ga kgoro-kgolo ya tsheko ya setšhaba sa gabo. Tokologo ya gagwe le ya bontši bja badumedi-gotee le yena e kotsing. Kgoro ya tsheko e theeditše ge a dutše a tsopola go tšwa ka Beibeleng e le ge a hlalosa ditumelo tša gagwe. E le gore re kwešiše kamoo molato wo o ilego wa feleletša ka phenyo e kgolo bakeng sa borapedi bja therešo nageng yeo, anke re hlahlobeng ditiragalo tšeo di ilego tša lebiša go wona.

ARMENIA e ka bohlabela bja Turkey gomme e ka borwa kgaufsi kudu le molokeloke wa dithaba tša Caucasus. E na le badudi ba fetago dimilione tše tharo. Yerevan e lego motse-mošate wa setšhaba, o na le ditlhora tše pedi tša Thaba ya Ararat, moo go dumelwago gore areka ya Noage e ile ya dula gona ka morago ga Meetse-fula a lefaseng ka bophara.​—Genesi 8:⁠4. *

Dihlatse tša Jehofa di thomile go dira modiro wa tšona wa Bokriste kua Armenia ga e sa le go tloga ka 1975. Ka morago ga gore Armenia e hwetše tokologo go yeo e bego e le Soviet Union ka 1991, Lekgotla la Mmušo la Ditaba tša Bodumedi le ile la hlongwa bakeng sa go ngwadiša mekgatlo  ya bodumedi. Lega go le bjalo, mokgatlo wo o ganne ka makga a mmalwa go ngwadiša Dihlatse tša Jehofa, feela ka baka la taba ya boema-gare bja Bokriste. Ka baka la seo, ga e sa le go tloga ka 1991, bafsa ba Dihlatse ba fetago 100 kua Armenia ba ile ba bonwa molato gomme mabakeng a mantši ba golegwa ka baka la boemo bja bona bjo bo theilwego Beibeleng bja mabapi le tirelo ya tša bohlabani.

Le gona Lekgotla le ile la kgopela ofisi ya motšhotšhisi ya mmušo go dira nyakišišo ka modiro wa bodumedi wa Lyova Margaryan yo e lego mogolo wa Mokriste e bile e le ramolao yo a šomago ka thata yo a šomelago seteišene sa fao sa go fehla mohlagase. Mafelelong, Ngwanabo rena Margaryan o ile a latofatšwa ka tlase ga Karolo 244, e lego motlwae woo o bego o dutše o dirišwa wa molao wa Soviet wo o ilego wa thoma go dirišwa mehleng ya Khrushchev, wo o bego o reretšwe go ganetša gomme mafelelong o be o fediše Dihlatse tša Jehofa le dihlopha tše dingwe tša bodumedi.

Molao woo o dira gore e be bosenyi go rulaganya goba go etelela pele sehlopha sa bodumedi, seo ka boikgakanyo bja go bolela ditumelo tša bodumedi, ‘se goketšago bafsa gore ba be gona dibokeng tša bodumedi bjo bo sa ngwadišwago’ le go ‘tutuetša ditho tša sona gore di gane mediro ya tšona ya setšhaba.’ E le gore a thekge lebaka la gagwe, motšhotšhisi o ile a lebiša tlhokomelo go bana ba banyenyane ba bego ba e-⁠ba gona dibokeng tšeo di bego di swarwa ke Ngwanabo rena Margaryan motseng wa Metsamor. Le gona motšhotšhisi o ile a ba a latofatša Ngwanabo rena Margaryan ka gore o gapeleditše bafsa ba phuthego go gana tirelo ya tša bohlabani.

Tsheko e a Thoma

Tsheko e ile ya thoma ka Labohlano, July 20, 2001, kgorong ya tsheko ya selete ya Armavir gomme e eteletšwe pele ke Moahlodi Manvel Simonyan. E ile ya tšwela pele go ba go fihla ka August. Nakong ya ge di nea bohlatse bja tšona, mafelelong dihlatse molatong di ile tša dumela gore ditho tša Tirelo ya Setšhaba ya tša Tšhireletšego (yeo e bego e tsebja pele ka KGB) di ile tša ba laela gore ba ngwale karolo ya pego e bego e le kgahlanong le Ngwanabo rena Margaryan gomme di ile tša ba gapeletša go saena dipego tšeo. Lebakeng le lengwe, mosadi o ile a dumela gore setho se sengwe sa Tirelo ya tša Tšhireletšego se ile sa mo laela go latofatša gore “Dihlatse tša Jehofa di kgahlanong le mmušo wa rena le bodumedi bja rena.” Mosadi o ile a ipobola ka gore o be a sa tsebe Hlatse le ge e le e tee ya Jehofa ka boyena eupša o ile a kwa ditatofatšo tša kgahlanong le tšona thelebišeneng ya Setšhaba.

Ge nako ya gagwe e fihla, Ngwanabo rena Margaryan o ile a hlatsela gore bana ba banyenyane bao ba bego ba e-⁠ba gona dibokeng tša Dihlatse tša Jehofa ba be ba dira bjalo ka tumelelo ya batswadi ba bona. O ile a ba a hlalosa gore tirelo ya tša bohlabani ke phetho ya motho ka noši. Motšhotšhisi o ile a mmotšološiša ka matšatši a mmalwa. Ngwanabo rena Margaryan o ile a araba dipotšišo tša mabapi le ditumelo tša gagwe a diriša Beibele, mola motšhotšhisi a lebeletše ditšhupetšo tša Mangwalo ka Beibeleng ya gagwe ka noši.

Ka September 18, 2001, moahlodi o ile a bolela gore Margaryan “ga a na molato,” a bolela gore “ga se a hwetšwa a dirile bosenyi” modirong wa gagwe. Pego e kgahlišago molatong wo e ile ya tšwelela Kgatišong ya Mohlakanelwa. E be e balega ka gore: “Moetapele wa Dihlatse tša Jehofa Armenia ga se a bonwa molato lehono ka ditatofatšo tša bosokolli le tša go gapeletša bafsa go phema tirelo ya tša bohlabani. Ka morago ga  tsheko yeo e tšerego dikgwedi tše pedi, Kgoro ya tsheko e rile ga se go be le bohlatse bjo bo lekanego kgahlanong le moetapele, Levon Markarian [Lyova Margaryan]. Go be go na le kgonagalo ya gore a ye kgolegong nywaga e mehlano. . . . Gaešita le ge Molao-theo wa Armenia o tiišetša tokologo ya bodumedi, go thata gore dihlopha tše difsa tša bodumedi di ngwadiše gomme melao e thekga feela Kereke ya Apostola ya ma-Armenia yeo e tletšego fao.” Pegong ya wona e yago go bo-raditaba ya September 18, 2001, Mokgatlo wa Tšhireletšego le Tirišano wa Yuropa (OSCE [Organization for Security and Cooperation in Europe]) o boletše gore: “Gaešita le ge re amogela kahlolo ka pelo e tšhweu, Ofisi ya OSCE e sa dutše e swabišwa ke gore molato o ile wa thongwa.”

Molato o Tšwela Pele

Lega go le bjalo, batšhotšhisi ba ile ba dira boipiletšo, gomme tsheko ya boipiletšo e ile ya tšea dikgwedi tše dingwe gape tše nne. Mathomong a tsheko, ge go fihla nako ya gore Ngwanabo rena Margaryan a nee bohlatse, o ile a botšišwa potšišo ya mathomo ke moahlodi yo a bego a le gare ga bona. Ge ngwanabo rena Margaryan a thoma go araba, modula-setulo o ile a mo tsena ganong gomme a mo hlohla. Ka morago ga moo, ga se a ka a dumelela Ngwanabo rena Margaryan go fetša go araba potšišo le e tee. Ka ntle le go nea mabaka, o ile a ba a beela ka thoko bontši bja dipotšišo tše tšwago pegong tšeo a ilego a di botšišwa ke baemedi. Nakong ya tsheko, bafišegela-thoko ba bodumedi bao ba lego kgahlanong le Dihlatse bao ba bego ba tladitše phapoši ya tsheko, ba ile ba bitša Ngwanabo rena Margaryan leboelela ka maroga. Ka morago ga karolo, dipego tše mmalwa tše fošagetšego le tše kgopamišitšwego tša mabapi le tsheko di ile tša begwa thelebišeneng, ka mohlala, di bega gore ge e le gabotse Ngwanabo rena Margaryan o ile a dumela molato wa gagwe.

Mo e ka bago bogareng bja tsheko, modula-setulo wa baahlodi ba bararo o ile a makatša babogedi ka go ntšha lengwalo leo le tšwago go Lekgotla la Mmušo la Ditaba tša Bodumedi leo le bego le laela gore ofisi ya motšhotšhisi e gate megato kgahlanong le Ngwanabo rena Margaryan. Mogato wo o ile wa makatša babogedi ba ditšhaba-tšhaba ba bego ba theeditše molato, ka ge kgopelong ya yona ya go ba setho sa Lekgotla la Yuropa, Armenia e ile ya dumela boikarabelo “bja go kgonthišetša gore Dikereke ka moka goba  dihlopha tša madumedi, kudu-kudu tšeo di lebelelwago e le ‘tšeo e sego tša setšo,’ gore di ka ba le bodumedi bja tšona ntle le go kgethollwa.”

Ge molato o dutše o tšwela pele dibekeng tše di latetšego, boemo bo ile bja mpefala le go feta. Baganetši ba ile ba tšwela pele ba swara gampe le go hlasela Dihlatse ka ntle le ka gare ga phapoši ya tsheko. Basadi ba Dihlatse ba ile ba ragwa menotlong. Ge Hlatse e nngwe e be e bethwa eupša e gana go itefeletša, e ile ya bethwa mo mokokotlong ya ba ya swanelwa ke go išwa sepetlele.

Go sa dutše go le bjalo, go ile gwa kgethwa moahlodi yo mofsa yo a tla okamelago molato. Go sa šetšwe maiteko a ba sego kae bao ba bego ba le gare ga batheetši a go tšhošetša moemedi, modula-setulo yo yo mofsa o ile a dula a bolokile taolo, gaešita le go laela gore maphodisa a ntšhetše mosadi yo mongwe yoo a bego a goeletša ka go tšhošetša lekgotla la baemedi ka ntle ga phapoši ya tsheko.

Molato o Išwa Kgorong-kgolo ya Tsheko ya Armenia

Mafelelong, ka March 7, 2002, kgoro ya tsheko ya boipiletšo e ile ya thekga kahlolo ya kgoro ya tsheko. Sa go makatša, letšatši pele ga ge kahlolo e ka bolelwa, Lekgotla la Mmušo la Ditaba tša Bodumedi le ile la šwalalana. Ka lekga le lengwe gape, kgoro ya tsheko e ile ya ipelaetša ka phetho, mo lekgeng le ya ipelaetša go kgoro e phagamego ya Armenia​—Kgoro e Phagamego (Court of Cassation). Mo lebakeng le batšhotšhisi ba ile ba kgopela Kgoro ya tsheko go bušetša molato morago e le gore “go be le kahlolo ya go bonwa molato.”

Sehlopha sa baahlodi ba selelago, seo modula-setulo wa sona e bego e le Moahlodi Mher Khachatryan se ile sa kgobokana ka 11:00 a.m. ka April 19, 2002. Mantšung a gagwe a go bula, yo mongwe wa batšhotšhisi o ile a bolela manyami a gagwe a magolo a gore dikgoro tša tsheko tše pedi tše di fetilego di paletšwe ke go hwetša Ngwanabo rena Margaryan molato. Lega go le bjalo, mo lebakeng le, ke motšhotšhisi yo a ilego a tsenwa ganong gomme a botšološišwa ka go lebanya ke baahlodi ba bane. Moahlodi yo mongwe o ile a kgalemela motšhotšhisi ka ge a lekile go nyefola Kgoro ka go akaretša modiro wa boboledi le boemo bja go se ngwadišwe ga Dihlatse tša Jehofa pegong ya gagwe yeo e bego e le kgahlanong le Ngwanabo rena Margaryan​—e lego tšeo bobedi ba tšona di bego di sa lebelelwe e le bosenyi go ya ka Karolo 244. Ka go rialo moahlodi o ile a hlalosa megato ya kgoro ya tsheko e le “go tlaiša ka go diriša molato wa bosenyi.” Moahlodi yo mongwe o ile a bolela ka melato e mmalwa Kgorong ya Tsheko ya Yuropa yeo go yona Dihlatse tša Jehofa di ilego tša tšewa e le “bodumedi bjo bo tsebjago” bjo bo swanetšego ke go šireletšwa ke Tumelelano ya Yuropa Ditshwanelong tša Batho. Ka yona nako yeo, moruti yo a bego a le ka phapošing ya kgoro o ile a goelela ka gore Dihlatse tša Jehofa di be di aroganya setšhaba. Kgoro e ile ya mo laela gore a homole.

Ka morago baahlodi ba ile ba biletša Lyova Margaryan ka thoko​—e lego mogato woo o bego o thoma go direga ka kgorong ye e phagamego. Ngwanabo rena Margaryan o ile a nea bohlatse bjo bobotse mabapi le boemo bja Bokriste bja Dihlatse tša Jehofa ditabeng tše fapa-fapanego. (Mareka 13:⁠9) Ka morago ga poledišano e kopana, Kgoro e ile ya boela ya dula gomme ka kwano ya ntšha kahlolo ya gore “ga se a bonwe molato.” Ngwanabo rena Margaryan o ile a bonagala a imologile. Phethong ya yona e ngwadilwego, Kgoro e boletše gore: “Modiro wo [wa Lyova Margaryan] ga o lebelelwe e le bosenyi go ya ka molao wo o lego gona, gomme mohuta wo wa tatofatšo o thulana le Karolo 23 ya Molao-theo wa Armenia le Karolo 9 ya Tumelelano ya Yuropa.”

Mafelelo a Phetho

Ge nkabe kgoro ya tsheko e ile ya atlega, e ka be e ile ya bula tsela ya gore go gatwe mogato wa molao kgahlanong le bagolo ba bangwe ba Dihlatse diphuthegong ka moka go dikologa Armenia. Re holofela gore phetho e kwagalago yeo e ntšhitšwego ke Kgoro e tla thibela tlaišo e bjalo. Phetho e mpe le yona e be e tla fetoga sehlare sa ntšhirela sa go tšwela pele go ganetša Dihlatse tša Jehofa go ngwadišwa. Re leboga gore Kgoro ga bjale e tlošitše sehlare se sa ntšhirela sa bofora.

Re tla bona ge nako e tšwela pele ge e ba Dihlatse tša Jehofa tše fetago 7 000 nageng ye di tla ngwadišwa. Ga bjale, borapedi bja therešo bo sa dutše bo phela le go tšwela pele “nageng ya Ararat.”

[Mengwalo ya ka tlase]

[Caption on page 12]

Lyova Margaryan a le tshekong ya gagwe

[Caption on page 13]

Ngwanabo rena Margaryan le lapa la gagwe