“Bônang, Modimo Wa Rena Šó”
“Bônang, Modimo Wa Rena Šó”
“Bônang, Modimo wa rena šó, yo re mmotilexo ’me a re phološa; ké Yêna Morêna.”—Jesaya 25:9.
1, 2. (a) Jehofa o ile a bitša mopatriareka Aborahama bjang, le gona se se ka dira gore re ipotšiše’ng? (b) Beibele e re kgonthišetša bjang gore go a kgonega go ba le tswalano ya kgaufsi le Modimo?
“MOGWERA WA-KA.” Yeo ke tsela yeo Jehofa, Mmopi wa legodimo le lefase a ilego a bitša mopatriareka Aborahama ka yona. (Jesaya 41:8, NW) Anke o nagane—motho feela a thabela bogwera le Morena yo a Phagamego wa legohle! Mohlomongwe o ka ipotšiša gore, ‘Na go a kgonega gore ke be kgaufsi gakaalo le Modimo?’
2 Beibele e re kgonthišetša gore go a kgonega gore re be le tswalano ya kgaufsi le Modimo. Aborahama o ile a newa tswalano yeo ya kgaufsi ka gobane a “dumetše Modimo.” (Jakobo 2:23) Ka mo go swanago, lehono Jehofa “ó kwana le baloki.” (Diema 3:32) Go Jakobo 4:8, NW Beibele e re kgothaletša gore: “Batamelang kgaufsi le Modimo, gomme o tla batamela kgaufsi le lena.” Ka mo go kwagalago, ge e ba re gata megato ya go batamela kgaufsi le Jehofa, o tla arabela. Ka kgonthe, o tla batamela kgaufsi le rena. Eupša na mantšu a a buduletšwego a bolela gore rena—batho ba sebe le bao ba sa phethagalago—re gate mogato wa pele? Le gatee. Go ba le kwano le Jehofa go kgonega feela ka gobane Modimo wa rena yo lerato o gatile megato e mebedi ya bohlokwa.—Psalme 25:14.
3. Jehofa o gatile megato efe e mebedi e le gore re thabele bogwera le yena?
3 Mogato wa pele, Jehofa o ile a rulaganya gore Jesu ‘a neele bophelo bja gagwe gore e be topollo ya ba bantši.’ (Mateo 20:28) Sehlabelo seo sa topollo se dira gore re kgone go ba kgaufsi le Modimo. Beibele e re: “Rena a re Mo rateng, xobane ó re ratile pele.” (1 Johane 4:19) Ee, ka ge Modimo a “re ratile pele,” o re theetše motheo wa go ba le tswalano le yena. Mogato wa bobedi, Jehofa o ikutolotše go rena. Segwereng se sengwe le se sengwe seo re se dirago, tlemo ya sona e thewa go tsebeng motho e le ka kgonthe, go kgahlweng le go tšeeleng dika tša gagwe tše di mo hlaolago godimo. Ela hloko seo se bolelwago ke se. Ge nkabe Jehofa e be e le Modimo yo a iphihlilego le yo a sa tsebjego, re be re ka se tsoge re bile kgaufsi le yena. Lega go le bjalo, go e na le gore a iphihle, Jehofa o nyaka gore re mo tsebe. (Jesaya 45:19) Ka Lentšung la gagwe Beibele, o ikutolla ka mantšu ao re ka kgonago go a kwešiša—ao a sa hlatselego feela gore o a re rata, eupša a bile a hlatsela gore o nyaka gore re mo tsebe le go mo rata bjalo ka Tate wa rena wa legodimong.
4. Re tla ikwa bjang ka Jehofa ge re dutše re hwetša tsebo ya go tseba dika tša gagwe gakaone?
4 Na o kile wa bona ngwana yo monyenyane a šupetša bagwera ba gagwe tatagwe ke moka a bolela ka lethabo la kgonthe le boikgantšho a re, “Yola ke tate”? Barapedi ba Modimo ba na le mabaka ohle a go ikwa ka tsela e swanago ka Jehofa. Beibele e bolela e sa le pele ka nako yeo ka yona batho ba botegago ba tlago go goeletša ka gore: “Bônang, Modimo wa rena šó.” (Jesaya 25:8, 9) Ge re dutše re hwetša kwešišo e oketšegilego ka dika tša Jehofa, ke moo re tla ikwago kudu gore re na le Tate yo a phalago bohle le Mogwera wa kgaufsi kudu yo re ka mo naganago. Ee, go kwešiša dika tša Jehofa go re nea mabaka a mantši a go batamela kgaufsi le yena. Ka gona anke re hlahlobeng kamoo Beibele e utollago ka gona dika tše dikgolo tša Jehofa—matla, toka, bohlale le lerato. Sehlogong se, re tla ahla-ahla dika tše tharo tša mathomo.
“Yo Moxolo ka Matla”
5. Ke ka baka la’ng e le mo go swanetšego gore Jehofa a nnoši a bitšwe “Ra-matla-ohle,” gomme o diriša matla a gagwe a magolo ka ditsela dife?
5 Jehofa ke “yo moxolo ka matla.” (Jobo 37:23) Jeremia 10:6 e re: “Xa xo Mo-ka-Wêna Morêna, O e moxolo; ’ina la xaxo ké le lexolo ka matla a xaxo.” Ka go se swane le sebopiwa le ge e le sefe se sengwe, Jehofa o na le matla a sa lekanyetšwago. Ka baka leo, ke yena feela yo a bitšwago “Ra-matla-ohle.” (Kutollo 15:3) Jehofa o diriša matla a gagwe a magolo go bopa, go fediša, go šireletša le go lokiša. Ela hloko mehlala e mebedi feela—matla a gagwe a go bopa le matla a gagwe a go šireletša.
6, 7. Letšatši le na le matla gakaakang, gomme le kgonthišetša therešo efe ya bohlokwa?
6 Ge o eme ka ntle letšatšing leo le fišago la selemo, o kwa eng letlalong la gago? Borutho bja letšatši. Ge e le gabotse, o kwa go šoma ga matla a Jehofa a go bopa. Letšatši ke le matla gakaaka’ng? Letšatši le fiša ka tekanyo ya 15 000 000°C bogare-gareng bja lona. Ge o be o ka tšea tekanyo e nyenyane kudu ya bogare bja letšatši gomme wa e bea mo lefaseng, o be o ka se phonyokge go gobatšwa ke mothopo woo o monyenyane wa phišo o eme bokgoleng bja dikhilomithara tše 140! Motsotswaneng o mongwe le o mongwe, letšatši le ntšha matla ao a lekanago le mothuthupo wa dipomo tša nuclear tše dimilione tše makgolo. Lega go le bjalo, lefase le dikologa sebešo seo go sona go diragalago diphetogo tša diathomo se se boifišago le se se lego bokgoleng bjo bo nepagetšego
tlwaa. Ge nkabe le be le dikologela kgaufsi kudu, gona meetse a lefase a be a tlo pšha; ge nkabe le be le dikologela kgole kudu, gona meetse ka moka a be a tlo kgahla. Polanete ya rena e be e ka se be le bophelo ge nkabe lefase le be le ka dikologa ka e nngwe ya ditsela tšeo tše feteletšego.7 Gaešita le ge maphelo a bona a ithekgile ka letšatši, batho ba bantši ga ba re selo ka lona. Ka gona, ba lahlegelwa ke seo letšatši le ka re rutago sona. Psalme 74:16 e bolela ka Jehofa gore: “O . . . mmei wa dietša le letšatši.” Ee, letšatši le tumiša Jehofa, “e a dirilexo maxodimo le mafase.” (Psalme 146:6) Lega go le bjalo, le fo ba se sengwe sa dilo tše di bopilwego tšeo di re rutago ka matla a magolo a Jehofa. Ge re dutše re ithuta ka mo go oketšegilego ka matla a Jehofa a go bopa, ke moo re bago le poifo e oketšegilego ya borapedi.
8, 9. (a) Ke seswantšho-kgopolo sefe se borutho seo se re bontšhago go ikemišetša ga Jehofa go šireletša le go hlokomela barapedi ba gagwe? (b) Modiši wa mehleng ya Beibele o be a nea dinku tša gagwe tlhokomelo efe, gomme se se re ruta’ng ka Modiši wa rena yo Mogolo?
8 Jehofa o bile o diriša matla a gagwe a magolo bakeng sa go šireletša bahlanka ba gagwe le go ba hlokomela. Beibele e diriša mantšu ao a neago seswantšho-kgopolo se se bonagalago gabotse eupša e le se se kgomago bakeng sa go hlalosa dikholofetšo tša Jehofa tša go nea tlhokomelo e šireletšago. Ka mohlala, ela hloko Jesaya 40:11. Moo Jehofa o itshwantšha le modiši gomme batho ba gagwe o ba swantšha le dinku. Re bala gore: “Mohlape wa xaxwe ó tlo o diša byalo ka modiši; dikwanyana ó tlo di xoboka, a di kuke a di xokaretše, a hlêkê tše di amušaxo.” Na o ka kgona go bona ka leihlo la kgopolo seo se hlaloswago temaneng yeo?
9 Ga se diphoofolo tše dintši tše di sa kgonego go itšhireletša go swana le dinku tšeo di ruilwego. Modiši wa mehleng ya Beibele o be a swanetše go ba le sebete gore a šireletše dinku tša gagwe go diphiri, dibere le ditau. (1 Samuele 17:34-36; Johane 10:10-13) Eupša go be go e-na le dinako tšeo ka tšona go šireletša dinku go bego go nyaka tlhokomelo e lerato. Ka mohlala, ge nku e be e tswaletše kgole le mohlape, modiši o be a tla šireletša bjang kwana yeo e sa tšwago go tswalwa yeo e sa kgonego go itirela selo? O be a tla e kuka, mohlomongwe ka matšatši a mmalwa, a e bee ‘sehubeng’ (PK) sa gagwe—lemenong la seaparo sa gagwe sa ka godimo. Lega go le bjalo, kwana e be e tla dula bjang sehubeng sa modiši? Kwana e ka ya go modiši, gaešita le go ikgohla ka leoto la gagwe. Lega go le bjalo, modiši ke yena a swanetšego go inama, a otlolle matsogo a gagwe gomme a kuke kwana, ke moka a e bee sehubeng sa gagwe gore e šireletšege. A seswantšho se borutho gakaakang sa go ikemišetša ga Modiši wa rena yo Mogolo go šireletša le go hlokomela bahlanka ba gagwe!
10. Jehofa o nea tšhireletšo efe lehono, gomme ke ka baka la’ng tšhireletšo e bjalo e le ya bohlokwa kudu?
10 Jehofa o dirile se se fetago go fo holofetša tšhireletšo. Mehleng ya Beibele, o ile a bontšha ka ditsela tša mohlolo gore o kgona go ‘hlakodiša ba ba mmoifago melekong.’ (2 Petro 2:9) Go thwe’ng ka lehono? Re a tseba gore ga a diriše matla a gagwe go re šireletša dikotsing ka moka mo nakong ye. Lega go le bjalo, o nea selo se sengwe sa bohlokwa kudu—tšhireletšo ya moya. Modimo wa rena yo lerato o re šireletša gore re se gobatšwe moyeng ka go re hlama ka seo re se nyakago bakeng sa gore re kgotlelele diteko le go šireletša tswalano ya rena le yena. Ka mohlala, Luka 11:13 e re: “Xe ešita lena Le lexo ba babe, Lè tseba xo nea bana ba lena dineô tše botse, a Tata-weno wa maxodimong xa a Le fetiše kxolê? Ba ba Mo kxopêlaxo ó ba nea Môya o mokxêthwa.” Moya woo o matla o ka re thuša gore re lebeletšane le teko le ge e le efe goba bothata bjoo re ka bago re lebane le bjona. (2 Ba-Korinthe 4:7) Ka go rialo Jehofa o šomela go boloka maphelo a rena, e sego feela ka nywaga e sego kae e mekopana, eupša ka mo go sa felego. Re naganne ka tebelelo yeo, ka kgonthe re ka lebelela go tlaišega le ge e le gofe ga mo tshepedišong ye e le ga “lebakanyana.” (2 Ba-Korinthe 4:17) Na ga re gogelwe go Modimo yoo ka lerato a dirišago matla a gagwe bakeng sa rena?
“Jehofa ke Morati wa Toka”
11, 12. (a) Ke ka baka la’ng toka ya Jehofa e re gogela go yena? (b) Dafida o ile a fihlelela phetho efe mabapi le toka ya Jehofa, gomme mantšu a a buduletšwego a ka re homotša bjang?
11 Jehofa o dira se se nepagetšego le se se lokilego, gomme o dira bjalo ka go se feto-fetoge a sa hlaole. Toka ya Modimo ga se seka seo se hlokago
maikwelo seo se re rakelago kgole, eupša ke seka se lerato seo se re batametšago go Jehofa. Beibele e hlalosa ka mo go kwagalago sebopego se se ruthetšago pelo sa seka se. Ka gona, anke re ahla-ahleng ditsela tše tharo tšeo ka tšona Jehofa a bontšhago toka ya gagwe.12 Tsela ya pele, toka ya Jehofa e mo tutuetša gore a bontšhe go botegela bahlanka ba gagwe. Mopsalme Dafida o ile a iponela ka noši sebopego se sa toka ya Jehofa. Go tšwa phihlelong ya gagwe ka noši le go ithuteng ga gagwe ka ditsela tša Modimo, ke phetho efe yeo Dafida a ilego a e fihlelela? O ile a bolela gore: “ [Jehofa ke morati wa toka, NW] baxauxêlwa ba xaxwe xa’ ba lahle; ó tlo ba lôtôla neng le neng.” (Psalme 37:28) A kgonthišetšo e kgothatšago gakaakang! Le ka mohla Modimo wa rena a ka se ke a lahla bao ba mmotegelago ka go se kwanantšhe. Ka gona re ka ithekga ka go ba ga gagwe kgaufsi le rena gotee le ka tlhokomelo ya gagwe e lerato. Toka ya gagwe e kgonthišetša se!—Diema 2:7, 8.
13. Go tshwenyega ga Jehofa ka bao ba sa kgonego go iphemela go bonagala bjang Molaong woo a o neilego Isiraele?
13 Tsela ya bobedi, toka ya Modimo e kgomega ka dinyakwa tša bao ba tlaišegago. Go kgomega ga Jehofa ka bahlaki go bonagala Molaong woo a ilego a o nea Isiraele. Ka mohlala, Molao o ile wa dira dithulaganyo bakeng sa go kgonthišetša gore ditšhiwana le bahlologadi ba a hlokomelwa. (Doiteronomio 24:17-21) Ka go lemoga kamoo bophelo bo bego bo ka ba thata ka gona bakeng sa malapa a bjalo, Jehofa ka boyena o ile a fetoga Moahlodi le Mošireletši wa bona yo e lego tate. (Doiteronomio 10:17, 18) O ile a lemoša ba-Isiraele gore ge ba be ba ka hlakiša basadi le bana bao ba sa kgonego go iphemela, o be a tla kwa sello sa ba bjalo. O itše: “Boxale bya-ka bo tlo tuka,” bjalo ka ge go begilwe go Ekisodo 22:21-23. Gaešita le ge kgalefo e se se sengwe sa dika tše dikgolo tša Modimo, o hlohleletšwa ke ditiro tša ka boomo tša go hloka toka gore a be le pefelo e lokilego, kudu-kudu ge bao ba hlakišwago e le ba ba sa kgonego go iphemela.—Psalme 103:6.
14. Ke bohlatse bofe bjoo bo bonagalago e le ka kgonthe bja go se bebe sefahlego ga Jehofa?
14 Tsela ya boraro, go Doiteronomio 10:17, Beibele e re kgonthišetša gore Jehofa ‘ga a bebe sefahlogo e bile ga a amogele seatla se kobong.’ Ka go se swane le batho ba bantši bao ba nago le matla goba tutuetšo, Jehofa ga a tutuetšwe ke lehumo la dilo tše di bonagalago goba ponagalo ya ka ntle. Ga a bebe sefahlego goba go kgetholla. Pontšho e makatšago e le ka kgonthe ya go se bebe sefahlego ga gagwe ke ye: Sebaka sa go ba barapedi ba gagwe ba therešo, re e-na le tebelelo ya bophelo bjo bo sa felego, ga se newe feela ba sego kae bao ba kgethilwego. Go e na le moo, Ditiro 10:34, 35 e re: “Modimo xa a bebe motho. Anthe dithšabeng ka moka ó kxahlwa ke ba ba mmoifaxo, xe ba dira tše di lokilexo.” Tebelelo ye e kgahlišago e bulegetše bohle go sa šetšwe boemo bja bona bja tša leago, mmala wa letlalo la bona goba naga yeo ba dulago go yona. Na yeo ga se tekanyo e phagamego kudu ya toka ya kgonthe? Ka kgonthe kwešišo e kaone ka toka ya Jehofa e re gogela go yena!
‘A! Bodiba bja Bohlale bja Modimo!’
15. Bohlale ke’ng, gomme Jehofa o bo bontšha bjang?
15 Moapostola Paulo o ile a tutueletšega go goeletša bjalo ka ge go begilwe go Ba-Roma 11:33, NW gore: ‘A! bodiba bja bohlale bja Modimo!’ Ee, ge re dutše re naganišiša ka dibopego tše di fapa-fapanego tša bohlale bjo bogolo bja Jehofa, re tlala poifo. Lega go le bjalo, re ka hlalosa bjang seka se? Bohlale bo kopanya tsebo, temogo le kwešišo gotee gomme bja dira gore di šome. Ge a bolela ka bogolo bja tsebo ya gagwe le go tsenelela ga kwešišo ya gagwe, ka mehla Jehofa o dira diphetho tše kaone kudu, a di phethagatša ka tsela e kaone kudu yeo re ka naganago ka yona.
16, 17. Tlholo ya Jehofa e hlatsela bjang bohlale bja gagwe bjo bogolo? Nea mohlala.
16 Bohlatse bjo bongwe bjo bo lebanyago bja bohlale bja Jehofa bjo bogolo ke bofe? Psalme 104:24 e re: “Morêna, medirô ya xaxo xa se ka boati! O e dirile xohle ka bohlale; lefase le tletše dibopiwa tša xaxo.” Ka kgonthe, ge re ithuta ka mo go tseneletšego ka dilo tšeo Jehofa a di dirilego, ke moo re ikhwetšago re tšhošwa ke bohlale bja gagwe. Tšea ka mohlala, bo-rathutamahlale ba ithutile mo gontši go tšwa dilong tšeo Jehofa a di bopilego! Go bile go na le lehlakore la tša boentšeneare leo le bitšwago biomimetics (thuta-phedi ya go ekiša dilo tše di phelago) yeo e tsomago go ekiša dilo tše di hlamilwego tšeo di hwetšwago tlhagong.
17 Ka mohlala, o ka ba o ile wa lebelela bobi bja segokgo ka go makala. E tloga e le selo se se hlamilwego ka bokgwari kudu. Bobi bjo bo bonagalago bo fokola ke bjo bo tiilego ka mo go lekanego go feta tšhipi, ke bjo bo tiilego go feta ditlhale tšeo di lego besetheng yeo e sa phulwego ke dikolo. Ge e le gabotse seo se bolela’ng? Akanya bobi bjo bo logagantšwego go fihlela bogolo bja bjona bo lekana le nete yeo e dirišwago seketswaneng sa go rea dihlapi. Bobi bjoo bo ka kgona go emiša sefofane sa banamedi seo se fofago! Ee, Jehofa o dirile dilo tšeo ka moka “ka bohlale.”
18. Bohlale bja Jehofa bo bonwa bjang go dirišeng ga gagwe batho go ngwala Lentšu la gagwe e lego Beibele?
18 Bohlatse bjo bogolo ka go fetišiša bja bohlale bja Jehofa bo hwetšwa ka Lentšung la gagwe, Beibele. Keletšo e bohlale e hwetšwago matlakaleng a yona e re bontšha e le ka kgonthe tsela e phalago tšohle ya go phela. (Jesaya 48:17) Eupša bohlale bja Jehofa bjo bo sa bapišwego bo bile bo bonwa tseleng yeo Beibele e ngwadilwego ka yona. Bjang? Ka bohlale bja gagwe, Jehofa o ile a kgetha go diriša batho bakeng sa go ngwala Lentšu la gagwe. Ge nkabe a ile a diriša barongwa go ngwala Lentšu le buduletšwego, na Beibele e be e tla ipiletša ka tsela e swanago? Ke therešo gore barongwa ba ka be ba ile ba ngwala ka Jehofa go ya ka pono ya bona e phagamego le go bolela boineelo bja bona go yena. Eupša na ruri re be re tla kgona go ba le pono e swanago le ya dibopiwa tše di phethagetšego tša moya, tšeo tsebo ya tšona, phihlelo le matla di phagametšego tša rena kgole?—Ba-Hebere 2:6, 7.
19. Ke mehlala efe yeo e bontšhago gore go dirišwa ga bangwadi bao e lego batho go nea Beibele borutho bjo bogolo le boipiletšo?
19 Go dirišwa ga bangwadi bao e lego batho go nea Beibele borutho bjo bogolo le boipiletšo. Bangwadi ba yona e be e le batho ba nago le maikwelo a swanago le a rena. Ka ge ba be ba sa phethagala, ba ile ba lebeletšana le diteko le dikgateletšo tše di swanago le tša rena. Mabakeng a mangwe, ba ile ba ngwala ka maikwelo a bona gotee le mathata. (2 Ba-Korinthe 12:7-10) Ka gona ba ngwadile mantšu ao go se nago morongwa yo a bego a ka ba a ile a a bolela. Tšea ka mohlala mantšu a Dafida ao a begilwego go Psalme 51. Go ya ka mantšu a mathomong, Dafida o ile a hlama psalme ye ka morago ga ge a dirile sebe se segolo. O ile a tšholla pelo ya gagwe a bontšha manyami a magolo gomme a kgopela tebalelo ya Modimo. Ditemana 2 le 3 di re: “Napa O nthlatswê molato, O nthseketšê, ke tšwê dibe. Xobane nna, bosenyi bya-ka ke a bo tseba, ’me sebe sa-ka xa se tloxe pele xa-ka.” Ela hloko temana 5: “O a tseba, ke belexwe kè le wa molato; xomme mmê ó nkamoxetše kè le wa dibe.” Temana 17 e oketša ka gore: “Didimo tše di Xo kxahlaxo, ké môya o rôbêxilexo; pelo xe e rôbêxile, xe e setlêxile, Wene Modimo O ka se e nyatše.” Na ga o kgone go kwa tlalelo yeo mongwadi a bego a le go yona? Eupša ke mang ka ntle le motho yo a sa phethagalago yo a ka bolelago maikwelo a bjalo a tšwago pelong?
20, 21. (a) Ke ka baka la’ng go ka bolelwa gore go sa šetšwe go dirišwa ga bangwadi bao e lego batho, Beibele e-na le bohlale bja Jehofa? (b) Ke’ng seo se tlago go ahla-ahlwa sehlogong se se latelago?
20 Ka go diriša ga gagwe batho ba bjalo ba sa phethagalago, Jehofa o re neile seo re tlogago re se nyaka—pego yeo e ‘buduletšwego ke Modimo’ eupša e le yeo e nago le dika tša batho. (2 Timotheo 3:16) Ee, bangwadi bao ba be ba hlahlwa ke moya o mokgethwa. Ka gona, ba ile ba ngwala bohlale bja Jehofa e sego bja bona. Bohlale bjoo ke bjo bo botegago ka tsela e phethagetšego. Ke bjo bo phagametšego kudu bohlale bja rena moo e lego gore Modimo o re kgothaletša ka lerato gore: “Bôʹta Modimo ka pelo ka moka; O se ké wa ithêkxa ka xo fo re: Ke n’e thlaloxanyô. Ditseleng tša xaxo tšohle tseba Yêna; ké mo Yêna a tl’o xo Xo thulêla tsela.” (Diema 3:5, 6) Ka go kwa keletšo yeo e bohlale, re batamela kgaufsi-ufsi le Modimo wa rena wa bohlale bjohle.
21 Seka se se kgahlišago le se sebotse go phala dika ka moka tša Jehofa ke seka sa lerato. Sehlogong se se latelago re tla ahla-ahla tsela yeo ka yona Jehofa a ilego a bontšha lerato.
[Dipotšišo tša Thuto]
Tsebišo ye e ahla-ahlwago dihlogong tše tše pedi tšeo di ithutwago e theilwe pukung ya Batamela Kgaufsi le Jehofa, yeo e lokolotšwego dikopanong tša selete tšeo di ilego tša swarwa lefaseng ka bophara ka 2002/03.—Bona sehlogo se se rego ‘E Tswaletše Sekgoba seo se Bego se Bulegile Pelong Ya-ka,’” seo se lego go letlakala 20.
[Caption on page 10]
Go swana le modiši yo a beago kwana sehubeng sa gagwe, Jehofa ka lerato o hlokomela dinku tša Gagwe
[Caption on page 13]
Bohlale bja Jehofa bo bonwa ka tsela yeo Beibele e ngwadilwego ka yona
[Caption on page 13]
Na o ka Gopola?
• Jehofa o gatile megato efe e le gore re kgone go ba le bogwera le yena?
• Mehlala e mengwe ya matla a Jehofa a go bopa le a go šireletša ke efe?
• Jehofa o bontšha toka ya gagwe ka ditsela dife?
• Bohlale bja Jehofa bo bonwa bjang tlholong ya gagwe gotee le ka Beibeleng?